Amepusho Ukufuma ku Babelenga
Samsone kuti akumya shani ku fitumbi fya bantu aleipaya no kutwalilila ukuba umuNasiri?
Mu Israele wa ku kale, umuntu kuti aitemenwa ukucita umulapo pa kuti abe umuNasiri pa nshita yapimwa.a Icibindo cimo ico uwalecita uyu mulapo ali no kukonka ca kuti: “Inshiku shonse sha kuipaatwila kuli Yehova, ukuli umubili wa mufwe ekayako. Kuli wishi nangu ni kuli nyina, kuli munyina nangu ni ku nkashi yakwe, ekaikoweshako ku mfwa yabo.” Caleba shani nga ca kuti umuNasiri asangwa apo muntu ‘alefwa mu kupumikisha’? Ukukumya icitumbi ukwa musango yo mu kupumikisha kwalekowesha umuNasiri. E mulandu wine ifunde lyalandile ati: “Ne nshiku ishapitile shifumemo.” Ngo muNasiri akumya ku citumbi, alekabila ukusangululwa no kutendeka ubuNasiri cipya cipya.—Impendwa 6:6-12.
Lelo ubuNasiri bwa kwa Samsone bwali ubwapusanako. Ilyo Samsone talafyalwa, malaika wa kwa Yehova aebele nyina kwa Samsone ukuti: “Mona, ukemita, ukafyala no mwana mwaume, ne cibeyo te kuti cibeye ku mutwe wakwe; pantu umwana akabo mwina Nasiri kuli Lesa ukutula mwi fumo, kabili wene akatendeko kupususha Israele mu minwe ya baPelishiti.” (Abapingushi 13:5) Samsone tacitile umulapo pa kuti abe umuNasiri. Lesa e wamusontele ukuba umuNasiri, kabili ali no kuba umuNasiri ubumi bwakwe bonse. Icibindo ca kukanakumya ku citumbi tacakumine Samsone. Nga ca kuti ici cibindo calimukumine kabili mu kukanaishiba akumya ku citumbi, kuti cayafya ukutendeka cipya cipya ubuNasiri ubwatendeke lintu fye afyelwe. Kanshi ifibindo fya abo bali abaNasiri ubumi bwabo bonse fyalipusene ne fibindo fya baNasiri ba kuitemenwa fye.
Moneni amafunde Yehova apeele abantu batatu abalumbulwa mu Baibolo abali abaNasiri ubumi bwabo bonse—Samsone, Samwele, na Yohane Kabatisha. Nge fyo tumwene mu kubangilila, Samsone tali na kubeya umushishi wa ku mutwe wakwe. Hana alapile umulapo ukulosha ku mwana wakwe uwali talafyalwa Samwele ukuti: “Nkamupeela kuli Yehova inshiku shonse sha mweo wakwe; kabili icibeyo tacakabeye ku mutwe wakwe.” (1 Samwele 1:11) Ukulosha kuli Yohane Kabatisha, malaika wa kwa Yehova atile: “Tafwile ukunwa umwangashi no bwalwa iyo.” (Luka 1:15) Ukulundapo, “Yohane alefwala ica kufwala ca masako ya ngamali ne lamba lya mpapa mu musana wakwe; ne ca kulya cakwe cali ni makanta no buci bwa mu mpanga.” (Mateo 3:4) Takuli uo baebele pali aba bonse batatu ukukanapalama ku citumbi.
Nelyo ali umuNasiri, Samsone ali pa bapingushi abo Yehova aimishe ku kupususha abena Israele mu minwe ya balebapomona. (Abapingushi 2:16) Pa kubomba uyu mulimo, aleikata ne fitumbi. Inshita imo Samsone aipeye abaPelishiti 30 no kubafuula amalaya yabo. Pa numa aile aleuma abalwani, “imikonso na matanta ubumpilingi ukuuma kukalamba.” Abuulile no mubango ubishi uwa mpunda no kuumako abantu ikana limo. (Abapingushi 14:19; 15:8, 15) Yehova e wasuminishe Samsone no kumwafwa ukucita fyonse ifi. Amalembo yalanda pali Samsone ukuti muntu wa citetekelo uo twingapashanya.—AbaHebere 11:32; 12:1.
Bushe ifi Baibolo yalanda ukuti Samsone alepawile nkalamo “ngo kulepulo mwana wa mbushi” cilango kuti ukulepula utwana twa mbushi kwaliseekele mu nshiku shakwe?
Takwaba ubushininkisho ubulanga kuti mu nshita ya Bapingushi ba mu Israele, caliseekele ku bantu ukulepula utwana twa mbushi. Abapingushi 14:6 batila: “E lyo walompokele pali [Samsone] umupashi wa kwa Yehova, na o [alepawile umusepela wa nkalamo] ngo kulepulo mwana wa mbushi, nelyo tamwali cintu mu minwe yakwe.” Te kuti tutwishike ukuti aya mashiwi yali fye cilangililo.
Amashiwi ya kuti: “aulepwile pabili” (NW) kuti yapilibula ifintu fibili. Samsone nalimo alepawile umubango wa nkalamo nelyo mu nshila imo asantawile inkalamo. Nga ca kuti aya mashiwi yali pa muulu yalepilibula ukulepula umubango wa nkalamo, ninshi ukulepula umwana wa mbushi te kuti kwafye. Kanshi uku kulinganya kulipo ukwa kulepula inkalamo ngo mwana wa mbushi, ukwabula ne cintu mu minwe, kwali ukwayanguka kuli Samsone nge fyo cingaba icayanguka ukulepula umwana wa mbushi ukwabula icintu mu minwe. Lelo nga twatila Samsone aipeye nkalamo pa kuisantaula? Lyene kuti twatila aya mashiwi yali fye ya mampalanya te fyo cali icine cine iyo. Aya mashiwi kuti yalangilila fye ukuti umupashi wa kwa Yehova walengele Samsone ukwipaya inkalamo. Ukucite fyo kwalekabila amaka yaibela. Te mulandu ne fyo cali, uku kulinganya uko tusanga pa Abapingushi 14:6 kulango kuti pa kwafwiwa na Yehova nangu fye cinama cakalipa nge nkalamo, kuli Samsone cali fye nge fyo umuntu uwakwata amaka engalepula umwana wa mbushi.
[Futunoti]
a Umuntu umwine uwalepanga umulapo e wali no kupingula inshita ali no kuba umuNasiri. Lelo ukulingana no lutambi lwa baYuda, inshita umo ali no kusunga umulapo yaletampila pa nshiku 30. Baletontonkanyo kuti ukupanga umulapo uushifikile ku nshiku 30, kuti kwalenga umulapo ukumoneka uushacindama.