Yehova Takamushe Nakalya

ABENA KRISTU baleikala muYudea balepakaswa, kabili balelwisha ne cibelesho ca kufwaisha ifyuma icaseekele mu bantu baleikala nabo. Pa kubakoselesha, umutumwa Paulo ayambwile amashiwi Yehova alandile ku bena Israele lintu baleingila mu Calo ca Bulayo. Paulo alembele ukuti: “Nshakakushe nakalya nangu kukulekelesha nakalya.” (AbaHebere 13:5; Amalango 31:6) Ubu bulayo ukwabula no kutwishika bwalikoseshe Abena Kristu ba muYudea.

Ubulayo bumo bwine kuti bwatwafwa ukupwisha amasakamika tukwata pa mulandu wa kwikala mu “nshita shaibela ishayafya.” (2 Timote 3:1) Nga twacetekela muli Yehova kabili twacita ne fyo afwaya, akatwafwa nangu fye ni lintu ifintu fyafishe. Pa kumona ifyo Yehova engafikilisha ubu bulayo, lekeni tulande pa ficitika umuntu nga alufya incito ilyo ashileenekela.

Lintu Mwaponenwa ne fyo mu Shacilaenekela

Impendwa ya bantu abafilwa ukusanga incito ilekulilako fye mu calo conse. Ukulingana na magazine ya ciPolishi, ukukanasanga incito e “bwafya bukalamba ubulelenga ubupiina mu bwikashi.” Nangu fyalo fyacenjela mu fya kupangapanga na fyo fine fili no bwafya bumo bwine. Ku ca kumwenako, nangu ni mu fyalo fyaba mu kabungwe ka Organization for Economic Cooperation and Development, “abantu ukucila pa mamilioni 32 tabalebombe ncito mu 2004. Impendwa naikula sana ukucila ifyo yali kale mu myaka yaba 1930 ilyo kwali ukubwelela pa nshi sana mu fya makwebo.” Akabungwe ka mu Poland, aka Central Statistical Office kasangile ukuti abantu amamilioni yatatu e bafililwe ukusanga incito mu December 2003, “pali aba amaperesenti 18 bali pa mushinku wa kwingile ncito.” Ukulingana no kufwailisha kumbi casangilwe ukuti, impendwa ya bantu bafita abashibomba incito mu South Africa yafikile ku maperesenti 47.8 mu mwaka wa 2002.

Ukupwa kwa ncito no kwimikwa pa ncito mu kupumikisha kuletiinya abantu abengi icine cine, ukusanshako na babomfi ba kwa Yehova. Baibolo itila: “Inshita ne ca mankumanya” fiponena bonse bene. (Lukala Milandu 9:11, NW) Limbi na ifwe kuti twalanda amashiwi kemba wa malumbo Davidi alandile, ayatila: “Ubulanda bwa ku mutima wandi bwafula.” (Amalumbo 25:17, NW) Bushe kuti mwapwisha amafya ya musango yu? Aya mafya kuti yakuma amatontonkanyo yenu, bumupashi, ne mibili yenu ine. Nga bamufumya incito, bushe kuti mwalaikala nga fintu mwaleikala kale?

Ifya Kupwisha Amasakamika

Uwasambilila ifya mutontonkanya Janusz Wietrzyński alandile ukuti: “Ilyo incito yapwa abaume balakalifiwa sana, pantu mu cifyalilwa e basakamana ulupwa.” Alandile no kutila kuti calenga umuntu ukukalipa sana ukufika na ku kufuupulwa fye. Wishi uo ncito ipwile kuti alatontonkanya ukuti nasuulwa kabili kuti atendeka “ukuumana no lupwa lwakwe.”

BaAdam Bena Kristu abakwata abana babili, balondolola ifyo bayumfwile lintu incito yapwile, batila: “Nalefulwa bwangu; icili conse calenselausha. Nangu fye ni nshita ya bushiku nalelota fye pa ncito ne fya kusakamana abana no mukashi wandi, uyo na o pali iyo nshita incito yalipwile mu kupumikisha.” BaRyszard na baMariola bakwata umwana umo. Nomba lintu incito yabo yapwile, bakwete inkongole ishingi ku banki. Abakashi balondolola ukuti: “Nalecushiwa lyonse, kampingu wandi alenjeba ukuti twalilufyenye ukupoka loni. Lyonse naletontonkanya ukuti nine nalengele ubu bwafya bonse.” Nga tuli na mafya, limbi kuti twalakalifiwa bwangu, ukulasakamikwa, nelyo ukulasasuka, kabili lyonse kuti tuleba fye abasakamikwa. E co kuti twacincintila shani amasakamika ya musango yu?

Baibolo ilasambilisha bwino ifyo twingasengauka ukukanasakamikwa sana. Umutumwa Paulo akonkomeshe ukuti: “Mwisakamikwa nangu kamo, lelo muli fyonse lekeni ifya kulomba fyenu fiishibikwe kuli Lesa mu kupepa no kupaapaata pamo no kutootela; no mutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse ukalinda imitima yenu na matontonkanyo yenu muli Kristu Yesu.” (Abena Filipi 4:6, 7) Ukulanda na Yehova mwi pepo kukatupeela “umutende wa kwa Lesa,” uutulenga ukukanasakamikwa pantu twalicetekela muli wena. Abakashi ba baAdam, baIrena balanda ukuti: “Lyonse ilyo twalepepa, twale-eba Yehova ubwafya twakwete ne fyo twali no kwangushako imikalile. Abalume bandi abalesakamikwa sana batendeke ukulayumfwa ukuti ifintu fyali no kuba bwino.”

Nga ca kuti incito mwalebomba yapwile mu kupumikisha, kuti cawama nga mwaumfwila ukufunda kwa kwa Yesu Kristu ukwa mu lyashi lyakwe ilya pa Lupili umo atile: “Mwilasakamikilwa imyeo yenu ifyo mukalya nelyo ifyo mukanwa, nelyo imibili yenu ifyo mukafwala. . . . E ico, mulefwaya intanshi ubufumu no bulungami bwakwe, na fyonse ifi fimbi fikalundwako kuli imwe.” (Mateo 6:25, 33) BaRyszard na baMariola baumfwilile uku kufunda pa kupwisha amasakamika. BaMariola batile: “Abalume bandi lyonse balensansamusha kabili balelanda sana ukuti Yehova takatulekeleshe.” Abalume babo balundapo ukuti: “Pa mulandu wa kulapepa lyonse, bucibusa bwesu na Lesa bwalikoselako pamo fye na bucibusa bwesu bwine, ne ci calitusansamusha apakalamba.”

Umupashi wa mushilo uwa kwa Lesa na o ukatwafwa ukupwisha amasakamika. Ukuilama, icisabo ico umupashi utupeela, kuti kwatwafwa ukupwisha amasakamika. (Abena Galatia 5:22, 23) Ici teti canguke, lelo kuti cacitika pantu Yesu alilaile ukuti “Shinwe wa mu muulu wena [akacishamo] ukupeela umupashi wa mushilo ku balemulomba.”—Luka 11:13; 1 Yohane 5:14, 15 .

Tekwesha Ukulekelesha Ifya ku Mupashi

Ukupwa kwa ncito mu kukanaenekela kuti limbi kwasakamika no mwina Kristu wabika amano ku fya ku mupashi, lelo tatufwile ukulekelesha ifyo tukabila ku mupashi. Natulande pa ca kumwenako ca kwa Mose uwali ne myaka 40. Imikalile yakwe yalibipile lintu ashile icifulo cakwe ica ku bufumu no kuyaba umucemi, incito intu abena Egupti basuulile. (Ukutendeka 46:34) Mose aliiteulwile. Pa myaka 40 iyakonkelepo, Mose alekele Yehova ukumumumunga no ku mupekanishisha ku milimo ikalamba iyo ali no kubomba inshita ya ku ntanshi. (Ukufuma 2:11-22; Imilimo 7:29, 30; AbaHebere 11:24-26) Te mulandu na mafya apitilemo, Mose abikile amano yakwe ku fya ku mupashi, aliipeeleshe ukuti Yehova amukanshe. Shi twiesha nelyo panono ukuleka amafya ukutulenga ukukanacindamika ifya ku mupashi!

Nangu ca kuti cilakalipa incito nga yapwa mu kupumikisha, iyi nshita iba ni nshita isuma iya kukosha bucibusa bwesu na Yehova Lesa na bantu bakwe. BaAdam, abo tulandilepo mu kubangilila, e fyo basangile. Balandile ukuti: “Lintu Ine no mukashi wandi incito yapwile, tatwabalile atutontonkanyapo ukushala mu kulongana kabili twatwalilile ukubombesha mu mulimo wa kushimikila. Ici calitucingilile ku kukanasakamikwa sana pa fyo twali no kukwata mailo.” BaRyszard nabo balanda cimo cine, batila: “Atulafilwa ukusangwa ku kulongana kwa cilonganino no kuya mu kushimikila, nga tatwashipikishe amafya; kabili amasakamika nga yalitwipeye. Ukulanshanya na bambi pa fya ku mupashi kulatusansamusha, pantu kulenga tuletontonkanya pa fyo bakabila te pa fyesu iyo.”—Abena Filipi 2:4.

Ca cine, ukucila ukulasakamikwa pa lwa ncito, esheni ukubomfya inshita mukwete ukucita ifya ku mupashi, isambililo lya pa lwenu, ukubombako imilimo ya cilonganino, no kulabombesha mu butumikishi. Ukucila ukwikala fye, mufwile ukuba “abacincila pe mu mulimo wa kwa Shikulu,” uukamulenga ukuba aba nsansa pamo na bafumacumi abakapokelela ubukombe bwa Bufumu.—1 Abena Korinti 15:58.

Ukupekanishisha Ulupwa Ifya ku Mubili

Nomba, ica kulya ca ku mupashi tacakekushe insala ya ku mubili. Lyonse tufwile ukulaibukisha icishinte ca mu Baibolo icitila: “Na cine umuntu nga tasakamana abantu bakwe, pali bufi aba mu ng’anda yakwe iine, ninshi nakaana icitetekelo kabili abo mubi ukucisha uushatetekela.” (1 Timote 5:8) BaAdam balanda ukuti: “Nangu ca kuti bamunyinefwe mu cilonganino balaitemenwa ukutwafwilisha ku mubili, apo tuli Bena Kristu twaliba no mulimo wa kufwaya incito.” Kuti twashintilila pa kwaafwa uko Yehova apeela no kwa bantu bakwe, lelo tatufwile ukulaba ukuti tulingile ukufwaya inshila twingasangilamo incito.

Cinshi twingacita pa kusanga incito? BaAdam balondolola ukuti: “Te kuikumbata fye ukulolela ukuti Lesa alatupeela mu cipesha mano. Lintu mulefwaya incito, ilondololeni ukuti muli Nte ya kwa Yehova. Ilingi line abengisha incito balatemwa Inte sha kwa Yehova.” BaRyszard balanda ukuti: “Ipusheni abo mwaishiba nga kuliko uko baleingisha aba ncito, kabili twalilileni ukutandalila abafwaila incito, no kulabelenga amapepala basabankanishishapo incito. E lyo no kulamonako pa fipampa apo balemba incito pamo nga: ‘Uwakulela umwana alefwaikwa’; nangu, ‘Pishiweki: ukuputula amaluba.’ Tamufwile kunenuka lintu mulefwaya incito. Mwilafwaya fye incito ya pa muulu, kuti mwabombako ne ncito ya bucibombebombe nangu ca kuti te yo mulefwaya ukubomba.”

Ca cine, “Yehova e kaafwa [wenu].” Takatale ‘amusha nakalya nangu ku mulekelesha nakalya.’ (AbaHebere 13:5, 6) Tamufwile kusakamikwa sana. Kemba wa malumbo Davidi alembele ukuti: “Konkomwena pali Yehova inshila yobe, kabili mutetekele, na o akacita.” (Amalumbo 37:5) Ukukonkomwena pali Yehova inshila shesu cipilibula ukushintilila pali Lesa no kucita ifyo alefwaya, nangu fye ilyo ifintu tafili bwino.

BaAdam na baIrena baalesangila indalama mu kuwamya amawindo na matabo, e lyo tabaleonaula indalama ku fyo bashalekabila. Kabili lyonse baletandalila akabungwe kafwaila incito. BaIrena bashimika ukuti: “Ukwaafwa kwalebako lyonse fye pa nshita yalinga.” Abalume nabo balundapo ukuti: “Ifyo twapitamo fya tusambilisha ukuti fyonse ifyo twalepepelapo tafyalingene no kufwaya kwa kwa Lesa. Ici calenga ukuti tuleshintilila pa mano ya kwa Yehova no kukanacita ifintu ukulingana ne fyo twaishiba fwe bene. Caliwama nga nshi ukupembela mu mutalalila pali Yehova.”—Yakobo 1:4.

BaRyszard na baMariola baalebombako incito shapusanapusana lelo pa nshita imo ine balebombako no mulimo wa kushimikila ukwali ukukabila. BaRyszard batila: “Twalesanga incito twalefwaya pa nshita lintu tushalekwata akali konse. Twalekaana ne ncito sha malipilo ayengi ishali no kulapumfyanya imilimo ya ku mupashi. Twalesalapo ukupembelela pali Yehova.” Balisumina ukuti ni Yehova alebafwilisha pa kuti balekwanisha ukusonkela umuputule baleikalamo pa ndalama inono ukufikila lintu baRyszard basangile incito.

Cilakalipa sana incito nga yapwa. Lelo mulingile ukumona iyi nshita nge shuko lya kushininkisha ukuti Yehova alamusakamana takamushe nakalya. (1 Petro 5:6, 7) Ukupitila muli kasesema Esaya, Yehova alilaya ukuti: “Wilalanguluka, pantu nine Lesa obe. Nkakukosha. Nkakwafwa.” (Esaya 41:10, NW) Tekwesha ukuleka ifiponako fishenekelwa nangu ukupwa kwa ncito ukumupwisha amaka. Esheni ukucita apo mwingapesha, no kusha ifyo mu shingacita mu maboko ya kwa Yehova. Loleleni pali Yehova “nangu fye ni mu mutalalila.” (Inyimbo sha Bulanda 3:26, NW) Mukaipakisha amapaalo ayengi.—Yeremia 17:7.

[Icikope pe bula 9]

Bomfyeni inshita ukubomba imilimo ya ku mupashi

[Ifikope pe bula 10]

Mwilaonaula indalama mu kushita ifyo mushilekabila, mwilafwaya fye ukwingila incito ya pa muulu