Bushe Mwalishininkisha Ukuti Satana Eko Aba?
AMALEMBO yalondolola ukuti Satana eko aba. Tamoneka ku bantunse nga fintu fye Lesa tamoneka ku menso ya bantu. Baibolo itila: “Lesa Mupashi.” (Yohane 4:24) Kaseebanya cibumbwa ca mupashi. Ukupusanako na Kabumba, Kaseebanya ena alikwete intendekelo.
Ilyo Yehova Lesa talabumba abantu, abumbile imintapendwa ya fibumbwa fya mupashi. (Yobo 38:4, 7) Baibolo ita ifi fibumbwa ukuti bamalaika. (AbaHebere 1:13, 14) Lesa abumbile bamalaika bonse abapwililika ica kuti tapali nangu umo uwali Satana Kaseebanya nelyo uwakwete imibele ya bubifi. Lelo, cinshi calengele uyu malaika ukuba Kaseebanya? Ishiwi “kaseebanya” lipilibula “uwa lwambo” nangu umuntu uulanda ubufi bwabipa pa mubiye. Ishiwi “Satana” lipilibula “Kakaanya.” Nga fintu fye umuntu uwali kale uwa cishinka aisangula umupupu no kutendeka ukulaiba, e fyo na umo uwa bana ba ku mupashi aba kwa Lesa akonkelele amatontonkanyo yabipa no kuisangula umwine Satana Kaseebanya. Baibolo yalilondolola ifyo ciba pa kuti umuntu ayonaule, itila: “Umuntu onse eshiwa ilyo alembulwa no kubelelekwa ku lunkumbwa lwakwe lwine. E lyo ulunkumbwa, ilyo lwaimita, lufyala ulubembu; no lubembu, ilyo lwafishiwapo, luleta imfwa.”—Yakobo 1:14, 15.
Ifi fine e fyo cali kuli Kaseebanya. Lintu Yehova Lesa abumbile abafyashi ba kubalilapo babili, Adamu na Efa, malaika uwali mupepi no kupondokela Lesa alemona ifyalecitika. Alishibe ukuti Yehova aebele Adamu na Efa ukwisusha isonde na bantu balungama, abali no kulapepa Kabumba wabo. (Ukutendeka 1:28) Uyu malaika amwene ukuti cali icayanguka ukupoka umucinshi no bucindami. Ubufunushi bwa mulengele ukukumbwa umucinshi uwali no kulapeelwa fye kuli Kabumba, e kutila abantunse ukulapepa Lesa. Mu nshita ya kuti akaane ilyo itontonkanyo lyalubana, uyu malaika afwaishe uyo mucinshi, atendeke no kulanda ubufi kabili alipondweke. Moneni ifyo acitile.
Malaika cipondoka abomfeshe insoka ukulanda kuli Efa. Yaipwishe Efa ukuti: “Bushe ca cine Lesa asosele ati mwilalyako ku muti onse uwa mwi bala?” Lintu Efa alandile ifyo ifunde lya kwa Lesa lyali ne fya kufumamo fya kukanaumfwila lilye funde, insoka yalandile ukuti: “Ukufwa tamwakafwe. Pantu Lesa alishiba ukuti mu bushiku mukalyako e mo amenso yenu yakashibulwa kabili mukaba nga Lesa, mukeshibo busuma no bubi.” (Ukutendeka 3:1-5, NW) Ukutunga kwa kwa Kaseebanya kwali kwa kuti Lesa taebele Adamu na Efa icishinka. Efa nga aliliile ku cimuti, ali no kuba nga Lesa, ukukwata insambu sha kusala icali icisuma ne cali icabipa. Ubu bwali e bufi bwa kubalilapo. Ukulanda ubu bufi kwalengele uyu malaika ukuba uwa lwambo, kabili uukaanya Lesa. Baibolo ishibisha uyu mulwani wa kwa Lesa ukuti ‘cisoka ca pa kutendeka, iciitwa Kaseebanya kabili Satana.’—Ukusokolola 12:9.
“Beni Abalola”
Ubufi Kaseebanya abepele Efa bwalibombele ukulingana na fintu alefwaya. Baibolo itila: “Awe umwanakashi e pa kumona ukuti umuti usuma ukulyako, kabili muti uwawama ukumona, kabili walemoneka uwayemba. Awe e pa kusabako ifisabo fya uko, alalya. Lyene apeeleko no mulume wakwe ilyo ali nankwe, na o alyako.” (Ukutendeka 3:6, NW) Efa aumfwilile Satana kabili apondokele Lesa. Kabili alengele Adamu na o ukutobe funde lya kwa Lesa. Kanshi ico Kaseebanya alefwaisha, ukulenga abafyashi ba kubalilapo ukupondokela Lesa, calicitike. Ukutula lilya line, Satana alikwata amaka pa mikalile ya bantunse. Cinshi ico afwaisha ukucita? Ico afwaisha, kufumya abantu mu kupepa Lesa wa cine pa kuti balemupepa. (Mateo 4:8, 9) Kanshi cili icacindama ukumfwila ukusoka kwa mu Malembo ukwa kuti: “Beni abalola, cenjeleni. Icibambe cenu, Kaseebanya, endauka nge nkalamo iilebuluma, iilefwaya untu ingalya.”—1 Petro 5:8.
Baibolo ilondolola ukuti Kaseebanya eko aba icine cine, aba cibumbwa ca mupashi, ni malaika uwapondoka kabili uwabipa! Ukwishiba ukuti Kaseebanya e ko aba, kwalicindama ku kutwaafwa ukuba abalola. Lelo ukuba abalola kabili abacenjela kusanshamo ifingi. Na kabili calicindama ukukanaluba “amapange” yakwe ne nshila alufishamo abantu. (2 Abena Korinti 2:11) Mapange nshi Kaseebanya akwata? Kuti twayasengauka shani?
Kaseebanya Ashukila Ifyo Abantu Bapangwa
Kaseebanya alishiba abantu ukufuma fye pa kubumbwa kwa bantunse ba kubalilapo. Alishiba ifyo umuntu apangwa, ifyo akabila, ne fyo afwaisha. Satana alishiba bwino bwino ukuti umuntu abumbilwe no kufwaisha kwa kupepa, kabili Kaseebanya mu kucenjela alashukila uku kufwaisha kwa kupepa. Mu nshila nshi? Ukupitila mu kusambilisha abantu ifisambilisho fya mipepele ya bufi. (Yohane 8:44) Ifingi ifyo imipepele ya bufi isambilisha pali Lesa filaipilika kabili filafulunganya abantu. Nani muletontonkanya afwaya ukuti abantu beishiba Lesa bwino? Ifisambilisho ifipilikana teti fibe ifya cine. Kanshi ca cine ukuti ifisambilisho ifingi ifya mipepele fya kulufishako fye abantu kabili Satana e ucite fyo? E mulandu wine Baibolo imwitila ukuti “lesa wa bwikashi buno” uwa pofwisha amatontonkanyo ya bantu.—2 Abena Korinti 4:4.
Icine pali Lesa cilalenga umuntu ukufuma ku fisambilisho fya mipepele ya bufi. Baibolo yapashanya icine caba mu Cebo ca kwa Lesa kwi lamba ilyo umushilika wa ku kale alefwala ukuciinga umusana. (Abena Efese 6:14) Nga mwaishiba bwino ukufunda kwaba mu Baibolo no ku kubomfya, cikaba kwati namuikaka uko kufunda mu musana. Kabili Icebo ca kwa Lesa cikamucingilila, tamwakalufiwe ku fisambilisho fiipilika ifyaba mu mipepele ya bufi.
Ukufwaisha kwa kupepa uko abantu bakwata kwalenga ukuti balepepa ne fintu ifishaishibikwa. Ici calenga abantu ukuba ifinakabupalu ku nshila na imbi iya kufutika iyo Satana abomfya. Satana alishukila ukufwaisha kwa bantu ukwa kwishiba ifintu ifipya ne fishaishibikwa bwino, kabili abomfya ukupupe mipashi pa kuti fye abengi bamumfwile. Nga fintu umulunshi abomfya ubwambo pa kuti abeleleke inama, Satana abomfya imicenjelo pamo nga ukusobela amashuko, ukupendule ntanda, ukulalika utulo, ubuloshi, ukulengula indupi, na malele ku kubeleleka no kulufya abantu mu calo conse.—Ubwina Lebi 19:31; Amalumbo 119:110.
Kuti twasengauka shani iciteyo ca kupupa imipashi? Amalango 18:10-12 [NW], yatila: “Ekasangwa muli imwe onse uupisha umwana wakwe umwaume mu mulilo nelyo umwana wakwe umwanakashi, onse uubuke mbuko, uwa malele nelyo onse uusobela ifya ku ntanshi nelyo ing’anga, nelyo uulowa ababiye nelyo uwipusha ku wa mipashi nelyo kuli kalapashi mu fya kusobela nelyo onse uwipusha ku bafwa. Pantu onse uucite fi fintu wa muselu kuli Yehova, kabili ni pa fya muselu fine fi Yehova Lesa wenu aletamfisha inko ku cinso cenu.”
Baibolo itufunda mu kulungatika ukuti tufwile ukusengauka ukupupe imipashi. Ni shani nga ca kuti mulapupe mipashi mu nshila shimbi nomba mulefwaya ukuleka? Kuti mwacita nga fintu Abena Kristu ba kubalilapo abaleikala mu musumba wa Efese bacitile. Baibolo itila lintu fye bapokelele “icebo ca kwa Yehova abengi abalecita amalele balonganike amabuuku yabo no kuyoca pa menso ya bonse.” Umutengo wa fitabo fyonse baocele wali uukalamba, wali indalama sha masilfere amakana amakumi yasano (50,000). (Imilimo 19:19, 20) Na lyo line, Abena Kristu ba mu Efese tabashingashingile ukoca filya fitabo.
Satana Alashukila Ukunaka kwa Bantunse
Malaika uwali uwapwililika aisangwile Satana Kaseebanya pantu alekele umutima wakwe ukuba na matutumuko. Kabili alengele na Efa ukuba ne cilumba, ukufwaisha ukuba nga Lesa. Na lelo line, Satana alikwata amaka pa bantu abengi abo alenga ukuba ne cilumba. Ku ca kumwenako, abantu bamo bamona ukuti umutundu wabo, umukowa wabo, nelyo icalo cabo fyaliwama ukucila bambi. Ifyo ico capusana na cintu Baibolo isambilisha! (Imilimo 10:34, 35) Baibolo yalilanda bwino bwino ukuti: ‘[Lesa] ku muntu umo alengele inko shonse isha bantunse.’—Imilimo 17:26.
Ukuicefya e kwingatwafwa sana ukusengauka itunko lya kwa Satana ilya kuba ne cilumba. Baibolo itukonkomesha ukuti ‘twilaitontonkanishisha [fwe bene] ukucila ifyo tulingile ukutontonkanya.’ (Abena Roma 12:3) Itila: “Lesa acincintila aba matutumuko, lelo apeela icikuuku ca bupe fye ku baiceefya.” (Yakobo 4:6) Icingatwafwa sana ukusengauka ukusonga kwa kwa Satana kuicefya no kuba ne mibele imbi iyo Lesa afwaya.
Kaseebanya na kabili alashukila ulunkumbwa twakwata ulwa kufwaisha ifintu fya ku mubili. Yehova Lesa ena afwaile ukuti abantunse bakaipakishe ubumi pe sonde. Tukaba aba nsansa nga twacita ifyo tufwaya ukulingana no kufwaya kwa kwa Lesa. Lelo Satana esha abantu ukwikusha ukufwaisha kwabo mu nshila sha lubembu. (1 Abena Korinti 6:9, 10) Calicindama ukutontonkanya sana pa fintu fyamusangwela ne fisuma. (Abena Filipi 4:8) Ici cikatwafwa ukulama amatontonkanyo yesu ne nkuntu.
Twalilileni Ukukaana Kaseebanya
Bushe kuti mwakaana Kaseebanya? Ee, kuti mwamukaana. Baibolo itukoselesha ukuti: “Kaaneni Kaseebanya, na o akamufulumuka.” (Yakobo 4:7) Nangu mwamukaana no kutwalilila ukwishibilako Lesa, Satana takaleke ukumuletela amafya apo pene fye. Kaseebanya akesha ukumutuunka na kabili pa “nshita imbi iyalinga.” (Luka 4:13) Nangu cibe fyo, mwilatiina Kaseebanya. Nga mwatwalilila ukumukaana, takamufumye kuli Lesa wa cine.
Nangu cibe fyo, pa kukaana Kaseebanya, tukabila ukumwishiba bwino ne fyo alufya abantu e lyo no kwishiba ifyo twingasengauka ifiteyo fyakwe. Uko kwishiba kusangwa fye mu Cebo ca kwa Lesa, Baibolo. Kanshi pampamineni pa kusambilila Amalembo yapuutwamo, no kulacita ifyo mulesambilila. Inte sha kwa Yehova uko mwikala bakatemwa ukumwafwa ukusambilila Baibolo pa nshita mulefwaya kabili tabakamulipilishe. Mukwai mwishingashinga ukubafwaya nelyo ukulembela abalemba uno magazini.
Lintu fye mwatendeka ukusambilila Baibolo, mufwile ukwishiba ukuti Satana kuti abomfya ukukaanya nelyo ukupakaswa pa kuti amuleshe ukusambilila icine caba mu Cebo ca kwa Lesa. Balupwa lwenu bamo limbi kuti bafulwa pantu mulesambilila Baibolo. Kuti balafwaya ukumulesha pantu tabaishiba icine cisangwa mu Baibolo. Bambi kuti bamupumya no kumuseka fye. Bushe Lesa kuti atemwa nga ca kuti twalilekele ukusambilila Baibolo pantu bambi baletupumya? Kaseebanya afwaya ukumufuupula pa kuti muleke ukusambilila pali Lesa wa cine. Mwileka Satana acimfye. (Mateo 10:34-39) Tamwamukwatila imisha nangu imo. Yehova e o mwakwatila imisha pa bumi amupeela. E ico, pampamineni pa kukaana Kaseebanya kabili lengeni ‘umutima wa kwa Yehova ukusekelela.’—Amapinda 27:11.
[Icikope pe bula 6]
Bonse abaishileba Abena Kristu balyocele ifitabo fyabo ifyo balebomfya pa kupupe mipashi
[Icikope pe bula 7]
Pampamineni pa kusambilila Baibolo