Icilangililo ca Kutemwa, Icitetekelo, ne Cumfwila

UBUSHIKU bwa pa May 16, 2005, bwacele fye ubwacelebuka bwino sana pa Watchtower Farms ku Wallkill, New York. Ne co imfula yalilokele ku maca, ulunkoto lwaputulwa bwino na maluba fyalemoneka bwino sana. Imbata na yo yaleowa cisuma cisuma no twana twa iko 8 mu mbali ya cishiba ca menshi. Bonse abaishile mu kutandala balepapa fye ifyo palya pantu palemoneka bwino. Takwali no walepanga icongo, cali kwati bonse balipangene ukuti belaimya amashiwi pantu icalo conse catalele fye tondolo lulya lucelo.

Abaletandala palya ni Nte sha kwa Yehova abafumine ku fyalo 48. Nomba, ico bakonkele kulya, te kumona ulunkoto na maluba nelyo ubusuma bumbi ubwa pali cilya cifulo. Balefwaisha ukumona ifyalecitika mu kati ka cikuulwa icikalamba icakuulwa ne njelwa shakashikila. E cikuulwa calundilweko nomba line ku fikuulwa fya pa Bethel ya ku United States iya ku Wallkill. Ilyo baingile mu kati, na mo basangilemo ifya kupapa, lelo mwena mwali icongo, tamwali tondolo nga filya pa nse pali.

Ilyo baiminine lwa pa muulu mu cikuulwa mwine, bonse batendeke ukutamba fimashini ifikalamba ifyalemonekela lwa pe samba. Fimashini 5 ifikalamba nga nshi ifya kupulintila, fyatantikwa busaka busaka mu cikuulwa icikalamba nga nshi icingalingana ne fibansa nakalimo 6 ifya mupila wa ku makasa. Muli ico cine cikuulwa e mo bapulintila amaBaibolo, ifitabo, na bamagazini. Ifipo fya mapepala ifyafina amakilogramu 1,700 fishinguluka muli cimashini kwati mawilo ya motoka iilebutuka sana. Icipo ca mapepala icingafika bakilomita 23 nga cafungululwa, ciya cilepomboloka muli cimashini ca kupulintila kabili cipwa mu maminiti fye 25. Ilyo ico cipo ca mapepala cilepita mulya, ninshi cimashini cilelembapo kabili cileumika na inki. Pa nshita imo ine, cilatalalika amapepala no kuyapeta ukuyapanga bamagazini abaya balepita pa mipila ikalamba iishinguluka ukutwala bamagazini ku kulongwa mu fibokoshi pa kuti batumwe ku filonganino. Fimashini fimbi na fyo uku ninshi fili pa ncito ya kubika pamo amapepala pa kuti yabe mu fiputulwa finono finono. Bwangu bwangu, ifyo fiputulwa finono fiya ku lubali lumbi ulwa cikuulwa uko bafisungila mpaka fyaya kumbi uko bafibika pamo ukupanga ifitabo. Fyonse ifyo, fyenda fye bwino ukulingana ne fyo bapekanya kabili fyonse fibombelwa pali kompyuta.

Ilyo abantu bafumine apa kupulintila, baile apo bapangila ifitabo. Palya nomba, e paba fimashini fipanga ifitabo fya nkupo shakosa na maBaibolo ya nkupo shanaka. Cila bushiku bapanga ifitabo nakalimo 50,000. Amapepala yalatantikwa ukulingana ne fyo yafwile ukukonkana, yalabikwa pamo no kuputulwa kabili balakupako ne nkupo. Ilyo ifitabo fyapangwa, mashini wine alalonga na mu fibokoshi, aisala, abikapo ifishibilo no kupampa ifibokoshi apo fisendelwa. Na kabili, mashini umbi uupanga ifitabo fya nkupo shanaka na o apanga ifitabo nakalimo 100,000 cila bushiku no kulonga fyonse mu fibokoshi. Muli uyu mashini na mo, mwaba akantu, mwaba utufyela twapikaana utwingi sana, tonse tulashinguluka no lubilo lwa cipesha amano ilyo uyo mashini alepanga impapulo sha Baibolo.

Aba bamashini ba muno nshiku abangufyanya nga nshi ukupulinta impapulo, bakonka inkoloko iyo bateyanya bwino sana kabili babomba imilimo ya kupapa icine cine. Nge fyo twalalandapo ku ntanshi, aba bamashini baba cilangililo ca kutemwa, icitetekelo, ne cumfwila ifyo abantu ba kwa Lesa bakwata. Nomba, cinshi bakuushishe umulimo wa kupulinta impapulo ukufuma ku Brooklyn, New York, ukutwala ku Wallkill?

Icikalamba ico balefwaisha ca kuti umulimo wa kupulinta impapulo no wa kushituma ulebombelwa pa cifulo cimo. Pa myaka iingi, ifitabo fyalepulintilwa no kusendelwa ku Brooklyn, bamagazini bena balepulintilwa no kusendelwa ku Wallkill. Ukubombela iyi milimo yonse pa cifulo cimo kwali no kucefyako ababomfi no kupusushako indalama shapeelwa ku mulimo wa kwa Lesa. Na kabili, apo bamashini ba kupulintila aba ku Brooklyn balikokwele sana, bamashini babili abapya abetwa MAN Roland Lithoman balishitilwe ukufuma ku Germany. Aba bamashini bapya bali abakalamba ica kutila incende ya mu cikuulwa ca kupulintilamo ica ku Brooklyn yalicepele.

Yehova E Ulenga Ukuti Umulimo Ubombwe

Ukufuma fye na kale, ico umulimo wa kupulinta impapulo wabelako, kusabankanya imbila nsuma ya Bufumu bwa kwa Lesa. Calimoneka fye apabuuta tuutu ukuti Yehova alapaala uyu mulimo ukufuma fye na pa kutendeka. Ukufuma mu 1879 ukufika mu 1922, ifitabo fyalepulintwa no twampani twa bukwebo utwa bantu bambi. Mu 1922, twatendeke ukusonkela icikuulwa ca ntunti 6 icali pa 18 Concord Street mu Brooklyn, kabili bamashini ba kupulintilako ifitabo balishitilwe. Ilya nshita, bamo baletwishika nga ca kutila bamunyinefwe bali no kukumanisha ukubomba umulimo wa kupulinta ifitabo.

Umo uwatwishike sana aali mukalamba wa kampani kamo akalepulinta ifitabo fyesu ifingi. Ilyo atandele pa Concord Street, atile: “Namukwata mashini wa kupulintila uwa maka sana, nomba tapali nangu umo pano uwaishiba ifya kubomba no yu mashini. Pakapita fye imyeshi 6, ninshi mashini wenu aba fye cimbi cimbi, akaba ca kupoosa fye; e lyo mukashininkisha ukuti kanshi balya bene abalemupulintila ifitabo e baishiba iyi ncito.”

Uwaleangalila umulimo wa kupulinta impapulo pali ilya nshita munyinefwe Robert J. Martin, atile: “Ifyo alandile fyaleumfwika ifya cine, nomba ico alabile ca kuti tubomba umulimo wa kwa Shikulu; kabili Shikulu tatulekelesha. . . . Tapakokwele, twalitendeke ukupulinta ifitabo.” Mu myaka 80 iyakonkelepo, Inte sha kwa Yehova bapulintile amabilioni ayengi nga nshi aya mpapulo ukubomfya bamashini babo abene.

Nomba, pa 5 October, 2002, ilyo kwali ukulongana kwa pa mwaka ukwa ba Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, babilishe ukuti Ibumba Litungulula lyalisuminishe ukukuusha imilimo ya kupulinta iya pa maofesi ya mu United States ukufuma ku Brooklyn ukuya ku Wallkill. Bamashini babili abapya balishitilwe, kabili bali no kufika ku Amerika mu February 2004. Bamunyinefwe balefwaikwa ukupekanya fyonse no kulundako icikuulwa ca kupulintilamo mu myeshi 15 pa kuti ilyo bamashini bapya bali no kufika, ninshi umulimo onse walipwa. E lyo kabili, umulimo wa kubika bamashini ba kupanga ifitabo no kupekanya apa kusendela ifitabo, walefwaikwa ukubombwa mu myeshi 9 ukufuma pali bulya bushiku babilishe. Bamo ilyo baumfwile ifyo ukupekanya kwali, bamwene kwati uyo mulimo wakosa sana, baletwishika nga ukabombwa. Na lyo line, bamunyinefwe balishibe ukuti Yehova akapaala umulimo kabili ukabombwa.

‘Bakabomba Bali aba Nsansa Ilyo Balebombela Pamo’

Ico balishibe ukuti abantu ba kwa Yehova bakaipeela mu kuitemenwa kuli uyu mulimo, bamunyinefwe balitendeke ukukuula. (Amalumbo 110:3) Umulimo walikulile ica kuti bakabomba ba pa Bethel ababombela ku fya makuule balicepele. Bamunyinefwe na bankashi ukucila pali 1,000 abaishiba ifya makuule aba mu United States na Canada, bali-ipeeleshe ukubombako. Balebomba ukufuma pa mulungu umo ukufika ku myeshi itatu kabili bali muli programu wa bakabomba ba pa nshita inono. Bambi ababombeleko ni balya baba muli programu wa bakabomba ba kuitemenwa ababombela ku fyalo fimbi pamo na bambi aba kuitemenwa fye. Aba muli ba Komiti ba Makuule aba mu Fitungu na bo bene balyafwilisheko sana.

Abengi pa kuti fye bayebombako umulimo ku Wallkill babomfeshe indalama shabo ishingi pa kwenda e lyo ne nshita yabo iikulu iya kupoka cuti ku ncito. Nomba, bali ne nsansa sana ukuipeelesha muli uyo musango. Ukupekanya umwa kusendama ne fya kulya fya bakabomba abengi kwalengele ukuti aba mu lupwa lwa Bethel na bo bafwilisheko ukulundulula umulimo wa makuule. Bamunyinefwe ukucila pali 535 aba mu lupwa lwa Bethel ababombela ku Brooklyn, ku Patterson, na ku Wallkill bali-ipeeleshe ukulabombako cila mulungu pa Cibelushi, uku ninshi bacili balabomba ne milimo imbi iyo bapeelwa pa Bethel mu nshiku sha mu kati ka mulungu. Icalengele ukuti abantu ba kwa Lesa abengi sana baipeeleshe kuli uyu mulimo wa lulumbi, mulandu wa kuti Yehova umwine e walengele ukuti ulya mulimo ubombeke.

Bambi na bo bapeeleko umusangulo wa ndalama. Cimo icacitike, bamunyinefwe bapokelele kalata uwafumine kuli Abby, umwaice wa myaka 9. Kalata wakwe aleti: “Ndemutasha nga nshi pa milimo yonse iyo mubomba, mulapanga ifitabo ifisuma nga nshi. Nakalimo nkamutandalila nomba line. Batata batile tukesa uyu mwaka uleisa! Nkafwala baji pa kuti mukanjishibe. Natuma K90,000 iya kuti mukabomfye kuli bamashini bapya aba kupulintila! Yali ni ndalama yandi iya mu tumba, nomba napeela imwe bamunyinane.”

Nkashi umo alembele ati: “Mukwai namutumina ifisote napikwile mu kuwayawaya mwine umu. Natuma ifi fisote kuli bamunyinefwe na bankashi abalekuula ku Wallkill. Nabelengele mu citabo cimo ukuti uno mwaka kukatalala sana. Katwishi nga ca cine. Nomba ninjishiba ukuti abengi abakalabomba ku Wallkill bakalabombela pa nse, ndefwaya bamunyinane na bankashi balefwalako ifisote pa kubomba, pantu pa nse palatalala sana. Nshaishiba umulimo wa makuule nangu umo pali ilya balefwaya, nomba ukupikula kwena ndapikula, kanshi na ine wine natile nalapikwilako fye bamunyina na bankashi ifisote.” Uyo nkashi atumine ifisote 106 ifyapikulwa!

Icikuulwa ca kupulintilamo calipwile mu nshita ilya ine bapekenye. Munyinefwe John Larson, uwangalila umulimo wa kupulinta atile: “Bakabomba bonse bali aba nsansa kabili balebombela bwino sana capamo. Tapali nangu umo uwingatwishika ukuti ipaalo lya kwa Yehova lyali pali ulya mulimo! Umulimo walyendele bwangu sana. Ndeibukisha mu May 2003, naiminine mu matipa ndetamba bamunyinefwe ninshi e lyo batendeka fye ukupanga umufula. No mwaka tawapwile, naishileiminina palya pene na kabili ninshi ndetamba cimashini cilepulinta impapulo.”

Ukulongana kwa Kupeela Ifikuulwa

Ukulongana kwa kupeela icikuulwa cipya ica kupulintilamo impapulo pamo ne fikuulwa fimbi fitatu ifya kwikalamo, kwaliko pali Cimo pa May 16, 2005 ku Wallkill. Ababombela pa Bethel ku Patterson na ku Brooklyn, pamo na ku Canada, batambile uyu programu pali vidio. Abantu bonse pamo 6,049 e baumfwileko uyu programu. Munyinefwe Theodore Jaracz, uwaba mwi Bumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova e wali ceyamani kabili e washimikeko patali patali ifyo umulimo wa kupulinta wabombelwe mu myaka yapita. Bamunyinefwe babili ababa muli Komiti wa Musambo, munyinefwe John Larson na munyinefwe John Kikot, baipwisheko bamo e lyo no kulanga fimo pa vidio. Muli ilyo line lyashi, e mo balandile na pa fyo umulimo wa makuule wabombelwe pamo ne fyo umulimo wa kupulinta waendele mu myaka yapita mu United States. Munyinefwe John Barr uwaba mwi Bumba Litungulula e walandile ilyashi lya kulekelesha, ilya kupeela icikuulwa cipya ica kupulintilamo kuli Yehova Lesa pamo ne fikuulwa fitatu ifya kwikalamo.

Umulungu wakonkelepo, ababombela pa Bethel aba ku Patterson na ku Brooklyn balipeelwe inshita ya kuyamona ifikuulwa fipya. Abantu 5,920 e batandele pali ilya nshita.

Finshi Tuletontonkanya pa Cikuulwa Cipya?

Mu lyashi lyakwe ilya kupeela ifikuulwa kuli Yehova, Munyinefwe Barr aebele abalekutika ukuti nangu ca kutila icikuulwa ca kupulintilamo cilemoneka ica lulumbi nga nshi, te kutila bamashini e bacindama sana. Abantu e bacindama. Impapulo tupulinta shilalenga abantu ukwaluka icine cine mu mikalile yabo.

Mashini fye umo pali balya bamashini abapya kuti apulinta amatrakiti 1,000,000 mwi awala fye limo! Nomba, trakiti imo fye kuti ya-afwa sana umuntu ukwalula imikalile yakwe. Ico twingamwenako fye, mu 1921, abalewamya inyanji ku South Africa balebomba pa ncende imo ifi mu nyanji mwine. BaChristiaan abali pali balya bene balebomba mu nyanji, bamwene akapepala nakafyantama mwi samba lya nshimbi ya nyanji. Yali ni trakiti ya Nte sha kwa Yehova. BaChristiaan babelengele ilya trakiti kabili balyumfwile bwino sana ifyalimo. Babutukile ukwali umupongoshi wabo umulumendo no kupunda abati: “Ala ubushiku bwa lelo, nasange cine!” Bwangu bwangu baChristiaan na bapongoshi babo balembele ku maofesi ya baNte. Bamunyinefwe pa maofesi ya ku South Africa babatumine impapulo na shimbi isha Baibolo. Bonse babili balisambilile icine, balibatishiwe, kabili batendeke ukushimikilako na bambi icine ca mu Baibolo. Abengi abo bashimikileko, balipokelele icine. Na kuba, ku kutendeka kwa ba 1990 abantu ukucila pali 100 abafyalwa muli ulu lupwa bali ni Nte sha kwa Yehova. Bonse abo basambilile icine pa mulandu wa kuti umuntu umo e watolele trakiti imo fye mu nyanji!

Munyinefwe Barr atile, impapulo tupulinta, shilaleta abantu mu cine, shilabalenga ukutwalilila mu cine, shilabalenga ukubombesha, kabili shilalenga no kuti bonse tube abaikatana mu bwananyina. Ne cacindama sana, impapulo isho bonse tupeelako abantu, shilacindika Lesa wesu, Yehova!

Bushe Yehova Alecimona Shani ici Cikuulwa?

Munyinefwe Barr na kabili aebele abantu ukutontonkanya pa fyo Yehova alemona icikuulwa cipya ica kupulintilamo. Ukwabula no kutwishika, Yehova te kuti afilwe ukubomba umulimo wakwe nangu tapali ici cikuulwa. Nga alefwaya, kuti aeba amabwe ukuti yabile imbila nsuma! (Luka 19:40) Na kabili, Yehova tapapile ukuti kwena muli ici cikuulwa muli fimashini ifyapikaana, ifikalamba, ifyangufyanya pa kubomba imilimo, kabili ifilebomba imilimo yalekanalekana. Pantu ena e wabumbile ifintu fyonse! (Amalumbo 147:10, 11) Yehova alishiba inshila shimbi ishisuma sana isha kubomfya pa kupulinta impapulo, inshila isho umuntu tabala atontonkanyapo. Nomba, cinshi Yehova amona ukuti e cacindama sana? Ukwabula no kutwishika, muli ici cikuulwa Yehova alemonamo imibele yacindama nga nshi iya bantu bakwe, ukutemwa, icitetekelo ne cumfwila.

Pa kulondolola ifyo icikuulwa cilelanga ukuti abakuulile balitemwa Lesa, munyinefwe Barr apeele icilangililo. Tutile umwana apangila abafyashi bakwe keke. Abafyashi kuti batemwa sana. Nangu ca kutila limbi iyo keke te kuti iwame na sana, ico abafyashi bakatemwako sana ni bukapekape bwa mwana ubwalengele ukuti abapangile keke. E cimo cine na Yehova, ilyo alolesha ici cikuulwa cipya, talemona fye icikuulwa na bamashini. Icacindama ico alemona ca kuti, icalengele ukuti abantu bakuule ici cikuulwa ni co balimutemwa.—AbaHebere 6:10.

Na kabili, filya fine Yehova amwene ukuti icalengele Noa ukupanga icibwato ni co ali ne citetekelo, e fyo alemona ne ci cikuulwa cipya ukuti cilangililo ca citetekelo cesu. Icitetekelo ca cinshi? Noa atetekele ukuti ifyo Yehova alandile fikacitika. Twalitetekela ukuti tuleikala mu nshiku sha kulekelesha, kabili twalitetekela no kuti imbila nsuma e bukombe bwacindama sana ubulebilwa pano isonde muno nshiku. Na kabili, twalitetekela ukuti abantu bafwile ukumfwa imbila nsuma. Twalishiba ukuti ubukombe bwa mu Baibolo kuti bwalenga abantu ukupusuka.—Abena Roma 10:13, 14.

Na kabili, te kuti tutwishike no kuti ifi tukuulile ici cikuulwa, natulanga Yehova ukuti tuli ba cumfwila. Twalishiba ukutila afwaya imbila nsuma ukushimikilwa pano calo ponse ilyo impela tailaisa. (Mateo 24:14) Imilimo ikabombelwa muli ici cikuulwa, pamo na mu fikuulwa fya mu fyalo fimbi, ikafwilishako ukuti imbila nsuma ibilwe mwi sonde lyonse.

E ico kanshi, mu fyo twapeeleko indalama sha musangulo, mu fyo twabombele umulimo wa makuule, na mu fyo twabombele imilimo yonse pali ici cikuulwa, twalangile ukuti twalitemwa Yehova, tuli ba citetekelo, kabili tuli ba cumfwila. Iyi mibele itatu na kabili, ilamonekela na mu kubombesha kwa bantu ba kwa Yehova mwi sonde lyonse ilyo baletwalilila ukusambilisha bonse abengatemwa ukumfwa icine ca mu Baibolo.

[Akabokoshi ne Fikope pe bula 11]

IFYO UMULIMO WA KUPULINTA WALUNDULUKA MU UNITED STATES

1920: Mashini wa kupulintila uwa kubalilapo atendeka ukupulinta bamagazini pa 35 Myrtle Avenue, Brooklyn.

1922: Batwala umulimo wa kupulinta ku cikuulwa ca ntunti 6 pa 18 Concord Street. Ukupulinta ifitabo kwatendeka.

1927: Umulimo wa kupulinta wakuukila ku cikuulwa cipya icakuulilwe pa 117 Adams Street.

1949: Balundako intunti 9 ku cikuulwa ca kupulintilamo kabili cakula sana ukucila ifyo cali kale.

1956: Icikuulwa ca pa Adams Street ica kupulintilamo cakula sana na kabili ilyo bakuula na cimbi pa 77 Sands Street.

1967: Icikuulwa icikalamba sana ica ntunti 10 cakuulwa, kabili imilimo ya kupulinta yatendeka ukubombelwa mu fikuulwa fyonse.

1973: Icikuulwa na cimbi ica kupulintilamo cakuulwa ku Wallkill, sana sana ica kupulintilamo bamagazini.

2004: Umulimo onse uwa kupulinta mu United States, uwa kupanga impapulo no kushituma, wakuukila ku Wallkill.