Ifyo Icitetekelo Candi Cangafwile Ilyo Nalepita mu Mafya

Abashimika ili lyashi ni ba Soledad Castillo

Kwali imiku iingi mu bumi bwandi ilyo ukutalalilwa kwapene kumpeshe amano, lelo takwampeseshe amano. Ilyo nali ne myaka 34, abena mwandi abo natemenwe balifwile. Ilyo papitile imyaka 6, batata na bo balifwile. Imyeshi 8 pa numa ya mfwa ya batata, naishilesanga ukuti umwana wandi umwaume umo fye uo nakwete alilwele ubulwele bushipola.

NINE Soledad, kabili ishina lyandi lipilibula “Ukutalalilwa.” Nangu ca kuti ifi e fyo ishina lyandi lipilibula, ine kwena nshatalalilwapo sana. Ilyo nalepita mu mafya, nalicetekele ukuti Yehova Lesa ali na ine, ‘alenjikata ku kuboko no kungafwa pa kuti nitiina.’ (Esaya 41:13) Lekeni mushimikile ifyo nashipikishe amafya nalekwata e lyo ne fyo yangafwile ukupalama sana kuli Yehova.

Ubumi bwa Nsansa na Mafya Ayanono

Nafyalilwe mu Barcelona, ku Spain, pa 3 May mu 1961, kabili nine fye umwana abafyashi bandi ba José na ba Soledad bakwete. Ilyo nali ne myaka 9, bamayo basambilile icine ca mu Cebo ca kwa Lesa. Batampile kale ukufwaya ifyasuko ku mepusho bakwete pa fya kwa Lesa lelo ku calici balepepa tabalelondolola bwino. Bushiku bumo, Inte sha kwa Yehova babili balibatandalile pa mwabo no kwasuka amepusho yonse ayo bakwete ukubomfya Baibolo. Balisumine apo pene ukutendeka ukusambilila Baibolo.

Mu nshita fye iinono, bamayo balibatishiwe no kuba Inte ya kwa Yehova, kabili ilyo papitile fye imyaka iinono, batata na bo bacitile cimo cine. Ba Eliana, abasambilishe bamayo Baibolo, balimwene ukutila na ine nalibikile sana mano ku Cebo ca kwa Lesa. Nangu ca kuti nali fye umunono, ba Eliana batile kuti cawama ukulansambilisha Baibolo neka. Pa mulandu wa kwafwa kwabo e lyo no kukoselesha kwa bamayo, nalibatishiwe ninshi ndi ne myaka 13.

Ilyo nali umukashana, nalepepa kuli Yehova imiku iingi, maka maka nga ndefwaya ukupingula ifya kucita. Ukulanda fye icishinka, amafya nakwete ilyo nali umukashana yali fye ayanono. Mu cilonganino, nalikwete abanandi abengi, kabili naleumfwana sana na bafyashi bandi. Mu 1982, naupilwe kuli ba Felipe, ba Nte abalefwaya ukulaya pa ntanshi mu mulimo wa kwa Lesa, nga filya fine fye na ine nalefwaya ukucita.

Ukwafwa Umwana Wesu Ukutemwa Yehova

Ilyo papitile imyaka isano, nakwete umwana mwaume umusuma uo twainike ati Saúl. Ine na ba Felipe twalitemenwe sana ilyo twakwete umwana. Twalesuubila ukuti Saúl akaba umwana umutuntulu kabili uwatemwa Lesa. Ine na ba Felipe twalepoosa sana inshita na Saúl, ukumusambilisha pali Yehova, ukuliila pamo nankwe ifya kulya, ukumutwala ku maparki, no kwangala nankwe ifyangalo. Saúl alitemenwe ukuya na ba Felipe ilyo baleya mu kwebako bambi icine ca mu Baibolo, kabili ba Felipe balimwafwile ukulabombako umulimo wa kushimikila ninshi ali fye umwaice, ukumusambilisha ukulisha belu pa ciibi no kupeela abantu utupepala tulelanda pa fya mu Baibolo.

Saúl aleumfwa bwino ifyo twamutemenwe kabili alebika amano ku fyo twalemusambilisha. Ilyo ali ne myaka 6, twaleshimikila nankwe lyonse. Alitemenwe ukukutika ku malyashi ya mu Baibolo, kabili aletemwa ilyo ulupwa lwesu lwalesambilila Baibolo pamo. Ilyo fye atendeke isukulu, aleipingwila umwine ukucita utuntu tumo utunono ukulingana ne fyo aishibe ifya mu Baibolo.

Lelo, ilyo Saúl afishishe imyaka 7, ifintu fyalyalwike nga nshi mu lupwa lwesu. Ba Felipe balwele ubulwele bwa kuli bapwapwa. Pa myeshi 11, baliculile no bu bulwele, tabalebomba no kubomba kabili ilingi balelaala fye. Ilyo abena mwandi bali ne myaka 36, balifwile.

Na nomba ndalila nga naibukisha ulya mwaka ifintu fya-afishe. Nalemona uko abena mwandi balepwa amaka panono panono pa mulandu wa bulwele balwele, kabili nshakwete amaka ya kucitapo icili conse. Ilyo ifi fyonse fyalecitika, nale-esha ukukoselesha ba Felipe, nangu ca kuti mu mutima nalishibe ukuti ifyo nale-enekela ne fyo nalepanga ukucita fyali no konaika. Nalebabelengele ifipande fyalelanda pa Malembo, kabili ifi fyaletukoselesha ilyo twafilwa ukusangwa ku kulongana kwa Bena Kristu. Ilyo bafwile, nali no bulanda ubukalamba nga nshi.

Lelo, Yehova alingafwile. Nalemulomba lyonse ukuti ampeeleko umupashi wakwe. Nalemutasha pa myaka ya nsansa iyo ine na ba Felipe twali pamo e lyo na pe subilo nakwata ilya kwisamona ba Felipe na kabili ilyo bakabuuka ku bafwa. Nalombele Lesa ukutila angafwe ukuba ne nsansa pa kulaibukisha ifyo ine na bena mwandi twacitiile pamo e lyo no kumpeela amano ya kukusha umwana wesu pa kuti akabe Umwina Kristu wa cine. Nangu ca kuti nali no bulanda ubukalamba, nalisansamushiwe.

Abafyashi bandi e lyo na ba mu cilonganino na bo balingafwile nga nshi. Lelo, nine nashale no mulimo wa kusambilisha Saúl Baibolo no kumusambilisha ifya kubombela Yehova. Uo nalebombela kale alimpeele incito iisuma iya kubomba mu ofesi, lelo nasalilepo ukulabomba incito ya kuwamya pa kuti ndekwata inshita iikalamba iya kuba na Saúl no kuba nankwe ilyo ainuka ku sukulu.

Ilembo limo lyalinsambilishe ifyo cacindame ukufunda Saúl ifya kwa Lesa. Ili ilembo litila: “Sambilisha umwaice umo afwile ukubela; ne lyo akakota takafumemo.” (Amapinda 22:6) Ili lembo lyalimpeele isubilo lya kuti nga nabombesha ukusambilisha Saúl ifya kwa Lesa, Yehova ali no kumpaala. Ca cine kwena, nshalebomba incito ya kundetela indalama ishingi, lelo nalekabila ukupoosa inshita iikalamba no mwana wandi, kabili ici e cacindeme sana kuli ine ukucila ukukwata sana indalama.

Ilyo Saúl ali ne myaka 14, batata balifwile. Saúl alibipilwe sana, pantu imfwa ya bashikulu bakwe yamulengele ukwibukisha ifyo cabipile ilyo bawishi bafwile. Batata na bo balitemenwe sana Yehova. Ilyo batata bafwile, Saúl atile apo e “mwaume” washelepo fye, e wali no kulasakamana ulupwa nomba, kabili ali no kulasakamana ine e lyo na banakulu.

Ukucula no Bulwele bwa Leukemia

Imyeshi 8 pa numa ya mfwa ya batata, badokota banjebele ukuti nkatwale Saúl ku cipatala, pantu aleumfwa sana ukunaka. Ilyo bamupimine imiku iingi, badokota banjebele ati Saúl alikwete ubulwele bwa leukemia.a

Mu myaka ibili na hafu iyakonkelepo, Saúl balemuteka libili libili mu cipatala ilyo aleshipikisha ubu bulwele bwa kansa e lyo no muti uukali badokota balemupeela pa kufwaya ukundapa ubu bulwele. Ilyo bamundepe pa myeshi 6, alishilebako bwino pa myeshi 18. Lelo ubulwele bwa kansa bwalibwelele na kabili, e pa kutendeka ukumupeela umuti na kabili ica kuti aleba fye uwanaka pa mulandu wa muti balemupeela. Kansa yalicepeleko panono pa nshita iinono fye, kabili calyafishe sana kuli Saúl ilyo baeseshe ukumupeela ulya muti umuku walenga butatu. Saúl ali-ipeele kuli Lesa kabili alefwaya ukubatishiwa no kuba Inte ya kwa Yehova, lelo afwile ilyo afishishe fye imyaka 17.

Badokota ilingi batila kuti cawama ukupeela umulwele wa kansa umulopa pantu umuti bapeela abalwala ubu ubulwele ukali sana. Kwena, ukubika umulopa mu muntu te kuti kuposhe ubulwele. Ilyo badokota basangile ukuti Saúl alikwete ubu bulwele, ine na Saúl twalibalondolwelele bwino ukuti tatwali no kusumina ukumubikamo umulopa, pantu twalefwaya ukumfwila ifunde lya kwa Yehova ilya “kutaluka . . . ku mulopa.” (Imilimo 15:19, 20) Imiku fye iingi, Saúl alyebele badokota ninshi ine nshiliko ukuti mwine asalilepo ukucita ifi. (Moneni ifili mu kabokoshi pe bula 31.)

Badokota basukile basumina ukuti nangu ca kuti Saúl ali umwaice, alishibe bwino ubulwele alwele kabili alilingile ukuipingwila umwine ifyo alefwaya. Balisumine ukuti bali no kukonka ifyo twabebele kabili bali no kumundapa ukwabula umulopa, nangu ca kuti ilingi baletupatikisha ukuti twalule ifyo twasalilepo ukucita. Nalyumfwile bwino sana ilyo naleumfwa ifyo Saúl alelondolwela badokota pa co akaanine umulopa. Cine cine alipangile bucibusa busuma na Yehova.

Mu lusuba ilyo twaishibe fye ukuti Saúl alilwele, ne citabo ca kuti Palameni Kuli Yehova califumine pa kulongana kwesu ukwa citungu mu Barcelona. Ici icitabo cacindama caishileba kwati ni nanga iya kutukosha ilyo twalepita muli ubu bwafya ubo tushaishibe ifyali no kufumamo. Pa nshita twali mu cipatala, twalebelengela pamo ifyali muli ici citabo. Pa numa ilyo twaleshipikisha ifintu fya-afya ifingi ifyo twalepitamo, twaleibukisha ifyaba muli ici citabo. Pali iyi nshita e lyo amashiwi yaba pali Esaya 41:13, ilembo ilyo balalandapo mu mashiwi ya kubalilapo muli ici citabo, yaishileba ayacindama sana kuli ifwe. Ili ilembo litila: “Ine, ne Yehova Lesa obe, ndeikata ukuboko kobe ukwa ku kulyo, ndekweba ati, ‘Witiina. Ine nkakwafwa.’”

Icitetekelo ca kwa Saúl Ca-afwa Bambi

Badokota na banasi ba pa cipatala ca Vall d’Hebron Hospital balyumfwile bwino sana filya Saúl alecita ifintu ngo mukalamba e lyo na pa kucetekela kwakwe. Bonse abalemusakamana mu cipatala balimutemenwe. Umukalamba pali badokota abasambilila sana pa mulopa kabili uundapa abalwele ba kansa nomba alyundapa na bana ba Nte bambi abalwala ubulwele bwa leukemia, kabili alibacindika sana. Alebukisha ifyo Saúl akoselepo fye ukukonka ifyo asuminemo, ukushipa kwakwe ilyo ali mupepi no kufwa, e lyo ne fyo ali ne nsansa. Banasi baebele Saúl ukutila e wali umulwele umusuma sana pa balwele bonse basakamenepo muli ilya wadi ya cipatala alimo. Batile taleilishanya kabili talekele ukuseka, nangu fye ni lintu ali mupepi no kufwa.

Dokota uwasambilila pa kutontonkanya kwa bantu anjebele ati abana abengi abalwala ubulwele bwabipa ngo bu tabakonka ifyo badokota na bafyashi babeba pa mulandu wa kukanaumfwa bwino e lyo no kubipilwa. Atile Saúl ena te fyo ali. Calimupapwishe sana ukumona ifyo Saúl atekele umutima no kushipa. Ici calengele ine na Saúl ukumushimikila pa fyo twasuminamo.

E lyo ndebukisha ne fyo Saúl aafwile Nte mu cilonganino twalimo ukwabula no kwishiba. Uyu Nte ali no bulanda bwabipisha pa myaka nalimo 6, kabili nangu ca kuti alenwa umuti, tapolele. Imiku fye iingi, alesakamana Saúl mu cipatala mu nshita ya bushiku. Anjebele ati ifyo Saúl alecita ilyo alwele ubulwele bwa leukemia fyalimufikile sana pa mutima. Alimwene ukutila nangu ca kuti Saúl alinakile, ale-esha ukukoselesha bonse abalemutandalila. Uyu Nte atile: “Ifyo Saúl alecita fyalinkoseshe ukuti ncitepo cimo pa bulanda bwandi.”

Nomba napapita imyaka itatu apo Saúl afwila. Kwena, na nomba umutima ulakalipa. Nshakosa, lelo Lesa alimpeela “amaka yacila aya bantunse.” (2 Abena Korinti 4:7) Nalisambilila ukuti kanshi ne fintu ifya-afya kabili ifya bulanda kuti fya-afwa umuntu. Ukusambilila ukushipikisha ilyo abena mwandi, batata, e lyo no mwana wandi bafwile kwalingafwa ukubika amano kuli bambi abalecula no kulabalangulukilako. Icacindamisha ca kuti kwalimpalamika sana kuli Yehova. Nshitiina ifikacitika ku ntanshi pantu Tata wa ku muulu alangafwa na nomba. Acili alanjikata ku kuboko.

[Futunoti]

[Akabokoshi/​Icikope pe bula 31]

BUSHE MWALITONTONKANYAPO PALI ICI?

Nalimo mwalyumfwapo ukutila Inte sha kwa Yehova tabasumina ukubabikamo umulopa nga nabalwala. Bushe mwalitontonkanyapo icilenga balekaana?

Bamo tabomfwikisha ifi ba Nte bakaana umulopa ukulingana ne fyo abene basambilila muli Baibolo. Limo abantu batila Inte sha kwa Yehova balakaana ukundapa konse fye nelyo ukutila tabacindika ubumi. Kwena ici te cishinka. Inte sha kwa Yehova bafwaya ukundapa ukwingabawamina sana kabili ukwingawamina na ba mu ndupwa shabo. Lelo bafwaya ukundapwa ukwabula ukubomfya umulopa. Mulandu nshi?

Ico bacitila ifi mulandu we funde lyacindama ilyo Lesa apeele abantunse. Pa numa fye ya Lyeshi lya mu nshiku sha kwa Noa, Lesa alisuminishe Noa no lupwa lwakwe ukulalya inama. Lesa abaleseshe fye icintu cimo: Tabalingile ukulya umulopa. (Ukutendeka 9:3, 4) Abantunse bonse aba mu mitundu yalekanalekana batuntuka kuli Noa, kanshi ili funde lya bantunse bonse fye. Talyaleka ukubomba iyo. Ilyo papitile imyaka ukucila 800, Lesa alibwekeshepo ili ifunde ku luko lwa bena Israele, ukubalondolwela ukuti umulopa wa mushilo, kabili e mweo wine, nangu ubumi. (Ubwina Lebi 17:14) Ilyo papitile imyaka ukucila pali 1,500, Lesa apeele abatumwa Abena Kristu umupashi pa kuti babwekeshepo ili line ifunde ukweba Abena Kristu bonse ‘ukulataluka ku mulopa.’—Imilimo 15:29.

Inte sha kwa Yehova baishiba ukuti nga ca kuti umuntu asumina ukumubikamo umulopa ilyo alwele ninshi taletaluka ku mulopa. E co bafwaila ukundapa kumbi uko bashibomfya umulopa. Ukukonka uku kufunda kwa mu Malembo kulenga baleundapwa bwino sana. Kanshi e calenga no kuti abantu bambi abashili Inte sha kwa Yehova na bo balefwaya ukundapwa ukwabula ukubomfya umulopa.

[Icikope pe bula 29]

Ndi na balume bandi ba Felipe no mwana wesu Saúl

[Icikope pe bula 29]

Abafyashi bandi, ba José na ba Soledad

[Icikope pe bula 30]

Saúl, umweshi umo ilyo ashilafwa