Bushe Lesa Alikwata Abantu abo Ateyanya Bwino?
NGA twalolesha pa fintu fyonse ifyo Lesa abumba, tulamona ukuti alifiteyanya bwino sana. Nomba te fibumbwa fye tumona ifyo ateyanya bwino. Baibolo ilanga ukuti ne fibumbwa fya ku muulu ifyo tushimona, alifiteyanya bwino sana ukulingana no kufwaya kwakwe. Kasesema Daniele amwene mu cimonwa bamalaika iminshipendwa ku muulu: “Kwali na 1,000,000 abalemubombela, na 100,000,000 nabeminina pa ntanshi yakwe.” (Daniele 7:9, 10) Elenganyeni ifyo Lesa ateyanya ifintu ku muulu pa kuti aba bamalaika abengi nga nshi, abacila 100,000,000, baleumfwila ifyo abeba ukucitila abantu bakwe aba pano calo!—Amalumbo 91:11.
Nangu cingati Kabumba, Yehova Lesa, aliteyanya bwino ifintu, taifinya kabili tatubikila amafunde na pashilingile. Lelo ni Lesa uwa nsansa kabili uwa cikuuku uwabika amano ku fibumbwa fyakwe. (1 Timote 1:11; 1 Petro 5:7) Ifyo Lesa alesunga abena Israele na Bena Kristu ba kubalilapo e filanga ukuti cine cine Yehova ni Lesa wa nsansa kabili uwa cikuuku.
Yehova Aliteyenye Bwino Abena Israele
Yehova Lesa abomfeshe Mose ukuteyanya abena Israele pa kuti balepepa Lesa wa cine. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa fyo abateyenye ilyo bali pa lwendo mu matololo ya Sinai. Abalaleka fye ulupwa ukupanga inkambi apo lwatemwa, nga kwali icimfulumfulu nga nshi. Yehova alipeele abena Israele amafunde ayalebafwa ukwishiba uko umukowa umo umo walingile ukupangila inkambi. (Impendwa 2:1-34) Mu Mafunde ya kwa Mose mwali na mafunde pa busaka na pa kuba no bumi ubusuma. Ku ca kumwenako, mwali ifunde ilyalelanda pa kwa kupoosa ubusali bwa bantu.—Amalango 23:12, 13.
Ilyo abena Israele baingile mu Calo ca Bulayo, balibateyenye bwino sana mu nshila ishalekanalekana. Abena Israele babakenye mu mikowa 12, kabili umukowa onse baliupeele impanga iya kwikalamo. Amafunde ayo Yehova apeele abena Israele yalilandile pa fintu fye fyonse, pamo nga icupo, ukupepa, ulupwa, amakwebo, amasambililo, ifya kulya, ubulimi, ifya kusunga inama, na pa fintu fimbi.a Nangu cingati amafunde yamo yalelanda pa fintu mu kulungatika, yonse yalelanga ifyo Yehova alesakamana bwino abantu bakwe kabili yalengele ukuti baleba ne nsansa. Ilyo abena Israele balekonka aya mafunde, Yehova alebatemwa ukucila aba mu nko shimbi.—Amalumbo 147:19, 20.
Kwena ca cine ukuti Mose alishibe ukutungulula abantu, lelo ukukonka ifyo Yehova ateyenye ifintu e kwali no kulenga ukuti aletungulula bwino abena Israele, te kucenjela kwakwe iyo. Ku ca kumwenako, bushe Mose aleishiba shani ukwa kulola ilyo bali mu matololo? Yehova alebatungulula ukubomfya intumba ye kumbi akasuba ne ntumba ya mulilo ubushiku. (Ukufuma 13:21, 22) Nangu cingati Yehova alebomfya abantunse, umwine e wateyenye abantu bakwe kabili e walebatungulula. Ifi fine e fyo cali na mu nshita ya batumwa.
Yehova Aliteyenye Bwino Abena Kristu Aba Kubalilapo
Pa mulandu wa kuti abatumwa na basambi bali abacincila ukushimikila imbila nsuma, ifilonganino fyalipangilwe mu ncende shalekanalekana isha mu Asia na mu Bulaya. Nangu ca kutila ifi filonganino fyali mu ncende shalekanalekana, aba mu filonganino tabaleitungulula fye abene. Lelo, ifilonganino fyonse balifiteyenye bwino sana, kabili fyaletungululwa na batumwa. Ku ca kumwenako, umutumwa Paulo atumine Tito ku Krete “ku kuteyanya ifintu fyonse.” (Tito 1:5, The Jerusalem Bible) Kabili Paulo alembeele abali mu cilonganino ca mu Korinti ukuti aba bwananyina bamo “balishibe ukuteyanya ifintu.” (1 Abena Korinti 12:28, The New Testament in Modern Speech) Nomba bushe nani walengele ukuti ifi fintu fiteyanishiwe bwino? Paulo atile “Lesa e wateyanya” ifilonganino.—1 Abena Korinti 12:24; Diocese of Mbala.
Bakangalila ba mu filonganino tabali bakapitao pa Bena Kristu banabo. Lelo bali ‘babomfi banabo’ abalekonka ifyo umupashi wa kwa Lesa walebatungulula, kabili balingile ukuba abantu “abo umukuni wingapashanya.” (2 Abena Korinti 1:24; 1 Petro 5:2, 3) Yesu Kristu uwabuukile ku bafwa e “mutwe wa cilonganino,” te muntu uuli onse nelyo ibumba lya bantu abashapwililika.—Abena Efese 5:23.
Ilyo aba mu cilonganino ca mu Korinti batendeke ukulacita ifintu ifyapuseneko ne fyo aba mu filonganino fyonse balecita, Paulo abalembeele ukuti: “Yangu! Bushe ni kuli imwe e ko icebo ca kwa Lesa cafumine, atemwa bushe ni kuli imwe mweka e ko cafikile?” (1 Abena Korinti 14:36) Paulo abepwishe ici cipusho pa kuti alungike ifyo baletontonkanya no kubafwa ukwishiba ukuti tabali na kulaitungulula abene. Ilyo ifilonganino fyalekonka ubutungulushi bwa batumwa, aba mu filonganino balefulilako.—Imilimo 16:4, 5.
E Nshila Lesa Alangilamo Ukutemwa
Inga muno nshiku? Bamo balashimunuka ukutendeka ukulaya ku mapepo. Lelo, Baibolo ilanga ukuti lyonse fye Lesa abomfya abantu abo ateyanya bwino pa kufikilisha ukufwaya kwakwe. Aliteyenye ababomfi bakwe abena Israele, kabili aliteyenye na Bena Kristu ba kubalilapo pa kuti balemupepa.
Bushe tatwingasondwelela ukuti na pali ino ine nshita Yehova Lesa alatungulula abantu bakwe nge fyo alecita kale? Ukuteyanya abantu bakwe no kulabatungulula e nshila alangilamo ukuti alibatemwa kabili alabasakamana. Na pali ino nshita, Yehova abomfya abantu abo ateyanya pa kufikilisha ukufwaya kwakwe ukwakuma abantunse. Bushe abantu abo ateyanya kuti twabeshiba shani? Moneni ifya kubeshibilako ifyakonkapo.
▪ Abena Kristu ba cine balibateyanya ukubomba umulimo babapeela. (Mateo 24:14; 1 Timote 2:3, 4) Yesu aebele abasambi bakwe ukulashimikila imbila nsuma ya Bufumu ku nko shonse. Pa kubomba uyu mulimo mu fyalo fyonse kano abantu nababateyanya bwino bwino. Natulangilile: Ukuliisha umuntu umo kwalyanguka, lelo pa kuliisha abantu imintapendwa mulingile ukuteyanya bwino abantu aba kubombela pamo uyo mulimo. Pa kufikilisha umulimo babapeela, Abena Kristu ba cine ‘babombela [Lesa] no mutima umo.’ (Sefania 3:9) Bushe abantu aba mu fyalo fyalekanalekana, abalanda indimi shalekanalekana, aba nkanda ishapusana, kuti babombela pamo ukwabula ukuti babateyanye bwino bwino? Awe nakalya.
▪ Abena Kristu ba cine balibateyanya pa kuti baleafwana no kukoseleshanya. Uunina impili eka, kuti aninina fye apo alefwaya, kabili te kuti alesakamana balya abashaishibisha ukunina impili. Lelo nga aicena nelyo akwata ubwafya, kuti camubipila, pantu te kuti kube aba kumwafwa. Ukwabula no kutwishika, ukuitalusha kuli bambi takwawama. (Amapinda 18:1) Pa kuti Abena Kristu babombe umulimo Yesu abapeela, bafwile ukula-afwana. (Mateo 28:19, 20) Ababa mu cilonganino ca Bena Kristu balabasambilisha amafunde ya mu Baibolo, ukubakansha, no kubakoselesha pa kuti batwalilile ukulabomba umulimo babapeela ukwabula ukunenuka. Takuli ukuli konse uko Abena Kristu bengabasambilisha inshila sha kwa Yehova nga ca kuti tabalekumana pamo mu kupepa.—AbaHebere 10:24, 25.
▪ Abena Kristu ba cine balibateyanya pa kuti balebombela Lesa capamo. Impaanga sha kwa Yesu nga shileumfwa ishiwi lyakwe, shiba “umukuni umo” uo Yesu umwine atungulula. (Yohane 10:16) Tashaba mu mabumba nelyo amacalici ayalekanalekana; kabili tashasumina mu fisambilisho fyapusanapusana. Lelo, bonse ‘basosa fimo fine.’ (1 Abena Korinti 1:10) Pa kuti abantu babombele pamo, takulingile ukuba icimfulumfulu, kabili pa kuti kwiba icimfulumfulu kano abantu nababateyanya bwino. Bantu fye ababombela pamo e bo Lesa apaala.—Amalumbo 133:1, 3.
Ukutemwa Lesa no kutemwa icine caba mu Baibolo kwalilenga abantu abengi nga nshi ukwisa mu kuteyanya ukukonka ifi twalandapo ifyaba mu Baibolo. Apo Inte sha kwa Yehova mu calo conse baliteyanishiwa bwino kabili balabombela capamo, balesha na maka ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Balicetekela ubu bulayo bwa kwa Lesa ubwa kuti: “Nkekala muli bena no kwendaendamo, kabili nkaba Lesa wabo, na bo bakaba abantu bandi.” (2 Abena Korinti 6:16) Na imwe bene kuti mwaipakisha aya mapaalo nga mulepepa Yehova Lesa capamo na bantu abo ateyanya bwino.
[Futunoti]
a Belengeni icitabo ca Insight on the Scriptures, Volyumu 2, amabula 214-220. Abalemba ici citabo ni Nte sha kwa Yehova.
[Icikope pe bula 13]
Inkambi sha bena Israele shaliteyanishiwe bwino
[Ifikope pe bula 14, 15]
Pa kushimikila imbila nsuma mu calo conse kano abantu nababateyanya bwino
Ukushimikila ku ng’anda ne ng’anda
Ukwafwilisha abaponenwe no tuyofi
Ukulongana kukalamba
Ukukuula ifikuulwa fya Kulonganinamo