Ukufwayafwaya Umutende Wine Wine

BA ALBERT bali ne cupo ca nsansa kabili bali na bana babili abasuma nga nshi. Lelo baleyumfwa ukuti pali cimo ico balebulisha mu bumi bwabo. Ilyo bafililwe ukusanga incito, baipoosele mu fikansa fya calo kabili batemenwe imitekele ya sosholisimu (iyalefwaya ukuti abantu bonse bakasekelemo mu cuma ca calo). E fyo baishileba ba membala bakamamo na menshi aba kabungwe ka fikansa fya calo akaleitwa Communist party akabelele uko baleikala.

Tapakokwele, ba Albert balifuupwilwe ku mitekele ya Komyunisimu. Balilekele amapolitiki kabili batendeke ukupoosa sana amano ku lupwa lwabo. Ico balefwaisha ca kuti ulupwa lwabo luleba ne nsansa lyonse. Nangu cibe fyo, ba Albert batwalilile fye ukuyumfwa ukuti kwali ico babuliishe mu bumi bwabo; e kutila balifililwe ukusanga umutende wine wine.

Icacitike kuli ba Albert caliseeka sana. Abengi balyesha inshila shalekanalekana pamo nga ifya mapolitiki, amano ya buntunse, e lyo na mapepo pa kuti basange ubumi busuma nga nshi. Muli ba 1960 mu fyalo ifikankaala, mwali akabungwe ka bacaice akaleitwa ati aka ba hippie akashalefwaya ukukonka imibele isuma na mafunde ya mu bwikashi. Ilingi line, abacaice balemona kwati kuti baba ne nsansa no bumi busuma nga ca kuti balebomfya imiti ikola iya kufulunganya ubongo, na lintu balekonkelela mano ya ntungulushi shabo ishaleitwa ati ba guru nelyo bashimapepo bakalamba. Lelo, nangu fye ni ako kene kabungwe kalifililwe ukuleta insansa shine shine. Na kuba, aka kabungwe e kaletunka na bacaice ukulabomfya imiti ikola no kubakoselesha ukulacita ubulalelale na bantu balekanalekana, kabili ico calengele ukutila imibele mu bwikashi ibipileko.

Pa myaka iingi, abantu abengi balyesha ukusanga insansa ukupitila mu kukwata icuma, amaka nelyo amasomo. Ukukonkelela fyonse ifi mu kupelako takuleta umutende wine wine. Yesu atile: “Umuntu nangu fye akwate ifingi nga nshi, ubumi bwakwe tabwaba mu fintu ifyo akwata.” (Luka 12:15) E ico ukufwaisha ukukwata ifyuma, ilingi line kulaleta ubulanda. Baibolo itila: ‘Abafwaisha ukuba ne fyuma bawila mwi tunko kabili mu citeyo kabili mu lunkumbwa ulwingi ulwa kutumpa kabili ulwa kucena, ifyo fiibisha abantu mu bonaushi kabili mu kupomonwa. Pantu ukutemwe ndalama e shinte lya bubi bwa misango yonse, kabili pa kutinamina ukutemwa kwa musango yu bamo . . . bali-ilasaulamo abene amacushi ayengi.’—1 Timote 6:9, 10.

Nomba bushe umuntu kuti asanga shani umutende wine wine, kabili kuti aishiba shani ico ubumi bwabelako? Bushe afwile ukulaeshaesha fye inshila shalekanalekana pa kuti amone inshila ingabomba bwino? Iyo mukwai. Nge fyo twalamona mu cipande cikonkelepo, icikabilwa pa kuba no mutende wine wine caba kwikusha icacindamisha kabili icaibela ico abantunse bakabila.

“Ba Nsansa Abaibukila Ukuti Balakabila Ifya ku Mupashi”

ILYO Ifyuni fyashibuka ulucelo, ilingi line filatala fyalila, e lyo fyapupuka fyaya mu kufwaya ifya kulya. Mu cungulo, filabwela ku finsa fya fiko, fyalilako panono, e lyo fyasendama. Inshita shimo shimo mu mwaka, ifyuni filabikila amani e lyo no kukusha utwana. Inama shimbi na sho shilacita fimo fine.

Lelo ifwe fwe bantunse twalipusanako. Ca cine ukuti tulalya, tulasendama, no kufyalana, lelo fwe bengi tatupelela fye apo pene. Tulafwaya ukwishiba umulandu twabumbilwe. Tufwaisha ukwishiba ne co ubumi bwabelako. Kabili tulafwaisha no kwishiba ifyo cikaba ku ntanshi. Ifi fyonse tufwaisha, filanga fye ukutila fwe bantunse twalikwata imibele imo iyaibela, ne yo mibele yaba kukabila bumupashi nelyo ukufwaya ifya ku mupashi.

Twabumbwa mu Cipasho ca kwa Lesa

Baibolo yalilondolola umulandu abantunse bafwaila ifya bumupashi, ilyo itila: “Lesa alengele umuntu mu cata cakwe, mu cata ca kwa Lesa e mo amulengele; umwaume no mwanakashi e fyo abalengele.” (Ukutendeka 1:27) Fino twapangwa “mu cata ca kwa Lesa” calola mu kuti, nangu ca kuti twalipyana ulubembu no kukanapwililika, twalikwata na maka ya kulangisha imibele imo iya kwa Lesa. (Abena Roma 5:12) Ku ca kumwenako, tulapanga ifintu. Twalikwata na mano, tulamona no kuti ulufyengo lubi, kabili tulalanga no kutemwa pa kucitila abantu banensu ifintu. Na kabili, tulebukisha ifyacitike kale kabili tulapanga ne fyo tukacita ku ntanshi.—Amapinda 4:7; Lukala Milandu 3:1, 11; Mika 6:8; Yohane 13:34; 1 Yohane 4:8.

Bumupashi bwesu bumonekela sana mu cifyalilwa cesu ica kufwaisha ukupepa Lesa. Kanshi kuti twasanga insansa shine shine kabili ishikatwalilila ilintu fye twaikusha ukukabila kwesu ukwa kuba na bucibusa busuma na Kabumba wesu. Yesu atile: “Ba nsansa abaibukila ukuti balakabila ifya ku mupashi.” (Mateo 5:3) Kanshi tufwile ukupoosako amano ku kwikusha uko kukabila pa kwishibe cine pali Lesa, ifishinte fyakwe, ne fyo afwaya ukucitila abantunse. Bushe ni kwi twingasanga icine? Cisangwa mu Baibolo.

“Icebo Cenu e Cine”

Umutumwa Paulo alembele ati: “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika ifintu.” (2 Timote 3:16) Amashiwi ya kwa Paulo yalomfwana na yalya yalandile Yesu ilyo apepele kuli Lesa ukuti: “Icebo cenu e cine.” Pali lelo, twaishiba ukutila Icebo, ni Baibolo wa Mushilo, kabili tulacita bwino ilyo tulebelengamo pa kutila twishibe nga ca kuti ifyo twasuminamo filomfwana ne fishinte fya Baibolo.—Yohane 17:17.

Ilyo tulelinganya ifisumino fyesu ne Cebo ca kwa Lesa, tulapashanya abantu ba kale abena Berea abaleshininkisha ukutila ifyo Paulo alesambilisha fyaleumfwana na Malembo. Mu cifulo ca kusuusha abena Berea, Luka alibatashishe nga nshi pa kubombesha kwabo. Alembele ati: “Bapokelele icebo ne mitima yaswatuka, balebebeta Amalembo cila bushiku beshibe ifi fintu nga e fyo fyali.” (Imilimo 17:11) Apo muno calo namufula sana imipepele iipilika kabili na masambilisho ya pa mibele na yo nayafula nga nshi, calicindama ukutila twapashanya ica kumwenako cisuma ica bena Berea abalefwaisha ukwishiba.

Inshila na imbi iya kwishibilamo icine yaba kumona ifyo icine cilenga abantu ukuba. (Mateo 7:17) Ku ca kumwenako, nga ca kuti umuntu aleumfwila icine ca mu Baibolo kuti aba umulume musuma, wishi musuma, umukashi musuma, nyina musuma, kabili ico kuti calenga ulupwa ukuba ne nsansa no yo wine muntu kuti aba ne nsansa. Yesu atile: “Aba nsansa ni abo abomfwe cebo ca kwa Lesa no kucibaka!”—Luka 11:28.

Amashiwi ya kwa Yesu yatwibukisha amashiwi ya kwa Wishi wa ku muulu ayo alandile ku bena Israele ba kale ukutila: “Ine ndi Yehova Lesa obe, uukusambilisho kuti ucenjele, uukwensha mu nshila iyo ufwile ukuyamo. Iye, nga wapeepeka ku mafunde yandi! lyene umutende obe nga waba ngo mumana, no bulungami bobe nga mabimbi ya bemba.” (Esaya 48:17, 18) Bonse abatemwa ubusuma no bulungami balakoseleshiwa kuli aya mashiwi!

Bambi Basalapo “Ukubapeepula Amatwi”

Lesa apaapeete abena Israele, pantu balelufiwa ku kupepa kwa bufi. (Amalumbo 106:35-40) Na ifwe bene tufwile ukuicingilila ku fyebo fya bufi. Paulo alembele ulwa baleitunga ukuba Abena Kristu ukutila: “Ikese nshita ilyo bakaleka ukukonka isambilisho ilituntulu, lelo, umwabela ifya lunkumbwa fyabo abene, bakailonganikila bakasambilisha aba kubapeepula amatwi; kabili bakatalusha amatwi yabo ku cine.”—2 Timote 4:3, 4.

Intungulushi sha mapepo shipeepula amatwi ya bantu pa kusuminisha imibele ya lunkumbwa lwabipa pamo nga, ukulaalana kwa bantu bashaupana, ukulaalana kwa baume beka beka nangu abanakashi beka beka, e lyo na bucakolwa. Baibolo yalilondolola bwino ukutila bonse abasuminisha ifya musango yu capamo na baficita “tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.”—1 Abena Korinti 6:9, 10; Abena Roma 1:24-32.

Ukulanda fye cishinka, tukabila ukushipa pa kukonka ifishinte fya Baibolo, sana sana ilyo baletupumya, lelo nangu cibe fyo kuti twakonka ifyo fishinte. BaNte bamo, kale bali abakunkuma ku miti ikola, bali ni bacakolwa, abalalelale, aba lubuli, abapuupu, na ba bufi. Lelo, Icebo ca kwa Lesa icabafikile pa mutima capamo no mupashi wa mushilo, fyalibafwile ukwalula ubumi bwabo pa kuti ‘bale-enda umwawamina Yehova.’ (Abena Kolose 1:9, 10; 1 Abena Korinti 6:11) Apo nomba balipanga umutende na Lesa, balisanga umutende wine wine, kabili nge fyo twalamona, baba ne subilo line line ilya nshita ya ku ntanshi.

Ukusuubilo Bufumu

Ubufumu bwa kwa Lesa e bukaleta umutende wine wine uwalembwa mu Baibolo, uyo abantunse ba cumfwila basuubila. Mwi pepo lyakwe ilya cilangililo, Yesu atile: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano isonde nga mu muulu.” (Mateo 6:10) Cine cine, Bufumu bwa kwa Lesa fye epela e bwingalenga ukuti ico Lesa afwaya ukucita pano isonde cikacitike. Mulandu nshi? Pantu bulya Bufumu bwa ku muulu, e kutila ubuteko ubutekwa na Yesu Kristu, e bo Lesa akabomfya ku kulanga ukutila Wene e mulopwe wa pano isonde ponse.—Amalumbo 2:7-12; Daniele 7:13, 14.

Apo Yesu Kristu e Mfumu ya Bufumu bwa ku muulu, akalubula abantunse ba cumfwila ku busha bonse, capamo no lubembu ulwalimba ne mishila mu bantu ulwafuma kuli Adamu, e lyo na fyonse ifyo twapyana, pamo ngo kulwala ne mfwa. Pa Ukusokolola 21:3, 4 patila: “Moneni! Ihema lya kwa Lesa lili pamo na bantunse . . . Kabili [Yehova Lesa] akafuuta ifilamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo, nangu kuloosha nangu kukuuta nangu kukalipwa tafyakabeko kabili iyo. Ifya ntanshi nafiya.”

Umutende uubelelela ukafula pe sonde ponse. Cinshi twingacetekelela ayo mashiwi? Umulandu twingacetekelela walisokololwa pali Esaya 11:9, apatila: “Tafyakacite bubi, [e kuti abatekwa ba Bufumu] kabili tafyakonaule, mu lupili lwandi lwa mushilo monse; pantu icalo cikesulamo ukwishiba Yehova, ifyo amenshi yafimba pali bemba.” Cine cine, umuntu fye onse pe sonde akeshiba Lesa bwino bwino kabili akaba ne cumfwila kuli wena. Bushe isubilo lya musango yo talimusansamusha? Nga ca kuti lilamusansamusha, ino ine e nshita mufwile ukutendeka “ukwishiba Yehova.”

Bushe Mukomfwa ku Bukombe bwa Bufumu?

Lesa akabomfya Ubufumu bwakwe ukonaula imilimo ya kwa Satana yonse no kusambilisha abantu inshila Shakwe ishalungama. Kanshi, e mulandu wine na Yesu alelandila sana pa Bufumu ilyo alesambilisha. Atile: “Ndi no kubila imbila nsuma iya bufumu bwa kwa Lesa, pantu e co natumiinwe.” (Luka 4:43) Kristu aebele abasambi bakwe ukwebako bambi ubu bukombe. (Mateo 28:19, 20) Asobele ati: “Imbila nsuma iyi ya bufumu ikashimikilwa pano isonde ponse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo ne mpela ikesa.” (Mateo 24:14) Iyo mpela ilepalama lubilo lubilo. Kanshi, nacicindama ukutila abantu ba mitima isuma bakutike ku mbila nsuma iipela ubumi!

Ba Albert, abo tulandilepo mu cipande cifumineko, baumfwile ubukombe bwa Bufumu lintu abakashi babo capamo no mwana wabo batendeke ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova. Pa kubala, ba Albert baletwishika. Inshita imo baebele fye na shimapepo umo ukuti akatandalile abakashi no mwana wabo pa kuti akasokolole ubufi bwa baNte. Lelo uyu shimapepo alikeene. Awe e fyo ba Albert basalilepo ukukutika kwi sambililo lya Baibolo ukwabula ukulandapo, pa kuti basangemo ubufi muli baNte. Mukwai ilyo bapwishishe fye isambililo lya kubalilapo, ba Albert balipooseleko amano kwi sambililo lyakonkelepo, kabili balefwaisha ukwishiba na fimbi. Pa numa baishilelondolola icalengele ukutila baalule imibele yabo. Batila: “Ifi, e fyo nalefwayafwaya lyonse ili.”

E fyo ba Albert batendeke ukumfwikisha ifya ku mupashi ifyo balekabila, kabili tabatalile ababwelele numa. Icine ca mu Baibolo calengele basanga ifyo balefwayafwaya ubumi bwabo bonse, e kutila icintu icingapwisha ulufyengo na mafisakanwa ifyaba fye mpanga yonse mu bwikashi, kabili cabapeele ne subilo lya nshita ya ku ntanshi. Icine ca mu Baibolo cabalengele ukuba no mutende wine wine. Bushe na imwe mulomfwikisha bwino bwino ifya mu Baibolo? Mukwai kuti cawama nga mwabelenga amepusho yali pe bula 6. Kabili nga mulefwaya ifyebo na fimbi, kuti mwaeba Inte sha kwa Yehova. Ala bakatemwa sana ukumwafwa.