Ifyo Limbi Wingankula ku Fimoneka Ukucilikilo Kulanshanya
Ukulandapo: Ifilolelo fya bumi ifya bantu fyashintilila pa mibele yabo ukulola kuli Yehova Lesa no Bufumu bwakwe muli Kristu Yesu. Ubukombe bwa Bufumu bwa kwa Lesa bwaliba ubwa kucincimusha, kabili busonta kwi subilo lyeka ilyacetekelwa ku mutundu wa muntu. Bukombe ubwalula ubumi. Tufwaya uuli onse ukubumfwa. Twalishiba ukuti banono fye e bakabupokelela mu kubamo ukutasha, lelo twalishiba ukuti abantu mu kucepako bakabila ukubumfwa nga bali no kucita ukusoobolapo kwaebwa bwino. Lelo te onse aba uwaitemenwa ukukutika, kabili tatwesha ukupatikisha. Lelo mu kuba no kwiluka ilingi line cabe cingacitika ukwalwila ifimoneka ukucilikilo kulanshanya mu tushita twa kulanshanya kwalundwapo. Pano pali ifya kumwenako fya fintu Inte shimo ishabelesha shabomfya mu kubombesha kwa kusapika abayana. (Mat. 10:11) Ukutasha kwesu te kwa kuti usungile ukwasuka ukuli konse ukwa uku kwasuka lelo ukuti ukwate imfundo mu muntontonkanya, ukuibika mu mashiwi yobe no kuilumbulwila mu nshila iyo iipeela ubuseko bwa cine cine ku muntu uo ulelandako. Ilintu ulecite fyo, kuti wakwata ukucetekela kwa kuti abo imitima yakongamina ku bulungami bakakutika no kwankulako mu kubamo ukutasha ku cintu Yehova alecita ku kubakulila ku kupayanya kwakwe ukwabamo ukutemwa ku bumi.—Yoh. 6:44; Imil. 16:14.
‘NSHILI UWASEKELELA’
● ‘Shi lekeni njipusheko, Bushe mulepilibula ukuti tamusekelela muli Baibolo, nelyo bushe butotelo mu cinkumbawile ubushimusekesha? Naipusha ico pa mulandu wa kuti twalikumanya abengi abo pa nshita imo baali ababutotelo lelo tabaya na kabili ku calici pa mulandu wa kuti bamona ubumbimunda ubwingi mu macalici (nelyo, bayumfwa ukuti ubutotelo bukwebo fye na bumbi ubwa kupange ndalama; nelyo, tabasuminisha ukuibimba kwa butotelo mu mapolitiki; na fimbipo). Baibolo na yo taisuminisha ifibelesho fya musango yo kabili ipayanya icishinte ceka fye ico twingalolesha ku ntanshi mu kuba no kucetekela.’
● ‘Nga mulepilibula ukuti tamuli abasekelela mu butotelo bumbi, kuti naumfwikishe co. Lelo nakalimo mwaliba abasekelela mu musango wa nshita ya ku ntanshi iyo twingenekela mu cilolwa ca cintiinya ca nkondo ya manyukiliya (nelyo‚ ifyo twingacingilila abana besu ku kubomfya bubi bubi imiti ikola; nelyo‚ icingacitwa pa lwa misoka pa kuti tatwingatiina ukwenda mu misebo‚ na fimbipo). Bushe kuti mwamona icilolelo icili conse ica kupikulula kwine kwine?’
● ‘Bushe ico cili pa mulandu wa kuti mwalikwata kale ubutotelo? . . . Njebeni‚ Bushe muletontonkanya ukuti tukabala atumona inshita lintu uuli onse akaba ku butotelo bumo bwine? . . . Cinshi cimoneka ukwiminina mu nshila? . . . Pa kuti cikabemo ubupilibulo‚ musango nshi uwa citendekelo wingakabilwa.?’
● ‘Kuti natesekesha ico. Imyaka inono iyapitapo nayumfwile mu nshila imo ine. Lelo nabelengele icintu cimo muli Baibolo icanjafwilishe ukumona imilandu mu lubuuto lwapusanako. (Langa umuntu cintu ico caali.)’
● ‘Bushe kuti mwaba abasekelela nga ningamulanga ukufuma muli Baibolo ifyo mwingamona abatemwikwa benu abafwa na kabili (nelyo‚ icaba imifwaile ine ine iya bumi; nelyo‚ ifyo cingatwafwa ukusungilila indupwa shesu ishaikatana; na fimbipo)?’
● ‘Nga mulepilibula ukuti tamuli abasekelela mu kushita icintu cimo‚ lekeni nenge umuntontonkanya wenu ukukokoloka. Nshili mu mulimo wa bukwebo. Lelo bushe kuti mwaba abasekelela mwi shuko lya mu nshita ilya kwikala pe sonde lya paradise‚ ilyabulwamo ukulwala ne misoka‚ mu kuba na bena mupalamano abamutemwa mu cituntulu?’
● ‘Bushe uko e kwasuka kwenu ukwa lyonse lintu Inte sha kwa Yehova shatandala? . . . Bushe mwalibala amupapa mu cituntulu umulandu tutwalilila ukutandala nelyo cintu tufwayo kusosa? . . . Mu kwipipa‚ umulandu nacishila ku kumumona wa kuti nalishiba icintu cimo ico na imwe mulingile ukwishiba. Mulandu nshi mushingomfwilako fye uno muku?’
‘NSHABA UWASEKELELA MU BUTOTELO’
● ‘Kuti naumfwikisha ifyo muyumfwa. Mu bufumacumi‚ amacalici tayalelenga ici icalo ukuba icifulo cacilapo kusungwa ukwikalamo‚ bushe yalecite fyo? . . . Shi lekeni njipusheko‚ Bushe lyonse mwaleyumfwa mu nshila muleyumfwilamo nomba? . . . Lelo bushe mwalisumina muli Lesa?’
● ‘Kwaba abantu abengi abaakanako imimwene yenu. Ubutotelo mu cituntulu tabwabafwilisha. Uyo e mulandu umo uo tuletandalila—pa mulandu wa kuti amacalici tayaeba abantu icine pa lwa kwa Lesa ne mifwaile yakwe iya kusungusha ku mutundu wa muntu.’
● ‘Lelo ndi uwashininkisha ukuti mwaliba abasekelela mu nshita yenu iya ku ntanshi. Bushe mwalishiba ukuti Baibolo yasobele imibele iine iyabako mu calo ilelo? . . . Kabili ilanga icikaba ica kufumamo.’
● ‘Bushe lyonse muyumfwa muli iyo nshila? . . . Muyumfwa shani pa lwa nshita ya ku ntanshi?’
‘NSHABA UWASEKELELA MU NTE SHA KWA YEHOVA’
● ‘Abantu abengi balatweba ifyo. Bushe mwalibala amupapa umulandu abantu ukupala ine baitemenwa ukucita uku kutandala nelyo cingatila twalishiba ukuti icinabwingi ca bene mayanda te kuti pambi batupokelele? (Peela icishinka ca pali Mateo 25:31-33‚ ukulondolola ukuti ukupaatukanya abantu ba nko shonse kulecitika no kuti ukwankulako kwabo ku bukombe bwa Bufumu ca kusangwilako cacindama muli ici. Nelyo londolola icishinka ca pali Esekiele 9:1-11‚ ukulondolola ukuti‚ pa cishinte ca kwankulako kwa bantu ku bukombe bwa Bufumu‚ uuli onse “aleshilwa” atemwa ku kubakwa ukupula mu bucushi bukalamba nelyo ku konaulwa kuli Lesa.)’
● ‘Kuti natesekesha ico‚ pantu na ine e fyo naleyumfwa. Lelo‚ ku kuba uwabulwo lufyengo‚ napingwilepo ukukutika kuli umo uwa bene. Kabili nasangile ukuti nshaebelwe pa lwa bene. (Lumbula ukupeelwa kwa mulandu kumo ukwa bufi ukwaseeka kabili lyene londolola cintu twasumina.)’
● ‘Te kale sana nasosele icintu cimo kuli Nte uwatandele pa mwinshi wandi. Lelo ilyo talaya naimishe icipusho ico nashininkishe ifyo te kuti asuke. Bushe kuti mwatemwa ukucishiba? . . . (Pamo nge ca kumwenako: Ni kwi Kaini afumishe umukashi wakwe?)’ (Ku kubomfiwa kuli abo mu cituntulu bakwete ica kukumanya ca musango yo.)
● ‘Nga muli bantu ba butotelo‚ kuti natesekesha ico. Ubutotelo bwenu bwine ukwabulo kutwishika bupilibula ifingi kuli imwe. Lelo ndetontonkanya ifyo mulesuminisha ukuti bonse twaliba abasekelela muli (lumbula umutwe wa lyashi uwalinga).’
● ‘Lyene ukwabulo kutwishika mwalikwata ubutotelo bwenu bwine. Bushe kuti mwanjelelako ukwipusha ubo butotelo? . . . Tulaipakisha ukulanda na bantu ba cisumino cenu. Muyumfwa shani pa lwa (lumbula umutwe wa lyashi obe uwa kulanshanyapo)?’
● ‘Ee‚ naumfwa. Lelo umulandu tuletandalila wa kuti tuli ulupwa ulwingatemwa ukumona abantu ukwikala capamo mu mutende. Natutendwa na malyashi cila bushiku mu kuba na malipoti ya kulwa no kucula. Ndetunganya cimo cine na imwe. . . . Lelo cinshi cingatuletela ukwaluka kukabilwa? . . . Twalisanga ukukoseleshiwa mu malayo ya Baibolo.’
● ‘Natasha pa kunjebako fintu muyumfwa. Bushe kuti mwatemwa ukunjebako ico mushatemwa pa lwa ifwe? Bushe cintu cimo ico tumulanga muli Baibolo‚ nelyo bushe cili kwisa kwesu ku kumutandalila?’
‘NALIKWATA UBUTOTELO BWANDI’
● ‘Bushe kuti mwatemwa ukunjeba‚ Bushe ubutotelo bwenu busambilisha ukuti inshita ikesa lintu abantu abatemwa icalungama bakekala pe sonde ku ciyayaya? . . . Ilyo litontonkanyo lya kwipukisha‚ bushe te ifyo? . . . Lyaliba muno muli Baibolo. (Amalu. 37:29; Mat. 5:5; Ukus. 21:4)’
● ‘Ndesumino kuti muli uyu mulandu umuntu umo na umo afwile ukucita ukupingulapo kwakwe. Lelo bushe mwalishiba ukuti Lesa umwine alefwaya umusango umo uwa bantu ba kuba bakapepa bakwe aba cine? Moneni pano pali Yohane 4:23‚ 24. Cinshi cingapilibula ukupepela Lesa “mu cine”? . . . Cinshi Lesa atupeela ku kutwaafwa ukwishiba ica cine ne cishili ca cine? . . . (Yoh. 17:17) Kabili moneni ifyo cabe cacindama kuli ifwe pa lwesu. (Yoh. 17:3)’
● ‘Bushe mwaliba umuntu wa butotelo ubumi bwenu bonse? . . . Bushe muletontonkanya umutundu wa muntu ukabala auba uwaikatana mu butotelo bumo? . . . Nalitontonkanyapo sana pa lwa ico pa mulandu wa calembwa pano pa Ukusokolola 5:13. . . . Cinshi cikabilwa pa kuti ifwe tulinge muli ici cikope?’
● ‘Nacilasubila ukusanga umuntu umo uwapala imwe uwakwata ubuseko mu fintu fya ku mupashi. Abantu abengi nga nshi tabali ifyo. Shi lekeni njipushe pa lwa fintu muyumfwa pa lwa bulayo bwa Baibolo ubwa kuti Lesa akafumyapo ububifi bonse no kulenga isonde ukuba icifulo umo abantu beka fye abatemwa ubulungami bakekala? Bushe ico cilepukisha kuli imwe?’
● ‘Bushe mwaliba abacincila nga nshi mu milandu ye calici? . . . Bushe icalici lilesula sana ku mapepo shino nshiku? . . . Bushe musanga ukuti ifilundwa ifingi balelanga mu cituntulu ukufwaisha kwafumaluka ukwa kubomfya Icebo ca kwa Lesa mu bumi bwa cila bushiku? (Nelyo‚ Bushe musanga ukuti kwaliba ukwikatana kwe tontonkanyo pa kati ka filundwa ukukuma ku kupikulula kwa mpika ishilolenkene ne calo?) Tusanga ukuti ukusambilila kwa Baibolo ukwa pa lwenu pa ŋanda kulafwilisha.’
● ‘Mu kumonekesha mwalikushiwa no butotelo bwenu. Lelo abantu abengi tabali abaikushiwa ne mibele ya calo. Nakalimo na kuli imwe ico ca cine; bushe te ifyo? . . . Bushe conse ciletungulula kwi?’
● ‘Bushe muli muntu uuipakisha ukubelenga Baibolo? . . . Bushe mulasanga inshita ya kuibelenga pa cishinte ca lyonse?’
● ‘Natasha pa kunjeba ico. Ndi uwashininkisha ukuti mulesumina ukuti‚ te mulandu ne cikulilo cesu ica butotelo‚ bonse twaliba abasekelela apakalamba mu mutende wa calo (nelyo‚ inshila sha kucingilila abana besu ku kusonga kwabipa; nelyo‚ ukukwata ubwina mupalamano umo abantu mu cituntulu batemwana; nelyo‚ ukuipakisha ukwampana kusuma na bantu bambi‚ kabili ico kuti catambika ukusonsomba lintu uuli onse ayumfwa ukukakililwako).’
● ‘Natemwa pa kwishiba ukuti mwaliba abakongamina ku butotelo. Abantu abengi ilelo tabamona ubutotelo mu kukatama. bamo batontonkanya fye no kuti takwaba Lesa. Lelo‚ ukulingana na cintu mwasambilishiwa‚ muntu wa musango nshi muletontonkanya Lesa aba? . . . Moneni ukuti Baibolo itupeela ishina lya pa lwakwe. (Ukufu. 6:3; Amalu. 83:18)’
● ‘Lintu Yesu atumine abasambi bakwe ku kushimikila‚ abebele ukuya ku lubali ululi lonse ulwe sonde‚ pa kuti bengakumanya abantu abengi abo ubutotelo bwabo bwapusene ku bwabo. (Imil. 1:8) Lelo alishibe ukuti abo bali ne nsala ne cilaka ca bulungami baali no kukutika. Bukombe nshi bwaibela ubo asosele ifyo baali no kupeela mu kasuba kesu? (Mat. 24:14) Cinshi cintu ubo Bufumu bupilibula kuli ifwe?’
‘PANO TULI BENA KRISTU KALE
● ‘Natemwa ukwishiba ico. Lyene ukwabulo kutwishika mwalishiba ukuti Yesu umwine abombele umulimo wapala uyu‚ ukuya pa bantu mu mayanda yabo‚ kabili atumine abasambi bakwe na bo ukucite co. Bushe mwalibeleshanya no mutwe wa kushimikila bacitile? . . . Ico e co twacishila ukwisalandapo ilelo. (Luka 8:1; Dan. 2:44)’
● ‘Lyene ndi uwashininkisha ukuti muletesekesha ukukatama kwa cintu Yesu asosele pano mu Lyashi lya pa Lupili. Aali sana uwa kulungatika lelo na kabili uwa kutemwa lintu asosele ukuti . . . (Mat. 7:21-23) Icipusho ico tulekabila ukuipusha fwe bene‚ kanshi‚ ni ci‚ Ni shani fintu naishiba ukufwaya kwa kwa Shifwe wa mu mulu? (Yoh. 17:3)’
‘NDI UWAPAMFIWA’
● ‘Lyene nalaipifya sana. Nacisa ku kwakana fye itontonkanyo limo ilyacindama na imwe. (Londolola icishinka ca mutwe obe uwa lyashi uwa kulanshanyapo mu masentensi mupepi na yabili.)’
● ‘Cisuma. Nkaba uwa buseko ukwisa inshita imbi‚ lintu cikacilapo kumuwamina. Lelo ilyo nshilaya‚ kuti natemwa ukubelenga fye ilembo ilyo mu cituntulu lyatupeela icintu cimo icacindama ica kutontonkanyapo.’
● ‘Naumfwa. Pamo nga nyina (nelyo‚ umwaume uubomba; nelyo‚ umwana we sukulu) nalikwata ukutantika kwapamfya na ine. E co nalaipifya. Ifwe bonse tulolenkene ne mibele yakakala. Baibolo ilanga ukuti tuli mupepi nga nshi pa nshita lintu Lesa akonaula imicitile ilipo iibifi iya fintu. Lelo kukaba bakapusunsuka. Icipusho cili ca kuti‚ Cinshi cintu imwe na ine tufwile ukucita pa kuba pa kati kabo? Baibolo ilasuka ico cipusho. (Sefa. 2:2‚ 3)’
● ‘Mwaishiba‚ uyo e mulandu wine ndetandalila. Bonse twaliba abapamfiwa—abapamfiwa nga nshi ica kuti ifintu fyacindama mu cituntulu mu bumi inshita shimo filalekeleshiwa‚ bushe te ifyo? . . . Ndeipifya nga nshi‚ lelo ndi uwashininkisha ukuti muleba abasekelela muli ili ilembo limo. (Luka 17:26‚ 27) Takuli nangu bamo aba ifwe abafwaya ukusangwa muli iyo mibele‚ e co tukabila ukusanga inshita mu bumi bwesu ubwapamfya ku kulanguluka cintu Baibolo isosa. (Tambika icitabo.)’
● ‘Bushe kuti cacilapo kumuwamina‚ nga twabwelele mupepi na citika we awala‚ pa numa tube natutandalila bamo aba bena mupalamano benu?’
● ‘Lyene nshamuceleshe. Nakalimo kuti naisa ubushiku bumbi. Lelo ilyo nshilaya‚ kuti natemwa ukumupeelako ishuko lya mu nshita ilya kukwatako ici ca kutambika caibela. (langisha ica kutambika ca mweshi.) Ulu lupapulo lukwetemo kosi we sambililo ilikamulengo kubeleshanya na masuko ya mu Baibolo ku mepusho yapala nga ubu (lumbula fye cimo nelyo fibili).’
● ‘Munjeleleko pa kuti namusanga pa nshita yalubana. Nga fintu pambi mwingeshiba‚ ndi umo uwa Nte sha kwa Yehova. Nacilafwaya ukwakana na imwe itontonkanyo lyacindama ukufuma muli Baibolo. Lelo apantu tamukwete inshita ya kukutika nomba‚ kanshi nalamupako uyu trakiti uulanda pa (lumbuleni ilyashi). Takamupoosele sana inshita ukubelenga, lelo mwaliba ifyebo ifisuma nga nshi.
● ‘Ico tacili icakosa kuli ine ukucumfwikisha. Takumoneka ukubako fye inshita yakumanina iya kucita fyonse. Lelo bushe mwalibala amutontonkanyapo fintu ubumi bwingaba ubwapusanako nga mwingekala ku ciyayaya? Ninjishiba ico kuti caumfwike ceni. Lelo lekeni imulange ilembo fye limo muli Baibolo ililondolola ifyo icintu ca musango yo cingabako. (Yoh. 17:3) E co‚ ico tulekabila ukwishiba nomba ca kukwata uku kwishiba Lesa no Mwana wakwe. Uyo e mulandu tushila ici citabo . . .’
‘MULANDU NSHI IMWE MWE BANTU MUTANDALILA LIBILI LIBILI?’
● ‘Pa mulandu wa kuti twasumina ifyo tuleikala mu nshiku sha kulekelesha ishaloshiwako muli Baibolo. Tuyumfwa ukuti calibe cacindama kuli bonse aba ifwe ukutontonkanya pa lwa ca kufumamo mu mibele ya nomba. (Lumbula cimo nelyo fibili ifya kuponako ifya nomba line nelyo imibele ya nomba line.) Icipusho cili ca kuti‚ Cinshi tulekabila ukucita nga tuli no kupusunsuka impela ya iyi micitile ya fintu?”
● ‘Pa mulandu wa kuti twalitemwa Lesa na bena mupalamano besu. Ico e co bonse tulingile ukucita‚ bushe te ifyo?’
‘NALIBELESHANYA KALE NO MULIMO WENU’
● ‘Ndi uwa buseko nga nshi ukumfwe co. Bushe mwalikwata umuntu wenu uwapalamisha nelyo cibusa uuli Inte? . . . Shi lekeni njipusheko: Bushe mwalisumina cintu tusambilisha ukufuma muli Baibolo‚ ukucilumbula‚ ukuti tuleikala mu “nshiku sha kulekelesha‚” ukuti mu kwangufyanya Lesa akonaula ababifi‚ no kuti ili sonde likasanguka paradise umo abantu bakekala ku ciyayaya mu butuntulu bwapwililika pa kati ka bena mupalamano abo mu cituntulu batemwana?’
‘TATUKWETE NDALAMA’
● ‘Tatulelombeleshe ndalama. Tuletambika kosi wa pa fye uwe sambililo lya Baibolo ilya mu ŋanda. Limo ilya malyashi itambika ni li (bomfya umutwe wa cipandwa ukufuma mu lupapulo lwa nomba line). Bushe kuti nasendako amaminiti yanono ukumulanga fintu ibomba? Tayakamusendeleko nangu likobili.’
● ‘Ico tufwaya bantu abene, te ndalama shabo. (Twalilileni ukulanshanya. Balangeni ulupapulo lumo no kubalondolwela ubusuma bwaba muli ulo lupapulo. Nga mwamona batemwa ifyebo fyabamo kabili batila kuti batemwa ukulubelenga, bashileni. Nga mwamona calinga, balondolweleni ukufuma indalama shibomfiwa mu mulimo wesu uwa kushimikila uwa mwi sonde lyonse.)’
LINTU UMO ASOSO KUTI‚ ‘NDI MUBUDDHA’
● Wisondwelela ukuti ifisumino fya muntu fimo fine na baBuddha bambi. Ifisambilisho fya ciBuddha fyabe fishaumfwika kabili ukwilula kwalipusana ukufuma ku muntu no muntu. BuBuddha bwa ciJapanese bwalipusanako nga nshi ukufuma kuli buBuddha bwa ku Southeast Asia. Abantu umo umo‚ na bo‚ balipusana ukukuma ku mimwene yabo. Mu cinkumbawile‚ nangu cibe fyo‚ ifishinka fyakonkapo kuti fyabe fya kwaafwa: (1) BuBuddha tabwapokelela Lesa aba ku nse‚ Kabumba Umuntu. Lelo baBuddha abengi bapepa ifipasho na babenye ba kwa Buddha. (2) Siddhartha Gautama‚ uwapeelwe ilumbo lya Buddha‚ aishile ku kumonwa nge cilangililo ca bakonshi bakwe‚ ukupashanishiwa kuli bene. Akoseleshe ukunonka ukubuutushiwa pa kusambilila umutundu wa muntu ukufuma ku mimwene ya buntunse‚ na kabili ukuputaula imishila ya kucula pa kulama umuntontonkanya pa kufumyako ukufwaisha konse ukwa pe sonde. Asambilishe ukuti muli iyi nshila kuti afika ku Nirvana‚ uwalubuka ukufuma ku kufyalwa cipya cipya ukwa kukuuka. (3) BaBuddha bapepa ifikolwe fyabo‚ pantu bamona aba nge ntulo ya bumi bwabo.
Imitubululo ya kulanshanya: (1) Pa kulanda na baBuddha‚ komailapo ukuti tabuli ulubali lwa Kristendomu. (2) BaBuddha balicindika “amabuku yashila‚” kabili mu cinkumbawile bacindika Baibolo pali uyo mulandu. Mu cifulo ca kupampamina pa maele ya ciBuddha‚ tambika ubukombe bwashininkishiwa ubwa Baibolo. Leka beshibe ukuti Baibolo te maele fye ya muntu lelo Icebo cabamo ubulashi ica kwa Kabumba wa mutundu wa muntu‚ Yehova Lesa. Ipusha mu mucinshi nga wingalanga icishinka ca kusekesha muli ili ibuku lyashila‚ Baibolo. (3) BaBuddha abengi baba abasekelela apakalamba mu mutende no bumi bwa lupwa kabili bafwaya ukwikala ubumi bwa mibele isuma. Ukulanshanya iili yonse iya iyi milandu ilingi line kulapokelelwa. (4) Langa ukuti Baibolo isonta kuli kamfulumende walungama uwa mu mulu pe sonde ngo kupikulula kwine kwine ku mpika shilolenkene no mutundu wa muntu. Ilondolola inshita ya ku ntanshi iye sonde ne cilolelo ca kusungusha ica kwikala ku ciyayaya muli paradise wa pe sonde. (5) Pambi kuti wasontako ukuti Baibolo ilondolola intulo ya bumi‚ ubupilibulo bwa bumi‚ imibele ya bafwa ne subil‚o lya kubuushiwa‚ umulandu wa kubako kwa bubifi. Imipeelele ya cikuku iya cine calengama ica Cebo ca kwa Lesa ikasanga ukwankulako kwabamo kutesekesha mu mitima ya bapala impaanga.
Akatabo In Search of a Father kapekanishiwe ukucilisha ku kumwenamo kwa baBuddha abafumaluka.
LINTU UMO ASOSO KUTI‚ ‘NDI MUHINDU’
● Ulingile ukuba uwaibukila ukuti amaele ya ciHindu yaliba sana ayapikana kabili tayalukila ku kupelulula kwa lyonse. Pambi kuti wacisanga ica kwaafwa ukukwata ifishinka fyakonkapo mu muntontonkanya: (1) UbuHindu busambilisha ukuti lesa Brahman asanshamo imisango itatu—Brahma Kabumba‚ Vishnu Kabaka‚ na Siva Konaula. Lelo abaHindu tabatontonkanya ulwa kwa lesa umuntu mu kuba no kubako kwa pa lwakwe. (2) AbaHindu basumina ukuti ifintu fyonse ifya cifyalilwa fyalikwata umweo uushifwa‚ ukuti umweo ukumanya ukushinguluka uko mu cishinka kushakwata mpela ukwa kufyalwa cipya cipya‚ ukuti imisango iyo ufyalilwamo cipya cipya ipimwa ku ncitilo (Karma)‚ ukuti ukulubulwa ukufuma kuli uyu “mupeto wabule mpela” kuti kwacitikako ukupitila fye mu kushimya ukufwaisha konse ukwa ku mubili‚ no kuti ici nga cafikwapo‚ umweo ukakumbinkana no mupashi wa mu kubumbwa konse. (3) Mu cinkumbawile‚ abaHindu balacindika amabutotelo yambi. AbaHindu basumina ukuti‚ ukwabulo kusakamana icishinka ca kuti basambilisha ififundisho fipilikana‚ amabutotelo yonse yatungulula ku cine cimo.
Mu cifulo ca kubomba no kupikana kwa maele ya ciHindu‚ peela icine ca kwikusha icisangwa muli Baibolo wa Mushilo. Ukupayanya kwa kwa Yehova ukwabamo kutemwa ku bumi kwalisuka ku bantu ba misango yonse‚ kabili icine calengama mu Cebo cakwe cikafika pa mitima ya abo ababa ne nsala ne cilaka ca bulungami. Ni Baibolo yeka ipayanya isubilo lyashimpwa mu kulinga mu cine cine ku nshita ya ku ntanshi; ni Baibolo yeka ipeela amasuko mu cituntulu aya kwikusha ku mepusho yacindama ayalolenkana no mutundu wa muntu onse. Bapeele ishuko lya mu nshita ilya kuumfwa ayo masuko. Cili ica buseko ukuti ulwimbo lwa ciHindu Rig-Veda‚ 10‚ 121‚ lwakwata umutwe wa kuti “Kuli Lesa Uushaishibikwa.” Mu milandu imo kuti wacisanga ukube calinga ukulosha kuli ici mu nshila yapala kuli iyo iya kuloshako kwa mutumwa Paulo ku lufuba “Kuli Lesa Uushaishibikwa” mu Atena. (Imil. 17:22‚ 23) Ku ca kusekesha‚ ishina lya kwa lesa wa ciHindu Vishnu‚ ukwabula digamma‚ ni Inshu-nuh‚ ilyo mu ciKaldi lipilibula “umwaume Noa.” Sontako ico Baibolo isosa pa lwa bucindami bwa Lyeshi lya cibulungwa mu nshiku sha kwa Noa. Abo abapopomenwa ku cilolelo ca kufyalwa cipya cipya kuti baafwiwa ku fyebo pa mabula 319, 320‚ pe samba lya mutwe ukalamba “ukufyalwa Cipya Cipya.”
Ututabo The Path of Divine Truth Leading to Liberation na From Kurukshetra to Armageddon—And Your Survival twakwatamo ifyebo ifikabe fya bunonshi nga nshi ku baHindu ba bufumacumi.
LINTU UMO ASOSO KUTI‚ ‘NDI MUYUDA’
● Ica kubalilapo‚ bebeta fintu umuntu aimona umwine ngo muYuda. Banono baba aba butotelo. Ku bengi‚ ukuba umuYuda lishina fye lya cisenshi.
Pano pali ifishinka finono ifyabe fya bunonshi ukusunga mu muntontonkanya: (1) AbaYuda ba butotelo bamona ukushimbula ishina lya kwa Lesa nge cabindwa. (2) AbaYuda abengi batontonkanya ulwa “Baibolo” nge buku lya bena Kristu‚ lelo nga walosha ku “Malembo ya ciHebere‚” “Amalembo‚” nelyo “Tora‚” iyo mpika taimako. (3) Icishilano lubali lwa pa kati ulwa cisumino cabo kabili camonwa ku baYuda abengi aba butotelo nge calingana mu bulashi pamo na Amalembo. (4) Kuti pambi balundanya Yesu Kristu ku kupakaswa kwa bukatu ukwakumanishiwe na baYuda pa maboko ya Kristendomu mwi shina lya kwa Yesu. (5) Ilingi line basumina ukuti Lesa afwaya abaYuda ukusunga Isabata‚ icisumino icisanshamo ukutaluka ku kwikata indalama pali ubo bushiku.
Pa kwimika apakusuminishanya‚ pambi kuti wasoso kuti: (1) ‘Ukwabulo kutwishika kuti mwasumina ukuti‚ ukwabulo kusakamana icikulilo cesu‚ bonse tulolenkana na yengi aya mafya mu calo ca lelo. Bushe mulesumina ukuti mu cituntulu kukaba ukupikulula kubelelela ku mpika shikalamba ishilolenkene ne yi nkulo? (Amalu. 37:10‚ 11‚ 29; Amalu. 146:3-5; Dan. 2:44)’ (2) ‘Tatuli ulubali lwa Kristendomu kabili tatwasumina muli Bulesa Butatu lelo tupepa Lesa wa kwa Abrahamu. Ukucilisha twaba abasekelela mu mulandu wa cine ca butotelo. Bushe kuti mwanjebako ifyo mupima ica cine‚ ukucilisha mu cilolwa ca cishinka ca kuti kwaba ukupusana kukalamba ukwa fisumino pa kati ka baYuda? . . . (Amala. 4:2; Esa. 29:13‚ 14; Amalu. 119:160)’ (3) ‘Twaliba abasekelela apakalamba mu bulayo bwa kwa Lesa kuli Abrahamu ukuti ukupitila mu lubuto lwakwe abantu ba nko shonse bakapaalwa. (Ukute. 22:18)’
Nga ca kuti umuntu alumbulula ukubulisha icitetekelo muli Lesa‚ mwipushe nga ca kuti lyonse ayumfwa muli iyo nshila. Lyene nakalimo lanshanyeni umulandu Lesa asuminishisha ububifi no kucula. Ifibukisho fya kwipayaulula ku baNazi fyalenga abaYuda abengi ukuba abayangwako pa lwa ici.
Nga mulelanda pa bucindami bwa kubomfya ishina lya kwa Lesa‚ sanga intanshi fintu umuntu ayumfwa pa lwa cene. Sontako ukuti Ukufuma 20:7 kulabinda ukusenda ishina lya kwa Lesa mu nshila ya musaalula‚ lelo takubinda ukulibomfya mu mucinshi. Lyene pelulula pa malembo pamo nga Ukufuma 3:15 (nelyo Ilumbo 135:13); 1 Ishamfumu 8:41-43; Esaya 12:4; Yeremia 10:25; Malaki 3:16.
Nga mulelanda pa lwa kwa Mesia: (1) Landa intanshi pa lwa mapaalo ya ku ntanshi pe samba lya mitekele yakwe‚ mu cifulo ca kwishibikwa kwakwe. (2) Lyene pelulula pa malembo ayasontako kuli Mesia umuntu. (Ukute. 22:17‚ 18; Seka. 9:9‚ 10; Dan. 7:13‚ 14) (3) Kuti wakabila ukulanshanya ukwisa kubili ukwa kwa Mesia. (Cilanya Daniele 7:13‚ 14 na Daniele 9:24-26.) (4) Lintu ulelosha kuli Yesu‚ cite fyo mu mashiwi yashingulukako ayakomaila pa musango wa kulundulukilako uwa mifwaile ya kwa Lesa. Lumbula ukuti lintu Yesu asambilishe‚ inshita yali mupepi lintu Lesa asuminishe itempele lya cibili ukonaulwa‚ ukukanakuulwa cipya cipya na kabili. Lelo Yesu akomaile pa kufikilisha kwe Funde na Bakasesema ne nshita ya ku ntanshi iya bukata uko ifi fyali no kutungulula abantu ba citetekelo.