Ifyebo Ififumine mu Mpapulo Shili mu Akatabo ka Imikalile no Mulimo Tubomba
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MARCH 3-9
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 3
Mulecita Ifilanga Ukuti Mwalicetekela Yehova
ijwbv icipande 14 amapara. 4-5
Amapinda 3:5, 6—“Wilaaesha Kulaateetekela Maano Yoobe Iyoo”
“Tetekela Yehova no mutima obe onse.” Tulanga ukuti twalicetekela Lesa nga tulecita ifintu ukulingana ne fyo afwaya. Tufwile ukucetekela Lesa, no mutima wesu onse. Mu Baibolo ishiwi lya kuti umutima lilosha ku fyo umuntu aba, ifyo omfwa pa fintu, ifilenga alefwaya ukucita ifintu fimo, ifyo atontonkanyapo, e lyo ne misango yakwe. Kanshi ukucetekela Lesa no mutima wesu onse te kulanda fye ukuti nalimucetekela. Lelo tuisalila fye fwe bene ukumucetekela pantu twalicetekela umupwilapo ukuti Kabumba wesu e waishiba ifingatuwamina.—Abena Roma 12:1.
“Wishintilila pa mano yobe we mwine.” Tufwile ukucetekela Lesa pantu te kuti tushintilile pa mano yesu apo tatwapwililika. Nga twashintilila pa mano yesu nelyo nga tulekonkelela fye ifyo tulefwaya, kuti twalasala ukucita ifintu ifilemoneka kwati fili fye bwino pa kubala lelo ifingatuletelela ku ntanshi. (Amapinda 14:12; Yeremia 17:9) Lesa alikwata sana amano ukutucila. (Esaya 55:8, 9) Nga tulecita ifintu ukulinga ne fyo Yehova afwaya tukaba ne nsansa.—Amalumbo 1:1-3; Amapinda 2:6-9; 16:20.
ijwbv icipande 14 amapara. 6-7
Amapinda 3:5, 6—“Wilaaesha Kulaateetekela Maano Yoobe Iyoo”
“Uko konse wenda umwishibe.” Tufwile ukwishiba ifyo Lesa amona ifintu muli fyonse ifyo tucita e lyo na muli fyonse ifyacindama ifyo tusalapo. Kuti twacita ifi nga tulepepa, ukulomba Yehova ukuti atwafwe no kukonka ifyo alanda mu cebo cakwe Baibolo.—Amalumbo 25:4; 2 Timote 3:16, 17.
“Na o akatambalika inshila shobe.” Lesa alatambalika inshila shesu ilyo aletwafwa ukwikala ukulingana na mafunde yakwe ayalungama. (Amapinda 11:5) Ici cilenga twilacita ifintu ifingalenga twaba na mafya, no kulacita ifingalenga twaba ne nsansa.—Amalumbo 19:7, 8; Esaya 48:17, 18.
Akuyeni ku Ntanshi—Mulelunduluka
Umuntu nga apita mu fyalekanalekana mu bumi, kuti afwaya ukupelulula ati: ‘Nalipitamo muli fi kale. Ninjishiba ifya kucita.’ Bushe ico kuti caba ca mano? Amapinda 3:7 yasoka ati: “Wiba uwa mano mu menso yobe we mwine.” Ca cine ukuti ukupita mu fyalekanalekana kulingile ukutwafwa ukumone fingi ifya kutontonkanyapo ilyo tulebombela pa fintu fimo mu bumi. Lelo ilyo tulelunduluka mu fya ku mupashi, ifyo twapitamo filingile ukulenga amantontonkanyo yesu ne mitima ukucishamo ukushininkisha ukuti tulakabila amapaalo ya kwa Yehova nga twingabomba bwino. Ukulunduluka kwesu kanshi, takumonekela mu kuicetekela kwacilamo ilyo tulepita mu fintu fimo, lelo kumonekela mu kuitemenwa ukulomba Yehova ukuti atutungulule mu mikalile yesu. Kumonekela mu kucetekela ukuti takuli ifingacitika ukwabula ukuti afisuminishe e lyo na mu kuba na bucibusa bwabamo ukucetekela ne citemwishi na Shifwe wa ku muulu.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Amapinda
3:3. Tulingile ukuba aba luse ne cishinka no kuleka bambi bafimone nga fintu fye ubulungu bwa mu mukoshi ubwa mutengo nga nshi bumoneka kuli bambi. Kabili tulingile ukulenga fyene ukulembwa pa mitima yesu, no kulaficita lyonse.
MARCH 10-16
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 4
‘Mulecingilila Sana Umutima Wenu’
Finshi Mufwile Ukucita pa Kuti Mucingilile Umutima Wenu?
4 Ishiwi lya kuti “umutima” ilyaba pa Amapinda 4:23 lipilibula ifyo “umuntu aba mu kati.” (Belengeni Amalumbo 51:6.) Mu mashiwi yambi kuti twatila ishiwi lya kuti “umutima” lipilibula amatontonkanyo yesu, ifyo tumfwa, ifilenga tulecita fimo, e lyo ne fyo tufwaisha. Kanshi umutima fintu twaba mu kati, te fyo tumoneka ku nse.
Finshi Mufwile Ukucita pa Kuti Mucingilile Umutima Wenu?
10 Pa kuti tucingilile imitima yesu, tufwile ukwishiba ifingalenga yakowela kabili tulingile ukwangufyanya ukuicingilila kuli ifyo fintu. Ishiwi ilyo bapilibula pa Amapinda 4:23 ukuti “sunga” lilenga twaibukisha umulimo uo kalinda alebomba. Ilyo Imfumu Solomone yali pano isonde, bakalinda baleikala pa muulu wa fibumba fya musumba kabili nga bamona abalwani baleisa balecenjesha abali mu musumba. Ifi twalandapo fyalenga twaishiba ico tulingile ukuicingililila pa kuti twilatontonkanya nge fyo Satana atontonkanya.
11 Kale, bakalinda balebombela pamo na balinshi ba pa mpongolo. (2 Sam. 18:24-26) Apo balebombela pamo, pa kucingilila umusumba baleisala impongolo lyonse nga bamona abalwani balepalama. (Nehe. 7:1-3) Kampingu iyo twasambilisha Baibolo kuti yaba kwati ni kalinda wesu kabili kuti yatucenjeshako nga ca kuti Satana alefwaya ukutusansa, e kutila nga alefwaya ukukowesha amatontonkanyo yesu, ifyo tumfwa, ifilenga tulecita ifintu fimo, e lyo ne fyo tufwaisha. Kampingu yesu nga yatucenjeshako, tufwile ukuleka ifyo tulecita nelyo ifyo tuletontonkanya.
Finshi Mufwile Ukucita pa Kuti Mucingilile Umutima Wenu?
14 Pa kusunga umutima, tufwile ukuleka ukukonkelela abacita ifyabipa kabili tufwile ukulacita ifisuma. Tontonkanyeni na kabili pa cilangililo ca musumba uo bashingulwisheko ifibumba. Umulinshi inshita shimo aleisala impongolo pa kuti abalwani beingila mu musumba. Na kabili aleisula impongolo pa kuti abantu bengishe ifya kulya ne fintu fimbi mu musumba. Umulinshi nga taleisula impongolo, abekala musumba nga balefwa ne nsala. Ifi fine e fyo na ifwe tufwile ukulacita. Lyonse tulingile ukulatontonkanya nge fyo Lesa atontonkanya.
“Sunga Umutima Obe!”
Mulandu nshi tulingile ukusungila umutima wesu uwa mampalanya? Lesa alengele Imfumu Solomone ukulemba ukuti: “Sunga umutima obe ukucila pa fintu fyonse ifyo ufwile ukusunga, pantu mu mutima e mwaba utumfukumfuku twa mweo.” (Amapinda 4:23) Ifyo ubumi bwesu bwaba pali nomba ne fyo bukaba ku ntanshi fishintilila pa fyo umutima wesu uwa mampalanya waba. Cinshi twalandila ifi? Pantu Lesa alamona ifyaba mu mitima yesu. (1 Samwele 16:7) Ifyo twaba, e kutila “ubuntu bwa mu kati,” e fipima ifyo Lesa atumona.—1 Petro 3:4.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Bushe Mwali-itemenwa Ukulolela Pali Yehova?
4 Pa Amapinda 4:18 patila: “Inshila ya balungami yaba ngo lubuuto lwa lucelo uluya lulebuutilako fye ukufikila akasuba kasaama.” Aya amashiwi yalosha ku fyo Yehova afwa abantu bakwe ukumfwikisha ubufwayo bwakwe panono panono. Na kabili ili ilembo lilatwafwa no kumfwikisha ifyo Umwina Kristu aya alealuka panono panono, ne fyo bucibusa bwakwe na Yehova buya bulekoselako. Palapita inshita pa kuti umuntu abe sana cibusa wa kwa Yehova. Nga tulekonka ifyo tusambilila mu Cebo ca kwa Lesa e lyo ne fyo icilonganino cakwe citusambilisha, tukalaya tulekwatilako imibele iyo Kristu akwata. Na kabili tukaya tuleishibilako Lesa. Natulande pa cilangililo Yesu alandile pa kulanda pali ici cishinka.
MARCH 17-23
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 5
Muletaluka Sana ku Bulalelale
w00 7/15 ibu. 29 para 1
Kuti Mwaba aba Musangwela mu Calo Caisulamo Bucisenene
Muli ili pinda, uwapumbuka apashanishiwa ku “mukashana umbi umbi”—cilende. Amashiwi abelelekelako yalowa ngo luto kabili yatelela ukucila amafuta ya muolife. Bushe ukusengasenga kwa bucisenene ukwingi te fyo kutendeka? Ku ca kumwenako, moneni ica kukumanya ca kwa sekilitare wa myaka 27, umukashana wayemba uwe shina lya Amy. Ashimika ukuti: “Kwaliba umwaume ku ncito uwangwako sana kuli ine kabili cila nshita alantasha. Cilomfwika bwino ukusakamanwa. Lelo nalishiba bwino bwino ukuti cintu afwaisha fye ni bucisenene. Nshakabelelekwe no kusengasenga kwakwe.” Amashiwi ya kutasha kwa bumbimunda aya ulebeleleka ilingi yalomfwika ayasuma nga tatucenjele. Kanshi tulingile ukubomfya ubupanda.
Kuti Mwaba aba Musangwela mu Calo Caisulamo Bucisenene
Ififuma muli bucisenene fyalula nga malulu kabili fyatwa ngo lupanga lwatwila kubili kubili, e kutila filakalipa kabili filepaya. Ilingi ifya kufumamo fyalula ifya iyo mikalile fiba ni kampingu wacushiwa, amafumo ya kupula, nelyo amalwele yambulwa ukupitila mu kulaalana. Kabili tontonkanyeni pa lwa kukalifiwa kwa nkuntu ukuba no mulume nelyo umukashi wa ucitile ubucende. Ukucita ubucende limo fye kuti kwakalifya umo inshita yonse iya bumi bwakwe. Ca cine bucisenene bulakalifya.
Kuti Mwaba aba Musangwela mu Calo Caisulamo Bucisenene
Tufwile ukutalukako sana ku kusonga kwa bacisenene. Nga cinshi twingalaisansalikila ku nshila shabo ukupitila mu kukutika ku nyimbo shibotelesha, ukutamba ifya kusekesha fyabipa, no kutamba ifikope filangisha ubwamba? (Amapinda 6:27; 1 Abena Korinti 15:33; Abena Efese 5:3-5) Kabili fintu cingaba bupumbu ukulacebusha bamo ukupitila mu kusena nelyo mu kukanafwala no kusakula bwino!—1 Timote 4:8; 1 Petro 3:3, 4.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Kuti Mwaba aba Musangwela mu Calo Caisulamo Bucisenene
E co Solomone akomaila pa fyabipisha ififuma muli bucisenene. Ubucende no kusaalulwa nelyo ukuseebana fyendela pamo. Bushe ukwikusha insuuna yesu nelyo iya muntu umbi muli iyi nshila te museebanya icine icine? Bushe ukulaala no ushili mwina mwesu te kuiseebanya fye?
MARCH 24-30
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 6
Finshi Twingasambilila ku Tunyelele?
it-1-E ibu. 115 amapara. 1-2
Utunyelele
‘Amano ya Cifyalilwa.’ Amano ayo utunyelele twakwata tayalanga fye ukuti tulatontonkanya sana, lelo yalanga ukuti mano yacifyalilwa ayafuma kuli Yehova uwatubumbile. Baibo ilanda pa tunyelele ukuti “tututila ifya kulya fya tuko mu lusuba, kabili tulonganika ifya kulya mu nshita ya kusombola.” (Amapi. 6:8) Utunyelele tumo utwaseka sana ku Palestine uto beta ukuti harvester nelyo agricultural, (Messor semirufus), tulatutila ifya kulya ifingi mu nshita ya mainsa na mu nshita ya mpepo, ifyo tubomfya mu nshita ilyo kushiba sana ifya kulya pamo nga mu lusuba. Utu tunyelele tusangwa sana ku ncende ukwaba sana ifya kulya ifyo twingalonganika. Imfula nga yalokesha ica kuti ne fya kulya fyabomba, utu tunyelele tulatwala ifya kulya pa kasuba pa kuti fyume. Na kabili nga twasenda ifya kulya pamo nga inseke, tulasuma akamutima pa kuti inseke tashimenene. Utunyelele beta ukuti harvester tulapanga inshila ishisuma umwakupita kabili tulasha ne fipaapa fya nseke pa mwinshi wa bwendo, ifi tucita filalenga twilaluba uko tufwile ukuya.
Ifisuma Ifyo Utunyelele Tucita Ifyo Twingasambililako. Ifinono fye ifyo twaishiba pa tunyelele e fyalengele Solomone alembe ukuti: “We munang’ani kabiye ku tunyelele; Uyemona ifyo tucita pa kuti ube na mano.” (Amapi. 6:6) Amano ya utu tunyelele tatuyabomfya fye mukupekanya ifya kulya ifyo tukalalya ku ntanshi lelo tulatwalilila no kubombesha kabili tatunenuka, ilingi line tulasenda ifintu ifya fina imiku ibili nelyo ukucilapo pa fyo twena twafina, tulesha na maka yonse ukufikilisha ifyo tulefwaya ukubomba, kabili tatubwelela inuma nangu ca kuti inshita shimo kuti twapona, ukushelela nelyo ukupona apatali pamo nga pe libwe. Twalikatana kabili tulabombela pamo, tulasunga umo twikala umwa busaka kabili tulabika amano kutunankwe, kabili inshita shimo tulafwilisha utunyelele tunankwe utuicenene nelyo utunakile ukubwelela umo twikala.
Bakilileni Ishina Lyenu
Bushe na ifwe tatulingile ukupikintika ngo bubenshi? Ukubombesha no kutukuta ukuwamya imibombele yesu kusuma nampo nga baletubebeta nelyo iyo. Ca cine, ku sukulu, ku ncito, na mu mibombele yesu iya ku mupashi, tufwile ukubombesha. Nga fintu ububenshi bumwenamo mu kupikintika, e fyo Lesa afwaya na ifwe ‘ukumone cisuma mu kucucutika kwesu konse.’ (Lukala Milandu 3:13, 22; 5:18) Ifilambu fya kubombesha, ni kampingu wasanguluka no kwikushiwa.—Lukala Milandu 5:12.
Solomone aesha ukubuusha mbokoya mu tulo ne fipusho fibili ifya mu lyashi ati: “Ulefisha lilali pa kusendama, we mbokoya? Ukabuuka lilali mu tulo tobe? Pa kumwesha mu milandile yakwe, imfumu yalundapo ati: “Uleti, Mone utulo tunono, ukushinshila kunono, ukolopa amaboko kunono pa kusendama—kabili buleiso bupina bobe nge cipondo, no kubulwa kobe ngo muntu uwasakalala.” (Amapinda 6:9-11) Ilyo mbokoya alambalele, ubupina bwaiso lubilo ngo mupuupu no kubulwa kwakwe ngo muntu uwasakalala. Amabala ya kwa mbokoya bwangu bwangu yaisulamo amankumba na kaenya. (Amapinda 24:30, 31) Ubukwebo bwakwe bulonaika mu nshita fye inono. Kufika ku nshita nshi umwine wa ncito engatekelesha umubomfi uushibomba? Kabili bushe umusambi uwakwata ubunang’ani bwa kusoma kuti abomba bwino ku sukulu?
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Bakilileni Ishina Lyenu
Ifintu 7 ifyo ipinda lyalumbula e fikalamba fikalamba kabili fisanshamo ububifi mupepi na bonse. “Amenso ayaisansabika” na “umutima uwelenganya amapange ya buncitatubi,” shaba ni membu ishicitwa mu muntontonkanya. “Ululimi lwa bufi” ne “nte ya bufi” mashiwi ya lubembu. “Iminwe iisumyo mulopa wa kaele” na “makasa ayayangufyanyo kubutukila ku bubi” shaba ni ncitilo sha bubifi. Ne co Yehova apata sana muntu uwatemwa ukubalamuna ulupato pa bantu abengekala capamo mu mutende. Ukufushiwa kwa mpendwa ukufuma pali 6 ukufika kuli 7 kulelangilila ukuti umutande taupwile, pantu incitilo sha bubifi isha bantu shilafulilako cila nshita.
MARCH 31–APRIL 6
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 7
Mwilacita Ifingalenga Mwatunkwa Ukucita Ifyabipa
“Baka Amafunde Yandi no Kuba no Mweo”
Pa nsolokoto apo Solomone alengelela, pali icapikulwa, calemoneka kwati cimpangilile icakwete utwa mbao utwacilingenye pali cene kabili napamo fyali ifyashilwa bwino sana. Cilya akasuba kaingila, mu misebo mwafiitisha. Amona umulumendo uwali no kubelelekwa. Pa kubulwa umucetekanya, nelyo ukushilimuka, napelwa amano. Afwile alishiba ifyo caba icifulo ekalamo ne cingamucitikila. Umulumendo aisa mupepi na ku “cifutu ca ku mwakwe,” icalola ku ng’anda yakwe. Bushe uyu mwanakashi nani? Kabili cinshi emininepo?
w00 11/15 ibu. 30 amapara. 4-6
“Baka Amafunde Yandi no Kuba no Mweo”
Imilomo ya mwanakashi uyu yalitelela. Apo alikamuka, aicetekela pa kusosa. Alapangila libela fyonse ifyo alalanda pa kuti abeleleke umulumendo. Pa kulanda ukuti nacita umutebeto we lambo bulya bushiku no kufishe milapo yakwe, aleilangisha ukuti mulungami, ukulangilila ukuti muntu wa bumupashi. Pa mitebeto ya malambo mu Yerusalemu paleba inama, ubunga, amafuta no mwangashi. (Ubwina Lebi 19:5, 6; 22:21; Impendwa 15:8-10) Apo uletuula ilambo lya mutende alelyako ica kuninika cakwe no lupwa lwakwe, uyu mwanakashi atubulula ukuti kuli ifya kulya ne fya kunwa ifingi ku ng’anda yakwe. Alosha mu kuti: Umulumendo alaipakisha ku ng’anda yakwe. Afumine ku ng’anda yakwe maka maka mu kufwaya uyu mulumendo. Kuti catusungusha nga ca kuti uuli onse acetekela ili lyashi. Uwasoma Baibolo umo atila: “Ca cine ukuti aile alafwayafwaya umulumendo, lelo bushe cine cine alefwaya fye uyu wine mulumendo? Umupumbu fye e wingamucetekela, napamo uyu wine mulumendo.”
Ilyo acebusha umulumendo ku mifwalile yakwe, ku kutasha kwa bumbimunda, ku kumukumbatila, no kumutomona, alumya ukubeleleka kwakwe pa kulanda pa kununkila kwa cena ca mafuta. Atila: “Ninyanse fya kwansa pa busanshi bwandi, ifya mindoloshi fya bushishi bwa ku Egupti; pa ca kusendamapo candi ninkubapo muri, ne cikulankonde, na kinemone.” (Amapinda 7:16, 17) Ayemfya ubusanshi bwakwe, kabili ayansa bwene ne nsalu ishabalabata isha ku Egupti, no kukubapo ifya cena cisuma, muri, icikulankonde, na kinemone.
Atwalilila ukusosa atila: “Enda, tusamwe tuipakishe ukufiko lucelo, tuleanga ku fya kutemwa.” Ubwite te bwa kuyalya fye ica kulya cisuma babili. Cintu alelaya kuipakisha ukulaalana. Ku mulumendo, ubu bwite bwali ubwa kucebusha kabili ubwa kucincimusha! Pa kuti amunashenashe sana, asosa no kuti: “Pantu umulume wandi tali mu ng’anda, aya mu lwendo lwa kutali; asenda akafunda ka silfere mu minwe yakwe, mu bushiku umweshi wakangana akesa ku ng’anda.” (Amapinda 7:18-20) Amweba ukuti etiina, pantu umulume wakwe naya ku makwebo kabili takabwele bwangu. Mwandi alilamuka ku kubepa umulumendo! “Ku bwingi bwa fya lulembulo fyakwe amwalula, ku kutasha muli bubumbimunda kwa milomo yakwe amunasha.” (Amapinda 7:21) Pa kucincintila ubwite bwa kubeleleka, umwaume alingile ukuba no bukose nga Yosefe. (Ukutendeka 39:9, 12) Bushe uyu mwaume ali no bu bukose?
“Baka Amafunde Yandi no Kuba no Mweo”
Camukosela umulumendo ukukaana ubu bwite. Asuula amano, alamukonka “nge ng’ombe ilume iileya ku kwipaiwa.” Ngo mwaume akakilwe uushingafyuka ukukandwa, e fyo no mulumendo abelelekwa mu kucita ulubembu. Talemona ububi bwa kucite co mpaka fye ‘umufwi wapula mu libu lyakwe’, e kuti, mpaka fye acita icingamwipaisha. Iyi kuti yaba ni mfwa ya cine cine pantu kuti alwala amalwele yapishiwa mu kulaalana ayepaya. Ico na kabili kuti calenga afwa lwa ku mupashi; ‘[icisanshamo, NW] umweo wakwe.’ Umwine wine ali mu bwafya, ne mikalile yakwe naibipa sana kabili nabembukila Yehova icabipisha. E co, ayangufyanya ukuibika mu kapoosa mweo nga koni akali mu citembo!
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
“Baka Amafunde Yandi no Kuba no Mweo”
Solomone atwalilila ukusosa ukuti: “Fikake [amafunde yandi] pa minwe yobe, filembe pa cipampa ca mutima obe.” (Amapinda 7:3) Nga filya iminwe imonwa sana na menso, kabili ilabomfiwa pa kucita ifyo tulefwaya, e fyo amasambililo tusambilila pa kukula umwabela Amalembo nelyo ukwishiba Baibolo yalingile ukulatucinkulako no kututungulula muli fyonse ifyo tucita. Tulingile ukufilemba pa cipampa ca mutima wesu, ukulenga fyaba ulubali lwesu.
APRIL 7-13
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 8
Mulekutika ku Mano ya kwa Yesu
“Natemwa Tata”
7 Mu cikomo 22, Mano atila: “Yehova alimumbile nine wa ntanshi wa kulenga kwakwe, nine wa kubalilapo wa milimo yakwe ya ku kale.” Pali ici cikomo, pali cimbi icilelondololwa te mano fye aya yene ayo twaishiba, pantu amano tayatalile ‘ayabumbwa.’ Tayakwata ntendekelo pantu Yehova wa muyayaya kabili wa mano ukufuma umuyayaya. (Amalumbo 90:2) Umwana wa kwa Lesa ena, “libeli ku cibumbwa conse.” Alibumbilwe; e wabalilepo ukubumbwa pali fyonse ifyo Yehova alengele. (Abena Kolose 1:15) Ilyo isonde no muulu tafilabumbwa ninshi Umwana ena aali umuumi, nga fintu Amapinda yalondolola. Kabili apo aali ni Cebo, Inkombe ya kwa Lesa, muli ena e mwalemonekela amano yafikapo aya kwa Yehova.—Yohane 1:1.
cf amabu. 131-132 amapara. 8-9
“Natemwa Tata”
8 Bushe Umwana alebomba mulimo nshi imyaka imyanda mishila ilyo talaisa pano calo? Icikomo 30 (NW) citweba ukuti aali ni ‘cibinda wa mulimo.’ E kutila shani? Pa Abena Kolose 1:16 palondolola ukuti: “Muli wene e mo fyonse fimbi fyabumbiilwe mu myulu na pano isonde . . . Fyonse fimbi fyabumbiilwe muli wene kabili fyabumbiilwe wene.” E ico, Kabumba Yehova, abumbiile ifintu fyonse fye mu Mwana wakwe, Cibinda wa Mulimo, ukutampila fye kuli bamalaika mu muulu na fyonse ifyaba mu muulu, e lyo ne fibumbwa fyonse fye apo fyapela pano calo ukufika fye na ku muntu, icibumbwa cacindama sana pano calo. Mu nshila imbi kuti twalinganya ukumfwana kwaba pali Wishi no Mwana kuli filya uulenga amapulani ya fikuulwa bomfwana no waishiba ukukuula ukulingana ne yo pulani. Nga ca kuti ifyabumbwa fyalenga twapapa, ninshi tulelumbanya Kalenga Mukalamba. (Amalumbo 19:1) Lelo na kabili, kuti twaibukisha no kumfwana kwaba pali Kabumba na ‘cibinda wakwe uwa mulimo.’
9 Abantu babili nga balebomba umulimo umo, te lingi bomfwana. Nomba ifyo te fyo cali kuli Yehova no Mwana wakwe! Umwana alibombele imyaka ne myaka na Wishi kabili “aleanga ku cinso cakwe inshita yonse.” (Amapinda 8:30) Kanshi, Umwana alitemenwe ukuba na Wishi, e lyo Wishi na o aleumfwa bwino ukuba no Mwana. E calengele Umwana ukupala sana Wishi, alisambilile ukupashanya Lesa imibele. E mulandu wine icitemwiko ca kwa Wishi no Mwana cakosele nga nshi! E ico kanshi kuti twatila e citemwiko cakokwesha kabili icakosesha mu muulu na pano calo.
Ukwishiba Bwino Yesu—Uwacila Pali Davidi na Pali Solomone
14 Kwali fye umuntu umo uwacilile Solomone amano. No yo muntu ni Yesu Kristu, uwaitile umwine ati “uwacila pali Solomone.” (Mat. 12:42) Yesu alandile “amashiwi ya mweo wa muyayaya.” (Yoh. 6:68) Ku ca kumwenako, mu Lyashi lya pa Lupili alandile ifyebo ifya kutwafwa ukumfwikisha amapinda ya kwa Solomone. Solomone alandile pa fintu ifingaletela kapepa wa kwa Yehova insansa. (Amapi. 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Yesu akomailepo ukuti insansa shine shine shifuma mu kucita ifintu ifya-ampana no kupepa Yehova kabili ifyafwilishako ku kufikilishiwa kwa malayo ya kwa Lesa. Atile: “Balipaalwa abaishiba ukuti balakabila ifya kwa Lesa, pantu ubufumu bwa mu muulu bwabo.” (Mat. 5:3) Abakonka ifyo Yesu asambilishe balapalama kuli Yehova, “intulo ya mweo.” (Amalu. 36:9; Amapi. 22:11; Mat. 5:8) Muli Kristu e mumonekala ‘amano ya kwa Lesa.’ (1 Kor. 1:24, 30) Apo Yesu Kristu e Mfumu Mesia, alikwata “umupashi wa mano.”—Esa. 11:2.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
g 5/14-E ibu 16
‘Amano yaleita’—Bushe Uleyomfwa?
▪ Icitabo ca The World Book Encyclopedia citila: Baibo e “citabo ico bapulinta sana ukucila ifitabo fimbi. Yalipilibulwa imiku iingi, kabili yalipilibulwa na mu ndimi ishingi ukucila icitabo icili conse.” Baibo iyo bapilibula yonse nelyo iya mu fiputulwa eko yaba mu ndimi mupepi na 2,600, kabili abantu abengi nganshi kuti baibelenga mu lulimi lwabo.
▪ Amano ‘yalabilikisha’ mu cine cine. Pali Mateo 24:14, tubelengapo ukuti: “Kabili iyi mbila nsuma ya Bufumu ikabilwa ku bantu bonse aba pe sonde pa kuti ikabe inte ku nko shonse, e lyo impela [ya buno bwikashi] ikesa.”
APRIL 14-20
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 9
Wilaaba Uupumya, Lelo Uleba uwa Mano
‘Muleumfwa Ifilelanda Aba Mano’
4 Ukulanda fye icishinka limo kuti catukosela sana ukukutika nelyo ukucita ifyo batufunda. Nalimo kuti twafulwa no kufulwa. Mulandu nshi? Nangu ca kuti tulasumina ukuti tatwapwililika, limo te kuti canguke ukusumina nga ca kuti umuntu atwebelapo pa fyo tulufyenye. (Belengeni Lukala Milandu 7:9.) Kuti twatendeka ukuipokolola nelyo ukwipusha ico acishila mu kutulungikila atemwa ukwamba ukuilishanya pa nshila acitulungikilamo. Kuti twatendeka ukufwaya ifilubo mu wacisa mu kutulungika no kulatontonkanya ukuti ‘Nani wamupeele insambu sha kwisa mu kunungika libe ninshi nao wine alalufyanya?’ Kabili nga tatutemenwe ifyo batufunda, te kuti tumfwe ifyo baletweba. Kuti twasalapo no kuya ku muntu umbi pa kuti fye atwebe ifyo tutemenwe.
w22.02 ibu. 12 amapara 12-14
‘Muleumfwa Ifilelanda Aba Mano’
12 Cinshi cingatwafwa ukukutika ilyo batulungika? Tulingile ukuicefya no kulaibukisha ukuti tatwapwililika kabili inshita shimo tulacita ifya buwelewele. Nga fintu tulandilepo kale Yobo aletontonkanya ifyalubana. Lelo alishilealula ifyo aletontonkanya kabili Yehova alimupaalile. Mulandu nshi? Pantu Yobo ali uwaicefya. Alilangile ifyo aicefya ilyo aumfwile ilyo Elihu amulungike nangu ca kuti Elihu ali mwaice sana pali ena. (Yobo 32:6, 7) Nga natuicefya twakulakutika ilyo batulungika nangu ca kuti tuletontonkanya ukuti tapali ifyo tulufyenye nelyo uuletulungika mwaice pali ifwe. Eluda umo uwa ku Canada atile: “Ifyo tutontonkanya ukuti e fyo twaba nalimo te fyo abantu batwishiba, kanshi te kuti twaluke nga takuli abakutufunda.” Bonse tulakabila ukubombesha pa kuti tukwate ifisabo fya mupashi e lyo no kuya tulewamyako ifyo tubomba umulimo wa kubila imbila nsuma e lyo no kusambilisha.—Belengeni Amalumbo 141:5.
13 Mulemona ukuti nga bamufunda ninshi Lesa alimutemwa. Yehova afwaya ukuti ifintu filetuwamina. (Amapi. 4:20-22) E ico nga atulungika ukubomfya Icebo Cakwe, ulupapulo ululanda pa fya mu Baibolo nelyo Umwina Kristu umukalamba mu fya kwa Lesa ninshi aletulanga fye ukuti alitutemwa. Baibolo pa AbaHebere 12:9, 10 itila: “Alatufunda pa kuti cituwamine.”
14 Mulebika amano ku fyo bamufunda te nshila bamufundilamo. Inshita shimo kuti twamona kwati inshila bacitufundilamo tayaciwama. Ca cine ukuti uulefunda umuntu afwile ukumufunda mu nshila ya kuti camwangukila ukukonka ifyo balemweba. (Gal. 6:1) Nomba nga ni fwe balefunda tufwile ukubika amano ku fyo batufunda nangu ca kuti tuletontonkanya ukuti tabatufundile bwino. Tufwile ukutontonkanya ukuti: ‘Nangu ca kuti nshacitemwa inshila bacimfundilamo, bushe kuliko fimo ifyo ningasambililako ku fyo bacimfunda? Bushe kuti nasuulako fye ku filubo ifyo uwacilamfunda acicita no kusambilila ku fyo acimfunda?’ Tulingile ukulabika sana amano ku fyo twingasambilila ku fyo bacitufunda.—Amapi. 15:31
‘Ku Mano Shikafushiwa Inshiku Shesu’
Ifyo uwa mano ankula ku kufunda fyalipusana ne fyankula uwa miponto. Solomone atila: “Ebaulo wa mano, na o alekutemwa. Sambilisho wa mano, na o aleba na mano kabili.” (Amapinda 9:8b, 9a) Uwa mano alishiba ukuti “ukufunda konse ilyo kubapo kwena takumoneko kwa kusekelela, kuba fye ukwa bucushi: lelo abafundwako, apo inshita yapita, kutwalako icisabo ca mutende, ica bulungami.” (AbaHebere 12:11) Nangu line ukufunda kuti kwamoneko kwa bucushi, mulandu nshi twingalandwila nelyo ukukutaluka nga natwishiba ukuti ukumfwila kwene kutulenga ukuba aba mano?
Imfumu Solomone yatwalilila aiti: “Sambilisho mulungami, na o alelundapo ukusambilila.” (Amapinda 9:9b) Takwaba uwakwatisha amano nelyo umukalamba sana ica kuti te kuti atwalilile ukusambilila. Fintu ciwama ukumona abakote bapokelele cine no kuipeela kuli Yehova! Shi ne fwe natupampamine pa kufwaya ukutwalilila ukusambilila no kulisha umuntontonkanya.
‘Ku Mano Shikafushiwa Inshiku Shesu’
Fwe bene, ni fwe tulingile ukubombesha pa kuti tunonke amano. Pa kukomaila pali ici cishinka, Solomone atila: “Nga waba na mano, amano ya we mwine; nga waba untu aponta, ni we wine wailetelela.” (Amapinda 9:12) Uwa mano alanonkelamo mu mano yakwe, no wa miponto wine e uiletelela. Cine cine, tulobolola ico twabyala. Shi lyene ‘natupeepeko kutwi ku mano.’—Amapinda 2:2.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Ifyo Twingafwaisha Ukwishiba mwi Buuku lya Amapinda
9:17—Bushe “amenshi ya kwiba” cinshi, kabili mulandu nshi yabela “ayatalala [‘ukumfwika bwino,’ NW]”? Apantu Baibolo ipashanya ubusuma bwaba mu kupanga icupo ukwa baupana ku kunwa amenshi ayasuma ayatapilwe mu cishima, amenshi ya kwiba yapilibula ubulalelale. (Amapinda 5:15-17) Nalimo icilenga aya menshi ukumfwika bwino ni co ubulalelale bucitwa mu bumfisolo kabili ababucita batontonkanya ukuti tabakabasangilishe.
APRIL 21-27
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 10
Finshi Fingatwafwa Ukuba ne Nsansa mu Mikalile Yesu?
‘Umulungami Alapaalwa’
Umulungami alapaalwa muli fimbi. “Iminwe ya wa bulamu ilengo kubulwa, lelo iminwe ya wacincila ilacindamika. Uututila ulusuba muntu uwashilimuka: uulaalo tulo pa kulobolola, muntu uulenge nsoni.”—Amapinda 10:4, 5.
Amashiwi ya mfumu yali ne co yalelandapo sana ku babomfi mu nshita ya kulobolola. Inshita ya kulobolola te nshita ya bunang’ani. Ni nshita ya kucincila no kubomba pa maawala ayengi. Cine cine ni nshita ye pamfya.
Ilyo alelanda pa kulobolola, te kwa ngano iyo, lelo ukwa bantu, Yesu aebele abasambi bakwe ati: “Ukulobolola kwena kukalamba, lelo ababomfi nabacepa. E ico lombeni Umwine wa kulobolola [Yehova Lesa], ku kuleka atume ababomfi mu kulobolola kwakwe.” (Mateo 9:35-38) Mu mwaka wa 2000, abantu ukucila pa mamilioni 14 balisangilweko ku cibukisho ca mfwa ya kwa Yesu—ukufushiwa kwa mpendwa ya Nte sha kwa Yehova ukucila pa miku ibili. Nani lyene uwingakaana ukuti ‘amabala nomba yabuutila ukuseepa’? (Yohane 4:35) Bakapepa ba cine balomba Umwine wa kulobolola ukutuma ababomfi na bambi ilyo balebombesha mu mulimo wa kupanga abasambi ukulingana na mapepo yabo. (Mateo 28:19, 20) Mwandini Yehova alipaala sana ukubombesha kwabo! Mu mwaka wa mulimo uwa 2000, abapya ukucila pali 280,000 balibatishiwe. Aba nabo bapampamina pa kuba bakasambilisha wa Cebo ca kwa Lesa. Shi natulesekelela no kusansamushiwa muli iyi nshita ya kulobolola pa kubombesha mu mulimo wa kupanga abasambi.
Endeni mu ‘Nshila Yatambalala’
Solomone alanda pa fyo ubulungami bwacindama. Atila: “Ifyuma fya mucindami e musumba wakwe uwakosa; itentula lya balanda bupina bwabo. Ica mu mulimo wa mulungami citwala ku mweo; icibwesha ca babifi citwala ku lubembu.”—Amapinda 10:15, 16.
Ifyuma kuti fyatucingilila ku fya mankumanya mu mikalile, nga fintu fye umusumba wakosa ucingilila abekashi ba uko. Kabili ubupiina kuti bwaleta uboni nga kwaima fimo ifyo tushenekele ifyalula imikalile. (Lukala Milandu 7:12) Lelo, imfumu ya mano napamo ilelanda na pa mafya yaletwa no bupiina ne fyuma fine. Umukankaala napamo kuti acetekela sana ifyuma fyakwe, ukutontonkanya ukuti ifyuma fyakwe fyaba nge “cibumba icasansuka.” (Amapinda 18:11) Kabili umubusu kuti mu kuluba atunga ukuti ubupiina bwakwe e bwalenga ukuti ekwata isubilo lya ku nshita ya ku ntanshi. E co, bonse bene balafilwa ukupanga ishina lisuma na Lesa.
it-1-E ibu. 340
Amapaalo
Yehova Alapaala Abantu. “Yehova nga apaala umuntu, ifintu filamwendela bwino, kabili uo apaala tacula.” (Amapi. 10:22) Yehova alapaala bonse abo atemwa kabili alabacingilila, alalenga ifintu filebendela bwino, alabatungulula, alalenga ifyo balecita fyatunguluka, e lyo no kubapeela ifyo bakabila, kabili ifintu filabawamina.
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
Insansa Shaba mu Kwenda mu Bulungami
18 “Ipaalo lya kwa Yehova,” e lyalenga ukuti abantu bakwe babe abasambashi ku mupashi. Kabili twalishiba no kuti “talundako ukulungulula.” (Amapinda 10:22) Nomba mulandu nshi amatunko na mesho yeshila pa bantu ba kwa Lesa aba cishinka, ukubalenga ukukalipwa no kucula? Kwaba ifintu fitatu ifilenga ukuti tuleba na mafya. (1) Tuli babembu. (Ukutendeka 6:5; 8:21; Yakobo 1:14, 15) (2) Satana ne fibanda fyakwe. (Abena Efese 6:11, 12) (3) Icalo cabipa. (Yohane 15:19) Nangu ca kuti Yehova alaleka ifibi ukutucitikila, teulenga ukuti filecitika. Lelo, “ica bupe conse icisuma ne ca kupeelwa conse icapwililika cifuma mu muulu, pantu ciika ukufuma kuli Shifwe wa lubuuto lwa mu muulu.” (Yakobo 1:17) Amapaalo ya kwa Yehova tayalenga ukuti tulecula.
APRIL 28–MAY 4
ICUMA ICABA MU CEBO CA KWA LESA-AMAPINDA 11
Wifilanda!
Bumpomfu Butungulula Abatambalala
Bumpomfu bwa balungami no bubifi bwa ncitatubi filakuma na bantu bambi. Imfumu ya Israele yasosa ukuti: “Ku fya mu kanwa umusenshi onaulo mubiye, lelo ku kwishiba e ko abalungami bapokololwa.” (Amapinda 11:9) Nani engakaana ukuti ubukwakwa, ulwambo, imilandile yabipa, na bucilandelande filakalifya bambi? Lubali lumbi, imilandile ya walungama, yalisanguluka, ilabebetwa bwino, kabili yabamo ukulangulukila. Ukwishiba kulamulubula pantu bumpomfu bwakwe bumupeela ubushinino bukabilwa ku kulanga ukuti abalemupeela umulandu balebepa fye.
Bumpomfu Butungulula Abatambalala
Abekala musumba abakonka inshila yatambalala batungilila umutende no busuma kabili balakosha bambi mu bwikashi. E co, umusumba ulasansabikwa, ulalunduluka. Abasosa ifya bukwakwa, ifya kukalifya, ne fyalubana baleta icimfulumfulu, ubulanda, amalekano, na mafya. Cibe fi maka maka nga ca kuti aba bantu balikwata ubulashi. Mu musumba wa musango yu muba icimfulunganya, ukutoba amafunde, kabili takuba ukukonka imibele isuma no bunonshi bulabwelela pa nshi.
Icishinte caba pa Amapinda 11:11 cilabomba na ku bantu ba kwa Yehova ilyo balebishanya mu filonganino babamo ifyaba nge misumba. Icilonganino umo abantu ba bumupashi—abatambalala abatungululwa kuli bumpomfu bwabo—bakoselesha bambi libumba lya bantu ba nsansa, abacincila, kabili aba kwafwa, abatwala ilumbo kuli Lesa. Yehova apaala icilonganino, kabili cilalunduluka lwa ku mupashi. Limo limo, abantu abanono abashingatemwa, nelyo abalengulula no kulanda ifyabipa pa lwa nshila ifintu ficitilwamo baba ngo “mushila uwalula” uwinganana no kulusha imbi iishali iyalula. (AbaHebere 12:15) Abantu ba musango yu ilingi bafwaya ukwangalila no kulumbuka. Batendeka ukupishamo amang’umfung’umfu ukuti kuli ulufyengo, impatila ya mushobo, ne fyapalako, mu cilonganino nelyo pali baeluda. Cine cine akanwa kabo kuti kaleta amalekano mu cilonganino. Tufwile ukukana ukukutika ku malyashi yabo no kutukuta ukuba abantu ba bumupashi abasangwilako ku mutende no kwikatana mu cilonganino.
w02 5/15 ibu. 27 para 5
Bumpomfu Butungulula Abatambalala
Mwandi umuntu uushakwata umucetekanya nelyo ‘uwabulwo mutima wa mano’ alaleta ubwafya! Atwalilila na bucilandelande ica kuti cafika na ku bukwakwa nelyo imiponto. Baeluda basontwa balingile ukwangufyanya ukupwisha ukusonga kwa musango yu ukwabipa. Ukupusana no ‘wabulwo mutima wa mano,’ umuntu waba no mucetekanya alishiba lintu alingile ukutalala. Ukucila ukusokolola inkama, afimba pa mulandu. Pa kwishiba ukuti ululimi lushilamwa kuti lwaleta amafya, umuntu wa mucetekanya wa “cishinka ku mutima.” Aba ne cishinka ku basumina banankwe kabili tasokolola ifya nkama ifingabaletela amafya. Mwandi aba mpomfu ba musango yu baba lipaalo ku cilonganino!
Ukufwayafwaya Icuma Icaba mu Cebo ca kwa Lesa
g20.1 ibu 11, akabokoshi
Ifya Kucita nga Natusakamikwa Nelyo Tuli na Mafya
“MULEBA NE CIKUUKU PA KUTI MWILASAKAMIKWA SANA”
“Uwaba ne cikuuku asungilila umweo wakwe, lelo umunkalwe ailetela amacushi pa mubili wakwe.”—AMAPINDA 11:17.
Mu citabo citila Overcoming Stress mwaliba icipandwa citila “Muleba ne Cikuuku pa Kuti Mwilasakamikwa Sana.” Abalembele ici citabo ba Dr. Tim Cantopher balandile ukuti ukuba ne cikuuku ku bantu kuti kwalenga ubumi bwa muntu ukuwaminako kabili kuti kwalenga aba ne nsansa. Nomba umuntu uushakwata icikuuku taba ne nsansa pantu abantu balamutaluka.
Kuti twacefyako amasakamika nga ca kuti tuleibukisha ukuti kwaliba ifyo tushingakumanisha ukucita. Lelo ici tacilolele mu kuti tufwile ukuisuula. Yesu atile, “Uletemwa umunobe nge fyo waitemwa we mwine.”—Marko 12:31