Ifyo Shibo Abana Bakabila Alingile Ukuba

A BANA bakabila shibo uwa cikuuku, uwabatemwa, uuba na bene, kabili uubomba apapela amaka yakwe ukubafwa ukukula ukuba abana ba cishinka kabili abashintililwapo. Icishinka ca kuti abana balakabila shibo wa musango yu tacapokelelwa sana.

Ca cine ukuti abafyashi abanakashi e bafyala abana, e co no kucindama kwa kuba banyina bafikapo mu kutemwa kwalishibikwa bwino bwino. Lelo ukusoso kuti bashibo na bo balabomba ulubali lwacindama, inyunshipepala ya The Wilson Quarterly yatile: “Icalenga ubwafya ubukalamba ubwapuma ubwikashi bwa bena Amerika”—e lyo, nalimo kuti twasanshako fye ne fyalo fimbi ifyashala, bwaba kukanabomba bwino ukwa bashibo.

Inyunshipepala ya mu Brazil Jornal da Tarde yalandile pa kufwailisha kumo umo basangile ukuti imibele yabipa iya baice—pamo nga ukululunkana, ukutalama, ukukanabomba bwino ku sukulu, no kubulwa uluse—ilingi line “mulandu wa mulekelesha wa bafyashi abaume.” Kabili ibuuku lya ciItalian Gli imperfetti genitori (Abafyashi Bashapwililika) ilyalembwa na Marcello Bernadi likosha icishinka ca kuti abana pa kukula bwino balakabila abafyashi bonse babili.

Ulupwa Kuti Lwawaminako

Nangu cingatila wishi wa mulekelesha alalengako amafya yamo mu lupwa nelyo fye nga ca kuti e ulenga amafya ayengi, tacipilibula ukuti ifintu te kuti filungikwe no lupwa ukuwaminako. Mu nshila nshi? Cinshi wishi akabila ukucita?

Cine cine, abana balakabila ulupwa ulwakuulwa bwino, balingile ukulayumfwa ukuti uwa kusakamana ubumi bwabo e po ali. Nga ca kuti uku kukabila takulefikilishiwa, nga fintu ciba mu nshiku shesu, ubumi bwa bana bulambukilwa bubi bubi. Na kuba, nangu wishi engabapo no kulasakamana ulupwa nangu iyo, iyi mibele taili iyabule subilo. Pa Amalumbo 68:5, Baibolo itila, “Shibo wa nshiwa, . . . ni Lesa mu bwikalo bwakwe bwa mushilo.”a

Ifyo Mwingafwiwa

Ukulangilila ukuti pa kutunguluka ukwafwa kwa kwa Lesa kulakabilwa no kuti kuti mwakusanga, calishininkishiwa ku mibele yalondololwa mu cipande cifumineko ku mukashana wa ku Poland uwe shina lya Lidia. Ulupwa lwali shani mu ng’anda yabo? Ni shani fintu ulu lupwa lwapokelele ukwafwa kwa kwa Lesa?

Wishi wa kwa Lidia Franciszek, asumiino kuti ilyo abana bakwe baali abanono, alilekeleshe ulupwa lwakwe, kwati fye fintu umwana wakwe umukashana asosele. Atila: “Nshapooseleko amano ku fyo abana besu balecita. Nshalelanga ukutemwa, kabili tatwali abaikatana.” E co taishibe ukuti ilyo Lidia aali ne myaka 14, umwana wakwe umulumendo no mukashana pamo na Lidia wine ninshi balitampa kale ukuipoosaika mu fyangalo, ukupeepa, ukunwa, no kulayobeka mu mbuli.

Mu kulekelesha, Franciszek ailwike ubwafya bwa bana bakwe kabili apingwilepo ukucitapo cimo. Atila, “Nalilombele ukwafwa kuli Lesa.” Ku ca kupapusha, mu kwagufyanya fye Inte sha kwa Yehova shalimutandalile kabili wena pamo no mukashi wakwe balisumine ukusambilila Baibolo. Mu kupelako, abafyashi batampile ukulabomfya ifyo balesambilila muli Baibolo. Ni shani fintu abana baambukiilweko?

Franciszek alondolola ukuti: “Abana batendeke ukumona ukuti nindeka ukunwa no kutampa ukuba shibo musuma. Balefwaya ukwishiba bwino Inte sha kwa Yehova. Na bo bene batendeke ukusambilila Baibolo no kuleka ukwangala na bantu babipa.” Umwana umwaume, Rafał, alandile pa lwa bawishi ukuti: “Naishilebatemwa pamo nga cibusa.” Alundapo kuti: “Mu kwangufyanya akabungwe ka fimfulunganya aka mu misebo takacindeme kuli ine. Twali abapamfiwa ne milimo ya ku mupashi.”

Franciszek nomba ni eluda wa Bwina Kristu mu cilonganino ca Nte sha kwa Yehova, kabili acili alasakamana ulupwa no kulunduluka kwa ku mupashi ukwa lupwa lonse. Umwina mwakwe pamo na Lidia ni bapainiya, bakabilisha ba Bufumu aba nshita yonse. Rafał no mwaice wakwe umukashana, Sylwia, balasambilila Baibolo no mweo onse, ukulandapo pa kulongana kwa Bwina Kristu, no kulaebako bambi pa citetekelo cabo.

Alecita Ifyo Alesambilisha

Moneni na kabili icacitikile Luis, wishi wa kwa Macarena. Ibukisheni ukuti ni ulya mukashana wa myaka ya 21 uwa ku Spain uo tulandilepo mu cipande ca kubalilapo. Luis apalile fye bawishi imibele ya bucakolwa. Nga fintu Macarena alandile, inshiku shimo bawishi baleluba baya na banabo ukwabula ukubwela. Na kuba bacitile abakashi babo kwati fye mubomfi ukucila ukuba umunabo wa mu cupo uwa mutengo. Icupo cabo cali fye mupepi no kupwa, kabili ici casakamike nga nshi Macarena na baice bakwe.

Lelo mu kupita kwa nshita, Luis alisumiine ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova. Alondola ukuti: “Natendeke ukulaba pamo na bakashi bandi na bana. Twaleshimika amalyashi pamo, ukuliila pamo, no kusambilila Baibolo capamo. Na kabili twalebombako ne milimo ya pa ng’anda no kwangalila capamo.” Macarena atila: “Natampile ukulaumfwa ifyo caba ukuba no mufyashi uusakamana kabili uwatemwa ulupwa lwakwe icine cine.”

Cine cine, Luis talekoselesha fye ulupwa lwakwe ukubombela Lesa lelo alecita ifyo alesambilisha. Macarena alondolola ukuti, “Pa mulandu wa kuti incito yabo iya makwebo yalebapwila inshita baliilekele pa kuti bengalaba sana ne nshita ku kusakamana ulupwa.” Ifya kufumamo fyali fya kupapusha. Macarena atila: “Ica kumwenako cakwe cansambilisha ifya kuba ne linso ilituntulu no kubika pa ntanshi ifya ku mupashi.” Pali nomba ni painiya, e lyo banyina na bamunyina baba abapimpa mu cilonganino ca Bwina Kristu.

Ukupingulapo kwa Mukalamba wa Kampani ka Mashitima

Ukwabula no kutwishika, wishi uutontonkanya pa bana bakwe lintu alepanga ukupingulapo pa milandu imo e mufyashi untu abana bakabila. Tamura umwana mwaume umusepela uwa kwa Takeshi, umusambashi umwina Japan uulumbwilwe mu cipande cifumineko, atampile ukulabishanya na banankwe aba mibele yabipa kabili camoneke ukuti alelola ku kwingila mu busanso bwabipisha. Ico cali ni mu 1986, umwaka wine umo Takeshi apingwilepo ukuleka incito yakwe iya pa muulu ku kampani ka mashitima aka mu Japan. Bushe Takeshi ayumfwa shani pa kupingulapo kwakwe pali filya alekele incito imyaka ukucila pali 18 nomba?

Nomba line fye atile: “Napamo kulya kwali e kupingulapo kwawamisha mu bumi bwandi. Ukulaba pamo no mwana wandi umwaume inshita iikalamba no kulacitila ifintu pamo, ukusanshako no kulasambilila nankwe Baibolo, kwaleta ubusuma ubwingi. Twasangwike ifibusa, kabili alekele ukubishanya kubi ne mibele ishalinga.”

Imyaka fye inono ilyo Takeshi talaba Inte ya kwa Yehova umukashi wakwe e wabalilepo ukusambilila icine, kabili cali ni pa mulandu wa ca kumwenako cakwe icisuma e calengele umulume ukutampa ukulabebeta Baibolo no kubombela pamo no lupwa. Ifya kufumamo kuli wena, abana bakwe, umwaume no mwanakashi basangwike Inte. Takeshi no mwana wakwe umwaume ni baeluda mu filonganino fyabo, kabili umukashi wakwe no mwana wakwe umwanakashi na bo ni bapainiya.

Bashibo Balakabila Ukwafwa

Bashibo abengi, nangu cingatila baleluka ukuti balalekelesha abana babo, lelo tabeshiba ifyo balingile ukubacitila. Mu nyunshipepala ya ciSpanish La Vanguardia mwali umutwe we lyashi uwatile, “Amapesenti 42 aya Bafyashi [ba ciSpanish] Balasumina Ukuti Tabaishiba Ifya Kukusha Abana Babo Imisepela.” Cimo cine fye na ku bafyashi abo abana babo bashilafika pa kuba imisepela ukusanshako na bali no twana utunono. Ukupusanako no kutontonkanya kwa bengi, abacaice, na bo balakabila shibo uwaipeelesha ukuba na bo no kubasakamana.

Finshi fimbi fingasambililwa pa kuba wishi musuma? Ni bani baba ifya kumwenako fyawamisha ifya bafyashi abaume, kabili cinshi twingasambilila kuli bene? Icipande cesu ica kulekelesha calabebeta ifi fipusho.

[Futunoti]

[Ifikope pe bula 7]

Bashibo abapayenye ifyalekabila abana babo

Franciszek no lupwa lwakwe

Luis no lupwa lwakwe

Takeshi no lupwa lwakwe