Ilyo Umuntu Wenu Afwa
Pa 17 July, mu 2007, pali Cibili ne nshita ya 19:00hrs, indeke yalishelele ukufuma mu musebo ilyo yalesensela pa cibansa ca ndeke icikalamba sana mu Brazil, icabela mu musumba wa São Paulo. Indeke yalalenye umusebo uukalamba no kuyapunka umo basungila ifipe. Abantu 200 balifwile muli ubu busanso.
ABANTU batila ubu busanso bwa ndeke e busanso bwabipisha ubwacitikapo mu Brazil, kabili abafwililwe tabakalabe icacitike. Ba Claudete balifwililwe muli ubu busanso. Baletamba TV ilyo baumfwile ukuti kuli ubusanso bwa ndeke. Renato, umwana wabo umulumendo ali muli ilya ndeke. Akwete fye imyaka 26 kabili ali no kuupa mu October. Ba Claudete umutima tawaikele, batumine umwana wabo foni, lelo tayaswike. Baponene pa nshi no kulila sana ukwabula ukutalala.
Nkobekela wa kwa Antje afwile mu busanso bwa pa musebo mu January 1986. Ilyo Antje aumfwile ukuti nkobekela wakwe nafwa, alifulunganishiwe. Antje atile: “Pa kubala nshasumine. Namwene kwati ndelota fye iciloto icibi no kuti nalabuuka no kusanga, taficitike. Nalitutwime kabili mu mala mwalikalipe kwati nalimo kwali uwanguminemo.” Antje ali fye uwa bulanda kabili uwa nkumbabulili pa myaka itatu. Nangu ca kutila apo bulya busanso bwacitikiile palipita imyaka 20, alatutuma nga aibukisha ifyacitike.
Abantu balafilwa ukulondolola ifyo baleumfwa umuntu wabo nga afwa ukwabula ukwenekela. Balafilwa ukusumina, balaba aba nkumbabulili, balafulunganishiwa, no kumfwa sana ububi. Lelo na lintu mwishibe ukuti umuntu wenu ali no kufwa, nga filya ciba nga alilwala pa nshita ntali, na lyo line kulaba ukumfwa ubulanda. Takuba uuipekanya ukufwilwa. Banyina ba ba Nanci bafwile mu 2002 pa numa ya kulwala pa nshita ntali. Lelo ilyo banyina ba ba Nanci bafwile, baNanci baikele panshi mu cipatala ninshi nabafilwa ukusumina icicitike. Bamwene fye ukuti tapali ne co bafwile ukwikalila pa calo. Palipita imyaka isano ukutula apo abafyashi babo bafwila, lelo bacili balalila nga batontonkanya pali banyina.
“Abantu tabaleka ukumfwa ububi nga bafwilwa, babelesha fye.” E fyasosele Holly G. Prigerson, uwasambilila ifyo abantu batontonkanya. Nga ca kuti umuntu wenu afwa ilyo mushileenekela, nelyo ilyo mwishibe ukuti ali no kufwa, kuti mwaipusha amuti, ‘Bushe caliba fye bwino ukulila? Bushe cinshi cingantalalikako umutima umuntu wandi nga afwa? Bushe nkamumonapo na kabili?’ Icipande cakonkapo cala-asuka ifi fipusho e lyo na fimbi ifyo mwingakwata.
[Abatusuminishe Ukubomfya Icikope pe bula 3]
EVERTON DE FREITAS/AFP/Getty Images