Rosai Ḇefnai fa Ras Ḇeba Ono Saksi-Saksi Yahwe Sakfrur Na Ḇa?
Saksi-Saksi Yahwe sifrur ras ḇeba ono ḇayo, siswar kaker kina sesi ke?
Saksi-Saksi Yahwe sidif snonggaku ḇese fa sifrur awer ras ḇeba na ke?
Rofyor Saksi-Saksi Yahwe skara imbe sakfrur ras ḇeba ono ke roḇa rosai ḇeknam kaku ro snemuk sun na?
Sifrur snemuk ḇaim imbe sakfrur ras ḇeba ono ke roḇa, Saksi-Saksi Yahwe sya na smam epon rosai Refo ikofen na. Ras ḇeḇa ma ras swarapepen ono neḇesebur kaku farkankin ro Refo ya. Rarirya ido, Saksi-Saksi Yahwe na sakfrur na ḇa. Imbape ras ḇeba oso iḇesebur farkankin ro Refo ḇa ido, Saksi Yahwe oser-oser na kyinfir ro manggundi ma ’syewar ḇesya kwar insa ikenem kuker sneuser ḇesren ro ḇarpon Allah ma snonkaku’.—Farfyar ro Manwawansya (Kisah) 24:16.
Rofyor sun snemuk ḇaim imbe sifrur ras ḇeba ono ke roḇa, Saksi-Saksi Yahwe na skara fakfuken ḇeḇeso ḇeuser nane.a
Ras ḇeba ani ḇyeknam ro Refo ya ḇa ke?
Wos farkin ro Refo: Yahwe doḇe, ”Mkosasyarbur kawasa ḇemambaḇir Allah ḇasya, ma mkoḇinkwanbur si. Mkopampam awer beri kuker roi ḇeyarwarem.”—2 Korintus 6:15-17.
Insama sḇinggwanbur farkarkor ḇesren ḇa, ḇaido ḇeknam ro Refo ḇa na, Saksi-Saksi Yahwe sakfrur ras ḇeba ḇeser roi ḇeuser nane ḇa.
Ras ḇeba ḇeknam ro samsyom amfyanir ḇaido kakakyar faro allah-allah ḇekaku ḇa. Yesus doḇe, ”Wasyom faro Manseren, Allah bedi, ma derer faro I monda ḇenadi!” (Matius 4:10) Iso ḇefnai fa Saksi-Saksi Yahwe sakfrur ras Natal, Paskah, ḇaido Ras Mei (May Day) ya ḇa, kukro ras ḇeba nane neknam ro samsyom faro allah-allah ḇekaku ḇa na. Oso wer, sakso warpu ro ras ḇeba ḇeuser nane ḇa.
Kwanzaa. Ḇefrur ras ḇeba ine iso keret Afrika-Amerika sya. Snonsnon ine ”ryamuma ro wos Swahili matunda ya kwanza, knam ya iso ’bon ḇerandak’ ma [ine] kyur ḇe ras ḇeba sifrur fyoro kwar ro sup Afrika isoine ras ḇeba faro siryur afuf ḇerandak na”. (Encyclopedia of Black Studies) Sia soḇe Ras Ḇeba Kwanzaa nya fasfes kuker agama ḇa. Ḇape, Encyclopedia of African Religion ikofen ras ḇeba ine imnis kuker ras ḇeba ro Afrika fa sifrur farsarser bon ḇerandak ro rokaker sena ”faro allah-allah ma sinan ḇepon siwara ḇemar kwar fa sfasnai syowi kasumasa”.
Kwanzaa
Ras Ḇeba Kue Bulan. Sifrur ras ḇeba ine ro fandu paik September ma Oktober ”fa sesyowi dewi paik”. (Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary) Ro ras ḇeba ine nari ”bin sya skain wepur ma sḇansuba . . . ro rum ro barpon dewi ani”.—Religions of the World—A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices.
Nowruz (Taun Babo Persia). ”Roi ḇeḇeso ro munara ine neknam ro fawawi Zoroastrianisme ma smam i ḇe ras ḇesren kaku ro kalender Zoroaster. . . . Fyor ya, Dewa Musim Panas, sifawi i ḇe [Rapitwin], Dewa Musim Dingin iyaw i ḇe saprop ya baḇdi ro fafisu ḇepnunek ya mboi ibur kaḇer inja sisaser i. Rirya ro Ras Ḇeba Nowruz, sisaser Dewa Musim Panas kuker sifrur munara ro arkok ya imnis rari Zoroaster.”—Organisasi Pendidikan, Ilmu Pengetahuan, ma Kebudayaan PBB (UNESCO).
Shab-e Yalda. Sifrur ras ḇeba ine ro roḇ ḇekwan syadi ro taun oser ro Supswan Bar Wambrur ya. Syap Sufism in the Secret History of Persia doḇe ras ḇeba ine ”nya fasfes kuker samsyom faro Dewa Mitra”, dewa sananai ya. Ras ḇeba ine kako rya nya fasfes kuker samsyom faro dewa ori snonggaku Romawi ma Yunani sisyom ya.b
Ras Kafkofen Kasumasa (Thanksgiving). Raris ras ḇeba Kwanzaa, inema ras ḇeba sifrur ro fafisu iwara isoine munara fafisu siryur afuf fa sesyowi dewa ḇebor. Fawawas mura ”Gereja sun tradisi ḇekwar anine”.—A Great and Godly Adventure—The Pilgrims and the Myth of the First Thanksgiving.
Ras ḇeba ḇyeknam ro fawar sinan monda ḇaido kakyar faro sasmai untung. Refo doḇe snonggaku ”ḇebuk roḇean faro Dewa Untung” sima simnis ra ’sibur Yahwe I’ kwar. (Yesaya 65:11) Iso ḇewar fa, Saksi-Saksi Yahwe sakfrur ras ḇeba ḇeuser nane ḇa:
Ivan Kupala. Syap The A to Z of Belarus ikofen, ”Ḇeḇor sya sikyar, fafisu [Ras Ḇeba Ivan Kupala], supswan na isasyar samambraḇ ḇyena, komgak ḇa ma koḇe untung ido, bisa kun bar ono ro samambraḇ anya.” Randak ya ḇefrur ras ḇeba ine iso ḇesyom amfyanir sya fa sikswarepen ras ḇekwan syadi ro taun ani ro paik Juni ya. Imbape, syap Encyclopedia of Contemporary Russian Culture ikofen ras ḇeba ani ”sifrur na fa neoser kuker ras ḇeba Gereja [isoine ”ras Santo” Yohanes Ḇeḇebaptis] fafisu ḇesyom amfyanir sya saksun ro agama Kristen”.
Imlek ma Taun Babo Korea. ”Ro swaf ḇepyum ine [ḇaido, Imlek], kina, bati, ma karyer sya roi skara kaku ya iso sismai untung, sesyowi dewa-dewi ma karwar sya, ma kako sikyar na sismai bok ro taun ḇebabo ya.” (Mooncakes and Hungry Ghosts—Festivals of China) Taun Babo Korea kako ’nasero samsyom faro sinan ḇepon siwara ḇemar kwar sya, tradisi fa siyaw rur ḇeḇarḇor insama sismai untung ro taun ḇebabo, ma smamkarkir roi na ḇekur si ro fafisu taun babo ani’.—Encyclopedia of New Year’s Holidays Worldwide.
Imlek
Ras ḇeba ḇeknam ro kakakyar ḇeyoḇe rofyor snonggaku oso imar, bar ro baken ḇyedi oso ikenem pdef. Refo ikofen bos rofyor snonggaku oso imar kwar, jiwa ya dakmar. (Yehezkiel 18:4) Inja, Saksi-Saksi Yahwe sakfrur ras ḇeba ḇeuser nane ḇa:
Ras Karwar (Ras faro Ḇemar Kwar Sya). Sifrur ras ḇeba ine fa ”sikswarepen snonggaku ḇemar syakam. . . . Fafisu Abad Pertengahan, snonggaku sya sikyar snar ro ras ani, karwar ḇero for fasasren nari sisasyar fa sḇe rodur, manwen, ḇefadwer ḇe mankroder, ma ḇesena, fa sikyaren snonggaku ḇefrur roi ḇeḇye ḇa faro si ro ḇepon iwara”.—New Catholic Encyclopedia.
Ras Ḇeba Ceng Men ma Ras Ḇeba Rodur Ḇeḇiser. Sifrur ras ḇeba suru suine fa sikswarepen sinan ḇepon siwara. Syap Celebrating Life Customs Around the World—From Baby Showers to Funerals ikofen fafisu Ras Ḇeba Ceng Meng, ”srap roḇean, aninem, ma pipi na insama snonggaku ḇemar kwar sya sipok sibiser, simbrow, ḇaido sananjar pipi ḇa”. Syap ani ikofen kako ”fafisu Paik Rodur Ḇebiser anya, rofyor paik ya isnai kaku, [snonggaku ḇefrur ras ḇeba ine sikyar] dunya snonggaku ḇemar ma ḇekenem sya sufanam syadi ḇardibur roḇ ḇesena. Inja, fandun fa sesyowi sinan ḇepon siwara ḇemar kwar sya ma kako sifrur insama rur sena naknon bo namsor ḇa”.
Chuseok. Syap The Korean Tradition of Religion, Society, and Ethics, ikofen roi oso sifrur ro ras ḇeba ine iso ”sfarser roḇean ma arak faro karwar sya”. Soḇe farsarser ḇeradine nfasnai ”sikyar rofyor snonggaku oso imar bar ḇero baken ḇyedi oso ikenem kaker”.
Ras ḇeba ḇena fasfes kuker rur ḇeḇarḇor sya. Refo ikofen, ”Mgofrur awer kinsor ḇaido mgona fawawi manwen awer. Mgosewar awer aḇyair-aḇyair ḇaido mgoḇe snonggaku ḇeyuf robor. Mgobuk aryawin manwen fa mgokfrur snonggaku ḇese awer, ma mgor awer wos anun ro ḇeyor karwar sya ḇaido snonggaku ḇefawi ḇeyapbair ras barpon iyama, ḇaido mgofakfuken faro snonggaku ḇemar kwar sya awer. Yahwe dayin kaku snonggaku ḇefrur roi ḇeḇye ḇa annane.” (Ulangan 18:10-12) Snar simewer siso warpu ro fararur rur ḇeḇarḇor sya, ine kako ramalan bintang ya, Saksi-Saksi Yahwe sakfrur Halloween ḇaido ras ḇeba ḇeuser nane ḇa:
Taun Babo Sinhala ma Taun Babo Tamil. ”Tradisi ḇeḇeso fafisu sifrur munara ine . . . isoine sifrur roi smam na ḇeyun untung ro swaf ahli ramal bintang sap kwar na.”—Encyclopedia of Sri Lanka.
Songkran. Ras ḇeba sifawi na ro Asia ma apap ḇyeja ”ḇyeknam ro wos Sansekerta . . . kyurfasnai ḇe ’marandan’ ḇaido ’fararwei’, ma [munara ine] nbairo ori ya imbran ḇe raryur mak Aries”.—Food, Feasts, and Faith—An Encyclopedia of Food Culture in World Religions.
Munara ḇena fasfes kuker moḇ seari imnis sasoser Taurat, mboi nambran wer ḇa snar Yesus marmar ḇyedi. Refo doḇe, ”Sasoser [Taurat] Yesus ifrurmnis nakwar.” (Roma 10:4) Wos farkin ḇero sasoser Taurat Allah byuk faro er Israel ḇepon iwara nbuk fainda kaker faro Yesus manfamyan ḇyesi ḇae. Imbape, snonggaku Kristen sakfrur munara ḇeyap ro sasoser Taurat ya wer ḇa. Ḇesyadi ya snar sifrur munara ani fa kyur ḇe Mesias, ma snonggaku Kristen sikyar roi anna namnis kwar. Refo fyas bo doḇe, ”Nane kam nenin monda ro roi nari ḇerama, mboi neknam ro Kristus.” (Kolose 2:17) Oso wer ido, munara ono sifrur na warpu tradisi ḇeḇesebur Refo ya. Inja Saksi-Saksi Yahwe sakfrur munara ḇeuser nane ḇa:
Ras Ḇeḇa Saḇseḇen (Hanukkah). Sifrur ras ḇeba ine fa sikswarepen ras saḇseḇen kaḇer bait snonggaku Yahudi ro Yerusalem. Ḇape Refo doḇe Yesus ryama fa ḇye Imam Ḇeba faro ”Rum kruḇen [bait] ḇeba syadi ma ḇemnis syadi, snonkaku sifrur ḇa, isoine ḇeḇeknam ro supswan ineḇa”. (Ibrani 9:11) Faro snonggaku Kristen sya, bait rohani ine fyadwer bait ḇero Yerusalem ani.
Rosh Hashanah. Ine iso ras ḇerandak ro kalender Yahudi. Ro ras ani, snonggaku Yahudi ḇepon siwara sifrur munara fa sbuk farsarser ḇepyum kaku faro Allah. (Bilangan 29:1-6) Imbape, Yesus ryama kwar ḇe Mesias ma ifrur mnai ’sbuk farsarser ya’. (Daniel 9:26, 27) Inja farsarser ḇeradiryana Allah myam na neroyo ḇa.
Ras ḇeba ani ifrur fa sḇeoser kuker agama ḇese ke?
Wos farkin ro Refo: ”Rosai ḇemnis kuker snonkaku ḇeḇe Kristen ma snonkaku ḇeḇe Kristenḇa? Rosai ḇepam Allah rum ḇyedi kuker rum karwarya?”—2 Korintus 6:15-17.
Saksi-Saksi Yahwe sisewar fa skain pyum kuker min sesi ma sesyowi snonggaku oser-oser hak sena fa sna agama. Imbape, sima simewer sakfrur ras ḇeba nari ḇefrur fa sḇeoser kuker agama ḇese.
Munara fa sikswarepen manfarkin agama ḇaido munara fa sikfrur snonggaku ḇena kakyar ḇeḇese seari kayamyam. Randak iwara, rofyor Allah kawasa Ḇyesi srama ro sup kawasa ḇero diansya sisyom ḇe allah-allah ḇese, Allah ikofenḇair ḇe si, ”Wafrur ḇaḇeasas kuker si ḇaido allah-allah sedi awer. . . . Na mgaksyom allah-allah sedi, ma roi anna na nedenem mgo.” (Keluaran 23:32, 33) Iso ḇefnai fa Saksi-Saksi Yahwe sakfrur ras ḇeba ḇeuser nane ḇa.
Loy Krathong. Ro fafisu sifrur munara ro Thailand ine, ”snonggaku sya na sifrur rosaser ro airam, spam lilin ḇaido dupa ḇero bori ya, mura sipyar na ro war ya. Soḇe roi ḇemnis ra wai ine nari sun roi ḇeḇye ḇa bur si. Sifrur ras ḇeba anine fa sikswarepen wewur ḇesren ro Buddha i”.—Encyclopedia of Buddhism.
Ras Marandor ro Sup Ḇesiper (National Repentance Day). Ḇebarara oso wos ikofen na sfas ro koran Papua Nugini, doḇe snonggaku ḇeyakfrur munara ine ”sna wos oser faro roi ḇeknam kaku ro kakyar Kristen”. Ikofen ras ḇeba ani ḇye ”knam faro sasoser Kristen ḇero sup ine”.
Waisak. ”Ine iso ras ḇeba ḇesren kaku ro snonggaku ḇekyar ḇe Buddha sya. Sifrur munara ine fa sikswarepen fafisu Buddha ḇyeaḇen ya, ismai sananai, ma ras imar ya, ḇaido rya ḇe Nirwana.”—Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary.
Waisak
Ras ḇeba ḇeramaker tradisi agama ḇeknam ro Refo ya ḇa. Yesus byuk swarepen manfarkin agama sya, ”Allah wos ḇyena mkoḇeuser naba snar rari mankun mkoḇena.” Yesus ikofen kako ḇaḇeari sena nefromo monda snar ”farkarkor ssḇuk farkor na sasoser snonkaku monda”. (Matius 15:6, 9) Saksi-Saksi Yahwe siswarepen kaku wos nane. Inja, sakfrur ras ḇeba agama ḇebor na ḇa.
Ras Ḇeba Manseren Fyasnai Manggundi (Epifani, Ras Ḇeba Raja Ri Kyor, Timkat, ḇaido Los Reyes Magos). Sifrur ras ḇeba ine fa sikswarepen fafisu snonggaku ḇefawinanem mak ḇera ḇemamfar Yesus i sya ḇaido fafisu Yesus ḇyebaptis. Ras ḇeba ine ”fyadwer ras ḇeba ḇero fafisu iwara ḇeyaksyom amfyanir sya sifrur ro musim semi, faro allah ḇemamwarek war sya, fa smam na ḇe ras ḇeba Kristen”. (The Christmas Encyclopedia) Ras ḇeba ḇemnis radine, isoine Timkat, ”ḇyeknam ro tradisi sifrur ro syos ḇe syos”.—Encyclopedia of Society and Culture in the Ancient World.
Ras Ḇeba Binkbor Maria Ḇyeḇekanow ḇe Nanggi. Ras ḇeba ine sifrur na snar sikyar Yesus snari ḇyeḇekanow ḇe nanggi kuker baken saprop ḇyedi. ”Roi sikyar nane snonggaku Kristen ḇero abad randak sya sakkyar faro roi anna ḇa. Mnuk ro Refo ḇekofen roi ine naisya ḇa kako.”—Religion and Society—Encyclopedia of Fundamentalism.
Ras Ḇeba Binkbor Maria Ḇesmai Sasar Oḇa Ḇero Sne Kapar. ”Roi ḇefasnai bos roi ine ma ḇesaramper kakakyar ḇeyoḇe Maria ismai sasar oḇa ro sne kapar sfas ro Refo ya ḇa. . . . [Ima] farkarkor ḇefrur ya iso Gereja.”—New Catholic Encyclopedia.
Prapaskah. Fafisu faro marandor ma farfor ine insape sifrur na ”ro abad ḇe fyak”, nasyadi ro taun ri 200 fyor sfas Refo ya fa imnai. ”Srir fafen faro kawasa sya ro ras Rabu Fafen” ḇe aḇyair randak ro fafisu Praspaskah. Roi nane ”sifrur na ro supswan ḇesiper fyor Sinode Benevento taun 1091”.—New Catholic Encyclopedia.
Meskel. Imnis syap Encyclopedia of Society and Culture in the Medieval World, ro Etiopia anya sifrur munara ine snar ”sisrow Aprop Ḇekaku (aprop sikkaf Kristus i)”. Fafisu munara ine, snonggaku sya sifrur for ḇesak ma sifyer yaryar i. Imbape Saksi-Saksi Yahwe sakḇepake aprop ya ḇa ro ḇaḇeari sena.
Sifrur ras ḇeba ani fa siksyom snonggaku, organisasi, ḇaido roi ḇekopḇair ḇe er oso ke?
Wos farkin ro Refo: ”Ine iso roi Yahwe ikofen ya: ’Snonggaku ḇekyar faro snonggaku, ḇesnefer faro samambraḇ snonggaku, ma sneri ibur Yahwe I, nari ismai fafras.’”—Yeremia 17:5.
Saksi-Saksi Yahwe sesyowi min sesi ma senadiwarek si kako. Imboi, simewer sakfrur munara ḇaido ras ḇeba ḇena fasfes kuker roi ḇeuser nane:
Ras ḇeba ḇekanow manḇepoik ḇaido snonggaku oso. Refo ikofen, ”Mgokyar awer faro snonggaku sya, snar sima knaref ro snonipo monda sirya.” (Yesaya 2:22, Terjemahan Baru) Inja, Saksi-Saksi Yahwe sakfrur ras ḇeba ḇekanow snonggaku oso ḇa, imnis ra manḇepoik oso ras ulang taun ḇyeja.
Munara fa siksyom barbar oso. Saksi-Saksi Yahwe sifrur munara Ras Barbar ya ḇa. Snaro? Refo ikofen, ”Mkoḇinkwanbur amfyanir ḇeḇor kam!” (1 Yohanes 5:21) Snonggaku ono sisya soḇe barbar ima amfyanir risya ḇa. Ḇape manfawawi sejarah Carlton J. H. Hayes fyas, ”Ro kakara nasionalisme, kakop ma roi ḇepon sisyom faro ya iso barbar.”
Munara fa siksandik santo. Rosai ḇejadi ya rofyor Allah manfamyan Ḇyedi oso ḇyansuba ro ḇarpon Manwawan Petrus? Refo doḇe, ”Petrus idwarki doḇo: ”Wores, aya ine snonkaku monda.”” (Farfyar 10:25, 26) Petrus ke ḇaido manwawan ḇesesya simewer sismai sanandik ro snonggaku sya. Iso ḇefnai fa Saksi-Saksi Yahwe sakfrur munara ḇekanowser snonggaku smam ḇe santo, raris munara ḇeuser nane ḇa:
Ras Ḇeba Snonggaku Ḇesren Syakam. ”Sifrur munara ine fa siksandik santo syakam . . . Sifawi mnis ḇaim moḇ munara ine ryama ro ya.”—New Catholic Encyclopedia.
Munara Awin ḇeraker Guadalupe. Sifrur munara ine fa siksandik ”santa ḇekadaunwarek Meksiko”, ma sikyar i ḇe Maria, Yesus snari. Sia soḇe, Maria fyasnai manggundi faro manḇefrur yaf oso ro taun 1531.—The Greenwood Encyclopedia of Latino Literature.
Munara Awin ḇeraker Guadalupe
Ras Snonsnon (Name Day). ”Ras Snonsnon iso festa sifrur fa sikswarepen santo ḇaido santa snonsnon sena sbuk na ḇe snonsnon baptis ḇaido ḇekofenḇair snonggaku oso.” Munara ine ”ḇyefes kaku kuker agama”.—Celebrating Life Customs Around the World—From Baby Showers to Funerals.
Munara fa sisaramper fararur polotik ma sosial. Refo doḇe, ”Ipyum syadi yasewar fadadiren ro Yahwe I ḇardibur yakyar faro snonggaku sya.” (Mazmur 118:8, 9) Saksi-Saksi Yahwe sikyar Manseren Allah monda nya samambraḇ fa ipyos samswen ḇero dunya ine kam. Inja, simewer sakfrur munara ḇesaramper polotik ḇaido sosial, raris Ras Romawa Babo ma Ras Bin Sya. Oso wer ido sakfrur Ras Emansipasi (Emancipation Day) ya ḇa, fa sikswarepen ras simnai sifrur snonggaku ḇese ḇe women, ḇaido munara ḇesena. Fama Saksi-Saksi Yahwe sikyar faro Karajan Allah na ḇefrur mnai samswen raris ḇaḇenanapes ḇa na ma mamfarfir er sya.—Roma 2:11; 8:21.
Ras ḇeba ani myanen syadi er ḇaido keret oso ke?
Wos farkin ro Refo: ”Allah myam rarwas snonkaku ḇa. Snonkaku oser-oser ro er rosairya kaker, ḇeyararyof ma ḇeḇesyowi Allah kuker napnapes imarisen si.”—Farfyar 10:34, 35.
Saksi Yahwe ḇebor sya simanen moḇ srama ya kako mboi sakfrur ras ḇeba ḇemanen syadi er ḇaido keret oso ḇa.
Ras ḇeba ḇekanow militer ya. Yesus ima dakfarkor manfamyan ḇyesi fa smamunmun ḇa. Imbape, ikofen ḇe manfamyan ḇyesi, ”Mkoswar mbroḇ mkoḇesi ma mkoḇenadi wark ḇeḇewayam mko sya.” (Matius 5:44) Inja, Saksi-Saksi Yahwe sakfrur ras ḇeba ḇeuser nane ḇa ḇekanow militer ya:
Ras Anzac. ”Anzac iso Bar Milter Australia ma Selandia Baru. . . . Fawas mura, Ras Anzac ine sḇe fa sikswarepen snonggaku ḇemar ro mamamun na.”—Historical Dictionary of Australia.
Ras Veteran ma Ras Swarapepen (Remembrance Day). Ine iso ras fa siksandik ”veteran ro mamamun sya ma snonggaku ḇemar ro mamun sya”.—Encyclopædia Britannica.
Ras ḇeba fa sikswarepen sejarah ḇaido ḇaḇemkei ro er oso. Yesus ikofen kwar ḇe manfamyan ḇyesi, ”Supswan ine nyasiḇa, imnis aya kako supswan ine nya ayaḇa.” (Yohanes 17:16) Saksi-Saksi Yahwe sakmarisen kako fa sakfawi sejarah ro er oso, imboi sakfrur ras ḇeba ḇeuser nane ḇa:
Ras Australia. Imnis ḇekofen ro syap Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life, sifrur ras ḇeba ine fa sikswarepen ”sarisa ḇejadi ro taun 1788 rofyor sordade Inggris skanow barbar sena ma sḇe Australia ḇe koloni ḇebabo”.
Ras Guy Fawkes. Ine iso ”ras ḇeba nasional fa sikswarepen Guy Fawkes ma ḇeso Katolik ḇesewar fa ḇemun Raja James I ma ḇesun ro Parlemen [Inggris] ro taun 1605 mboi sismai bon oḇa”. —A Dictionary of English Folklore.
Ras Ḇaḇemkei. Ro sup ḇebor na, inema ”ras oso sfasos ro taun nakam insama kawasa sesi sifrur munara faro ḇaḇemkei ro er sedi”.—Merriam-Webster’s Unabridged Dictionary.
Munara ani fyasnai kenem ḇefamfnom ḇaido ḇeḇye ḇa ke?
Wos farkin ro Refo: ”Snar fafisu nabor kwar mkoḇuki ifrur marisen snonkaku ḇefawi Allah ḇasya. Mkokenem kwar ro rmomen-nafsu, ḇaḇemasaser, munara ḇefnak pipi, farandinem ma syom karwar ḇeyarwarem.”—1 Petrus 4:3.
Saksi-Saksi Yahwe simarisen sekayamyam fnoḇek bati sesi, ma nono ido sakkinem swan ya kako mboi sinem nabor ḇa. Imbape, sikenem imnis wos farkin ro Refo ḇeroyas ne. Simewer sakfrur munara ḇefasnai marsarser ma festa ḇesyadadi na. Sisewar fa siso wos anun ro Refo ine, ”Rosai wer mkofrurya -- mkanan roḇa mkinem -- mkofrur nakam fa mkoksandik Allah.”—1 Korintus 10:31.
Iso ḇeḇewar fa Saksi-Saksi Yahwe simewer sakfrur pawai ḇaido munara ḇefasnaiyo kenem ḇeḇye ḇa Refo dayin na. Rupa ra, Munara Purim ro snonggaku Yahudi. Randak ya sifrur Munara Purim ine fa sikswarapen er Yahudi ḇemkei ro marmar ro abad ḇerim Masehi Ḇaim. Imbape syap Essential Judaism doḇe munara sifrur ro baboine ”rya sḇe na fa imnis munara Mardi Gras ḇaido Karnaval Yahudi kwar”. Snonggaku ḇeyakso munara ani na ”sisansun sansun ono (nono ido snon sya sisansun bin sya sansun sena), sfamfnom kaku, simarsarser, ma sifrur ribut kaku”.
Saksi-Saksi Yahwe sifrur ras ḇeba ono ḇayo, siswar kaker kina sesi ke?
Imbo. Refo doḇe fandun fa koswar ma koḇesyowi kina koḇesi bo komam ro agama sena ḇa. (1 Petrus 3:1, 2, 7) Rofyor Saksi Yahwe oso kyinfir fa ifrur ras ḇeba ono wer ḇa, kaku ḇae roi ine na nafrur kina ḇyesi sfafko, simsor, ma skara iswar si ḇa. Iso ḇewar fa Saksi-Saksi Yahwe ḇebor sya sisewar sbuk kakakyar ḇe kina sesi sima siswar si pdef, sawos asuser roi ḇefnai fa sakfrur ras ḇeba ono fnoḇek si ḇa, ma srakaki kina sesi ro ras ḇesena.
Saksi-Saksi Yahwe sidif snonggaku ḇese fa sifrur awer ras ḇeba na ke?
Oroḇa. Sifawi snonggaku oser-oser na kyinfir ro manggunsi. (Yosua 24:15) Saksi-Saksi Yahwe sima ’sesyowi snonkaku kam’ bo smam ro agama sena ḇa.—1 Petrus 2:17.
a Fasfas ine nekofenḇair kam ḇa ras ḇeba Saksi-Saksi Yahwe sakfrur na ḇa ma naser wos farkin ro Refo kam ḇa.
b Mithra, Mithraism, Christmas Day & Yalda, ro K. E. Eduljee, ram 31-33.