?I Gat Wan Man We Yumi Save Trastem Hem?

“I gat sam man nomo afsaed long famle, we papa mama blong mi oli bin trastem olgeta fulwan. Man ya i wan long olgeta . . . Hem i mekem olsem we hem i wan gudfala man we i tingbaot ol narafala mo i no save mekem wan samting blong spolem mifala. . . . Mi no trastem plante man long laef blong mi, be mi trastem hem fulwan.”

HEMIA tok blong wan yangfala woman long saed blong fasin blong hem blong trastem wan dokta we i stap lukaot long famle blong hem. Sore tumas, be hem i trastem wan man we i stap gyaman nomo. Taem gel ya i gat 16 yia, dokta ya i fosem hem blong slip wetem hem. Gel ya i talem long kot se: “Hem i gyaman long mi mo i trikim mi.” Biaen, kot i givim panis long man ya.​—The Toronto Star.

Fasin Blong Trastem Narafala i Lus Long Evri Ples

Fasin blong trastem narafala i naes tumas, be i save brok kwiktaem. Hem i olsem wan naesfala flaoa we i isi nomo blong pulumaot long graon mo purumbut long hem. !Fasin ya i stap lus long evri ples! Michael Gaine, sekretari blong tufala bisop blong jyos long Engglan, i talem se: “Long taem bifo, evri man i trastem ol pris. Ol famle oli trastem olgeta blong lukaot long ol pikinini blong olgeta. Be naoia mi no ting se i olsem. Tras ya i lus blong olwe.”​—The Guardian Weekend.

Ol bisnesman oli gyaman blong winim moa mane bitim ol narafala bisnesman. Ol man blong mekem toktok blong salem ol samting oli gyaman mo stilim mane blong ol man we oli pem ol samting. Wan bos blong wan kampani i stilim mane blong prapa kampani blong hem. Hemia mane we hem i mas yusum blong pem ol yia blong ol man blong wok blong hem. Nao ol man blong wok oli no moa save karem mane we oli ting se bambae oli kasem. Ol man blong wok oli stilim ol bos blong olgeta. Eksampel, wan ripot i talem se “ol bisnes long Kanada oli lusum samwe 20 bilyan dola evri yia from ol man blong wok we oli stil.”​—Canadian Business.

I no olgeta man blong politik evriwan we yumi no save trastem olgeta. Be ol man oli no moa sapraes long ol ripot olsem: “Long Franis, tu wik afta we wan man i kilim i ded wan woman blong politik we i tok agensem plante samting, ol polis oli faenemaot ol gyaman fasin mo rabis plan blong ol man blong politik, we longtaem finis, oli bin stap olsem wan gyaman fes blong ol bisnes blong gavman, long ples ya kolosap long solwora blong Mediterania.”​—The Sunday Times, London.

Plante taem, long ol fasin fren we oli kolosap tumas, fasin blong trastem narafala i lus. Plante hasban mo waef oli no stap tru long olgeta. Plante papa mama oli mekem nogud long ol pikinini blong olgeta. Plante pikinini oli gyaman long ol papa mama blong olgeta. Long ples we oli kolem Is Jemani bifo, ol man oli openem ol buk blong histri blong Stasi, hemia ol polis we oli wok long fasin haed. Ale, oli faenem se ol Stasi ya we ol man oli ting se oli fren blong olgeta, oli mekem “ol bigfala fasin blong gyaman.” Wan ripot i talem se gyaman fasin fren ya blong ol “Stasi, i go insaed long klasrum, jyos, rum blong slip, mo rum we ol man oli yusum blong talemaot sin blong olgeta long pris.”​—Time.

Long Aerlan, wan man blong raetem nyuspepa i talem se: “Ol man we oli gat paoa mo yumi putumap olgeta long ol haeples, oli bin gyaman long yumi, lidim yumi i go krangke, yusum mo spolem yumi, mo daonem yumi olsem we yumi nating nomo.” (The Kerryman) Plante man oli no moa trastem wan man, from we plante tumas taem ol man oli bin gyaman long olgeta. ?Yumi save mekem wanem blong sua se man we yumi trastem hem, i no stap gyaman long yumi? Tufala haf we oli kam biaen, bambae oli tokbaot kwestin ya.