‘Skae i Talemaot . . . ’
Kolosap 150 milyan kilomita long ples we yu stap long hem naoia, san i saen strong tumas long skae. Long plante taosen yia finis ol man oli wosip long hem olsem wan god. Nambawan san we i stap kolosap long yumi hem i soemaot paoa blong Hemia we i Wokem hem, Hemia we “i mekem heven mo wol.” (Ol Sam 115:15) Laet mo hot blong san oli impoten tumas blong givim laef long ol samting long wol. Mo ol samting we ol sayentis oli lanem long saed blong san oli mekem yumi sapraes.
Olgeta i talem long yumi se san i wokem bigfala paoa. ?Yu yu luksave se kolosap haf blong taosen milyan nomo blong hot mo laet we hem i wokem oli kasem graon ya? !Yet, namba ya i kasem 240,000,000,000,000 hospaoa!
?Olsem wanem san i mekem ol paoa ya? Hem i mekem olsem from wan bigfala nyuklia faea we i stap long medel blong hem we hem i wokem paoa taem hem i yusum kolosap 3.6 milyan metrik tan blong aedrojen evri seken. (1 metrik tan i olsem 1000 kilo.) I gud blong ol man se i gat naf aedrojen long san blong fasin ya i gohed long plante taosen milyan yia.
Ol sayentis oli faenemaot sam samting we oli stanemap sam moa kwestin. Wan eksampel olsem se oltaem san i stap seksek olsem wan kapa we yu kilim wetem hama. ?From wanem? Mo tingbaot samting ya tu: Long medel blong san we i saen tumas hemia i haf ya we i hot moa mo moa yumi go longwe lelebet long medel, moa ples i kam kolkol. Be taem yumi go longwe moa raonabaot long san be afsaed long hem, long ples ya we oli kolem korona, i gat jenis. Korona hem i hot moa i bitim long ples ya we i stap kolosap long medel blong san. ?From wanem?
Antap moa, taem—olsem wol—san i goraon, ol defren haf blong hem oli goraon long defren spid. Wan eksampel, raonabaot long san hem i stap goraon kwiktaem moa bitim ol haf insaed long san. ?From wanem? ?Mo olsem wanem samting ya i hapen? Mo tu i gat ol mak blong san we oli kolem ‘sunspot’. Ol mak ya we oli stap long san oli stap kam bigwan mo oli jenis oli kam smol long 11 yia. Mo oltaem evri 11 yia oli mekem olsem. ?From wanem olgeta i jenis long wan fasin olsem?
I tru se i gat plante samting yet blong lanem long saed blong san, be wanem we yumi save finis i pulum yumi blong fraetgud long Man we i Wokem hem, Jeova. Evri taem we yumi luk san, yumi rimemba se: “Skae i stap talemaot bigfala paoa blong God, mo ol samting ya long hem oli stap soemaot ol gudfala wok we God i mekem.”—Ol Sam 19:1.