Ol Yangfala Oli Askem . . .
?Olsem Wanem Sipos Papa No Mama Blong Mi i Mekem Rong?
“Papa blong mi i stap wan Kristin blong ten yia. Naoia hem i no moa folem Kristin fasin. Hem i no moa stadi Baebol, mo i no moa go long ol miting. Oltaem, hem i stap tok agensem ol Kristin brata long kongregesen. Hem i tingting olsem ol man blong wol long saed blong kala blong man, mo plante narafala samting. Mi luk hem olsem wan man we i mekem plante rong.”—Wan yangfala gel.
I NO gat wan papa no mama we i stretgud olgeta. Baebol i talem se: “Olgeta evriwan oli mekem nogud finis, mo oli stap longwe long ol gudgudfala fasin blong God.” (Rom 3:23) Be hem i wan narafala samting bakegen taem wan papa no mama i soemaot ol gudfala Kristin fasin long fored blong ol man, be long haos, i jenis i kam olsem wan man nogud. Wan yangfala gel i talem se: “Taem papa blong mi i joen wetem ol narafala man, hem i mekem gudfala fasin. Be long haos hem i defren olgeta—!hem i nogud! Hem i tok agensem evri samting we mi mekem, mo hem i mekem evriwan long famle oli harem nogud. Naoia mi kam olsem we mi no moa faenem glad long laef blong mi. Mi jes harem se mi no laekem hem nating.”
Plante yangfala we oli stap kasem ol fasin agens we ol narafala man oli no luk, oli stap kros mo harem nogud tumas. Wan woman we nem blong hem Mary, i raetem leta blong tokbaot “raf fasin, tok swea, mo evri kaen fasin agens” we hem i bin kasem long papa blong hem—we hem i dipen long alkol oltaem be hem i haedem fasin ya. Woman ya i tingtingbak wetem fasin kros, i se: “Ol man oli kam talem long mifala se papa blong mifala i wan man we i gud tumas mo se mifala i mas glad blong gat wan papa olsem.”
Baebol i tok agensem olkaen fasin tu fes. (Jemes 3:17) Hem i givim woning tu, se long medel blong ol man we oli wosip long God long trufala fasin, bambae i gat sam we “oli gat tu tingting.” (Ol Sam 26:4; skelem wetem Jud 4.) Be, nating se yu save samting ya, maet i no mekem i moa isi long yu, taem hemia we i gat tu fes i papa no mama blong yu—wan we yu mas laekem mo respektem. Ol defren kaen filing we ol yangfala oli save kasem from samting ya, samtaem oli save winim olgeta. Wan yangfala gel i harem nogud tumas, i talem se: “Mi nidim help. Baebol i talem se, ‘ona long papa blong yu,’ be mi no save mekem.”
Trufala Mining Blong Ona Long Olgeta
I tru se oda blong Baebol blong ona long papa mo mama blong yumi, i no gat ‘sam tok we i givim raet’ long ol yangfala blong no mekem olsem, sipos oli harem se papa mama blong olgeta oli no stap mekem fasin we i stret. (Efesas 6:1, 2) Be, fasin blong ona long papa mo mama, i no minim se yu agri long fasin blong laef blong olgeta, mo se yu glad long fasin we oli mekem long yu. Long Baebol, “ona” i save minim nomo se yu luksave raet we wan narafala i gat blong bos long yu.
Wan eksampel, aposol Pita i raet i go long ol Kristin blong talem se oli mas “ona long hed gavman.” (1 Pita 2:17) Pita i luk finis wetem prapa ae blong hem se sam hed gavman oli gat nogud fasin. Eksampel, King Herod Agrippa 1 i wan man we i bitim mak long plante fasin blong hem, mo i no tingbaot frut blong ol fasin ya. Afta we gavman blong Rom i putumap hem olsem king blong Palestaen, hem i stat blong ronem ol Kristin. Hem “i talem long ol man blong hem blong oli go holem Jemes, brata blong Jon, oli katemaot hed blong hem. Mo taem hem i luk we samting ya i mekem ol haeman blong ol man Isrel oli haremgud, hem i gohed, i talem long ol man blong hem blong oli go holem Pita.” (Ol Wok 12:1-3) Be, Pita i no pulum ol narafala blong agensem hed gavman ya. No gat. Hem i leftemap fasin blong obei long ol king. Mo hem i gat gudfala risen blong mekem olsem. Fasin blong obei long ol haeman blong gavman, hemia samting we Jeova i wantem. Mo long taem blong Pita, sam king oli gat olgeta paoa mo raet blong rul. Solomon i talem se: “Olgeta samting we hem i haremgud blong mekem, bambae hem i mekem, from we tok blong king i gat paoa blong rul long ol narafala. ?Mo hu i save talem long hem se: ‘?Yu yu stap mekem wanem ya?’ ”—Eklesiastis 8:3, 4.
Long sem fasin, papa no mama blong yu—nating se i gat wanem slak fasin—hem i stap bos long yu yet mo i gat bigfala paoa long laef blong yu. Taswe, i no waes blong agensem hem mo blong no soem respek long hem. Samting ya i save mekem laef blong yu i kam moa strong, mo tu, i save mekem se God i no moa glad long yu. (Skelem Proveb 30:17; Eklesiastis 10:4.) Be, sipos yu traehad blong halpem mo blong joengud wetem papa no mama blong yu, samting ya i save mekem se yu holem smol pis mo kwaet fasin wetem hem.—Kolosi 3:20.
Winim Kros Mo Tingting Agens
Be, ?olsem wanem yu save soem respek long wan we i bin spolem filing blong yu mo mekem tingting blong yu i foldaon? Samting ya i no isi. Be sipos yu stap tingting oltaem long ol mastik mo slak fasin blong hem, tingting agens bambae i kam moa strong. Maet yu nidim blong tingting gud moa long saed blong papa no mama blong yu, mo traem luksave sam gudfala fasin we hem i gat.
Makemgud tok blong Proveb 19:11: “Fasin luksave blong wan man i save mekem hem i slou blong kam kros.” Sipos yu traehad blong kasem save long papa no mama blong yu, yu save wokem wan nyufala tingting long saed blong hem. ?I rili tru se hem i stap mekem rabis fasin? Maet hem i no gat strong tingting nomo, no maet tingting blong hem i foldaon, mo i nidim help. Maet fasin blong hem i kamaot from we hem i sik, tingting i foldaon olgeta, hem i no gat sam fren, no hem i wokhad tumas. Sipos i olsem, fasin blong yu blong traem kasem save long ol trabol ya blong hem, i save givhan long yu blong sore moa long papa no mama blong yu, mo maet kros blong yu i godaon.
Nating se i olsem wanem, i gud blong tokbaot ol filing blong yu wetem wan narafala. (Proveb 12:25) Wan gel i talem se: “Bifo, Papa blong mi i stap dring alkol bitim mak. Mi no save talem filing blong mi long papa mo mama blong mi, taswe mi jes holem i stap insaed long mi nomo.” Be, yu no nidim blong harem nogud yu wan. Olgeta we oli bigman long saed blong speret long Kristin kongregesen, nating se oli no save tekem ples blong papa no mama blong yu, be oli save givhan bigwan blong mekem se yu kasem kaengud fasin we yu no stap kasem insaed long famle. (Ridim Mak 10:30.) Proveb 17:17 i talem se: “Ol fren oli soem lav oltaem. ?Ol brata oli stap blong mekem wanem, sipos i no blong serem ol trabol?”—Today’s English Version.
‘Mi Save Jenisim Fasin Blong Hem’
Sam yangfala oli stap harem nogud long ol filing blong olgeta from we oli no gat stret tingting long saed blong responsabiliti blong olgeta. Mary i tokbaot hem wan mo ol brata mo sista blong hem, i se: “Mifala i bin stap laef wetem bigfala fraet se wan man bambae i faenemaot trabol blong papa blong mi long saed blong alkol.” Sam narafala oli kam taed, from oli traehad blong nating nomo blong jenisim papa no mama blong olgeta we i stap mekem i no stret.
Nating se yu laekem tumas mo yu sore long papa no mama blong yu, be ol mastik blong hem oli no fol blong yu. Hem i “gat basket blong hem blong karem” long fored blong God. (Skelem Galesia 6:5; Jemes 5:14.) I no wok blong yu blong skelem mo blong bos long ol fasin blong papa no mama blong yu. Sipos yu toktok tumas no yu tok kros long hem oltaem, samting ya bambae i jes mekem hem i kam kros.
Hemia i no min se i no gat wan samting nating we yu save mekem. Yu save ‘prea oltaem’ blong askem se papa no mama blong yu i jenisim fasin blong hem. (1 Tesalonaeka 5:17) Sipos oltaem yu talem long hem se yu laekem hem tumas, mo talem ol tok we i kamaot long hat blong yu long ol gudfala fasin blong hem, taem i stret blong mekem olsem, samting ya i save givhan tu blong mekem fasin blong hem i no moa strong tumas. Sipos yu mekem ol samting ya finis, maet i gat wan rod nomo i stap, hemia blong mekem bes blong yu blong stanap strong tru long trabol ya.a
Sipos yu mo papa no mama blong yu, yufala i Kristin, nao hem i stap mekem wan bigfala nogud fasin, olsem dring tumas alkol no faerap long kros oltaem, bambae yu harem se yu mas tokbaot samting ya wetem ol elda long kongregesen. (Jemes 5:14) Samting ya i no minim se yu wantem spolem papa no mama blong yu. Fasin ya i soem se yu laekem hem mo yu wantem se hem i kasem help we hem i nidim tumas. I tru, sam papa mo mama bambae oli talem long ol elda wetem kros se oli neva mekem ol nogud fasin olsem. Mo biaen, bambae oli panisim yangfala blong olgeta long wan fasin we i haed. Be ol yangfala we ‘oli stap harem nogud long bodi blong olgeta from we oli stap mekem ol stret fasin nomo,’ oli save sua se Jeova i glad long gudfala fasin we oli gohed blong mekem wetem strong tingting, mo se long stret taem blong hem, bambae hem i mekem trutok i kam long klia ples.—1 Pita 3:14; 1 Timote 5:24, 25.
Wok Blong Sevem Laef Blong Yu
Solomon i talem se: ‘Fasin blong mekem i strong tumas oltaem long wan waes man i save mekem hem i folem krangke fasin.’ (Eklesiastis 7:7) Sore tumas, sam yangfala oli bin harem nogud tumas long nogud eksampel blong papa no mama blong olgeta, mekem se oli stat blong mekem nogud fasin tu. !Samfala oli kam kros long God mo lego Kristin fasin blong laef! (Proveb 19:3) Baebol i givim woning ya se: “Lukaotgud se bigfala kros i no pulum yu [blong mekem ol samting] blong givimbak long narafala. Lukaot se yu no tekem fasin we yu wantem spolem narafala.”—Job 36:18-21.
Bitim we yu wari tumas long saed blong tingting blong God long papa no mama blong yu, yu mas ‘hadwok, olsem we yu fraet long God, yu stap seksek from, blong yu save kasem laef.’ (Filipae 2:12) Long taem bifo, wan yangfala prins we nem blong hem Hesekaea, i mekem olsem, tru long ol trabol we i kolosap sem mak long trabol we yu yu stap kasem. Papa blong hem, King Ahas, i stap talem se hem i wosip long Jeova. (Aesea 7:10-12) Be samting we i tru se, hem i stap wosip long ol hiten god. !Mo tu, hem i kilim wan pikinini boe blong hem blong givim hem olsem sakrifaes long olgeta! (2 King 16:1-4) !Traem tingbaot olsem wanem fasin ya blong tanem baksaed long trufala wosip i mas mekem yangfala Hesekaea i harem nogud! Ol Sam 119:28, we samfala oli bilif se yangfala prins ya i bin raetem, i se: “Mi mi harem nogud we i bitim mak. Plis yu mekem mi mi strong, olsem we tok blong yu i talem.”
!Jeova i mekem samting we hem i askem! Hesekaea i gohed blong prea mo stadi long Tok blong God oltaem, ale hem i kam strong moa long saed blong speret, nating se hem i stap long medel blong ol trabol olsem. (Ol Sam 119:97) Mo tu, hem i jusumgud ol man we hem i stap joen wetem olgeta. (Ol Sam 119:63) ?Wanem samting i kamaot from? Nating se papa blong hem we i gat tu fes, i givim wan nogud eksampel, Hesekaea i “stap holemstrong long Jeova.” (2 King 18:6) !Yu tu yu save mekem olsem! Maet mama no papa blong yu i gat fasin tu fes, be yu no nidim blong folem fasin blong hem. Gohed blong holemstrong long Jeova. Wan dei, maet eksampel we yu yu givim long kwaet fasin, long saed blong strong bilif, bambae i pulum papa no mama blong yu blong jenisim fasin blong hem.
[Futnot]
a Samting ya i no min se wan yangfala i mas letem papa no mama blong hem i kilim hem nogud no i mekem nogud long hem long saed blong seks. Sipos samting ya i kamaot long wan yangfala, hem i mas lukaotem help, nating se hem i mas askem long wan we i no memba blong famle blong hem.
[Tok Blong Pija Long Pej 25]
Yu no nidim blong mekem ol nogud fasin from we papa no mama blong yu i mekem olsem