Visitim Kamel Maket Blong Omdurman

MIFALA i askem se: “?Wehem Mowali?” Fo wil draeva trak blong mifala i karem mifala, stat long taon we gavman i stap long hem, Kartum, i go long wes saed olgeta blong olfala Omdurman, we hem i bigfala taon bitim ol narafala taon long Sudan.

I no gat ol saen long rod, jes fulap smosmol rod olbaot long sanbij. Taswe mifala i askem kwestin ya antap long sam man we oli stap sidaon long ol dongki. Ol anamol blong olgeta oli karem ol hevi dram blong wora blong dring. Ol man ya oli glad blong halpem mifala mo oli soemaot rod long mifala. Afta we mifala i ron eit kilomita bakegen, mifala i kam antap long wan hil long sanbij, nao mifala i luk wan nambawan samting: Maket blong ol kamel long Omdurman, hemia Mowali.

?From Wanem Long Ples Ya?

Hemia i defren olgeta long ol bigfala stoa long ol kantri blong Wes, we oli gat spesel enjin blong mekem olgeta oli kolkol insaed. Maket ya i stap afsaed, aninit long hot san blong draeples ya, Sahara. Maket ya i bigfala olsem tri skwea kilomita, i no gat klia mak long ol saed blong hem, mo i no gat tri no gras long hem. Yes, yu save luk sanbij nomo, go kasem en blong graon olgeta. Mo tu, yu save luk plante handred kamel mo ol man blong lukaot long olgeta. Oli werem ol kastom klos blong olgeta, we oli kolem galbei.

Taem mifala i luk ol yala sanbij we i stap flae olsem smok antap long draeples ya, mifala i tingbaot se: ‘?From wanem oli jusum ples ya blong mekem maket?’ I no longtaem, mifala i kasem ansa. Longwe, long en blong bigfala flat ples, mifala i luk wan bigbigfala tang blong wora i stap, we wora blong hem i stap kamaot long wan wel. Stampa ples ya blong kasem wora we i impoten tumas, i mekem se ples ya i nambawan long wan maket olsem. Bambae oli sanem bighaf blong ol anamol ya oli aot long ples ya, oli go long Ijip mo Libia.

Taem mifala i go kolosap, ol man Arab we oli stap lukaot long ol anamol ya, oli welkamem mifala wetem bigfala smael. Ol man wanwan oli hivimap ol kamel blong olgeta long ol grup. Mifala i luk we, oli benem mo fasem lefsaed leg blong plante anamol, long fored. ?From wanem oli mekem se oli anamol ya oli no save wokbaot blong smoltaem olsem? !I gat wan gyaman bilif blong ol man ya se lefsaed leg ya i blong Setan! Nating se oli bilif olsem wanem, fasin ya blong fasem wan leg blong ol anamol ya i mekem se oli no wokbaot mo muvmuf tumas, mo samting ya i mekem i moa isi long ol man we oli kam blong pem olgeta, blong luklukgud ol anamol ya.

Ol Man Oli Wantem Olgeta Tumas

?From wanem ol man oli wantem tumas ol kamel? From we oli stretgud blong yusum long ol had draeples olsem. Oli gud blong yusum blong wokbaot long draeples ya. Nus blong olgeta we i longfala mo i gat smol hol nomo long hem, i save sat kwik sipos bigfala win i blu long draeples. Tufala sora blong olgeta i stap long hed blong olgeta biaen, mo oli fulap long ol smosmol hea blong blokem ol sanbij. Bigfala lam long baksaed blong olgeta, we bighaf blong hem i gris, i wan ples blong hivimap kakae, taem oli wokbaot long ol longfala trep. Ol strong skin long jes mo ol ni blong olgeta, i blokem hot sanbij mo ol bebet we oli save spolem olgeta. Mo tu, ol kamel oli save kakae ol gras blong hot draeples, nating se i strong we i strong mo i gat ol nil long hem. Mo oli save wokbaot blong plante dei we oli no nidim wora.a

Wan samting we yumi intres long hem se, plante kamel, ol man oli no yusum olgeta blong wokbaot. Samfala oli pem ol kamel olsem ol sas samting blong holem nomo. !Mo, kam kasem wan yia we i jes pas, oli bin yusum kamel blong pem ol woman blong mared! Plante long ol anamol ya, bambae ol man oli kilim olgeta blong kakae tu. Long Omdurman, i gat plante ples blong kakae we oli rusum mit blong kamel. Wan narafala kakae we ol man oli laekem, hemia mit blong kamel we oli livim i stap long solwora blong longtaem, we oli kolem bastema. Plante taem, oli mekem kakae ya wetem mit blong kamel, mo ol man Ijip mo sam narafala kantri long Medel Is, oli ting se kakae ya i spesel tumas.

Nao, i klia from wanem kamel maket blong Omdurman i kam wan bisi ples tu taem long wan wik, taem ol man oli karem ol kamel blong Arebia we oli gat wan lam long baksaed blong olgeta, oli kam. Bighaf blong olgeta oli kam long wes Sudan. Ol man Arab we oli lukaot long ol anamol ya, oli kam kolosap long wan man, plante wantaem, blong traem pulum hem blong pem ol anamol blong olgeta. Oli strong blong soemaot ol kamel blong olgeta.

Agyu Strong From Praes

Wan man we i wantem pem sam kamel, bambae i lukluk ol anamol fastaem. Hem i savegud wan anamol we i gud, mo hem i stap jekemgud olgeta. Hem i tajem lam long baksaed blong olgeta, blong luk sipos i gat plante gris i stap ya. Oli putum praes long ol kamel folem saes mo yia blong olgeta. Oli kolem ol kamel we oli gat wan yia blong olgeta se hewa, olgeta we oli gat tu yia blong olgeta, oli kolem mafrud, mo tri yia blong olgeta se, wed labun. Be, ol anamol we oli moa sas, hemia olgeta we oli gat naf yia blong karem pikinini. Ol woman kamel oli naf taem oli gat samwe fo yia, mo ol man kamel, samwe long eit yia. Ol woman kamel ya oli kolem hak mo ol man kamel, sudas. Taem oli soem wan anamol we i kasem ful saes blong hem, long wan man blong pem ol anamol ya, bambae hem i jekemgud blong luksave sipos i tru se hem i kasem yia we hem i naf blong karem pikinini.

Taem wan man i laekem wan kamel, hem i stat blong agyu from praes blong hem. !Fasin ya blong agyu from praes i wan fasin we ol man oli nidim long Medel Is! Fastok we oli talem se, “Be esm Allah” (Long nem blong God). Ale, nao oli stat blong agyu from praes. Oli no kam kros, oli no singaot strong, mo oli no hareap. Sipos man we i wantem pem mo man we i stap salem ol anamol tufala i no save agri, tufala i finisim storeyan. Tufala i talem nomo se, “Yeftaah Allah” (Bambae God i givim wan narafala jans bakegen).

Be, mifala i kam blong lukluk nomo, i no blong pem wan anamol. Afta we mifala i stap smoltaem nomo long bigfala hot san ya blong medel dei, mifala i rere blong gobak. Be, i luk olsem we ol kamel oli no wari nating long bigfala san ya. Samting ya i mekem mifala i tingbaot olsem wanem ol ‘sip ya blong draeples,’ oli stretgud long prapa ples blong olgeta. !Sua se samting ya bambae i mekem bisnes long ples ya, long nambawan kamel maket blong Omdurman, i gohed nomo!

[Futnot]