Winim Ol Traem Long Saed Blong Seks
OL TRAEM long saed blong seks oli kamaot taem ol pikinini oli smol nomo, from we i gat plante store long televisen, ol buk, sinema, mo myusek, we oli tokbaot seks. Ol samting ya oli pusum ol yangfala blong folem fasin blong bigman long saed blong seks, bifo we oli bigman long saed blong filing. Samfala papa mama tu oli mekem traem ya i kam bigwan moa, taem oli letem ol pikinini blong olgeta we oli yang tumas oli goaot wetem ol boefren mo gelfren. Ol fren blong ol yangfala oli pulum olgeta blong goaot wetem ol boe mo gel. Mo tu, plante yangfala we oli gat wan boefren no gelfren finis, oli no lukaotgud, ale i no longtaem oli slip tugeta. Luther Baker, wan tija we i stadi long saed blong famle, i talem se: “Plante taem, . . . wan yangfala gel we i harem se papa mama blong hem oli no laekem hem . . . i slip wetem boefren blong hem, from we hem i gat rong tingting ya se, long rod ya, bambae hem i kasem lav mo wan trufala fren.”
Ol yangfala oli mekem olsem we yangtaem blong olgeta i lashaf blong laef blong olgeta we oli mas haremgud long hem. Oli no mekem olsem we hemia ol yia blong reregud from laef blong olgeta biaen. Tija Baker i talem se: “From we ol yangfala oli haremgud tumas long nyufala fasin ya long saed blong seks we oli naf blong joen long hem, mo from we ol fren blong olgeta oli pusum olgeta blong bilif se seks i rod blong pruvum se oli bigman finis, ale plante yangfala oli ronem ol woman olsem anamol nomo, blong mekem seks.” Tate yia bifo, man blong stadi long histri, Arnold Toynbee, i talem se hem i sore tumas we rabis samting ya i stap hapen long ol yangfala. Hem i bilif se, ol yia we oli pas, oli soemaot se wan risen from wanem ol man long Wes oli gat plante save, hemia from we ol yangfala bifo oli naf blong blokem fasin ya blong ‘wantem seks.’ Oli yusum tingting mo paoa blong olgeta blong kasem plante save fastaem.
Ol Papa Mama We Oli Pulum Pikinini Long Gudfala Rod
Ol papa mama we oli no letem ol yangfala blong olgeta oli goaot wetem ol boe mo gel olsem we fasin ya i wan pleplei nomo, oli soemaot se oli rili wantem we pikinini blong olgeta i gat gud helt mo glad long fyuja. Sipos ol papa mama oli folem ol stret fasin long laef blong olgeta mo oli toktokgud wetem ol pikinini blong olgeta oltaem, ale, oli save gat bigfala paoa long laef blong ol pikinini blong olgeta. Journal of Marriage and the Family i talem se, ol stadi long ol yangfala long saed blong seks, oli soem se “paoa we papa mama i gat long olgeta, i save lidim olgeta blong wet kasem taem we oli olfala lelebet bifo we oli slip wetem wan boe no gel.”
Ol papa mama we oli tijim ol pikinini blong olgeta blong blokem sam samting we oli wantem, mo blong rere blong karem frut blong ol fasin blong olgeta, oli kasem beswan risal. Wan stadi i soem se: “Taem ol yangfala mo ol papa mama blong olgeta oli folem ol rul we oli makem se oli mas rere blong karem frut blong ol fasin blong olgeta, ale i no gat plante yangfala ya we oli karem wan pikinini bifo we oli mared.” Hemia i min se ol papa mama oli mas intres mo joen wetem ol pikinini blong olgeta long ol samting we oli mekem, olsem: Jekem skulwok blong ol pikinini, save weples oli stap go long hem mo hu ol fren blong olgeta, putum ol mak we oli no strong tumas blong ol pikinini oli kasem long saed blong skulwok blong olgeta, mo tijim olgeta long ol samting long saed blong speret. Ol pikinini we oli gruap wetem fasin ya we papa mama i intresgud long olgeta, oli glad moa long olgeta wan bakegen, mo oli haremgud blong stap klin long saed blong seks.
Beswan advaes blong ol papa mama mo ol pikinini tu, hemia waes we i stap long Baebol. Ol papa mama long Isrel, oli kasem oda blong tijim ol pikinini blong olgeta long saed blong ol gudfala fasin. Jeova i askem long olgeta se: “?Wanem bigfala nesen i stap we i gat ol loa we oli stret mo oli save jajem ol bisnes, olsem loa ya we mi mi putum long fored blong yufala tede?” Oli mas tijim ol pikinini blong olgeta long “ol loa we oli stret,” taem oli stap tugeta olsem wan famle mo pikinini i haremgud long lav mo intres blong papa mama blong hem. “Yu mas tijim pikinini blong yu long [ol loa ya], mo yu mas tokbaot olgeta taem yu stap sidaon long haos blong yu, mo taem yu wokbaot long rod, mo taem yu slip, mo taem yu girap.” Advaes we i go long ol pikinini se: “Yu mas holemstrong long oda blong papa blong yu, mo yu no mas lego loa blong mama blong yu.” Fasin ya blong toktokgud tugeta mo tijing we papa mama i givim wetem lav olsem ol trufala fren, oli save wokem wan stret tingting long pikinini long saed blong laef mo seks. Gudfala tingting ya bambae i “gad long” wan yangfala long ful laef blong hem.—Dutronome 4:8; 6:7; Proveb 6:20, 22.
Ol yangfala, yu no mas spolem fyuja blong yu from fasin ya blong folem ol filing blong seks. I gat 7 yia nomo long yangtaem blong yu, bifo we yu kasem 20 yia. Yu mas yusum ol yia ya blong kam bigman long tingting mo filing blong yu mo long saed blong speret, mo blong wokem stret tingting long saed blong seks. Samting ya bambae i mekem yu yu rere blong ol 50 no 60 yia blong laef blong yu biaen. Ol papa mama, tinghevi long wok we God i givim long yufala, mo lukaotgud long ol pikinini blong yufala. Olsem nao, bambae ol pikinini ya oli no harem nogud long wan sik long saed blong seks no from we oli gat bel bifo oli mared. (Eklesiastis 11:10) Pikinini i mas luk long laef blong yufala evri dei, olsem wanem lav mo fasin blong tingbaot narafala i save mekem fasin fren i gru mo i stap olwe.
Winim Traem Ya
Yu no mas letem krangke fasin blong ol man raonabaot long yu we oli wantem seks tumas, i givim rong tingting long yu long saed blong laef, mo spolem jans blong yu blong hapi mo haremgud long fyuja. Tingting dip long laef blong ol man mo woman long Baebol we oli frengud tugeta. Yu save bilif fulwan se laef mo lav oli stap strong mo oli gat bigfala mining yet, long ol yia afta long yangtaem. Taem yu tingtinggud long trutok ya, mo long ol samting we God i wantem se ol Kristin man mo woman tede oli mekem, nao yu yu gat wan gudfala faondesen blong fren long trufala fasin wetem wan we yu laekem hem tumas, mo blong mared wetem hem blong olwe.
Taem yu ridim store blong ol hasban mo waef long Baebol, olsem Jekob mo Rejel, Boas mo Rut, boe blong lukaot long sipsip mo gel blong Sulem, yu luk se filing blong wantem slip tugeta tu i stap insaed long fasin fren blong olgeta. Be, sipos yu ridimgud Jenesis japta 28 mo 29, buk blong Rut, mo Sing blong Solomon, bambae yu luk se i gat sam narafala impoten samting we oli mekem fasin fren blong olgeta i gud tumas.a
Agri Long Ol Rod Blong Jeova Blong Kasem Laef
Jeova, Man we i Wokem olgeta man, i kasem save long nid mo filing blong ol man long saed blong seks. Wetem lav, hem i mekem yumi i olsem stret pija blong hem. Hem i no putum ‘fasin ya blong wantem slip wetem plante defren man no woman long blad blong yumi,’ be hem i mekem yumi naf blong bos long ol filing blong yumi mo blong mekem ol samting we Hem i wantem. “God i wantem we . . . yufala i no mekem ol fasin nogud wetem woman. Hem i wantem we yufala evriwan i lanem rod blong man i tekem woman blong hem long fasin we i klin, i blong ona nomo. Bambae yufala i no folem ol rabis fasin wetem woman we tingting nomo blong yufala i wantem, olsem we ol hiten man we oli no save God oli stap mekem. Long ol fasin ya, God i no wantem nating we samtaem, wan long yufala i mekem i no stret long brata blong hem, no i go stil long haos blong hem.”—1 Tesalonaeka 4:3-6.
Ol Wetnes blong Jeova long olgeta ples blong wol oli folem fasin ya. Oli gat respek long ol stret rul we God i givim long ol Kristin man mo woman. Oli luk ol olfala man olsem we oli papa blong olgeta, ‘ol yangfala man olsem we oli stret brata blong olgeta, ol woman we oli olfala olsem we oli stret mama blong olgeta, mo ol yangfala woman olsem we oli stret sista blong olgeta.’ (1 Timote 5:1, 2) Hemia wan gudfala tingting we ol yangfala man mo woman oli save gruap wetem. Hem i givim jans long olgeta blong gruap kasem fulmak blong olgeta, we i no gat ol traem blong pulum olgeta blong goaot wetem ol boe no gel, no mared taem oli yangfala tumas. !Mo tu, bambae oli no kasem wan sik long saed blong seks! Wan famle we i strong blong mekem ol Kristin wok, mo we Kristin kongregesenb i givhan long hem blong stanap strong, hemia wan sefples long wol ya we i krangke long ol rabis fasin blong seks.
Ol Kristin yangfala we oli folem ol rul blong Baebol long laef blong olgeta, oli no harem se oli mas folem ol krangke fasin blong seks, be oli glad blong folem advaes long Tok blong God se: “Yangfala man, yu mas haremgud long yang taem blong yu. Mo yu mas letem hat blong yu i mekem i gud long yu long ol yia we yu yu yangfala yet. Mo yu mas wokbaot long ol rod we hat blong yu i lidim yu long olgeta, mo long ol samting we ae blong yu i lukluk. Be yu mas save se trufala God bambae i jajem yu from olgeta samting ya. Yu mas karemaot wari long hat blong yu mo putumaot trabol we i save spolem bodi blong yu, from we yang taem mo stat blong laef oli olsem nating nomo.”—Eklesiastis 11:9, 10.
[Ol Futnot]
a Luk pej 247 blong buk ya Questions Young People Ask—Answers That Work, we Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., i prentem.
b Wan grup blong man we oli joen wanples blong wosip.
[Tok Blong Makem Poen Long Pej 10]
Yu no mas letem fasin ya blong wantem seks tumas i spolem jans blong yu blong hapi mo haremgud long fyuja
[Tok Blong Pija Long Pej 9]
Ol yangfala we oli joen wetem famle blong mekem ol wok bambae oli no wantem slip olbaot