Ol Wetnes Blong Jeova Long Rasia

Tingting Blong Wan Man We i Stadi Long Ol Skul

LONG Rom, long faswan handred yia, sam lida blong ol man Jyu oli tokbaot Kristin skul se: “Olbaot long evri ples, ol man oli stap tok nogud long kampani ya.” ?Ol lida ya oli mekem wanem? Oli mekem i gud, oli go luk aposol Pol we i kalabus long wan haos we ol soldia oli gad long hem, mo oli talem long hem se: “Mifala i glad blong harem ol tingting blong yu.” (Ol Wok 28:22) Oli lesin long wan trufala Kristin we i nafgud blong eksplenem wok blong hem, i bitim we oli lesin long ol man we oli tok agensem Kristin skul.

Sergei Ivanenko, wan man Rasia we i stadi long ol skul mo we ol man oli respektem hem, i mekem i sem mak. Fastaem, hem i bilivim plante gyaman toktok we ol man oli stap talem agensem ol Wetnes blong Jeova long Rasia. Nating se i olsem, hem i mekem disisen blong telefon i go long ofis blong ol Wetnes, we i stap afsaed long Sen Pitasbeg, blong kasem moa save long saed blong olgeta. Ol Wetnes oli singaotem hem blong kam visitim ofis ya, askem kwestin, mo lukluk fasin blong ol Wetnes wetem prapa ae blong hem. Ale, hem i agri blong kam.

Taem Masta Ivanenko i kamtru long ofis blong ol Wetnes blong Jeova long Rasia long Oktoba 1996, ol wokman oli stap finisim ol haos blong slip blong ol 200 man mo woman we oli wok long ofis ya. Long tri dei, hem i gat jans blong luk wok blong bildim ol haos ya, hem i save kakae wetem olgeta, mo i save askem kwestin long eniwan long ples ya.

Store we Masta Ivanenko i raetem long saed blong ol Wetnes, i stap long wan nyuspepa we plante man Rasia oli ridim, hemia Moscow News, long Febuwari 16-23, 1997. Nem blong store ya se, “?Yumi Mas Fraet Long Ol Wetnes Blong Jeova?” Semfala store ya i kamaot long Engglis nyuspepa, Moscow News, long Febuwari 20-26. From we plante man we oli ridim Wekap! oli intres tumas long wok blong ol Wetnes blong Jeova long Rasia, mifala i askem raet blong prentem bighaf blong store ya long Wekap! Masta Ivanenko i statem store blong hem wetem toktok ya, we nyuspepa i raetem long ol bigfala blak leta:

“ ‘!Krangke Skul Ya, Yu Goaot Long Rasia!’ Hemia tok we i stap long wan saen we ol memba blong LDPR pati blong Zhirinovsky oli stap holem, taem oli wokbaot long rod fored blong ples we ol Wetnes blong Jeova oli stap mekem miting long hem. Mi mi askem wan long olgeta ya se: ‘?Wanem samting we yufala i no laekem long saed blong grup ya?’ Hem i givim wan nyuspepa long mi, Megapolis-Express, we bigfala store blong hem se, ‘Skul i Mekem Sik ya Sifilisa i Kam Antap Bigwan Long Kamjatka.’ Nyuspepa ya i talem se, from we ol Wetnes blong Jeova oli wantem kasem plante mane blong jyos blong olgeta, ale, oli wokem wan bisnes blong ol woman blong rod. Samting ya i mekem ol nogud sik blong seks oli kasem plante man blong wok long ol sip we oli stap kam long ples ya. Mi askemgud long man ya se: ‘?Yu yu wan long ol man ya we oli kasem sik ya? ?Yu yu bilivim ol tok blong nyuspepa ya?’ Man ya i ansa se: ‘I nating we mi mi bilivim no nogat. Bigfala samting se, krangke skul ya blong ol man Amerika i stap spolem kastom mo skul blong ol man Rasia. Taswe, mifala i mas stopem.’ ”

Ale, nyuspepa i gohed long store blong Masta Ivanenko, afta long smol tok ya: “Sergei Ivanenko, man blong stadi long ol skul, mo long ol waes blong wol, i raetem store ya.”

“Nating se plante man Rasia oli no gat gudfala tingting long ol Wetnes blong Jeova, i no gat plante we oli tok agensem olgeta stret, olsem man ya i mekem. Be, sipos yu talem nem blong grup ya nomo, plante man oli ansa kwiktaem se hem i wan grup blong ol krangke man, hem i kamaot long Amerika, ol memba blong hem oli bilif long ol lida blong olgeta mo oli no askem kwestin nating, mo oli bilif se en blong wol i kolosap tumas. Plante man oli fraet long ol Wetnes blong Jeova, be long semtaem, oli wantem save moa long saed blong olgeta.

“?Skul Ya i Olsem Wanem, mo Yumi Mas Fraet Long Hem?

“Blong faenemaot samting ya, mi visitim velej blong Solnesnoi long eria blong Kurutnoi, long Sen Pitasbeg. Long ples ya, i gat hed ofis blong ol Wetnes blong Jeova long Rasia.

***

“[Ofis ya] i stap long wan graon we bifo ol pikinini blong skul oli go spel long hem long hot taem. Long 1992, haos [we i stap fastaem] long ples ya i brobrok nogud, mo i no moa gat ol pikinini oli stap. Naoia, i gat ol man we oli stap wokbaot olbaot mo oli no gat wan prapa wok mo haos blong olgeta, wetem fulap rat tu. From we ples ya i kam nogud olgeta, ol Wetnes blong Jeova oli kasem raet blong yusum ol seven hektea blong graon ya, go kasem taem we oli no moa wantem. Ale, oli fiksimap ol olfala haos, mo oli stat bildim ol nyufala haos tu. I gat wan haos wetem fo store blong hem, hemia ol ofis, wan [Haos Kingdom] we i naf blong 500 man, mo wan bigfala ples blong kakae. Ol Wetnes blong Jeova oli stap planem gras tu (we oli karem i kam long Finlan), mo plante spesel kaen tri we yumi no save faenem olbaot long ples ya. Oli hop blong finisim ol wok ya long hot taem blong 1997. Stampa wok we ofis ya i mekem, i blong lukaot long wok blong prij, mo givimaot ol buk long ol wanwan kongregesenb blong ol Wetnes blong Jeova. Taon ya blong Solnejnoi i no gat ol masin blong prentem buk, taswe ol buk long lanwis blong Rasia, oli prentem long Jemani, mo oli sanem i kam long Sen Pitasbeg. Ale, long ples ya, oli sanem ol buk ya oli goaot long ol defren taon. Kolosap 190 man oli wok long ofis ya. Oli no kasem pei from wok ya, be oli kasem olgeta samting we oli nidim, olsem ples blong slip, kakae, mo klos.

“I gat 18 elda we oli lidim wok long ofis ya. Vasily Kalin i man we i lukaot long olgeta wok long ofis ya stat long 1992. Hem i bon long Ivano-Frankovsk. Long 1951, taem hem i gat fo yia, oli sanem hem mo papa mama blong hem oli go long Saebiria (long 1949 mo 1951 gavman i bin ronem samwe 5,000 famle from we oli Wetnes blong Jeova). Hem i baptaes long 1965, mo i stap long eria we oli kolem Irkutsk. Long taem ya, hem i wok olsem wan bos blong wan bigfala kampani blong katem wud.

“Wetem ol man we oli wok long ofis ya, i gat 200 narafala man bakegen, we oli blong Rasia, Finlan, Swiden mo Nowei. Olgeta ya oli stap long Solnejnoi blong givhan blong bildim ol ofis ya. Bighaf blong olgeta oli karem spel long wok blong olgeta, blong kam givhan. I gat plante narafala Wetnes blong Jeova oli aot long Yukren, Moldova, Jemani, Yunaeted Stet, Finlan, Polan, mo sam narafala kantri bakegen, oli kam. (Ol Wetnes blong Jeova oli no stap seraot from we oli blong ol defren kantri no kala. Ol man Jojia, Abkasia, Asebaijan, mo Amenia, oli laef tugeta long ples ya blong fo yia finis, be i no gat wan faet i kamaot.)

“Bighaf blong ol samting blong bildim haos oli kam long ol kantri blong Skandinavia, mo ol narafala Wetnes oli givim plante samting tu. Oli soem wan buldosa long mi we wan Wetnes blong Jeova long Swiden i karem i kam long Solnejnoi long 1993. Hem i yusum buldosa ya oltaem we hem i stap long ples ya, mo bifo we hem i gobak long ples blong hem, hem i givim buldosa ya long ol Kristin brata blong hem. Ol man blong bildim ol haos ya, oli stap slip long ol gudfala rum mo haos. Evri dei, oli mekem olsemia: 7 klok long moning—oli dring ti mo prea; 8 klok go kasem 5 klok long aftenun, oli wok we oli spel wan haoa long medel dei blong kakae. Long Sarede, oli wok kasem medel dei nomo. Sande, hem i dei blong spel.

“Oli kakaegud mo i gat frut oltaem blong kakae. Skul blong olgeta i no folem fasin blong livim kakae long sam spesel dei, mo i no putum tabu long sam kaen kakae. Afta we oli finis wok, plante oli spel, dring wan tin bia, mo lesin long myusek. Ol Wetnes blong Jeova oli no man blong drong, be oli no putum tabu long alkol tu. Oli gat raet blong dring smol waen, koniak, vodka, mo ol narafala dring olsem, be oli no bitim mak. Ol Wetnes blong Jeova oli no smok.

***

“Tri taem long wan wik, oli hivap long ol grup blong stadi Baebol tugeta. Bighaf blong olgeta oli yangfala nomo. Be, plante oli bin folem skul blong ol Wetnes blong Jeova blong 30 no 40 yia. Kolosap olgeta olfala evriwan oli bin stap long presin, no long ol rabis kalabus, no oli bin sanem olgeta oli go long sam narafala kantri. Afta we hadtaem i finis, plante dokta, loea, man we oli gat bigfala save long ol mesin mo enjin, tija, bisnesman, mo studen, oli joen long ol Wetnes blong Jeova.

“Long ol kongregesen, olgeta memba evriwan oli sem mak nomo, we i no gat wan i hae moa long ol narafala. Eksampel, brata we i lukaot long ofis ya, hem tu i wasem ol plet long naet, folem program blong wok blong olgeta. Ol Wetnes blong Jeova oli frengud tugeta, mo oli yusum tok ya ‘brata’ no ‘sista’ taem oli singaot nem blong wan narafala memba.

“Taem wan Wetnes blong Jeova i brekem loa blong Baebol mo i no wantem tanem tingting blong hem from sin ya, hem i kasem wan strongfala panis—oli sakemaot hem long skul. Hem i save joen yet long ol miting, be ol narafala man long skul oli no moa toktok wetem hem. Wan narafala panis we i no strong tumas, hemia se oli tok long man we i mekem rong, blong stretem mo givim advaes long hem.

***

“Mi lukluk longtaem long fasin blong ol Wetnes blong Jeova, blong traem faenemaot wanem samting nao i mekem se plante man oli stap joen long skul ya. Nating se olgeta wanwan oli gat ol defdefren prapa fasin blong olgeta, mo samfala oli skulgud bitim ol narafala, mo samfala oli laekem samting we narafala i no laekem, [be oli no joen blong wosip] wetem ol narafala skul we oli stap folem fasin blong wol ya. Oli no haremgud blong stap kolosap long [ol man] we oli folem wan narafala man nomo, we oli wokhaed mo tokhaed, mo we oli seraot long tufala grup ya, ol haeman mo ol man nating.

“Ol Wetnes blong Jeova oli defren long ol narafala man, from we oli bilif strong se laef blong olgeta i mas laenap wetem Baebol. Oli yusum ol rul blong Baebol blong sapotem tok mo ol fasin blong olgeta, sipos no, oli yusum sam vas blong Oltesteman no Nyutesteman. Oli bilif se Baebol nomo i save talem ansa blong olgeta kwestin blong man. Oli tingbaot Baebol olsem konstitusen blong olgeta, ol stampa rul we oli folem long laef blong olgeta, mo nambawan trutok.

“Long olgeta ples blong wol, ol man oli save se ol Wetnes blong Jeova oli folemgud olgeta loa blong kantri, mo oli lukaotgud blong pem takis. Ofis blong takis i stap jekemap olgeta oltaem, mo oli sapraes we oli no save faenem wan we i brekem loa. I tru se, oli save mekem olsem plante narafala man we oli faenem eskyus blong no pem takis. Be Baebol i talem se man i no mas gyaman long saed blong takis, mo tok ya i olsem wan rul long laef blong ol Wetnes blong Jeova.

“From we ol Wetnes blong Jeova oli strong blong folem Baebol, samtaem gavman i agensem olgeta. Fasin blong olgeta blong no joen nating long politik, we oli soemaot taem oli no wantem joen long ami, i bigfala samting we i mekem gavman i kros.

***

“Ol Wetnes blong Jeova oli bilif long tok blong Jisas, se ol man blong hem mo kingdom blong hem oli no blong wol ya. Hemia i min se, oli no mas joen long politik mo faet, nomata wanem kantri i joen long faet ya mo wanem risen blong hem. Oli no bin singaot, ‘Ona long Hitler,’ mo oli no joen long ami blong hem. Taswe, plante taosen blong olgeta oli bin stap long ol rabis kalabus blong ol Nasi, mo plante taosen oli ded. Long tingting blong ol man Rasia, ol Wetnes blong Jeova long Jemani we oli ded from we oli no wantem joen long faet agensem Rasia, oli mekem wan nambawan samting. Be, ol man Rasia ya oli no sore long ol Wetnes [blong Rasia], we oli ded from we oli no wantem faet long Namba Tu Bigfala Faet blong Wol, no we oli kasem panis from we oli no wantem joen long ami taem i no gat faet. Long tufala kantri ya evriwan, ol Wetnes blong Jeova oli folem bilif blong skul blong olgeta, i no tingting blong wan politik pati.

“I no longtaem i pas, wan problem olsemia i kamaot long Japan. Sam studen we oli Wetnes blong Jeova, oli no wantem joen long wan spot we i samting olsem karate. From samting ya, yunivesiti i wantem sakemaot olgeta. Long 1996, Hae Kot blong Japan i tekem disisen blong givim raet long ol studen ya blong tekem wan narafala kos long ples blong spot ya.

“?Wanem samting long saed blong ol Wetnes blong Jeova we i mekem plante man oli sapraes tede? Faswan samting, hemia wok blong prij we oli strong blong mekem, blong talemaot long ol man se en blong wol i kolosap tumas (oli mekem wok blong misinari long ol rod mo long ol haos wanwan). Naoia, ol elda oli givim advaes long olgeta we oli stap prij, blong no toktok tumas long saed blong ‘en blong wol’ mo trabol we bambae i kasem ol man nogud long taem ya. Oli talem se i moagud blong eksplenem se Jeova i wantem givim ‘laef we i no save finis long ol man, long wan paradaes long wol.’

***

“Wan narafala samting we ol man oli no laekem, hemia se ol Wetnes blong Jeova oli no joen blong mekem sam samting wetem ol narafala skul, mo oli no sapotem tingting ya blong joenem ol Kristin skul blong wol oli kam wan nomo. Oli bilif se ol gyaman Kristin skul oli no folem tok blong God mo Baebol, mo se oli no stret. Oli talem se olgeta skul ya, hemia ‘woman blong rod ya Babilon,’ mo oli bilif se semfala panis we i kasem Babilon blong bifo, bambae i kasem olgeta ya. Wan ‘Wekap!’ we i kamaot i no longtaem, i talem se olgeta skul ya bambae oli lus i no longtaem, mo se wan skul nomo bambae i stap, hemia skul ya we ol Wetnes blong Jeova oli talemaot.

“Nating se i olsem, ol Wetnes blong Jeova oli luksave raet blong ol man wanwan blong mekem prapa disisen blong olgeta.

***

“Plante kantri oli talemaot finis se oli wari long saed blong ol tijing blong ol Wetnes blong Jeova, se maet oli denja long ol man. Be, Hae Kot blong Konetikut, long Yunaeted Stet (1979), mo blong Nyu Saot Wels, Ostrelya (1972), Provinsal Kot blong Britis Kolombia long Kanada (1986), mo sam narafala kot bakegen, oli talemaot se i no gat wan samting blong soemaot se ol Wetnes blong Jeova oli wan denja long ol man, mo oli no wan denja long helt mo tingting blong ol man tu. Kot blong Yurop long saed blong Raet blong Ol Man (1993), i sapotem raet blong ol Wetnes blong Jeova blong wosip long fasin we oli stap mekem. Long taem ya, i gat tabu long sam haf blong wosip blong olgeta long Gris mo Ostria. Tede, oli stap kasem hadtaem long 25 kantri . . .

“Ol Wetnes blong Jeova oli wan gudfala eksampel long ol man raonabaot long olgeta, from we oli holemstrong long trutok blong Baebol, mo from we oli no tingbaot olgeta fastaem, be oli rere oltaem blong talemaot from wanem oli holem bilif ya we oli gat. Kwestin we i stanap, hemia se: “?Yumi rere blong raetem long konstitusen se ol grup we oli strong blong obei long Baebol long olgeta haf blong laef blong olgeta, oli gat raet blong folem tingting ya blong olgeta?”

Lastok ya blong Masta Ivanenko i stanemap wan impoten kwestin. Long faswan handred yia, aposol Pol, we Kraes hem wan i jusumaot hem olsem man blong hem, i safa bigwan taem ol man oli ‘fasem hem long jen long kalabus.’ Taswe, Pol i raetem leta i go long ol Kristin brata blong hem, blong tokbaot traehad blong hem blong ‘blokem ol enemi blong Kraes mo blong wetnes long gud nyus.”—Filipae 1:7; Ol Wok 9:3-16.

Ol Wetnes blong Jeova tede, oli singaot olgeta man blong kam luklukgud long wok blong olgeta, olsem Masta Ivanenko i bin mekem. Mifala i sua se sipos ol man oli mekem olsem, bambae oli faenemaot se ol tok we narafala man i talem blong spolem olgeta, oli no tru, sem mak long ol gyaman tok we ol man oli bin talem long saed blong ol faswan Kristin. I kliagud se, ol Wetnes oli obei long “nyufala loa” we Jisas i givim long ol man blong hem, se: “Olsem we mi mi laekem yufala, ale long sem fasin, yufala i mas laeklaekem yufala.”—Jon 13:34, 35.

[Ol futnot]

[Bokis blong pija long pej 23]

MN Fael

(Toktok we i kam biaen, i kamaot long ol fael blong nyuspepa ya Moscow News, mo oli prentem wetem store ya blong Sergei Ivanenko.)

“Ol Wetnes blong Jeova long Rasia oli wan Kristin grup we i stap wok long 233 kantri blong wol, mo i gat 5.4 milyan memba blong hem. Blong lidim olgeta long saed blong wosip, oli folem toktok blong Hed Kampani blong olgeta long Bruklin, Nyu Yok. Skul blong ol Wetnes blong Jeova tede, i stat long 1870, taem wan man we nem blong hem Charles Taze Russell, i hivimap wan grup blong stadi Baebol, long Pitsbeg, Pensilvania. Skul ya i kam long Rasia long 1887. Wan long ol faswan Wetnes blong Jeova long Rasia, hemia Semyon Kozlitsky. Ol man oli sakemaot hem long Mosko mo sanem hem i go long Saebiria long 1891. Nating se plante man oli agensem ol Wetnes, be oli gohed nomo, gogo long 1956, i gat 17,000 Wetnes long Rasia. Long Maj 1991, gavman blong Rasia i givim raet long ol Wetnes blong Jeova blong wok olsem wan skul, taem oli putumap loa ya, ‘Fasin Fri blong Wosip.’ Tede, i gat 500 grup long Rasia wetem samwe long 70,000 memba evriwan. Oli stap seremaot ‘Wajtaoa’ (oli prentem 20 milyan kopi blong ol wanwan Wajtaoa long 125 lanwis) mo ‘Wekap!’ (18 milyan kopi long 81 lanwis).”

[Tok blong pija long pej 23]

Sam haos blong hed ofis long Rasia

[Tok blong pija long pej 24]

Haos Kingdom we ol memba blong ofis oli stadi Baebol tugeta

[Tok blong pija long pej 25]

Ol famle we oli Wetnes blong Jeova oli stadi tugeta mo joen wanples blong pleplei

[Tok blong pija long pej 26]

Oli serem save blong Baebol wetem ol narafala man