?Trabol Ya Bambae i Kamgud Samtaem?
NAOIA, Wol Helt Ogenaesesen mo sam narafala grup we oli wok blong traem stretem trabol ya, oli stap jekem ol sik mo oli traem blong faenem rod blong blokem olgeta. Plante grup oli givimaot save mo mekem bigfala stadi blong traem faenem ol niufala meresin mo ol niufala rod blong blokem ol sik ya we bebet i karem. Oli rili traehad blong winim ol sik ya we oli stap kam antap kwiktaem. Ol man wanwan mo ol vilej tu oli save mekem plante samting blong kasem moa save long saed ya, mo blong blokem ol sik ya. Be, maet i isi lelebet blong blokem ol sik ya blong oli no kasem wan man, be ating i no isi blong blokem olgeta long fulwol.
Plante man blong hae save oli ting se blong blokem ol sik ya, olgeta kantri oli mas wok tugeta mo oli mas tratrastem olgeta. Laurie Garrett we i winim Pulitzer praes blong buk we hem i raetem The Coming Plague—Newly Emerging Diseases in a World out of Balance, i talem se: “Blong olgeta kantri oli wok tugeta long samting ya, i nogud we ol man oli tingbaot vilej, provins, kantri, no haf blong wol we oli laef long hem nomo, olsem we oli mas stretem trabol ya long ples ya nomo. Ol bebet mo ol anamol we oli karem ol sik, oli no luksave mak blong graon we ol man oli putum.” Taem sik i kamaot long wan kantri, i no ol kantri klosap long hem nomo we oli wari, be olgeta kantri blong wol.
Sam gavman mo sam man oli no trastem eni plan we narafala kantri i wantem stanemap, nating se plan ya i blong blokem sik. Mo tu, plante gavman oli tingbaot naoia nomo, oli no lukluk i go long fiuja, mo plante bisnesman oli griri tumas. Ol samting ya i save spolem hadwok blong ol kantri we oli wantem joen blong blokem ol sik. ?Olsem wanem? ?Ol man bambae oli winim faet ya agensem ol sik, no ol sik bambae oli win? Man blong raetem buk, Eugene Linden, i ting se ol sik bambae oli win, hem i se: “Ating i let tumas blong yumi win.”
Yumi Gat Hop
Ol sik oli stap kam antap hareap. Taswe, ol sayentis oli no naf blong kasem save long ol sik ya mo oli slo blong wokem ol niufala rod blong winim olgeta. Mo i gat ol narafala sik tu we oli mas traem winim olgeta, i no ol sik ya nomo we bebet i karem. Nating se i olsem, yumi save putum tingting blong yumi i stap strong long wan gudfala fiuja. Nating se ol sayentis oli jes stat faenemaot olsem wanem ol laef samting i stap wok tugeta, be oli luksave finis se wol i naf blong kamgud bakegen. God i wokem wol ya long fasin we i save kamgud bakegen, nating se man i spolem plante samting. Ol man oli katemdaon ol tri, be ol tri oli gru bakegen. Long sem fasin, sloslo, wok we ol bebet mo ol anamol oli mas mekem tugeta i save kamgud bakegen.
Antap moa, fasin blong ol samting raonabaot long yumi i soem se i gat wan Man we i Wokem olgeta, wan God we i mekem se ol samting ya oli wok long prapa rod blong olgeta. Plante sayentis oli agri se wan Man we i waes moa long yumi i wokem olgeta samting. Yes, ol man we oli tingtinggud oli no save agensem bilif ya se i gat wan God i stap. Baebol i talem se Man ya we i Wokem olgeta samting, Jeova God, hem i gat olgeta paoa mo lav. Hem i kea bigwan long yumi, mo i wantem se yumi glad.
Baebol i talem tu se sin blong faswan man i mekem se yumi no stret olgeta mo yumi kasem sik mo ded. ?Samting ya i min se bambae yumi mas safa olwe? !Nogat! Tingting blong God i blong mekem wol ya i kam wan paradaes, we ol man oli save stapgud long hem wetem ol bigbigfala anamol mo ol smol smolwan. Baebol i talem se long fiuja bambae i no gat wan bigfala anamol no wan smosmol bebet we i save mekem trabol long man.—Aesea 11:6-9.
I tru, man tu i mas wok blong mekem samting ya i kamtru. Ol man oli mas wokgud tugeta mo oli mas givhan long ol samting we God i wokem blong oli gohed oltaem blong mekem prapa wok blong olgeta. God i talem long ol man se oli mas “lukaot” long wol ya. (Jenesis 2:15) Long paradaes long fiuja, ol man bambae oli mekemgud wok ya, taem oli obei long ol tok blong Man we i Wokem olgeta samting. Taswe, yumi save glad se yumi gat janis blong luk taem ya we “i no moa gat man olbaot long kantri ya we i save talem se hem i sik.”—Aesea 33:24.