Ol Yangfala Oli Askem . . .
?Olsem Wanem Mi Save Talemaot Filing Blong Mi Long Hem?
“Mi mi wantem kasem ansa blong kwestin ya: ?Man i mas talem long woman se hem i laekem hem, no woman i mas talem long man?”—Laura.a
MAET yu yu jes mitim wan boe no maet yu save wan boe blong longtaem lelebet—be naoia yu harem se yu wantem fren wetem hem. Yu yu sua se hem i gat semfala filing ya, be yu ting se hem i fraet no i sem blong talemaot filing blong hem long yu. Taswe yu stap tingbaot sipos i stret we yu nao yu talem long hem fastaem.b
Fastaem, i gud yu tingbaot filing blong ol man raonabaot long yu, hemia ol famle blong yu mo ol man long eria blong yu. ?Olsem wanem? ?Kastom long ples blong yu i blong ol papa mama nao oli faenem wan boe we yu save mared wetem hem?c I tru, maet yu harem se fasin fren mo mared i bisnes blong yu nomo. Nating se i olsem, ol Kristin oli traem blong no mekem ol narafala oli harem nogud. Mo tu, oli tingbaot filing blong ol famle mo ol narafala we oli laekem.
Be long plante kantri tede, ol boe mo gel nomo oli jusum fren blong olgeta. ?Olsem wanem? ?Woman i rong sipos hem i girap i talemaot long man se hem i laekem hem? Bakegen, maet yumi mas tingbaot filing blong famle mo ol man long eria blong yumi. ?Bambae woman ya i mekem plante narafala oli sapraes mo harem nogud?
?Wanem narafala advaes we Baebol i givim blong ansa long kwestin ya? Baebol i tokbaot woman ya Rut we hem i onagud long God. Rut i tokbaot mared wetem man ya Boas. !Mo Jeova God i blesem traehad blong hem! (Rut 3:1-13) Be Rut i no wan yangfala, hem i wan wido woman, ale i klia se hem i naf blong mared. Mo tu, Rut i tingting gud, hem i no pleplei wetem filing blong Boas. Rut i folemgud ol loa blong God long saed blong mared.—Dutronome 25:5-10.
Maet yu yu gat naf yia blong mared, mo yu save wan yangfala man we yu laekem hem. Be blong talemaot ol filing long hat blong yu long narafala we maet hem i no laekem yu, yu mas lukaotgud, from we yu save kasem trabol. I olsem we yu tekemaot hat blong yu mo yu putum long han blong hem. ?Olsem wanem? ?Bambae hem i lukaotgud long hat blong yu, no bambae hem i sakem i godaon long graon? Beswan rod blong mekem se yu no sem mo yu no harem nogud, i blong folem ol rul blong Baebol.
Luksave
I isi nomo blong drim. Maet yu stap drim long dei blong mared blong yu mo ol samting we oli kamaot biaen. Nating se ol drim ya oli save mekem yu yu haremgud, be oli no tru. Oli save mekem se yu wantem samting ya tumas be yu no gat rod blong kasem. Olsem Baebol i talem, “taem man i putum tingting blong hem i stap strong long wan samting, be samting ya i no kamtru, tingting blong hem i save foldaon.” (Ol Proveb 13:12) Mo tu, ol drim oli save mekem se yu no moa luksave ol impoten samting Ol Proveb 14:15 i talem se: “Man we i gat hed, hem i stap lukluk gud long rod we bambae i folem.” Man we i luksave, hem i tingting gud mo i skelemgud ol samting. ?Olsem wanem yu save luksave ol impoten samting taem yu laekem wan man?
Yu mas traem ‘tingting gud fastaem, nao biaen yu mekem samting.’ (Ol Proveb 13:16) Wan yangfala woman i talem se: “Yu mas savegud wan man bifo we yu save lavem hem.” Bifo we yu givim hat blong yu long wan man, luklukgud long samting we hem i mekem mo lesingud long ol toktok blong hem. Lukluk olsem wanem hem i stap mekem long ol narafala man. Wan yangfala man i talem se: “Askem ol fren blong man ya long saed blong fasin blong hem, ol fren we oli bigman finis mo oli savegud hem.” ?Ol narafala long Kristin kongregesen oli ‘stap talem se hem i wan gudfala man’? (Ol Wok 16:2) Wan yangfala woman we nem blong hem Isabel, i givim advaes ya se: “Taem yu goaot long wan grup mo yu traem savegud famle blong hem, samting ya i save givhan bigwan.” Taem yu goaot long wan grup yu save luklukgud long fasin blong hem, be yu no harem se narafala i stap wajem yu.
Blong savegud wan man, yu nidim taem mo longfala tingting. Nao bambae yu save luksave ol tingting mo fasin blong hem, mo bambae yu sua long filing blong yu. No maet bambae i no olsem, maet filing blong yu i jenis. Ol Proveb 20:11 i talem se: “Ol samting we [yangfala man] i mekem i stap soemaot fasin blong hem. Sipos hem i no save giaman, mo fasin blong hem i stret, bambae yu save wantaem nomo.” Yes, sloslo ol samting we hem i mekem bambae oli soemaot se hem i rili wanem kaen man.
Taswe, sipos yu wantem hareap blong talemaot filing blong yu, i waes blong blokem tingting ya. Sipos yu hareap tumas mo hem i glad, maet bambae yu faenemaot biaen se hem i no stret man ya blong yu.d Be from we yu talemaot filing blong yu finis, maet yangfala man ya i harem nogud tumas sipos yu no moa wantem fren wetem hem.
Tingting We Yu Givim
!Maet yangfala man ya i stap lukluk gud yu tu! ?Yu yu stap soemaot se yu gat ol fasin we God i glad long olgeta? Isabel i talem se: “Mi makem se plante gel oli no werem ol stret klos. Sipos yu wantem se wan man we i laekem ol samting long saed blong spirit i lukluk yu, yu mas werem klos we oli stret, oli no bitim mak.” Nating se ol stael blong naoia oli olsem wanem, be sipos yu ‘putum klos we i stret nomo, i no blong pulum ae blong man, mo i no blong flas,’ bambae wan man we i onagud long God i save laekem yu moa.—1 Timoti 2:9.
Baebol i talem se ol yangfala Kristin oli mas “soemaot gudfala eksampol [long saed blong] . . . fasin blong toktok.” (1 Timoti 4:12) Ol toktok blong yu i save soemaot plante samting long saed blong yu. ?Yu mas mekem wanem, taem yu gat janis blong storian wetem yangfala man ya? Sipos hem i sem, ating bambae yu luksave from we hem i mufmuv plante, i no save stap kwaet. Wan yangfala woman we nem blong hem Abbie i talem se: “Maet yu nao yu mas statem storian ya, mo yu save luk olsem wanem hem i mekem afta.”
?Olsem wanem yu save stat? Sipos yu toktok tumas long saed blong yu wan, maet hem i ting se yu tingbaot yu wan nomo mo yu no save tingting dip. Baebol i talem se i gud we yumi ‘givgivhan long yumi long laef blong yumi. I nogud wan man i stap lukaot long laef blong hem nomo.’ (Filipae 2:4) Yu save askem sam kwestin long saed blong hem mo ol samting we hem i intres long olgeta, nao maet hem i glad blong toktok.
I nogud yu “mekem trik” no “giaman” blong switim man ya. (Ol Sam 120:2) Sipos hem i gat fasin luksave bambae hem i save se yu stap giaman. Mo tu, yu no mas talem samting jes from we yu ting se bambae hem i glad long samting ya. Hemia i tru moa sipos ol storian blong yutufala i kam hevi moa, nao yutufala i tokbaot ol samting olsem ol mak we yutufala i wantem kasem long saed blong spirit. Oltaem yu mas soemaot trufala fasin blong yu. Yu no mas giaman, yu mas tok tru, mo yu no mas gat tu fes. Long fasin ya nomo, bambae yutufala i luksave sipos laef blong yutufala i stap go long semfala rod.
Sipos Hem i No Laekem Yu
?Be olsem wanem sipos yu traehad olsem long waes fasin, be hem i no soem se hem i laekem yu? Ating sam wik no sam manis i pas finis, be hem i no soem se hem i intres long yu. ?I stret blong ting se hem i sem nomo? Maet yu save tingbaot kwestin ya: ‘?Sipos hem i sem bigwan olsem, hem i rili rere blong mared? ?Sipos mi mared long hem, bambae hem i naf blong hed blong famle, no bambae hem i putum wok ya long mi?’ (1 Korin 11:3) Wan narafala kwestin: ‘?Hem i rili sem, no hem i no laekem mi nomo?’ Sipos yu luksave se hem i no laekem yu, ating bambae yu harem nogud. Yu save sem smol. Be sipos yu talemaot filing blong yu long wan man we i no laekem yu, yu save sem moa.
Maet yu ting se hem i mekem sam samting finis blong soemaot se hem i laekem yu. Yu tingting nomo se hem i slo tumas blong talemaot, mo se yu yu save pulum hem. Maet samting ya i tru. Be yu mas save se, sipos yu talemaot filing blong yu fastaem, yu save kasem trabol. Yu mas tingting gud long samting we bambae yu talem, mo tu, tingbaot stret taem blong talem samting ya.
Maet i moa gud blong soemaot se yu yu glad we hem i intres long yu, i bitim we yu talem stret se yu “lavem” hem. Sipos yu luk se i wan stret taem, yu save talem nomo se yu yu laekem blong save hem moa. Yu no mas wari sipos ol tok blong yu i no kamaot stretgud. Sipos ol tok blong yu i soemaot trufala filing blong yu, samting ya i save talem moa long hem i bitim ol toktok blong yu. Mo tu, yu mas rimemba we yu yu stap talem nomo se yu wantem fren wetem hem, yu no stap askem long hem blong mared wetem yu. Nating se i olsem, maet hem i sapraes. Taswe yu mas givim taem long hem blong i save tingting long wanem we yu bin talem.
Sipos yu yu rili savegud yangfala man ya mo yu luksave finis se hem i kaen mo i tingbaot ol narafala, yu no nid blong fraet se bambae hem i tok nogud long yu mo mekem yu yu sem. ?Be olsem wanem sipos hem i talem ‘no’ long kaen fasin? ?Mo wan yangfala man i mas mekem wanem taem wan gel i talemaot filing blong hem long hem? Ansa blong ol kwestin ya bambae i stap long wan narafala haf blong Wekap! ya.
[Ol futnot]
a Mifala i jenisim sam nem.
b Ol advaes ya blong Baebol i go long ol gel, be hem i save givhan long ol boe tu mo ol narafala we oli stap tingting blong mared.
c Taem papa mama i jusum boe mo gel we tufala i mas mared, hemia i no min se mared blong tufala bambae i no hapi. Baebol i tokbaot Aesak we wan famle blong hem i jusum Rebeka blong i kam woman blong hem, nao Aesak “i lavem gel ya tumas.” (Jenesis 24:67) ?Yumi lanem wanem lesen? Yumi no mas kwik tumas blong sakemaot ol kastom blong ples blong yumi we oli no agensem loa blong God.—Ol Wok 5:29.
d Japta 28 kasem 31 blong buk ya Ol Kwestin We Ol Yangfala Oli Askem—Ol Ansa We Oli Wok Gud, we ol Witnes blong Jeova oli wokem, i save givhan long yu blong luksave sipos wan man i stret long yu.
[Tok blong pija long pej 24]
Sipos yu lukluk gud ol fasin blong hem, maet filing blong yu i jenis
[Tok blong pija long pej 24]
Sipos yu laekem wan boe, toktok wetem ol bigman we oli savegud hem