Ol Yangfala Oli Askem . . .
?Olsem Wanem Sipos Narafala i Askem Long Mi Blong “Go Wetem” Hem?
“Ol yangfala oli go wetem narafala yangfala blong luk sipos oli save slip tugeta, mo blong luk hamas defren yangfala oli save slip wetem.”—Penny.a
“Ol boe oli no haedem wan samting. Oli tokflas se nating we oli gat wan gelfren be oli stap slip wetem plante narafala gel tu.”—Edward.
“Ol yangfala we oli askem long mi blong go wetem olgeta, oli no sem nating. !Nating se mi talem ‘no’ oli gohed blong askem!”—Ida.
OL YANGFALA oli yusum tok ya “go wetem” narafala. Long sam kantri oli talem se oli hookup wetem narafala. Yangfala Akiko i talem se, long Japan, oli yusum tok ya ‘tekemaot’ narafala: “I gat wan narafala tok tu we ol yangfala long Japan oli yusum, hemia sefre we i min se ‘wan fren long saed blong seks.’ I gat wan risen nomo blong tufala i fren, hemia blong slip tugeta.”
Nomata wanem oli kolem, be fasin ya i sem mak nomo. Hem i fasin blong boe mo gel we tufala i slip tugeta be tufala i no lavlavem tufala mo tufala i no gat tingting blong stap tugeta.b Sam yangfala oli tokflas from “ol fren ya we oli givim samting long olgeta”—hemia i min se oli slip tugeta be oli no “hadwok” blong fren tugeta blong longtaem. Wan yangfala woman i talem se: “Taem yu go wetem narafala, i blong haremgud blong smoltaem long saed blong seks nomo. Yu kasem wanem we yu wantem, afta, yu tanem baksaed long hem.”
Yu we yu wan Kristin, yu mas “ronwe long nogud fasin long saed blong seks.”c (1 Korin 6:18, NW ) From samting ya, ating yu traehad blong no mekem samting we i save lidim yu blong kasem trabol ya. Be samtaem, i no yu yu lukaot trabol, be narafala i karem trabol i kam long yu. Gel ya Cindy i talem se: “Long skul, plante boe oli askem long mi blong go wetem olgeta.” Sem samting i save hapen long wok. Margaret i talem se: “Maneja blong kampani we mi mi wok blong hem, i askem long mi blong go wetem hem. !Hem i askem bakegen mo bakegen, gogo mi mas lego wok blong mi from!”
Yu no mas sapraes sipos tingting blong yu i hafhaf, nao yu harem se yu wantem mekem nogud fasin ya. Baebol i talem se: “Oltaem nomo, tingting blong man i stap giaman long hem bakegen. I no gat narafala samting we i save giaman olsem, i nogud we i nogud olgeta.” (Jeremaea 17:9) Wan gel we nem blong hem Lourdes i luk se tok ya i tru: “Mi mi laekem boe ya we i askem long mi blong slip wetem hem.” Jane tu i gat semfala filing, i se: “Filing blong mi i strong. I had moa long mi blong talem ‘no’ long boe ya i bitim olgeta narafala samting we mi bin mekem.” Edward, we yumi ridim tok blong hem antap, hem tu i talem se i no isi blong stap klin: “Plante gel oli wantem slip wetem mi, mo i had long mi blong blokem olgeta i bitim ol narafala samting we mi mas mekem olsem wan Kristin. !I no isi nating blong talem ‘no’! ”
Sipos yu mekem samting we i stret long fes blong Jeova God nating se yu gat semfala filing olsem Lourdes, Jane, mo Edward, hemia i gud tumas. Ating yu haremgud blong save se aposol Pol tu i mas faet oltaem blong blokem ol filing we oli no stret.—Rom 7:21-24.
?Wanem ol rul blong Baebol we yu mas tingbaot sipos narafala i askem long yu blong slip wetem hem?
Yu Mas Save From Wanem i Rong Blong Slip Olbaot
Baebol i talem se i rong blong slip wetem narafala we yu no mared long hem. Yes, nogud fasin long saed blong seks i wan bigfala sin, mo olgeta we oli mekem fasin ya “bambae oli no save go insaed long niufala wol.” (1 Korin 6:9, 10) Blong winim traem ya blong slip olbaot, yu wan yu mas gat tingting olsem Jeova long saed ya. Yu wan yu mas jusum blong stap klin.
“Mi mi bilif fulwan se fasin blong laef we Jeova i talem, hem i beswan fasin blong laef.”—Karen, Kanada.
“Taem yumi sakemaot loa blong Jeova jes blong haremgud smoltaem long saed blong seks, yumi lus bigwan.”—Vivian, Meksiko.
“Yu mas tingbaot mama papa blong yu, ol fren blong yu, mo kongregesen. Yu yu impoten long tingting blong olgeta. !Sipos yu letem rabis fasin i winim yu, bambae yu mekem olgeta evriwan ya oli harem nogud! ”—Peter, Inglan.
Aposol Pol i raetem se: “Yufala i mas traehad blong faenemaot ol fasin we Masta blong yumi i glad long hem.” (Efesas 5:10) Sipos yu yu gat sem tingting olsem Jeova long nogud fasin long saed blong seks, bambae yu yu naf blong “agens long ol rabis fasin,” nating se sin i pulum yu blong wantem ol fasin ya.—Ol Sam 97:10.
◼ I gud yu ridim: Jenesis 39:7-9. Makemgud fasin blong Josef, we hem i no sem blong agensem woman ya we i wantem slip wetem hem, mo makemgud wanem samting i mekem se hem i naf blong stanap strong.
Yu Mas Flas From Bilif Blong Yu
Plante yangfala oli flas from wan samting we oli bilif long hem, mo oli no sem blong toktok from. Yu we yu wan Kristin, yu yu gat janis blong leftemap nem blong God tru long ol gudfala fasin blong yu. Yu no mas sem blong gat strong tingting blong agensem fasin blong slip olbaot.
“Yu mas mekem i klia long stat nomo se i gat ol rul we yu yu folem long saed blong gudfala fasin.”—Allen, Jemani.
“Yu no mas sem blong stanap strong long samting we yu bilif long hem.”—Esther, Naejeria.
“Taem wan boe i wantem we yu go wetem hem yu no mas talem se: ‘Papa mama blong mi i no letem mi blong mi go wetem ol boe.’ Sipos yu talem olsem, ol yangfala bambae oli no respektem desisen blong yu. Yu mas mekem i klia se yu yu no wantem go wetem olgeta.”—Janet, Saot Afrika.
“Ol boe long hae skul we oli save se mi mi wan Witnes, oli save se oli westem taem nomo sipos oli traem pulum mi blong slip wetem olgeta.”—Vicky, Yunaeted Stet.
Taem yu no fraet blong stanap strong long bilif blong yu, hemia i soemaot se yu yu stap kam wan bigman long ol Kristin fasin.—1 Korin 14:20.
◼ I gud yu ridim: Ol Proveb 27:11. Traem luk olsem wanem fasin blong yu i save mekem samting we i moa impoten i bitim ol narafala samting—!hem i mekem nem blong Jeova i tabu!
!Yu Mas Strong!
Yu mas talem ‘no’ stret. Be maet samfala oli ting se yu no rili minim.
“Taem yu talem ‘no’ long samfala, oli traehad moa nao blong winim yu, oli ting se yu talem ‘no’ from we yu wantem pulum olgeta blong oli biaen long yu.”—Lauren, Kanada.
“Evri samting long saed blong yu—klos, toktok, olgeta we yu storian wetem olgeta, mo fasin blong yu blong fren wetem ol narafala—i mas soemaot se ‘no.’ ”—Joy, Naejeria.
“Yu mas talem ‘no’ long strong fasin we yu soem se yu rili minim.”—Daniel, Ostrelia.
“!Yu mas strong! Taem wan yangfala man i askem long mi, mi talem wetem strong fes se, ‘!Yu tekemaot han blong yu long solda blong mi!’ nao mi gowe long hem.”—Ellen, Inglan.
“Yu mas talem stret se yu no intres mo se bambae yu no intres samtaem. !Yu no mas sem blong talem! ”—Jean, Skotlan.
“Wan boe i askem bakegen mo bakegen long mi mo i sakem ol tok jik long mi. Mi luk se mi mas strong we i strong long hem. Long taem ya nomo, hem i stop.”—Juanita, Meksiko.
“Yu mas mekem i klia se neva bambae yu go wetem hem. Yu no mas tekem ol presen long ol boe we oli stap traem blong pulum yu blong slip wetem olgeta. Oli save yusum samting ya agensem yu, olsem se yu mas slip wetem olgeta from we yu gat kaon long olgeta.”—Lara, Inglan.
Jeova bambae i givhan long yu sipos yu soemaot se yu gat strong tingting. Deved i luksave samting ya long laef blong hem, i se: “Jeova. Olgeta we oli stap tru long yu, oltaem, yu yu stap tru long olgeta.”—Ol Sam 18:25, NW.
◼ I gud yu ridim: 2 Kronikel 16:9. Makemgud olsem wanem Jeova i glad blong halpem olgeta we oli ona long hem long fulhat blong olgeta.
Tingrere Long Trabol We i Save Kamaot
Baebol i talem se: “Man we i gat gudfala tingting i save luksave we trabol i stap kam, nao i save ronwe long hem.” (Ol Proveb 22:3) ?Olsem wanem yu save folem advaes ya? !Yu mas tingrere long trabol we i save kamaot!
“Seraot long ol yangfala we oli tokbaot ol rabis fasin ya.”—Naomi, Japan.
“Yu no mas kampani wetem olgeta we oli mekem rabis fasin no joen long eni samting we i save pulum yu long rod ya, olsem dring. Mi mi save samfala we oli bin dring tumas nao oli foldaon long rabis fasin.”—Isha, Brasil.
“Yu no mas givimaot save long saed blong yu wan, olsem adres mo telefon namba blong yu.”—Diana, Inglan.
“Yu mas lukaot long fasin ya blong holem narafala mo putum han blong yu i goraon long narafala long klas blong yu.”—Esther, Naejeria.
“Lukaot long klos blong yu. Yu no mas werem ol klos we oli save pulum tingting long saed blong seks.”—Heidi, Jemani.
“Sipos yu frengud wetem papa mama blong yu, yu save tokbaot bisnes ya wetem tufala, mo hemia i save protektem yu.”—Akiko, Japan.
Jekemgud ol toktok mo fasin blong yu, ol fren blong yu, mo ol ples we yu stap go long olgeta. Nao askem se, ‘?Mi mi stap joen long sam samting no givim rong tingting long ol narafala, we bambae i pulum olgeta blong askem mi blong slip wetem olgeta?’
◼ I gud yu ridim: Jenesis 34:1, 2. Ridim olsem wanem Daena i kasem trabol taem hem i go long wan ples we i no mas go long hem.
Rimemba se tingting blong Jeova God i no olbaot long saed blong nogud fasin ya, mo tingting blong yu i no mas olbaot long saed ya. Baebol i talem se: “Man we i stap ronem woman, mo man we i stap mekem ol fasin nogud blong man wetem woman, mo man no woman we i mekem ol narafala krangke fasin olsem . . . bambae i no gat wan long olgeta nating we i save go insaed long niufala wol ya we Kraes mo God, tufala i king long hem.” (Efesas 5:5) Sipos yu stanap strong long stret fasin, yu save holem wan klin tingting long fes blong God, mo yu save tinghae long yu wan bakegen. Wan gel we nem blong hem Carly i talem se: “Yu no mas letem narafala i ‘yusum’ yu jes blong haremgud long saed blong seks. !Lukaotgud long klin tingting mo fasin we yu bin wokhad blong kasem!”
[Ol futnot]
a Mifala i jenisim sam nem.
b Tok ya i save minim tu sam narafala nogud fasin we oli joen wetem seks, olsem tajem ol tabu ples long bodi blong narafala, mo kiskis we i save lidim tufala blong slip tugeta.
c Nogud fasin long saed blong seks, hemia i save minim fasin blong slip tugeta, fasin blong yusum maot no as blong mekem seks, man i slip wetem man no woman wetem woman, pleplei wetem seks blong narafala, mo ol narafala fasin we tufala we i no mared i mekem tugeta we i no stret rod blong seks.
SAM SAMTING BLONG TINGBAOT
◼ ?Nating se sin i save pulum yumi blong wantem slip olbaot, be from wanem fasin ya i rong?
◼ ?Bambae yu mekem wanem sipos narafala i askem long yu blong slip wetem hem?
[Bokis blong pija long pej 27]
◼ Baebol i talem se man we i mekem nogud fasin long saed blong seks “i spolem bodi blong hem.” (1 Korin 6:18) ?Olsem wanem hem i spolem bodi blong hem? Traem tingbaot sam rod, mo raetem olgeta long ples ya.
․․․․․
Blong Givhan: Blong faenem ansa long kwestin ya, ridim Wajtaoa blong Julae 1, 2006, pej 18 haf 14, we ol Witnes blong Jeova oli wokem.
[Bokis blong pija long pej 29]
TOKSAVE I GO LONG OL PAPA MAMA
“Wan boe long skul i askem long mi blong ‘go wetem’ hem. Fastaem mi no kasem save long wanem we hem i wantem, mi mas tingting longtaem. Long taem ya, mi mi gat 11 yia nomo.”—Leah.
Taem ol pikinini oli smol nomo, oli stap fesem ol traem long saed blong seks. Longtaem bifo Baebol i talem se: “Long [“ol las dei,” NW ] laef long wol ya bambae i kam strong tumas.” Hem i talem se ol man bambae oli “lusum hed” mo bambae “oli wantem tumas ol samting we oli stap harem gud long hem, i winim we oli stap lavem God.” (2 Timoti 3:1, 3, 4) Fasin we yumi stap tokbaot long haf ya blong ol yangfala, we ol boe oli “go wetem” ol gel, i wan samting we i soemaot se profet tok ya i stap kamtru.
Fasin blong wol tede i defren long taem we yu yu yangfala. Be sam trabol i sem mak. Taswe yu no mas fraet mo harem se yu no naf blong givhan long pikinini blong yu blong winim ol nogud fasin we oli stap raonabaot long hem. Defren olgeta, yu mas gat strong tingting blong givhan long hem blong mekem samting we aposol Pol i talem long ol Kristin klosap 2,000 yia bifo se: “Yufala i mas kasem paoa blong God, we i olsem olgeta samting blong faet we i blong blokem ara. Nao taem Setan i stap wokem ol giaman trik blong hem, be bambae yufala i save stanap strong.” (Efesas 6:11) Plante Kristin yangfala oli stap faet strong blong mekem i stret, nating se ol fasin raonabaot long olgeta oli nogud tumas. ?Olsem wanem yu save givhan long pikinini blong yu blong mekem faet ya?
Wan rod i blong yusum ol save long haf ya blong statem wan storian wetem boe no gel blong yu. Ol smol haf we oli makem se “i gud yu ridim,” oli talem sam vas blong Baebol we oli save pulum gud tingting blong yangfala. Sam vas oli tokbaot olgeta we oli bin stanap strong long stret fasin mo oli kasem blesing from. Sam narafala vas oli tokbaot olgeta we oli tanem baksaed long loa blong God mo oli kasem nogud frut from. Sam narafala vas bakegen long haf ya “i gud yu ridim,” oli tokbaot ol rul we oli save givhan long pikinini blong yu blong luksave bigfala janis we hem mo yu i gat blong laef folem ol loa blong God. I gud yu tokbaot ol save ya wetem hem.
Sipos yumi folem ol rul blong God long laef blong yumi, bambae oli mekem i gud oltaem long yumi. (Aesea 48:17, 18) Sipos yumi sakemaot ol rul ya, bambae yumi kasem wari mo trabol. Mifala we i wokem Wekap! mifala i wantem se Jeova i blesem yu taem yu stap traehad blong putum ol loa mo rul blong Hem oli go long hat blong pikinini blong yu.—Dutronome 6:6, 7.
[Tok blong pija long pej 28]
Yu mas mekem i klia se neva bambae yu go wetem hem