Ol Yangfala Oli Askem . . .
?From Wanem Oli Skelem Mi Oltaem Wetem Narafala?
“Mi mi kros taem papa mama blong mi mo ol tija oli skelem mi wetem narafala.”—Mia.a
“Taem oli skelem mi wetem narafala, mi harem se mi no naf, mo i mekem mi mi ting se mi mas kam olsem narafala ya.”—April.
LONG skul, tija i tok long yu se yu no stap kasem gudfala mak we wan narafala long klas i kasem long saed blong matematik. Long haos, mama no papa blong yu i tok long yu se yu no olsem sista blong yu we i stap putumbak evri samting long stret ples blong hem. Wan narafala i talem se: “!Taem mama blong yu i yangfala olsem yu, hem i naes we i naes!” Tok ya i save stikim yu, from we i mekem yu yu ting se yu no naes. Maet yu wantem singaot strong se: “?Oli no save luk mi nomo? ?From wanem oli mas skelem mi wetem narafala?”
?From wanem yu yu harem nogud taem oli skelem yu wetem narafala? ?I gat wan gudfala samting i save kamaot long fasin ya? ?Yu save mekem wanem blong no letem ol tok olsem i stikim yu?
?From Wanem Ol Tok Ya i Stikim Yu?
Wan risen from wanem yu save harem nogud taem oli skelem yu wetem narafala, hemia from we ol tok ya i klosap sem mak long samting we i stap finis long tingting blong yu. Oli stap talemaot tingting blong yu nomo. Becky i talem se: “Mi luk ol pikinini long skul we ol narafala oli laekem olgeta mo mi tingting se, ‘Sipos mi mi sem mak long olgeta, evriwan bambae oli laekem mi.’ ”
?Wanem i save mekem se yu daonem yu wan olsem? Traem tingbaot wanem i stap hapen long bodi, filing, mo tingting blong yu. Bodi blong yu i stap jenis kwiktaem. Mo tu, ating yu faenem i had moa naoia blong frengud wetem papa mama blong yu. Ating tingting blong yu i jenis fulwan long saed blong boefren no gelfren. Taswe, maet yu askem se: ‘?Bodi mo tingting blong mi i stap gru long fasin we i stret, no nogat?’
Ating yu harem se wan rod nomo blong faenemaot ansa blong kwestin ya i blong skelem yu wetem ol narafala yangfala we bodi, filing, mo tingting blong olgeta tu i stap jenis. !Be hemia i wan trap! Sipos i luk olsem se oli no gat wan problem, bambae yu ting se wan samting i rong long yu. Nao taem wan bigman i askem se, ‘?From wanem yu yu no olsem hem?’ bambae yu ting se, ‘Yes i tru, mi mi nogud.’ !Bambae yu harem se wan samting i rong long yu!
Wan gel we nem blong hem April, i talem wan narafala samting we i save kamaot. Hem i se: “Taem oli skelem yu wetem narafala, antap moa wetem wan famle no fren, yu save kam kros mo jalus.” Gel ya Mia i gat filing ya. Oltaem papa mama blong hem mo ol tija long skul oli skelem hem wetem bigfala sista blong hem. Mia i talem se: “Oli tokbaot ol gudfala samting we sista blong mi i bin mekem taem hem i yangfala olsem mi.” ?Tok ya i mekem wanem long Mia? Hem i se: “Mi harem se mi mas traehad blong winim sista blong mi. Samtaem mi mi kros long hem.”
Tru ya, fasin ya we oli skelem yu wetem narafala i save karem nogud frut. Tingbaot wanem i bin hapen long ol gudfala fren blong Jisas. Long laswan naet bifo we Jisas i ded, ol aposol ya “oli rao” strong. ?From wanem? Oli rao “from tingting ya se hu nao i hae moa long olgeta.” Yes, olgeta wanwan oli stap skelem olgeta wetem ol narawan. (Luk 22:24) I tru, samtaem i nogud we yu skelem yu wetem narafala. ?Be hemia i min se evritaem i nogud?
Gudfala Samting We i Save Kamaot
Tingbaot yangfala Daniel long Baebol wetem trifala Hibru fren blong hem. King blong Babilon i wantem se ol yangfala ya oli kakae ol kakae blong king we loa blong God i putum tabu long hem, be oli no wantem. (Levitikas 11:4-8) Daniel i pulum man ya we i mekem gad long olgeta blong i letem olgeta oli traem wan samting. Daniel i talem se, blong ten dei bambae ol yangfala Hibru ya oli kakae ol samting we Loa blong God i talem nomo, nao biaen bambae gad ya i jes skelem olgeta wetem ol narafala yangfala long haos blong king. ?Ale wanem i hapen afta ten dei?
Baebol i talem se: “Taem ten dei ya i pas, hem i luk we bodi blong [ol yangfala Hibru] oli gud moa, mo oli strong moa i bitim olgeta we oli stap kakae ol kakae ya blong king.” (Daniel 1:6-16) Makemgud se Daniel mo ol fren blong hem oli no defren long ol narafala yangfala long taem ya. Be bigfala samting we i mekem se bodi blong ol yangfala Hibru ya i kam strong moa long ol narafala, hemia se oli jusum blong obei long loa we God i givim long ol man blong hem.
?Olsem wanem? ?Yu yu kasem save long filing blong ol yangfala Hibru ya? Sipos yu folem ol rul blong Baebol long saed blong ol gudfala fasin, bambae yu defren long ol narafala yangfala. Ating samfala oli no kasem save from wanem yu yu olsem, nao oli ‘tok nogud long yu.’ (1 Pita 4:3, 4) Be bambae i gat sam we oli luk ol gudfala fasin blong yu, nao samting ya bambae i pulum olgeta blong wantem kasem save moa long Jeova. (1 Pita 2:12) Long taem olsem, i gud we oli bin skelem yu wetem ol narafala.
I gat wan narafala gudfala saed blong fasin ya blong skelem yu wetem narafala. Tingbaot ol wok long haos. Maet yu yu ting se yu mekem plante wok long haos, antap moa, taem yu skelem yu wetem brata no sista blong yu. Be maet papa mama blong yu i gat defren tingting. Blong stretem tingting blong yu, maet tufala i tokbaot eksampol blong wan man no woman long Baebol, mo askem long yu blong skelem tingting mo fasin blong yu wetem hem.
Olsem nao, ating tufala i pulum tingting blong yu i go long eksampol blong Jisas. Nating we ol man oli singaot hem se Masta mo Tija, be hem i glad blong wasem leg blong ol disaepol blong hem. (Jon 13:12-15) Nao maet tufala i leftemap tingting blong yu blong yu traem folem fasin blong Jisas blong gat tingting daon mo wok strong. Yes, Baebol i leftemap tingting blong olgeta Kristin, ol yangfala mo ol olfala tu, blong oli skelem olgeta oltaem wetem Kraes, mo blong oli “biaen long hem.” (1 Pita 2:21) Fasin ya blong skelem yumi wan wetem narafala i mekem se tingting blong yumi i stap daon, mo i givhan long yumi blong stretem prapa fasin blong yumi blong mekem Jeova i glad moa long yumi.
?Yu Save Mekem Wanem Taem Oli Skelem Yu Wetem Narafala Blong Daonem Yu?
Yes, taem oli skelem yu wetem brata sista blong yu no wan narafala yangfala we i luk olsem se hem i moagud long yu, samting ya i save mekem yu yu kros mo tingting blong yu i save foldaon. ?Yu yu save mekem wanem long taem olsem? Waes King Solomon i talem se: “Fasin luksave blong wan man i mekem se hem i no save kam kros kwik.” (Ol Proveb 19:11, NW ) ?Fasin luksave i save givhan olsem wanem? Olgeta we oli skelem yu wetem narafala, maet papa mama blong yu no wan tija, ating oli wantem halpem yu. Cathy i talem se: “Taem oli skelem mi wetem narafala mi askem se, ‘?Oli stap traem blong givhan long mi long wanem rod?’ ” Cathy i faenem se sipos hem i gat gudfala tingting olsem, hem i no save kam kros mo tingting blong hem i no save foldaon.
?Be olsem wanem sipos yu harem se oltaem nomo oli stap skelem yu wetem narafala? Olsem nao, maet papa no mama blong yu i skelem yu oltaem wetem brata no sista blong yu, se hem i moagud long yu. Sipos i olsem, ating i gud yu toktok wetem hem mo eksplenem wetem respek, wanem filing we yu yu gat taem hem i talem ol tok ya. Maet hem i no luksave se ol tok blong hem i stap spolem filing blong yu.
I tru se i gat wan “taem blong man i tok,” be yu no mas fogetem tu se i gat wan taem “blong man i stap kwaet.” (Prija 3:7) I nogud yu faerap long kros taem oli skelem yu wetem narafala. I moagud we yu wet gogo kros blong yu i godaon, nao yu toktok wetem hemia we i bin skelem yu wetem narafala. Sipos yu mekem olsem, ol tok blong yu bambae i gat moa paoa long hem.—Ol Proveb 16:23.
Plante taem yu save blokem filing ya blong harem nogud long tok we i skelem yu wetem narafala, sipos yu tingbaot ol gudfala fasin blong yu. Aposol Pol i talem long Timoti se: “Yu yu wan yang man nomo, be i nogud yu letem ol man oli luklukdaon long yu from samting ya.” (1 Timoti 4:12) Timoti i yangfala nomo taem oli putumap hem i kam wan elda long Kristin kongregesen. Ating samfala oli skelem Timoti wetem ol man we oli olfala moa long hem mo oli gat moa waes, nao oli talem tok we i daonem hem. I no stret we oli mekem olsem. Nating se Timoti i yangfala, be hem i kasem fulap waes mo save taem hem i wokbaot wetem Pol. Timoti i save olsem wanem blong yusumgud Tok blong God. Mo hem i lavem tumas ol Kristin brata sista blong hem.—1 Korin 4:17; Filipae 2:19, 20.
Taswe, nekis taem we oli skelem yu wetem narafala, traem tingbaot se: ‘?Samting we oli talem agensem mi, i stret no i no stret?’ Sipos i stret, traem lanem samting from. Be sipos oli sakem tok olbaot nomo, olsem, “?From wanem yu yu no olsem brata blong yu?” traem blong no letem tok ya i stikim yu. Traehad blong lukaot wan gudfala samting we yu save lanem from ol tok blong olgeta.
Jeova God i no stap skelem yu wetem wan narafala sinman blong luk se yu gud no yu nogud. (Galesia 6:4) Hem i no lukluk fes mo bodi blong man, be hem i kasem save long ol fasin we i stap long hat blong man. (1 Samuel 16:7) Yes, Jeova i luksave klia fasin blong yu, mo hem i save tu olsem wanem yu stap traehad blong kamgud moa. (Hibrus 4:12, 13) Hem i save se bambae yu mestem samtaem, be hem i lukluk moa long ol gudfala fasin blong yu. (Ol Sam 130:3, 4) Save ya nomo i naf blong givhan long yu blong yu no letem tok blong olgeta we oli skelem yu wetem narafala, i stikim yu.
[Futnot]
a Mifala i jenisim sam nem.
SAM SAMTING BLONG TINGBAOT
◼ Wanem kaen toktok blong skelem yu wetem narafala we i mekem yu yu kros?
◼ ?Sipos papa mama blong yu i skelem yu oltaem wetem narafala, yu save mekem wanem?
[Tok blong makem poen long pej 12]
“Mi no glad sipos hemia we i stap givim advaes long mi i talem nem blong narafala mo i se, ‘Yu mas traem kam olsem hem.’ Mi laekem moa sipos hem i talem sam gudfala fasin blong mi fastaem, nao biaen i toktok long kaen fasin blong soemaot slak fasin blong mi.”—Natalie
[Tok blong pija long pej 13]
I gud blong eksplenem wetem respek, wanem filing we yu yu gat taem oli skelem yu wetem narafala