Ol Yangfala Oli Askem . . .

?From Wanem i Gud Blong Folem Ol Rul Blong Baebol?

TINGBAOT sipos yu stap wetem tu narafala gel long skul mo yutrifala i stap kakae long medel dei. Wan long tufala i stap wajem wan niufala boe we i jes kam long skul blong yufala.

Ale, wan gel i talem long yu se: “Yu save, boe ya i laekem yu. Mi mi luksave samting ya long fasin blong hem blong lukluk yu. !Ae blong hem i stap long yu nomo!”

Narafala gel i lei i kam long yu mo i toktok long smol voes se: “?Mo yu save wanem? !Hem i fri, hem i no gat gelfren yet!”

Faswan gel i se: “Sore tumas we mi mi no fri. !Sipos no, bambae mi stap wetem hem naoia nomo!”

Biaen, gel ya i talem wan samting we yu yu no wantem harem nating.

“?Be from wanem yu yu no gat wan boefren?”

Yu yu save finis se bambae tufala i askem kwestin ya. Blong talem stret, yu yu wantem blong gat wan boefren. Be yu bin lesin long advaes ya we i talem se i moagud we yu wet fastaem gogo kasem we yu yu naf blong mared. Sipos i no from samting ya . . .

Narafala gel i talem se: “Hemia i from jos blong yu, ?no?”

Yu yu stap tingting se: “?Olsem wanem hem i save tingting blong mi?”

Faswan gel i jikim yu i se: “Yu, oltaem yu stap tokbaot Baebol, Baebol, Baebol. ?From wanem samtaem yu no save gat gudtaem?”

?Olsem wanem? ?Samtaem samting olsem i bin hapen long yu? ?Ol narafala oli bin jikim yu from we yu traem blong folem ol rul blong Baebol? ?Yu yu mekem wanem long taem ya?

◼ Yu talemaot wetem strong tingting, bilif blong yu long saed blong ol gudfala fasin.

◼ Yu harem se yu sem, be yu traem bes blong yu blong eksplenem bilif blong yu.

◼ Yu ting se tufala fren blong yu oli talem samting we i stret. !Yu stap mestem ol samting we oli save mekem yu yu haremgud!

?Olsem wanem? ?Samtaem yu stap askem kwestin ya: ‘?I blong nating nomo we mi traehad blong folem ol rul blong Baebol long laef blong mi?’ Wan yangfala we nem blong hem Deborah i bin tingbaot samting ya.a Hem i talem se: “Ol fren blong mi long skul oli save mekem wanem we oli wantem. I luk olsem se oli no nidim blong talemaot ol samting we oli mekem long eni man. Mi mi harem olsem se ol rul blong Baebol oli mekem we mi mi no moa fri. Ol fren blong mi oli fri blong mekem eni samting we oli wantem, mo mi tu mi wantem stap fri olsem.”

?I Rong Blong Gat Tingting We i Hafhaf Long Saed Ya?

Asaf, wan man blong raetem Baebol, i bin ting se i blong nating nomo we hem i gat wan laef we God i glad long hem. Hem i raetem se: “Taem mi luk ol man nogud ya we ol samting long laef blong olgeta oli stap ron gud nomo, mo oli stap praod from, mi mi jalus long olgeta.” Mo hem i gohed moa i se: “Mi mi stap holem tingting blong mi i klin, mi no stap mekem sin, be hemia i blong nating nomo.”—Ol Sam 73:3, 13.

Jeova God i save se sam man bambae oli ting se i blong nating nomo we oli folem ol rul blong hem long laef blong olgeta. Taswe, hem i mekem se oli raetemdaon tingting blong Asaf long Baebol. Biaen, Asaf i kasem save se beswan fasin blong laef, hemia blong folem ol loa blong God. (Ol Sam 73:28) ?Olsem wanem hem i kasem save long samting ya? Asaf i waes. Hem i no tekem desisen ya afta we hem i kasem trabol mo i harem nogud. Nogat. Hem i luk ol mastik we ol narafala oli mekem mo samting ya i tijim hem. (Ol Sam 73:16-19) ?Yu yu naf blong letem ol mastik blong narafala i tijim yu?

Lukluk Ol Trufala Samting We Oli Hapen

King Deved i no mekem olsem Asaf. Fastaem Deved i kasem bigfala trabol long laef blong hem, nao biaen hem i jes kasem save se olgeta we oli no wantem folem ol rul blong God bambae oli harem nogud tumas. Deved i slip wetem waef blong wan man blong wok blong hem, mo biaen, hem i traem blong haedem sin blong hem. Frut we i kamaot se, Deved i mekem plante narafala oli harem nogud, hem i spolem God, mo hem wan i wari tumas. (2 Samuel 11:1–12:23) Afta we Deved i tanem tingting blong hem from sin blong hem, Jeova i pulum hem blong talemaot ol filing blong hem long wan singsing, mo ol tok ya oli stap gud long Baebol blong givhan long yumi tede. (Ol Sam 51:1-19; Rom 15:4) Taswe, yumi waes sipos yumi lanem samting from mastik blong narafala, mo tu, yumi stap mekem olsem Baebol i talem.

Blong givhan long yu blong folem eksampol blong Asaf mo blong no mekem semfala mastik we Deved i mekem, i gud we yu tingbaot toktok blong sam yangfala we oli kamaot long ol defdefren kantri. I bin gat wan taem we ol yangfala ya oli sakemaot ol rul blong Baebol. Blong talem stret, oli bin mekem rabis fasin long saed blong seks bifo we oli mared. Oli tanem tingting blong olgeta from sin blong olgeta, olsem we Deved i bin mekem, mo oli kam klin bakegen long fes blong God. (Aesea 1:18; 55:7) Tingbaot samting we oli talem.

Wekap!: ?Wanem samting i gat paoa long tingting mo aksen blong yufala?

Deborah: “Long olgeta yia we mi spenem long skul, mi luk evriwan oli gat ol boefren mo gelfren blong olgeta, mo mi luk olsem se oli hapi. Taem mi joen wetem olgeta mo mi luk we oli stap kiskis mo holholem olgeta, mi mi kam jalus mo mi harem se mi no gat fren. Mi spenem plante aoa blong tingting long wan boe we mi laekem. Samting ya i mekem se mi wantem tumas blong stap wetem boe ya, mo mi traehad blong faenem rod blong mekem samting ya i kamtru.”

Mike: “Mi mi ridim ol buk mo wajem ol stori long televisin we oli leftemap seks. Taem mi tokbaot seks wetem ol fren blong mi, samting ya i mekem se mi mi wantem traem. Biaen, taem mi mo wan gel i stap mitufala nomo, mi bin ting se sipos mi kisim mo holem hem, mi save stop bifo we mitufala i slip tugeta.”

Andrew: “Oltaem nomo mi stap lukluk ol doti pija long Intenet. Mi stat blong dring bitim mak. Mo mi joen long ol lafet wetem ol yangfala we oli no gat respek nating long ol rul blong Baebol.”

Tracy: “Taem mi mi gat 16 yia, samting we i impoten moa long mi, hemia blong stap wetem boefren blong mi. Mi mi save se fasin blong slip tugeta bifo mared i rong, be mi no agensem rabis fasin ya. Mi mi no gat tingting blong slip wetem wan boe bifo we mi mared, be ol filing blong mi oli winim tingting blong mi. Blong smoltaem afta we mi mekem rabis fasin ya, tingting blong mi i no trabol, mo mi no harem se mi bin mekem samting we i nogud.”

Wekap!: ?Olsem wanem? ?Yufala i glad taem yufala i folem fasin blong laef olsem?

Deborah: “Fastaem, mi harem se mi fri mo mi glad from we naoia mi kam sem mak olsem ol fren blong mi. Be kwiktaem afta, mi no moa filim olsem. Mi stat blong harem se mi rabis, mi no moa wan gel we i klin, mo laef blong mi i blong nating nomo. Mi mi no moa wan yangfala gel we i neva slip wetem man samtaem, mo bambae mi neva kam klin bakegen. Samting ya i mekem mi mi sore tumas. Stat long taem ya, mi stap askem oltaem se: ‘?Mi mi ting se mi hu? ?Mi ting se mi defren long ol narafala, ale mi save mekem sin be bambae mi no kasem trabol from?’ Mo: ‘?From wanem, from wanem mi tanem baksaed long ol gudfala rul blong Jeova we hem i lavem yumi?’”

Mike: “Mi mi stat blong harem se wan haf blong mi i ded. Aksen blong mi i mekem ol narafala oli harem nogud, mo mi traem blong satem ae blong mi long samting ya, be mi no naf blong mekem. Mi harem nogud taem mi tingbaot se mi stap ronem ol fasin we mi nomo mi wantem, be mi stap mekem ol narafala oli harem nogud. Mi no moa save slip. Sloslo, mi no moa tingbaot olsem wanem mi haremgud taem mi mekem rabis fasin long saed blong seks, be filing blong sem nomo mo harem nogud i kam strong long mi.”

Andrew: “Sloslo i kam isi moa long mi blong mekem ol rong samting we mi mi wantem mekem. Be long sem taem, mi harem nogud from mi save se mi mekem samting we i nogud, mo mi no glad long mi wan.”

Tracy: “Kwiktaem nomo mi luksave bigfala rong we mi bin mekem. Rabis fasin long saed blong seks i spolem yangtaem blong mi. Mi bin ting se mi mo boefren blong mi bambae mitufala i gat gud taem. Be nogat. Mitufala i jes mekem mitufala i safa, i sore, mo mitufala i harem nogud long hat blong mitufala. Evri naet mi krae long bed blong mi from we mi tingtingbak wetem sore se sipos mi bin mekem ol samting folem rod blong Jeova nomo.”

Wekap!: ?Wanem advaes we yufala i wantem givim long ol yangfala we maet oli ting se ol rul blong Baebol long saed blong klin fasin oli mekem se oli no moa fri?

Deborah: “Sipos yu lego ol rul blong Baebol, laef blong yu bambae i kam moa nogud. Tingbaot filing blong Jeova sipos yu folem advaes blong hem. Mo tekem taem blong tingtinggud long ol frut we oli save kamaot taem yu no obei long advaes blong hem. Rimemba se yu no mas tingbaot yu nomo mo samting we yu yu wantem. Ol samting we yu yu mekem oli save spolem plante narafala tu. Mo sipos yu no wantem lesin long advaes blong God, bambae yu spolem yu wan bakegen.”

Mike: “I tru, maet yu ting se ol fren blong yu long skul oli gat gudfala laef. Be bifo we yu folem olgeta, traem go klosap mo lukluk gud long laef blong olgeta. Jeova i givim ol gudgudfala samting long yu. Long ol samting ya, i gat respek we yu yu gat long yu wan, mo wan tingting, fasin, mo bodi we i klin. Sipos yu no bos long yu wan, nao yu sakemaot ol gudfala presen ya we God i givim long yu, i olsem se yu yu mekem we yu daon moa long ol narafala, mo oli no moa gat respek long yu. Tokbaot ol problem blong yu long papa mama blong yu mo long ol narafala we oli bigman long tingting. Sipos yu mekem wan mastik, yu mas hareap blong talemaot mo stretem. Sipos yu mekem ol samting folem wei we Jeova i wantem, bambae yu gat trufala pis.”

Andrew: “Taem yu no gat save long saed blong laef, yu ting se fasin blong laef blong ol fren blong yu i gud. Tingting blong olgeta bambae i gat paoa long yu. Taswe, i gud we yu jusumgud ol fren blong yu. Trastem Jeova, mo bambae yu no save harem nogud.”

Tracy: “Yu no mas talem se: ‘Samting ya i no save hapen long mi.’ Mama blong mi i talem stret long mi se fasin blong laef blong mi bambae i mekem mi mi harem nogud nomo. !Samting ya i mekem mi mi kros we mi kros! Mi ting se mi nao mi save moa. Be nogat. Yu mas folem ol rul blong Jeova long laef blong yu, mo joen wetem olgeta we oli mekem sem mak. Long rod ya, bambae yu glad moa.”

Ol Rul Blong Baebol—?Oli Mekem Yu Yu No Moa Fri No Oli Protektem Yu?

Sipos ol fren blong yu oli jikim yu from we yu traem blong folem ol rul blong Baebol, i gud we yu askem ol kwestin ya: ‘?From wanem oli no wantem folem ol rul we Baebol i givim long saed blong fasin blong laef? ?Olgeta oli ridim Baebol finis mo oli traem blong faenemaot sipos wan man we i obei long ol loa blong God i kasem gudfala samting from? ?Oli tingtinggud finis long ol frut we i kamaot taem man i no wantem folem ol rul ya? ?No oli jes mekem samting we ol narafala oli mekem?’

Maet yu save sam man we oli folem fasin we “bighaf blong ol man oli mekem.” (Eksodas 23:2) ?Olsem wanem? ?Yu yu no wantem blong mekem i gud moa i bitim olgeta ya? ?Olsem wanem yu save mekem olsem? Yu mas obei long advaes blong Baebol blong “pruvum se ol samting we God i wantem oli gud, oli mekem man i glad, mo oli stret gud olgeta.” (Rom 12:2, NW) Jeova i “harem gud oltaem,” mo hem i wantem se yu tu yu harem gud. (1 Timoti 1:11; Prija 11:9) Ol rul we oli stap long Baebol oli blong givhan long yu. Maet yu ting se sipos yu folem ol rul ya bambae yu no moa fri. Be blong talem stret, ol rul blong Baebol long saed blong ol fasin blong laef, oli olsem wan strap long jea blong plen no trak, we i protektem pasenja blong i no kasem kil.

Yes, yu save trastem Baebol. Sipos yu jusum blong folem ol rul blong hem long laef blong yu, bambae yu mekem Jeova i glad, mo ol rul ya oli save givhan long yu tu.—Aesea 48:17.

[Futnot]

SAM SAMTING BLONG TINGBAOT

◼ ?Wanem i save mekem se i had long yu blong folem ol rul blong Baebol?

◼ ?From wanem yu mas pruvum long yu wan se beswan rod blong laef, hemia blong folem ol rul blong God?