Mi Kasem Blesing From We Mi Putum God Fastaem Long Laef Blong Mi
Pierre Worou i talem stori ya
“Bonjour!” Oltaem, mi yusum Franis tok ya blong talem halo long man. Be long Novemba 1975, oli arestem mi from mi talem tok ya. Bambae mi talem long yu samting we i hapen we i mekem se oli arestem mi, mo wanem i kamaot biaen long samting ya.
MI MI bon long Jenuware 1, 1944, long Malété, wan smol ples afsaed long taon blong Savé, long sentrol Benin.a Papa mama i putum wan kastom nem blong Yoruba long mi se, Abiola. Taem mi yangfala yet, mi jenisim kastom nem ya i kam Pierre from plante man long taem ya oli save long nem ya.
Ol man blong taon oli putum ol smol nem long ol yangfala. Oli kolem mi se Pasta from we taem mi bon mi luk olsem wan lida blong skul long ples blong mifala. Be mi mi laekem plei futbol moa i bitim we mi joen long ol klas we oli tijim ol bilif blong jos.
Long 1959, mi go stap long Sakété, wan taon long saot blong kantri, blong gohed long skul. Mi stap wetem kasen brata blong mi Simon. Simon i wan tija mo hem i jes stat stadi Baebol wetem tu Witnes blong Jeova. Fastaem, mi mi no intres blong joen wetem olgeta long stadi. Be biaen, mi askem long narafala kasen blong mi, Michel, sipos hem i save folem mi, mo mitufala i joen long stadi blong Simon. Michel i agri, mo long stadi ya, hemia fastaem blong mi blong harem nem blong God, Jeova.
Wan Sande, Simon, Michel mo mi, mifala i plan blong no go long jos be blong go long miting blong ol Witnes. Tingting blong mifala i foldaon taem mifala i luk se mifala faef nomo i stap long miting, i gat mitrifala mo tufala Witnes ya. Nating se i olsem, mifala i luksave se ol tok we mifala i harem hemia trutok we i stap long Baebol mo mifala i gohed blong stadi. Michel i faswan long mifala blong givim laef blong hem i go long Jeova mo tekem baptaes. Tede, hem i wan paenia we i mekem wok blong Jeova fultaem.
Simon i go stap long not blong taon ya Kokoro, mo mi mi go wetem hem. Ol Witnes blong Jeova oli plan blong mekem wan asembli long vilej blong Ouansougon. Simon i tekem wan taksi, be mi mi ron 220 kilometa long baskel blong go long asembli ya. Mitufala tugeta i baptaes long asembli ya, hemia long Septemba 15, 1961.
Ol Traem Long Wok Blong Paenia
Blong givhan long mi long laef, mi mekem wok ya blong pentem mo salem ol pija mo long semtaem mi stap planem ol kakae blong salem. Taem Philippe Zannou, elda we i goraon blong visitim ol kongregesen, i visitim kongregesen blong mifala, hem i askem long mi sipos mi tingbaot blong mekem wok blong fultaem paenia. Afta we mi tokbaot samting ya wetem wan fren blong mi, Emmanuel Fatunbi, mitufala i plan blong statem wok blong paenia long Februari 1966. Sam yia biaen, mi stat blong mekem wok ya blong elda we i goraon blong visitim ol kongregesen. Mi mi visitim ol kongregesen we oli toktok lanwis Fon, Gun, Yoruba, mo Franis.
Biaen, mi mitim Julienne, wan naes Kristin sista we i gat sem tingting olsem mi, i laekem blong gat wan laef we i no fasfas tumas. Mitufala i mared long Ogis 12, 1971, mo Julienne i joenem mi long wok ya blong visitim ol kongregesen. Boe blong mitufala Bola i bon long Ogis 18, 1972. Taem mifala i goraon blong visitim ol kongregesen, mifala i go long baskel, mi mi sidaon long fored, ale, Julienne i sidaon biaen mo i karem Bola long baksaed blong hem. Wan narafala Witnes i karem ol samting blong mifala long baskel blong hem. Mifala i visitim ol kongregesen olsem blong fo yia.
Wan taem, Julienne i sik mo fulnaet hem i harem nogud tumas. Long nekis moning, mi go long rod, mi traem lukaot man blong givhan long mifala. Wantaem nomo, wan taksi i kam. Long ples we mifala i stap, i had blong faenem taksi. Antap long hemia, taksi ya i emti nomo. Hemia wan samting we i narakaen. Mi eksplenem trabol blong mi long draeva blong taksi mo mi askem long hem blong i tekem mifala i go long Porto Novo, hemia kapital blong kantri ya we i stap klosap 25 kilometa longwe. Draeva i agri blong mekem olsem. Taem mifala i kasem Porto Novo, draeva i smael long mi mo i talem se: “Trip ya i wan presen blong mi long yu. Bambae yu no pem.”
Julienne i mas stap long bed long haos blong wan Kristin brata blong tu wik. Dokta i gat kaen fasin long mifala, evri dei hem i stap kam luk Julienne. Mo tu, dokta i karem ol meresin we Julienne i nidim. Long laswan taem we dokta i jekem Julienne, mi askem dokta hamas mane we mi mas pem long hem. Mi mi fraet se dokta bambae i askem bigfala mane. Mi sapraes bigwan taem dokta i talem se, “Bambae yu no pem.”
Wan Bigfala Jenis
Long 1975, gavman blong Dahomey i kam wan Marxist gavman. Ale, nem blong kantri i jenis i kam Pipol blong Ripablik blong Benin. Fasin blong laef evri dei tu i jenis. I gat wan niufala tok tu we ol man oli stap talem blong talem halo long ol man. Tok ya se: “Pour la révolution?” (?Yu yu rere from revolusen?) Taem wan man i talem tok ya long yu, yu mas ansa se: “Prêt!” (!Mi rere!) Voes blong hat blong mifala we mifala i trenem gud folem Baebol, i no letem mifala blong talem ol tok ya blong sapotem politik blong kantri. Samting ya i mekem se ol man oli no laekem mifala nating.
Wan Sande, long en blong yia 1975, ol polis oli holem mi taem mi stap prij long ol haos wanwan, klosap long ples ya St. Michel. Olsem mi talem long stat finis, oli holem mi from we mi ansa se “Bonjour!” long wan man we i talem long mi se “Pour la révolution?” Oli tekem mi mi go long polis stesen mo oli kilim mi. Be long en blong dei ya, tri Witnes long kongregesen we i klosap oli storian wetem ol polis nao ol polis oli agri blong letem mi mi gofri.
Mi mi faswan long ol Witnes blong Jeova we oli arestem. Smoltaem biaen, oli arestem plante narafala Witnes tu. Gavman i tekova long ol Haos Kingdom, mo oli dipotem ol misinari. Oli klosem branj ofis mo plante Witnes oli mas aot long kantri. Samfala oli go long wes long Togo mo sam narafala long is long Naejeria.
Famle Blong Mifala i Kam Bigwan Moa Long Naejeria
Namba tu boe blong mitufala, Kola, i bon long Eprel 25, 1976. Tu dei biaen, gavman i stanemap wan loa (No. 111) we i putum tabu long wok blong ol Witnes blong Jeova. Mifala i aot i go long wan Haos Kingdom long Naejeria, be Haos Kingdom ya i fulap gud wetem ol refuji. Long nekis dei, ol brata oli askem long mifala blong go long ol kongregesen we oli stap klosap. Haos Kingdom i fulap long ol refuji mo evri taem we wan grup blong refuji i aot, narafala grup i kam. Oli yusum ol trak blong karem olgeta we oli jes kam i go long ol narafala kongregesen.
Branj ofis blong ol Witnes blong Jeova long Naejeria i askem mi blong mi visitim olgeta Witnes blong Benin. Biaen, mi kasem wok ya olsem elda we i goraon blong visitim ol kongregesen, mo mi visitim ol kongregesen long Naejeria we oli toktok lanwis blong Yoruba, mo biaen mi visitim ol kongregesen we oli toktok lanwis ya Gun. Mifala i yusum moto blong visitim ol kongregesen ya. Bola i sidaon long fored mo Kola i sidaon long medel blong mi mo Julienne.
Long 1979 mitufala i gat wan moa pikinini, wan gel we nem blong hem, Jemima. Samting ya i mekem se mi mas lego wok olsem elda we i visitim ol kongregesen. Yangfala sista blong Julienne, we mifala i stap singaot hem se Pépé, i aot long Benin, i kam stap wetem mifala. Famle blong mifala i stap kam bigwan. Mitufala i gat nara tu boe bakegen hemia Caleb we i bon long 1983 mo Silas long 1987. Mifala i eit evriwan long famle. Julienne mo mi, mitufala i wantem stap olsem gudfala papa mama, be mitufala i wantem tumas blong gohed long fultaem wok sipos i gat rod blong mekem olsem. ?Bambae mifala i mekem olsem wanem? Mifala i lisim wan graon mo mifala i planem maniok, kon mo taro. Biaen, mifala i bildim wan smol haos we i no flas tumas long vilej blong Ilogbo-Eremi.
Long moning, taem ol pikinini oli go long skul, mi mo Julienne i go prij. Oltaem mitufala i kamhom blong ful famle i save stap mo kakae tugeta. Biaen, afta we mifala i spel smol long medel dei, mifala i wok long garen. Julienne mo Pépé i salem ol kakae long maket tu. Mifala evriwan i wok had plante. Mifala i glad tumas we long ol yia ya, mifala i sik wanwan taem nomo.
Wan Nambawan Laef Nating Se Mifala i No Gat Hae Edukesen
Mitufala i neva pulum ol pikinini blong mitufala blong kasem hae edukesen. Mitufala i save se blong gat wan hapi laef, mifala i mas putum Kingdom fasples long laef blong mifala, mifala i mas wokem ol Kristin fasin, mo mifala i mas wok had. Mitufala i traehad blong putum ol tingting ya long hat blong ol pikinini blong mitufala. Mi stadi wetem olgeta, mo mitufala i glad bigwan blong luk we oli lavem Jeova, oli givim laef blong olgeta blong mekem wok blong hem, mo oli baptaes blong soemaot samting ya.
Pépé i olfala moa long ol pikinini blong mitufala mo hem i faswan blong lego haos blong mifala. Fastaem we hem i kam stap wetem mifala, mi mi tijim hem blong rid. Nating se hem i no bin skul plante, hem i putum tingting blong hem i stap strong long Baebol stadi blong hem, mo ol narafala samting we i joen wetem wosip we hem i mekem long God. Afta we hem i mekem wok olsem paenia blong sam yia, hem i maredem Monday Akinra, wan elda we i goraon blong visitim ol kongregesen, mo Pépé i joen wetem hasban blong hem long wok ya. Naoia, tufala i gat wan boe we nem blong hem, Timothy. Pépé mo Monday tufala i gohed blong mekem wok blong Jeova fultaem, mo Monday i glad long ol wok we hem i kasem long taem blong ol asembli.
Bola i kam wan man we i givhan blong kuk long wan bigfala kampani. Smoltaem biaen, wan long ol bos blong hem i luk gudfala fasin blong wok blong hem, fasin we hem i mekem i stret, mo ol narafala Kristin fasin we Bola i soemaot. Ale, bos ya i givim wan narafala wok long Bola hemia blong Bola i bos long samfala insaed long kampani. Samting we i impoten moa, hemia se Bola i wan gudfala hasban mo papa, hem i lukaotgud long waef blong hem Jane, mo trifala pikinini blong hem. Mo tu hem i wan elda we i tinghae long wok we hem i mekem long wan kongregesen blong ol Witnes blong Jeova long Lagos, Naejeria.
Kola i kam wan man we i givhan long man blong somap, mo hem i mekem fultaem paenia tu. From we hem i lanem Inglis long Naejeria, long 1995, branj ofis i askem hem blong wok long Translesen Dipatmen blong branj ofis blong ol Witnes blong Jeova long Benin. Hem i mekem wok ya 13 yia finis.
Wok Blong Prij Blong Mifala Long Benin
Mifala i glad tumas blong harem se gavman i karemaot loa ya we oli stanemap long Jenuware 23, 1990, we i putum tabu long wok blong prij long Benin. Plante refuji oli kambak long ples blong olgeta. Mo tu, plante niu misinari oli kam long Benin, mo branj ofis i open bakegen. Long 1994, mifala i muv i kambak long Benin, be Pépé, Bola, mo ol famle blong olgeta oli stap long Naejeria.
Mi faenem wan haftaem wok. Wetem smol mane we mifala i kasem from man we i rentem haos blong mifala long Naejeria, mo mane we Bola i givim long gladhat blong hem, mifala i naf blong bildim wan haos we i naf long mifala faef. Haos ya i no stap longwe long branj ofis. Jemima i mekem wok blong paenia blong bitim sikis yia, mo blong givhan smol long hem long saed blong mane, hem i somap ol klos. Biaen hem i maredem Kokou Ahoumenou, mo naoia, tufala i wok long branj ofis we i stap klosap long mifala. Caleb mo Silas oli stap finisim skul blong tufala. Bitim 40 yia nao Julienne mo mi, mitufala i mekem wok blong Jeova fultaem. Samting ya i kamaot nomo from we Jeova i halpem mifala, mo mifala evriwan long famle i joengud blong givgivhan long mifala.
God i blesem bigwan wok blong prij long Benin. Taem mi baptaes long 1961, i gat 871 Witnes blong Jeova we oli talemaot gud nius blong Kingdom long Benin. Long yia we oli arestem mi, namba blong ol Witnes i kam antap kasem 2,381. Long taem we mifala i kambak long Benin long 1994, namba i kam antap kasem 3,858, nating se blong 14 yia, gavman i putum tabu long wok blong prij. Tede, namba blong ol Witnes i bitim tu taem namba blong bifo, i gat bitim 9,000 Witnes mo long 2008 namba blong ol man we oli kam long Memoriol blong ded blong Kraes i kasem 35,752.
Samtaem, mi go long ples we oli arestem mi 30 yia i pas finis, mo mi stap tingbaot bakegen ol samting we oli hapen. Mi tangkiu bigwan long God from we hem i blesem famle blong mi. Mifala i no sot long wan samting. Mo naoia mi gohed yet blong talem halo long ol man wetem tok ya se “Bonjour!”
[Futnot]
a Long taem ya Benin i gat wan narafala nem hemia Dahomey mo hem i haf blong Wes Afrika we oli toktok Franis.
[Tok blong makem poen long pej 13]
Hem i smael long mi mo i talem se: “Trip ya i wan presen blong mi long yu. Bambae yu no pem”
[Tok blong makem poen long pej 14]
Mitufala i neva pulum ol pikinini blong mitufala blong kasem hae edukesen
[Tok blong pija long pej 15]
Long 1970, taem mi mekem wok blong elda we i goraon
[Tok blong pija long pej 15]
Wetem tufala faswan boe blong mitufala, Bola mo Kola, long 1976
[Tok blong pija long pej 15]
Tede, mi mo famle blong mi—waef blong mi, faef pikinini blong mi, tri smol bubu blong mi, mo famle blong Pépé