Kros—?Saen Blong Makem Kristin Skul?

LONG plante handred yia finis plante man oli agri se kros i wan saen blong ol Kristin skul. ?Be samting ya i tru? Plante man we longtaem finis oli stap bilif olsem, oli sapraes blong save se kros i no blong olgeta nomo we oli talem se oli Kristin. Plante skul raonabaot long wol we oli no Kristin, olgeta tu oli bin yusum kros.

Wan eksampel, stat long ol yia 1500 taem Hernán Cortés wetem ol “Kristin” ami blong hem oli stap rere blong agensem ol man Astek, oli karem sam raeting long flag blong olgeta we i talem se: “Yumi folem saen blong Tabu Kros wetem trufala bilif, from wetem saen ya bambae yumi win.” Oli mas sapraes tumas taem oli fanemaot se ol enemi blong olgeta we oli no Kristin oli tinghevi tumas long kros we i kolosap sem mak long kros blong olgeta. Buk ya Great Religions of the World i talem se: “Cortés wetem ol man blong hem oli no laekem nating fasin blong kilim man olsem sakrifaes we ol man Astek oli stap mekem mo ol fasin blong olgeta we oli olsem samting we Setan i yusum blong traem mekem olgeta oli folem ol fasin blong Kristin skul: . . . oli tinghevi long plante kaen kros olsem saen blong god ya blong win mo ren.”

Long nyuspepa ya La Nación, man we i bin raetem José Alberto Furque i talemaot se long ol yia we oli ron biaen long 1750, ol man blong stadi long ol man mo ol wok blong olgeta mo ol man we oli digim graon blong faenem ol samting blong bifo, oli statem wan rao long saed ya se weples ol defren kros oli stat mo wanem mining blong olgeta we oli stap faenem long plante ples long Sentrol mo Saot Amerika. !I luk olsem sam man oli bin strong tumas blong lukaotgud long pija blong kros olsem i saen blong ol “Kristin,” taswe oli talem se maet ol Kristin tijing oli kasem Amerika bifo we Kolambas i kamtru long ples ya long bot blong hem! Oli mas sakemaot bigfala tingting ya we i no gat stampa blong hem nating.

Taem ol dei oli pas ol samting we oli faenem long bisnes ya i stopem rao blong olgeta. Furque i talem se: “Buk we Smithsonian Institusen i prentem long 1893 long Wasington, D.C, Amerika, hem i talem se, long taem ya oli stanemap kros finis olsem wan tabu samting . . . bifo we ol fas waetman oli kam long Not Amerika, mo samting ya i pruvum se . . . olgeta kaen saen i stap long ol grup blong olgeta man olsem haf blong wosip blong olgeta long paoa we i save givim laef.”

Baebol i soemaot we oli no bin kilim Jisas nating long wan kros, be long wan pos nomo, no stau·rosʹ. Grik wod ya we i stap long Matyu 27:40‚ stampa mining blong hem se wan longfala pos no wan pis wud, olsem ol bigfala pos we oli stap yusum blong stanemap haos. Taswe kros i no wan mak nating blong wan tru Kristin skul. Jisas Kraes i soemaot stret saen, no “mak,” blong tru Kristin skul taem hem i talem long ol man blong hem se: “Nao from we yufala i stap laeklaekem yufala, bambae olgeta man oli luksave se yufala i man blong mi.”​—⁠Jon 13:⁠35.