Ol Dei Long Profet Tok Blong Daniel Mo Bilif Blong Yumi

“!Man we i stap gohed blong wet long samting mo i wet gogo kasem wan taosen tri handred tate faef dei i pas, hem i save haremgud!”​—DANIEL 12:12.

1. ?From wanem plante man oli no faenem trufala glad, mo trufala glad i joen wetem wanem?

EVRI man oli wantem glad. Be tede, smol namba blong man nomo oli glad. ?From wanem? Wan risen se, plante man oli lukaot fasin glad long rong ples. Oli lukaot fasin glad long ol samting olsem edukesen, mane, wok, no fasin blong kasem paoa. Be, taem Jisas i openem bigfala Toktok blong hem antap long Hil, hem i joenem fasin glad wetem fasin ya we man i luksave se hem i nidim ol samting long saed blong speret, fasin blong gat sore long man, hat we i klin gud, mo ol narafala fasin we oli olsem. (Matyu 5:​3-10) Fasin glad ya we Jisas i tokbaot i wan trufala fasin glad mo i save stap longtaem.

2. Olsem profet tok i talem, ?wanem i save mekem man i glad long taem blong en, mo yumi save askem wanem kwestin long saed blong samting ya?

² Long ol tabu Kristin long taem blong en, fasin glad i joen wetem wan samting bakegen. Long buk blong Daniel, yumi ridim se: “Yu go, Daniel. From we ol tok ya oli haed mo oli lok, gogo kasem taem blong en. !Man we i stap gohed blong wet long samting mo i wet gogo kasem wan taosen tri handred tate faef dei i pas, hem i save haremgud!” (Daniel 12:​9, 12) ?Ol 1,335 dei ya oli kavremap wanem taem? ?From wanem ol man we oli laef tru long taem ya oli save glad? ?Long taem blong yumi tede, yumi save bilif long samting ya? Yumi save kasem help blong ansa long ol kwestin ya sipos yumi lukluk bak long taem we Daniel i raetem ol tok ya, smoltaem afta we ol man Isrel i kamaot long kalabus long Babilon mo long namba tri yia blong Saeras, king blong Pesia.​—Daniel 10:1.

Fasin Blong Stanemap Bakegen i Karem Fasin Glad

3. ?King Saeras i mekem wanem samting we i karem bigfala glad long ol man Jyu we oli stap tru long God long yia 537 B.K.T., be wanem wok nao Saeras i no givim long ol man Jyu?

³ Long ol man Jyu, taem ya we oli kam fri long Babilon, hemia wan taem blong glad tumas. Afta long kolosap 70 yia we oli stap kalabus long defren kantri, Bigfala Saeras i askem olgeta blong gobak long Jerusalem blong bildim haos prea blong Jeova bakegen. (Esra 1:​1, 2) Olgeta we oli obei oli goaot wetem tingting ya, mo oli kasem kantri blong olgeta bakegen long 537 B.K.T. Be, Saeras i no askem olgeta blong stanemap wan kingdom we wan laen blong King Deved i save rulum.

4, 5. (a) Wetaem oli spolem kingdom blong Deved? ?From wanem? (b) ?Jeova i talem wanem we i soemaot se kingdom blong Deved i save stanap bakegen?

⁴ Samting ya i klia. Faef handred yia bifo, Jeova i bin mekem wan promes long Deved se: “Mo tru, bambae famle blong yu mo kingdom blong yu oli rili kam strong blong olwe long fored blong yu. Bambae jea blong king blong yu i stanap strong gogo i no save finis.” (2 Samuel 7:16) Sore tumas, plante king long laen blong Deved oli gat fasin agens, mo fasin blong nesen ya blong mekem blad i ron i bigwan tumas, mekem se long 607 B.K.T., Jeova i letem ol man oli spolem kingdom blong Deved. Wan narafala taem, we i no joen wetem sot taem ya we oli stap aninit long ol man we oli no laen blong Deved (Maccabees), Jerusalem i stap aninit long rul blong ol defren kantri stat long taem ya [607] kasem namba tu taem we oli spolem hem long yia 70 K.T. Taswe long yia 537 B.K.T. taem blong “ol hiten man oli save rul” i stat mo i gohed, long taem ya i no gat wan laen blong Deved i rul olsem king.​—Luk 21:24.

⁵ Nating se i olsem, Jeova i no fogetem promes we hem i mekem wetem Deved. Wetem ol vison mo ol drim, hem i soemaot long profet blong hem Daniel, ol samting we bambae oli kamtru long wol long ol handred yia stat long taem we Babilon i holem wol paoa kasem taem we wan king long laen blong Deved i save rulum bakegen kingdom blong ol man blong Jeova. Ol profet tok ya, we oli stap long Daniel japta 2, 7, 8, mo 10-12, i mekem bilif blong ol man Jyu we oli stap tru long God i strong se, i tru, bambae jea blong Deved i save “stanap strong gogo i no save finis.” !Tru ya, trutok olsem i karem fasin glad long ol man Jyu ya we oli kambak long kantri blong olgeta long yia 537 B.K.T.!

6. ?Olsem wanem yumi save se sam long ol profet tok blong Daniel oli mas kamtru long taem blong yumi?

⁶ Plante man blong eksplenem Baebol oli talem se kolosap evri profet tok blong Daniel oli bin kamtru finis bifo we Jisas Kraes i bon. Be i klia se tingting ya i no stret. Long Daniel 12:​4, wan enjel i talem long Daniel se: “Yu mas mekem ol tok ya oli haed mo lokem buk ya, gogo bambae taem blong en i kam. Plante man oli mas wokbaot lelebet, nao bambae tru save i save kam fulap.” Sipos buk blong Daniel i mas open​—ol mining oli kamaot fulwan​—bambae i kamaot nomo long taem blong en, i tru, sam long ol profet tok blong Daniel oli kamtru long taem ya.​—Ridim Daniel 2:28; 8:17; 10:14.

7. (a) ?Wetaem taem blong ol hiten man bambae i finis, mo yumi mas ansa long wanem impoten kwestin long taem ya? (b) ?Hu ya oli no “slef ya we i stret mo waes”?

⁷ Long 1914, taem blong ol hiten man i finis, mo taem blong lasdei blong wol i stat. Kingdom blong Deved i stanap bakegen, i no long Jerusalem long wol ya, be “long ol klaod long heven,” we yumi no save luk. (Daniel 7:​13, 14) Long taem ya, from ol wit blong gyaman Kristin skul oli stap gru, wok blong trufala Kristin skul i no klia​—long fes blong olgeta man. Nating se i olsem, oli mas ansa long wan impoten kwestin se: “?Hu i rili slef ya we i stret mo waes?” (Matyu 13:​24-30; 24:45) ?Hu i save mekem wok long wol ya long nem blong Kingdom blong Deved we i stanap bakegen? I no ol brata blong Daniel long saed blong bodi, hemia ol man Jyu. No gat. God i bin sakemaot olgeta from bilif blong olgeta i no strong mo oli stambol long hemia we i olsem Mesaea. (Rom 9:​31-33) !Yumi no save faenem gudfala slef ya long medel blong ol ogenaesesen blong Krisendom! Ol rabis wok blong olgeta i pruvum se Jisas i no save olgeta. (Matyu 7:​21-23) ?Ale, hu ya gudfala slef ya?

8. ?Hu ya “slef ya we i stret mo waes” long taem blong en? ?Olsem wanem yumi save samting ya?

⁸ I klia nomo, hemia smol grup blong ol tabu brata blong Jisas we long 1914 oli stap kolem olgeta se ol Baebol Studen be stat long 1931 oli bin tekem nem ya ol Wetnes blong Jeova blong makemaot olgeta. (Aesea 43:10) Olgeta nomo oli stap talemaot Kingdom ya we i stanap bakegen long laen blong Deved. (Matyu 24:14) Olgeta nomo oli no joen long ol fasin blong wol mo oli stap leftemap nem blong Jeova. (Jon 17:​6, 14) Mo ol profet tok blong Baebol long saed blong lasdei we i tokbaot ol man blong God i stret long olgeta nomo. Long ol profet tok ya, Daniel japta 12 i tokbaot wan profet tok long saed blong wan taem we i joen wetem ol 1,335 dei we i save karem fasin glad.

Ol 1,260 Dei

9, 10. ?Wanem i makem “wan taem, ol taem mo wan haf taem” long Daniel 7:​25, mo wanem buk blong Baebol we i tokbaot semfala taem ya?

⁹ Long Daniel 12:​7, yumi ridim faswan profet tok long saed blong taem se: “Bambae samting ya i kamaot long wan stret taem, ol stret taem mo wan haf taem. Mo taem we bambae hem i finisim wok ya blong seremaot paoa blong ol tabu man long ol haf, bambae olgeta samting ya i kasem en blong hem.”a Revelesen 11:​3-6 i tokbaot semfala taem ya, we i talem se bambae tufala Wetnes blong God oli save prij wetem klos we oli wokem long bag nomo, bambae tufala i prij tri yia haf mo biaen bambae oli kilim tufala i ded. Bakegen, long Daniel 7:​25, yumi ridim se: “Bambae hem i toktok agens long Hae God, mo hem i stap mekem trabol oltaem long ol tabu man ya we oli blong God ya we i Antap Olgeta. Mo bambae hem i gat plan blong jenisim ol taem mo ol loa. Mo God bambae i letem ol tabu man ya oli stap aninit long han blong hem, gogo wan taem mo tu taem, mo wan haf taem bakegen oli pas.”

¹⁰ Long laswan profet tok ya, “hem” i namba faef wol paoa taem yumi stat kaontem long taem blong Babilon. Hem nao “hon ya, wan smol wan,” we long taem blong paoa blong hem, Pikinini blong man i kasem “paoa blong rul mo hae nem mo kingdom.” (Daniel 7:​8, 14) Fastaem hon ya i pija blong Engglan, we long faswan bigfala faet blong wol, wol paoa i jenis i kam Engglan mo Amerika, we naoia Amerika i lidim. Long tri taem mo wan haf taem, no ol yia, wol paoa ya i save mekem trabol long ol tabu man mo i traem blong jenisim ol taem mo loa. Biaen, God i letem hem i winim ol tabu man.​—Lukluk tu long Revelesen 13:​5, 7.

11, 12. ?Wanem ol samting we oli stap kamaot gogo kasem stat ol 1,260 dei we i stap long profet tok?

¹¹ ?Olsem wanem ol sem kaen profet tok ya oli kamtru? Long ol yia bifo long Faswan Bigfala Faet Blong Wol, ol tabu brata blong Jisas oli givim woning long pablik se 1914 i stret taem ya we rul blong ol hiten man bambae i finis. Taem bigfala faet i faerap, samting ya i pruvum se ol man oli no lesin long woning ya. Setan i yusum wael “anamol” blong hem, hemia politik ogenaesesen blong wol we long taem ya, hem i stap aninit long Paoa blong Engglan, blong i traem “jenisim ol taem mo loa,” blong seftem taem ya we Kingdom blong God i save rul. (Revelesen 13:​1, 2) Setan i no win, hem i lus. Kingdom blong God i stanap long heven, longwe tumas blong ol man oli kasem.​—Revelesen 12:​1-3.

¹² Long ol Baebol Studen, bigfala faet ya i minim wan taem blong kasem traem. Stat long Janewari 1914 oli bin stap soemaot Photo-Drama of Creation, wan tok we i stanap long Baebol we i pulum tingting blong ol man i go long ol profet tok blong Daniel. Long hot taem long sem yia ya, bigfala faet i faerap long Not blong Wol. Long Oktoba, ol stret taem oli finis. Long en blong yia ya, ol tabu Kristin oli save se bambae ol man oli stap ronem olgeta, olsem yumi luk long vas blong yia we oli jusum long 1915 we Jisas i askem long ol disaepol blong hem se, “?[Yufala] i naf blong dring long kap ya we mi bambae mi dring long hem?” we i stanap long Matyu 20:​22, King James Version.

13. ?Olsem wanem ol Baebol Studen oli prij long ol 1,260 dei, we ol klos blong olgeta, oli wokem wetem bak nomo mo wanem i hapen long en blong taem ya?

¹³ Taswe, stat long Desemba 1914, smol grup blong ol wetnes ya oli ‘prij we klos blong olgeta, we oli wokem long bak nomo,’ oli stap stanap strong taem oli stap talemaot ol jajmen blong Jeova. Samting we i mekem plante oli sek se, long 1916, C. T. Russell, faswan presiden blong Watch Tower Bible and Tract Society, i ded. Taem faet ya i stap kam bigfala moa, ol man oli gohed moa blong agensem ol Wetnes. Oli putum sam long olgeta long kalabus. Samfala, olsem Frank Platt long Engglan mo Robert Clegg long Kanada, ol man blong gavman oli kilim olgeta gogo oli ded. Biaen, long Jun 21, 1918, from gyaman toktok we oli mekem agens long J. F. Rutherford, nyufala presiden, wetem ol brata we oli lidim Watch Tower Bible and Tract Society oli putum olgeta blong stap plante yia long kalabus. Taswe, long en blong taem we profet tok i tokbaot, “smol hon ya” i stopem wok blong prij long pablik.​—Daniel 7:​8, King James Version.

14. ?Olsem wanem ol samting oli jenis long ol tabu Kristin long 1919 mo afta?

¹⁴ Profet tok blong Revelesen i talemaot samting we i hapen biaen. Afta long smoltaem we oli no prij​—long tri dei haf we ded bodi blong olgeta i stap slip nomo blong rod​—ol tabu man ya oli laef mo oli wok strong bakegen. (Revelesen 11:​11-13) Long Maj 26, 1919, presiden mo ol brata we oli lidim Watch Tower Bible and Tract Society, oli kamaot long kalabus, mo biaen oli pruvum se oli fri olgeta long ol gyaman tok we oli mekem agens long olgeta. Kwiktaem nomo afta we ol tabu Kristin oli fri bakegen, oli stat blong mekem rod blong wok ya i save gohed strong bakegen. Taswe, faswan trabol we Revelesen i tokbaot i kamtru, oli kamaot long bigfala hol ya we oli stap long hem olsem we oli no mekem wok, olsem ol lokis long saed blong speret we i joen wetem bigfala smok, oli talemaot nogud fyuja blong gyaman skul. (Revelesen 9:​1-11) Long ol narafala yia we oli kam biaen, oli kakae gud long saed blong speret mo oli rere from samting we i stap long fored. Long 1921 oli prentem nyufala buk ya, The Harp of God, oli mekem blong givhan long ol nyuwan mo ol pikinini, blong lanem ol stampa trutok blong Baebol. (Revelesen 12:​6, 14) Olgeta samting ya oli hapen long wan narafala impoten taem.

Ol 1,290 Dei

15. ?Long wanem rod yumi save kaontem stat blong ol 1,290 dei? ?Taem ya i finis wetaem?

¹⁵ Enjel ya i talem long Daniel se: “Stat long taem ya we samting ya we oli stap mekem oltaem [“sakrifaes we oli stap mekem oltaem,” futnot] i no moa stap mo oli putum rabis samting ya we i nogud olgeta we i stap spolem ol man, bambae i gat wan taosen tu handred mo naente dei.” (Daniel 12:11) Long Loa blong Moses, “sakrifaes we oli stap mekem oltaem,” oli bonem long olta long Jerusalem long haos blong God. Ol Kristin oli no stap kilim anamol blong givim long God olsem sakrifaes, be oltaem oli givim wan sakrifaes long saed blong speret. Pol i tokbaot samting ya taem hem i talem se: “Oltaem yumi mas leftemap nem blong God. Fasin ya i olsem we oltaem yumi stap kilim anamol blong givim i go long hem, From we evri taem yumi talemaot nem blong Jisas long fes blong ol man, i olsem we yumi givim presen i go long God.” (Hibru 13:15; ridim Hosea 14:2.) Long Jun 1918 ol man oli tekemaot sakrifaes ya we oli stap mekem oltaem. Ale, ?wanem ya samting we i “nogud olgeta”​—namba tu haf ya we yumi wantem save? Hemia Ligofnesen, we ol kantri we oli winim faet, oli stanemap long en blong Faswan Bigfala Faet blong Wol.b Samting ya i nogud olgeta from we ol lida blong Krisendom oli putum hem long ples blong Kingdom blong God, oli se Ligofnesen i hop ya nomo blong olgeta man blong kasem pis. Oli putumap Ligofnesen long Janewari 1919. Sipos yumi kaontem ol 1,290 dei (tri yia, seven manis) stat long taem ya, bambae yumi kasem long Septemba 1922.

16. Long en blong ol 1,290 dei, ?wanem i pruvum se ol tabu Kristin oli rere blong mekem wok?

¹⁶ ?Wanem i hapen long taem ya? Yes, long taem ya ol Baebol Studen oli haremgud bakegen, oli fri long Bigfala Babilon, mo oli rere blong mekem wok. (Revelesen 18:4) Long wan asembli we oli mekem long Septemba 1922 long Seda Poen, Ohaio, Amerika, oli stat blong talemaot jajmen blong God long Krisendom long fasin we oli no fraet. (Revelesen 8:​7-12) !Ol tut blong ol lokis oli rili stat blong mekem ol man oli harem i soa! Wan narafala samting, namba tu trabol blong Revelesen i stat. Olsem wan bigfala hif blong Kristin ami​—we ol tabu man oli statem mo biaen bigfala kampani i gohed blong mekem namba ya i go antap—​i go long olgeta ples long wol. (Revelesen 7:9; 9:​13-19) Yes, en blong ol 1,290 dei i karem glad long ol man blong God.c Be i gat moa glad i stap yet.

Ol 1,335 Dei

17. ?Wetaem ol 1,335 dei i stat mo i finis?

¹⁷ Daniel 12:12 i talem se: “!Man we i stap gohed blong wet long samting mo i wet gogo kasem wan taosen tri handred tate faef dei i pas, hem i save haremgud!” Ol 1,335 dei ya, no tri yia, eit manis haf, i klia se taem ya i stat long en blong faswan taem. Yumi stat kaontem long Septemba 1922 kasem en blong taem ya we ol tri oli stat blong putum flaoa (Not blong Wol) long 1926. ?Wanem i hapen long taem ya blong 1,335 dei?

18. ?Wanem i soemaot se long 1922 i gat sam samting yet blong mekem?

¹⁸ Nating se ol impoten samting oli kamaot long 1922, i tru se samfala oli stap lukluk yet i go long ol samting we oli pas finis. Buk ya, Studies in the Scriptures, we C. T. Russell i raetem, i stap yet olsem wan nambawan buk blong stadi long hem. Mo tu, buklet ya we i goaot long plante ples long wol, Millions Now Living Will Never Die i givim tingting ya se long 1925, stampa tingting blong God blong mekem wol i kam Paradaes bakegen mo blong mekem olgeta we oli stap tru long hem gogo oli ded oli laef bakegen, bambae oli stat blong kamtru. I luk olsem se kolosap nao bambae fasin blong ol tabu man blong stanap strong agens long ol trabol i finis. Nating se i olsem, samfala we oli joen wetem ol Baebol Studen oli no gat strong tingting blong serem gud nyus wetem ol narafala man.

19, 20. (a) ?Olsem wanem plante samting i jenis long ol man blong God long ol 1,335 dei? (b) ?Wanem ol samting we i makem en blong ol 1,335 dei, mo ol samting ya i soemaot wanem long saed blong ol man blong Jeova?

¹⁹ Taem ol 1,335 dei oli stap pas, olgeta samting ya oli jenis. Blong mekem ol brata blong yumi oli strong moa, oli mekem rod blong joen long Wajtaoa stadi oltaem. Oltaem oli tokbaot wok blong prij. I stat long Mei 1923, oli askem evriwan blong joen long wok blong prij long ol faswan tusde long evri manis, mo oli putumap taem long miting blong kongregesen long medel blong wik blong leftemap tingting blong olgeta long wok ya. Long Ogis 1923, long wan asembli long Los Anjeles, Kalifonia, Amerika, oli kasem save se parabol blong Jisas long saed blong ol sipsip mo ol nani i mas kamtru bifo long Rul blong Wan Taosen Yia. (Matyu 25:​31-40) Long yia 1924 oli dediketem radyo stesen ya WBBR, blong yusum blong talemaot gud nyus long ol radyo. Haf ya ‘Birth of the Nation’ (Wan Nesen i Bon) we i stap long Wajtaoa blong Maj 1, 1925, i givim wan stret save long Revelesen japta 12. Biaen, ol Kristin we oli stap tru long God oli save kasem savegud long taem ya blong trabol we i stat long 1914 kasem 1919.

²⁰ !Yia 1925 i kasem en blong hem, be lasdei i no kam yet! Stat long ol yia biaen long 1870, ol Baebol Studen oli bin stap wok we tingting blong olgeta i strong long wan det​—fastaem 1914, biaen 1925. Naoia, oli luksave se oli mas wok gogo kasem mak we Jeova i wantem. Wajtaoa blong Janewari 1, 1926, i karem impoten haf ya “?Bambae Hu i Ona Long Jeova?” i tokbaot nem blong God bitim bifo. Mo biaen, long Mei 1926 long wan asembli long London, Engglan, oli stanemap wan disisen we nem blong hem “Toktok We i Go Long ol Lida Blong Wol ya.” Samting ya i talemaot stret trutok long saed blong Kingdom blong God mo trabol we bambae i spolem wol blong Setan. Long sem asembli ya, buk ya Deliverance we i gat bigfala paoa, i kam faswan buk we i tekem ples blong buk ya Studies in the Scriptures. Nao ol man blong God oli stap lukluk i go long fyuja, oli no stap lukluk i go biaen. Ol 1,335 dei oli kam long en blong olgeta.

21. ?Fasin blong stanap strong tru long ol 1,335 dei i minim wanem long ol man blong God long taem ya, mo profet tok long saed blong taem ya we i stap kamtru i minim wanem long yumi?

²¹ Samfala oli no wantem jenisim tingting blong olgeta folem ol samting ya we oli stap hapen, be olgeta ya we oli stanap strong go kasem en oli rili glad. Mo tu, taem yumi lukluk bak long ol profet taem ya we oli bin kamtru, yumi tu yumi glad, from samting ya i mekem bilif blong yumi i strong se smol grup blong ol tabu Kristin we oli bin laef tru long ol taem ya, oli rili slef ya we i stret mo waes. Long ol yia we oli kam kasem naoia, ogenaesesen blong Jeova i bin gru i kam bigwan tumas, be slef ya we i stret mo waes oli stap yet olsem stampa blong ogenaesesen ya, oli stap lidim hem. !Nao, yumi glad tumas blong save se, long ol tabu Kristin mo ol narafala sipsip, i gat moa glad i stap yet blong oli kasem! Bambae yumi luk samting ya taem yumi stadi long ol narafala profet tok blong Daniel.

[Ol futnot]

?Yu Save Eksplenem?

◻ ?Olsem wanem yu save se sam long ol profet tok blong Daniel oli mas kamtru long taem blong yumi?

◻ ?From wanem yumi save bilif se haf blong smol kampani we tabu speret i makemaot olgeta nao i “slef ya we i stret mo waes”?

◻ ?Wetaem ol 1,260 dei oli stat mo oli finis?

◻ ?Wanem samting we i stanap bakegen long taem blong ol 1,290 dei we i mekem ol tabu Kristin oli harem gud?

◻ ?From wanem olgeta we oli stap stanap strong kasem en blong ol 1,335 dei oli glad?

[Bokis blong pija long pej 11]

OL TAEM LONG PROFET TOK BLONG DANIEL

Ol 1,260 dei:

Desemba 1914 kasem Jun 1918

Ol 1,290 dei:

Janewari 1919 kasem Septemba 1922

Ol 1,335 dei:

Septemba 1922 kasem Mei 1926

[Tok Blong Pija Long Pej 8]

I klia se long 1919 “slef ya we i stret mo waes” hem i haf blong smol kampani we tabu speret i makemaot olgeta

[Tok Blong Pija Long Pej 10]

Ol hedkwota blong Ligofnesen long Geneva, Swiselan

[Credit Line]

UN photo