Is Mo Wes, Jeova i Givim Paoa Long Ol Man Blong Hem

LONG ol teritori we oli putum tabu long wok blong prij, ol ples we oli seraot from faet, mo long ol kantri we oli bin tekemaot ol tabu long olgeta i no longtaem​—⁠yes, long olgeta ples long wol​—⁠Jeova i stap gohed blong givim long ol Wetnes blong hem, “paoa ya we i bigfala tumas.”​—⁠2 Korin 4:⁠7.

Gudfala Samting Long Ples We Oli Putum Tabu Long Hem

Long wan grup blong aelan long Fa Is, 17 yia nao we oli bin putum tabu long wok blong prij. ?Tingting blong ol Wetnes i foldaon from? !No gat! Long manis Mei we i pas, oli kasem wan nyufala namba blong 10,756 pablisa, we 1,297 long olgeta oli stap wok olsem ol fultaem minista. Taem fasin blong wol ya i stap kam nogud moa, ol manples oli laekem moa blong lesin long trutok. From samting ya oli bin givim ripot blong 15,654 Baebol stadi we oli stap mekem long haos blong olgeta we oli intres. I no longtaem afta, 25,397 man oli kam long ol miting blong tingbaot ded blong Jisas we oli mekem wetem kwaet fasin.

Taem oli mekem Distrik Asembli ya “Tijing blong God”​—⁠bakegen oli mas folem waes fasin we i stret wetem ol samting we oli stap hapen long ples ya​—⁠ol brata oli glad tumas blong kasem, long lanwis blong ples ya, ol nyufala buk we ol brata long Yunaeted Stet tu oli kasem. Ol transleta, olgeta we oli ridim blong faenem mastik, mo ol narafala oli bin wok ovataem blong oli save mekem rere impoten buk ya, we i gat plante handred pej blong hem, blong bambae i save kamaot long stret taem. Mo wan kampani blong prentem buk i glad blong mekem naesfala wok ya blong prentem mo somap ol buk. Ol man we oli kam long asembli oli glad tumas blong kasem buk ya, wetem ol naesfala kala blong bitim wan taosen pija. Plante haeman blong gavman oli respektem ol Wetnes blong Jeova, mo plante taem fasin agens i kamaot bigwan long ol lida blong Krisendom. Yumi hop se i no longtaem bambae oli tekemaot tabu ya.

?Olsem Wanem Long Amerika?

Ol Wetnes blong Jeova long ol kantri ya long Wes oli joengud wetem ol brata blong olgeta long Is taem oli traem stretem ol trabol blong olgeta, mo tabu speret blong Jeova i givhan long olgeta blong winim ol hadtaem. Eksampel, ripot we i kam biaen i tokbaot ol grup blong man we oli stap planem drag long wan ples long Latin-Amerika we plante taem oli stap pastru long ol bigfala bus blong salem drag long fasin we i no folem loa.

Wan grup blong ol Wetnes i tekem wan bas blong go long wan teritori long bus. Taem oli kamaot long bas, oli luk wan smol rod we i no go insaed velej. Ale faef brata oli go blong luk se smol rod ya i go weples, mo oli talem long ol sista mo ol pikinini blong wokbaot i go prij long velej. Wan long ol brata ya i talem se:

“Long tu haoa we mifala i stap wokbaot long rod ya, mifala i luk we i no gat plante haos nating i stap. Ale, wantaem nomo, eit man we oli gat ol tul blong faet mo oli kavremap hed blong olgeta oli kamaot long bus. Samfala oli gat ol bigbigfala masket, mo samfala oli gat ol bigbigfala naef. ?Mifala i kasem wanem? Mifala i stat blong askem se oli wantem wanem, be oli talem long mifala blong stap kwaet mo no talem wan samting​—⁠wokbaot nomo i go long fored. !Mifala i mekem olsem! Tu haoa bakegen we mifala i stap wokbaot long bigfala bus, mifala i kasem wan klia ples we i klia se hem i wan ples blong ol ami. I gat ol gad wetem masket oli stap long evri ples. Long medel i gat wan haos we oli jes mekem we i gud lelebet mo oli lidim mifala i go long hem.

“Mifala i sidaon finis taem wan man we i klia se hem i hed blong ol ami blong ples ya i toktok long mifala. Hem i putum klin mo gudfala klos, i skul gud, mo hem i wan haeman. Hem i poen long wan brata long grup blong mifala mo i talem long hem blong stanap. Ale i askem long hem se: ‘?Wanem tingting blong yu long grup blong [mifala]?’ Brata ya we i kasem save fulwan ples we mifala i stap long hem, i ansa se: ‘Yes, mifala i save long grup blong yufala, be mifala i no gat intres long hem no long olgeta narafala grup blong politik tu. Wan risen nomo blong mifala i kam long ples ya i blong talemaot Kingdom blong Jeova we Jisas i rulum. I no longtaem bambae hem i spolem ol politik gavman blong naoia mo bambae hem i karem nambawan blesing long ol man long wol ya we bambae i kam wan Paradaes​—⁠wan samting we i no gat man no grup blong man i save mekem.’

“Tingting blong man ya i jenis. Hem i stat blong askem kwestin. ‘?Yufala i lanem ol samting ya weples? ?Olsem wanem yufala i reregud blong tok olsem?’ Wan haoa haf, mifala i save givim wan gudfala wetnes long saed blong fasin blong wol mo mifala i soemaot se Baebol i soem hop ya nomo blong olgeta man. Mo tu mifala i eksplenem Rom japta 13​—⁠se mifala i obei long ol gavman we oli stap rul, be sipos oli talem wan samting we i no laenap wetem Tok blong Jeova, mifala i obei fastaem long Jeova, God blong mifala. Blong finisim, mifala i soemaot long hem ol buk we mifala i gat. Hem i tekem tri buk mo wan Baebol mo, mifala i sapraes tumas, hem i pem ol buk ya. Hem i talem se bambae hem i ridim olgeta.

“Afta, lida ya i talem long wan long olgeta man ya blong tekemaot mifala long ples ya. Smoltaem biaen mifala i stap long rod blong mifala blong gobak, mifala i stap talem tangkyu long Jeova from mifala i winim wan narafala ples blong prij long hem.”

Long Ples Blong Faet Long Afrika

Bigfala kantri blong Afrika i stap long medel bitwin Fa Is mo Fa Wes. Fasin we ol laen oli stap faet agensem olgeta i bin mekem se sam kantri long ples ya i kam olsem ol stampa ples blong faet. Long Laeberia, ol man blong Jeova oli bin kasem moa trabol from grup blong ol manples we oli stap faet. Fastaem i gat faet insaed mo raonabaot long bigfala taon long Oktoba mo Novemba 1992. Biaen, taem faet i stap kam bigfala moa long kantri ya, olgeta kongregesen oli go wanwan taem ol brata oli ronwe oli go long bus wetem olgeta narafala man. Be, fasin blong olgeta blong wok strong i stap sem mak nomo. Taem oli ronwe, oli prij, mo frut blong samting ya se oli givim wan bigfala wetnes long ol ples we oli stap longwe insaed long kantri ya.

Wan kongregesen blong ol brata we oli ronemaot olgeta long haos blong olgeta, oli bildim wan Haos Kingdom we oli save yusum blong smol taem long medel blong plantesin blong raba tri. Long wan taon kolosap long ples we oli stap faet long hem, long dei ol man we oli no joen long faet oli ronwe i go long plantesin blong raba tri we i stap raon long ples ya blong ronwe long ol bom we ol man oli sakem. !Ol brata long ples ya (wetem plante pablisa we oli ronemaot olgeta long bigfala taon ya, Monrovia) oli mekem plan blong gohed long wok blong prij mo plante taem yu save luk we oli stap prij long plante taosen man we oli stap haed aninit long ol raba tri! Taem wan plen i kam, ol brata mo sista oli jam i go insaed long wan hol long graon we i stap kolosap mo biaen, taem denja ya i pas, oli gohed wetem visit blong olgeta.

Wan samting blong sapraes, ol ripot blong taosen mo plante moa pablisa blong kongregesen we oli save sanem long Sosaeti i kasem wan medel namba blong 18.1 haoa, nating se i gat hadtaem from faet blong ol man long ples ya, mo oli stap mekem 3,111 Baebol stadi evri manis.

Long Afrika, long ol fo yia we oli pas, oli bin tekemaot tabu long wok blong ol Wetnes blong Jeova long 18 kantri. !Mo wan bigfala glad! Long Ogis 12, oli tekemaot tabu we oli bin putum blong blokem ol Wetnes long Malawi long Oktoba, 1967. Oli bin gohed nomo long wok blong talemaot gud nyus long fasin haed, be naoia ol Wetnes oli save gohed long fasin fri, nating se bambae oli mas wet blong mekem welkam long ol gudfala fren blong olgeta we ol man blong agens oli kilim olgeta oli ded. Long Mosambik, oli bin agri blong putum pis long Oktoba 4, 1992. Oli mekem gud bakegen sam samting we oli bin kam nogud long faet ya we i bin gohed long 16 yia. Long eria blong Kareoco, oli toktok bakegen wetem 375 brata mo sista we oli no bin toktok nating wetem ogenaesesen long ol seven yia we i pas. Oli holem wan spesel dei blong asembli long Malanj, bigfala taon blong distrik we bifo oli luk olsem ples blong wan rabis kalabus mo stampa ples blong “tijim bakegen”a ol Wetnes blong Jeova, plante long olgeta oli ol refujib we oli kam long Malawi. Wan total namba blong 2,915 man oli kam wan namba we i mekem olgeta oli sapraes, we insaed i gat man we i lukaot long taon ya, we i glad nomo blong mekem welkam long ol Wetnes blong Jeova. Ale stampa ples ya we bifo oli yusum blong “tijim bakegen” i kam wan stampa ples blong tijing blong God long taem ya.

Wan misinari long Tete i raetem se: “Wan memba blong UNHCR (United Nations High Commissioner for Refugees) i mekem wan gudfala toktok long saed blong ol brata blong mifala we oli stap long ol kalabus blong refuji long Distrik blong Tete. Hem i talem se ol Wetnes blong Jeova oli plan blong mekem ples blong olgeta blong stap long hem, oli stap seraot long ol narafala grup. Hem i talem se, ‘ples blong olgeta i wan ples ya nomo we ol samting insaed oli ron gud,’ hem i gohed se, ‘ol Wetnes blong Jeova oli klin, oli gat plan, mo oli gat save.’ Mo hem i askem blong tekem mi long plen i krosem bus blong mi wan mi save luk. Antap long skae, paelot i poen i go long tufala ples. Wan i olbaot mo i doti, wetem ol haos we oli wokem wetem sofmad mo oli fasfas we i no folem plan. Narafala i folem gudfala plan, wetem ol haos long laen we ol rod i seraotem olgeta. Ol haos ya oli klin, wetem ol yad we oli brumaot ol doti long olgeta. Oli pentem samfala haos ya wetem pen we olgeta nomo oli mekem. Paelot ya i talem se, ‘?Traem talem, weswan i blong yufala?’ Mi glad tumas blong mitim ol brata long ples ya. Naoia i gat eit kongregesen long velej ya blong ol Wetnes.”

Long “Kantri Blong Igel”

!Yes, hemia i no igel blong Yunaeted Stet! Bitwin Is mo Wes i gat wan kantri blong Yurop i stap, Albania, long lanwis blong ples ya, Shqipëria, nem ya i min “Kantri blong Igel.” I no longtaem, oli bin tekemaot tabu we i bin mekem ol Wetnes blong Jeova oli harem nogud long 50 yia, mo oli save joen wetem ol brata blong olgeta we oli kam long Is mo long Wes blong harem gud long fasin fri blong olgeta blong wosip. Oli rili ‘pemaot taem.’ (Efesas 5:16) Faswan asembli long histri blong Albania, wan dei asembli, oli mekem long Nasnal Haos, long bigfala taon ya, Tiran, long Sande, Maj 21. Long Sarede aftenun wan grup blong 75 Wetnes we oli wok olsem volontia, oli jenisim wan ples blong miting we i brobrok i kam wan haos asembli we i klin mo i flas gud. Wok ya i mekem ol man oli sapraes tumas. !Mo makemgud se long 75 volontia ya, i gat samting olsem 20 nomo we oli bin baptaes!

Weta i nogud. Taem ol brata blong ol defren ples oli kam​—⁠oli sekhan mo oli holemtaet olgeta blong soem lav blong olgeta​—⁠fasin ya i mekem spesel dei blong asembli ya i spesel tumas. Wetem bigfala glad, Brata Nasho Dori i mekem faswan prea. Hem i baptaes long 1930 mo naoia kolosap se hem i no moa save lukluk. Oli holem asembli ya long lanwis Albania, mo bighaf blong program ol spesel paenia blong narafala kantri nao oli mekem. Ol 585 man we oli kam oli singsing long sing ya “Ol Kristin Oli Givim Laef Blong Olgeta Long God”​—⁠wan long sikis singsing we oli bin tanem i go long lanwis Albania from asembli ya​—⁠taem 41 nyufala brata mo sista oli wokbaot i go long wora we ol brata blong Gris oli bin mekem ples blong hem insaed long Haos Kingdom blong ples ya. !Wan bigfala jans! Bifo, blong kasem wan Baebol i min se go long kalabus, mo namba blong ol man we oli joen long ol miting i kasem tu no tri man nomo.

Wan dei biaen long asembli, man we i lukaot long bigfala haos ya i telefon long ofis blong Watch Tower. Plante taem hem i gat smol intres nomo long man we i yusum haos ya. Hemia i wok blong namba tu daerekta. Be hem i talem se: “Mi jes telefon nomo blong talem tangkyu. Neva mi bin luk ples ya i klin olsem. Sipos mi mas tokbaot samting ya, mi save talem se wan win blong heven i kamdaon long bigfala haos ya blong mifala yestede. Enitaem we yufala i wantem yusum olting blong mifala, plis yufala i kambak, mo bambae mifala i givim long yufala fastaem. Yufala i save, mifala i rili wantem yufala blong kam evri tri manis we yufala i no pem wan samting.”

Ol Wetnes oli gobak long ol taon blong olgeta wetem strong tingting mo fasin tangkyu mo oli stat blong rere long Memoriol blong ded blong Jisas. Feftin dei nomo biaen, long Tusde, Epril 6, long seven ples, oli mekem ol faswan Memoriol long klia ples.

Long taon blong Berat, kolosap namba blong ol man we oli kam long miting i kasem 170, mo pris blong ples ya i kros tumas. Long ol 33 pablisa blong Kingdom long Berat, 21 oli baptaes long laswan asembli. Namba blong ol man we oli kam long Memoriol long Berat i kasem 472. Namba blong ol man we oli kam long ol narafala ples blong Memoriol tu i bigwan, bigfala samting ya i kamaot from frut blong nambawan wok we ol spesel paenia oli mekem.

Long taon ya blong Albania, Skoda, we kolosap i taon blong ol Katolik nomo, mo long ples ya i gat wan bigfala jyos haos, olgeta long jyos oli stat blong prentem wan nyuspepa evri manis, mo wanwan namba i tokbaot “Olsem Wanem Blong Stap Longwe Long ol Wetnes Blong Jeova.” Laswan namba i talem se: “!Ol Wetnes blong Jeova oli kavremap Skoda finis”! Wan bigfala ami blong tu Wetnes long ples ya tufala i hivimap 74 man long Memoriol, we ol man ya oli gat gudfala fasin mo strong tingting. Afta we oli harem tok blong Memoriol, 15 famle oli askem blong mekem Baebol stadi wetem olgeta. Long wan narafala taon, Dures, we i gat wan ami blong fo Wetnes, namba blong ol man we i kam i nambawan, i kasem 79.

From fasin agens blong ol yangfala blong Katolik, we oli talem se bambae oli yusum ston blong ronemaot ol Wetnes, ol brata oli muvumaot miting blong Memoriol long velej blong Kalmeti i Vokel we i stap long hil, i kam long haos blong wan brata long ples ya, we 22 man oli kam we i no gat trabol. I gat faef pablisa long grup ya, we tri long olgeta oli baptaes long laswan asembli long Tiran.

Long Vlore, tu yangfala man oli kasem wan kopi blong Wajtaoa, tufala i ridim, mo tufala i raet long Sosaeti se: “Naoia mitufala i putum nem blong mitufala se ol Wetnes blong Jeova from trutok we mitufala i lanem long Wajtaoa. Plis halpem mitufala.” Oli sanem tu spesel paenia oli go wok long ples ya, mo kwiktaem nomo wan long tufala yangfala ya i kasem ol mak blong kam wan pablisa. Hem i glad tumas blong stap long medel blong ol 64 man we oli kam long Memoriol long Vlore.

Wan brata blong Albania we i lanem trutok long Yunaeted Stet i kambak long taon blong hem, Jirokasta, biaen long yia 1950, long ples ya hem i gohed blong mekem samting we hem i save mekem gogo kasem we hem i ded. Hem i sakem sid blong trutok long hat blong boe blong hem. Taem oli tekemaot tabu, boe ya i askem help i go long Watch Tower Society. Wan narafala man long wan velej long not we hem i intres, hem tu i raetem wan letem blong askem help, ale Sosaeti i sanem fo spesel paenia long ples ya. Long Wenesdei moning afta long Memoriol, wan long olgeta i telefon long ofis blong Sosaeti long Tiran se: “Mi mas talemaot long yufala ol samting we tabu speret blong Jeova i bin mekem. Mifala i glad tumas. Memoriol ya i nambawan.” Namba blong ol man we oli kam i kasem 106, wetem seven pablisa ya blong Kingdom.

?Hamas man olgeta we oli kam long Memoriol? Long 1992, taem i gat 30 pablisa blong Kingdom nomo, namba blong ol man we oli kam long Memoriol i kasem 325. Long 1993, ol 131 pablisa oli hivimap 1,318 man oli kam insaed. Long tufala yia ya, namba blong ol man we oli kam i bin go antap ten taem long namba blong ol pablisa. !I gud tumas blong luk ‘man we i smolwan. . . i kam taosen man’ long sot taem olsem!​—⁠Aesea 60:⁠22.

“Mekem Ol Haos Tapolen Blong Yu i Kam Longfala Moa”

Taem ol Wetnes blong Jeova oli stap gohed moa blong prij long evri kona blong wol, oli stap talem se: “Mekem ples blong haos tapolen blong yu i kam bigfala moa. Yu no mestem. Mekem ol haos tapolen blong yu oli longfala moa, mo mekem ol rop blong haos tapolen blong yu oli strong. From we bambae yu go tru long raetsaed mo long lefsaed.” (Aesea 54:⁠2, 3) Fasin ya blong go tru long “bigfala haos tapolen” blong God​—⁠kongregesen blong ol man blong wosip long God long olgeta ples long wol i pija blong samting ya​—⁠i tru tumas se samting ya i bin kamaot klia long Is Yurop, antap moa long ol kantri we bifo oli stap aninit long Soviet Yunion. Afta we Jeova i stap givhan long ol man blong hem long ol yia we oli kasem trabol, naoia hem i stap givim bigfala paoa long ol Wetnes blong hem we oli nidim blong mekem ogenaesesen ya i kam bigwan mo i strong moa.

Long Mosko, Rasia, long Lokomotiv Stad, long 22 kasem 25 Julae, wan namba blong 23,743 man oli kam long intenasnal asembli ya “Tijing blong God” long las yia. ?Hu i ting se samting ya i save kamaot, nating se tu yia i pas finis? !Be oli bin stap long ples ya! Bitim 1,000 man oli kam long Japan mo Koria, kolosap 4,000 oli kam long Yunaeted Stet mo Kanada, mo ol narafala taosen bakegen oli kam long bitim 30 kantri long Saot Pasifik, Afrika, Yurop, mo ol narafala ples​—⁠tru ya wan miting blong Is mo Wes. !Fasin blong joen wanples wetem bitim 15,000 brata mo sista blong olgeta long Rasia i leftemap tingting blong olgeta evriwan! Oli kasem bigfala glad.

Wan bigfala namba blong 1,489 nyufala Wetnes oli baptaes. Oli talemaot taem blong baptaes ya long Radyo mo nyus pepa raonabaot long wol, olsem nambawan pija ya we i stap long faswan pej blong nyus pepa ya The New York Times. Long taem blong baptaes, ol man oli klapem han blong olgeta we noes blong hem i olsem bigfala tanda, samting ya i kam bigwan moa biaen long taem blong laswan tok taem brata we i stap givim tok i talem tangkyu long ol 4,752 volontia mo ol haeman we oli givhan blong mekem asembli ya i nambawan, mo hem i talem se: “!Antap long olgeta samting ya, yumi talem tangkyu long Jeova!” Yes, tabu speret blong Jeova i bin blokem strong fasin agens long skul blong Otodoks mo i givim wan spesel paoa we i mekem asembli ya i karem bigfala glad i kamaot tru.

Be, plante man oli stap kam yet, long wan taon blong Yukren, Kiev, long namba 5 kasem 8 Ogis. Bakegen, ol volontia we oli rere blong wok oli klinim gud stad ya, mo bigfala Haos Kingdom ya i karem 64,714 olsem namba blong ol man we oli kam. Wan moa taem bakegen, ol Wetnes oli kam long Is mo long Wes mo olgeta ples long wol. Oli tanem ol impoten tok blong asembli ya i go long 12 lanwis. Ol 53,000 man, we oli kam long plen, long tren mo long bas, ol brata oli mas wet long olgeta long ol ples blong tren mo long ol epot mo karem olgeta i go long ples we oli slip long hem, long ol hotel, ol skul, ol praevet haos, mo long ol sip.c Wan ogenaesesen we i gat pis mo i gat save blong wok i mekem ol samting ya wetem smol mane nomo we i mekem se wan memba blong ol polis long taon ya i sapraes mo i talem tangkyu from.

aem blong baptaes we i tekem tu haoa haf i wan bigfala glad long asembli ya. Wan total blong 7,402 nyufala brata mo sista oli soemaot se oli givim laef blong olgeta long Jeova, taem bigfala noes blong olgeta man we oli klapem han i kamaot i kamaot long olgeta ples long bigfala stad ya. Hemia i bitim bigfala namba blong 7,136 man we oli stap tingbaot oltaem, taem 253,922 man ol kam long asembli long Nyu Yok Siti long 1958.

Taem dei blong jajmen i stap go blong kasem en blong hem, ol man we oli olsem sipsip we oli kamaot long Is mo Wes, mo tu long “olgeta ples long wol” oli hivap long wan fasin joen we i defren olgeta long histri blong man. Tru ya, wan “bigfala hif blong man, we . . . oli kamaot long olgeta kala, mo long olgeta laen, mo long olgeta kantri, mo long olgeta lanwis” oli stap joenem Isrel blong God, long saed blong speret blong talemaot bilif we oli gat long nambawan ransom sakrifaes blong Jisas, fandesen blong olgeta samting we oli bin mekem blong leftemap hae rul blong Jeova.​—⁠Ol Wok 1:8; Revelesen 7:​4, 9, 10.

[Ol futnot]

[Tok blong pija long pej 8]

Is i joen wetem Wes long Mosko mo Kiev