?God i Agri Long Olgeta Skul?

?Yu yu gat tingting ya se God i agri long olgeta skul? Ating olgeta defren kaen wosip we yu yu save, oli tokbaot ol gudfala fasin. ?Be samting ya i naf blong mekem God i glad long olgeta?

Samfala oli talem se, ‘Sipos yu wosip wetem fulhat blong yu, bambae God i glad long yu. Evri skul i gat sam samting long hem we i gud.’ Wan eksampel, hemia skul ya Bahae. Hem i gat tingting ya tu se God i glad long olgeta skul, mekem se hem i joenem bilif blong naen bigfala jyos blong wol wetem skul blong hem. Skul ya i stap talem se olgeta jyos ya oli kamaot long God, mo oli ol defdefren haf blong wan trutok nomo. ?Olsem wanem? ?Samting ya i tru?

Mo tu, taem yu harem we wan skul i givim oda long ol memba blong hem blong sakem wan bom blong posen gas long medel blong taon, we hem i save kilim i ded plante man, ating yu mas tingbaot sipos God i agri long wan skul olsem. Kot i jajem wan skul long Japan from we i bin mekem wan trabol olsemia. Mo tu, ?yu ting se God i save glad long wan skul we i pusum ol memba blong hem blong kilim olgeta wanwan i ded? Sam yia bifo, samting ya i hapen long ol man we oli folem wan lida blong skul, nem blong hem Jim Jones.

Taem yumi tingtingbak plante yia bifo, maet yumi askem se, ?God i save glad long wan skul we i statem ol faet, olsem bigfala faet we oli kolem Faet blong Tate Yia, we i stat long 1618 i go kasem 1648? Buk ya The Universal History of the World i talem se, faet ya bitwin ol Katolik mo ol Protestan, hem i “wan faet we i nogud moa i bitim ol narafala faet long histri blong Yurop.”

Ol Krused blong skul we oli kamaot biaen long yia 1000 go kasem 1300, olgeta tu oli kilim i ded plante man. Eksampel, long faswan Krused, ol man blong faet we oli talem se oli Kristin, oli yusum ol raf fasin blong kilim i ded ol Muslim mo ol man Jyu we oli stap long Jerusalem.

Mo tu, tingbaot samting we i hapen long taem blong Inkwisisin,a we i stat biaen long yia 1200 mo i gohed blong 600 yia. Long taem ya, ol lida blong skul oli givim oda blong bonem mo mekem plante taosen man oli harem nogud long bodi blong olgeta gogo oli ded. Man ya Peter De Rosa i raetem long buk ya Vicars of Christ​—The Dark Side of the Papacy, se: “Long nem blong pop, [ol man blong Inkwisisin] oli kilim i ded mo spolemgud ol man long fasin we i rabis olgeta, i bitim ol narafala taem long histri blong [man] long wol.” Peter De Rosa i tokbaot wan man long Spen we i joen long grup blong ol Dominikan, nem blong hem Torquemada, i se: “Hem i stanap long 1483, mo hem i rul long strong fasin blong feftin yia. Namba blong ol man we hem i kilim i ded i bitim 114,000, mo long olgeta ya, i gat 10,220 we hem i bonem olgeta oli ded long faea.”

Tru tumas, i no ol skul blong Krisendomb nomo we oli gat fol from blad blong plante man olsem. Wan Franisman we i savegud long ol waes blong wol, nem blong hem Blaise Pascal, i raetem long buk ya Pensées, se: “Taem strong bilif long saed blong skul i pusum ol man, oli mekem samting we i moa rabis, mo tu, oli glad moa blong mekem.”

Makemaot Olgeta From Ol Frut Blong Olgeta

God i no save agri long wan skul jes from wan gudfala samting we hem i mekem. Blong wan skul i stret long tingting blong hem, olgeta tijing mo wok blong skul ya oli mas laenap wetem trutok blong hem, Baebol. (Ol Sam 119:160; Jon 17:17) Ol frut blong wosip we God i agri long hem, oli mas laenap wetem ol rul blong Jeova God.

Long Bigfala Toktok blong Jisas Kraes antap long hil, hem i mekem i klia se, bambae i gat sam gyaman profet we oli talem se oli man blong God. Hem i talem se: “Yufala i mas lukaot long ol gyaman profet, blong oli no kam spolem yufala. Olgeta ya oli save kam long yufala, we oli kwaet olsem sipsip nomo, be fasin blong olgeta, oli olsem wael dog stret. Bambae yufala i save makem olgeta, long frut we i kamaot long laef blong olgeta. Man i no save go tekem frut blong nandao long rop we i gat nil, mo frut blong nakatambol long ol rabis rop olbaot. Gudfala tri, hem i save karem gudfala frut nomo, mo rabis tri, hem i save karem rabis frut nomo. Be gudfala tri i no save karem rabis frut, mo rabis tri i no save karem gudfala frut. Tri we i no karem gudfala frut, ol man oli save katemaot, blong sakem i go long faea. From samting ya, bambae yufala i save makem ol man ya long frut we i kamaot long laef blong olgeta.” (Matyu 7:​15-​20) Ol tok ya oli soemaot se yumi mas lukaotgud long saed blong speret. Maet yumi gat tingting ya se wan lida blong skul no wan grup blong skul i stret long tingting blong God mo Kraes, be maet yumi rong.

I Nidim Fasin Blong Lukaot

Nating we wan skul i talem se God i agri long hem, mo nating se ol lida blong skul ya oli ridim sam vas blong Baebol, samting ya i no minim se hemia nao kaen wosip we God i glad long hem. Maet ol lida blong skul ya oli mekem sam bigfala samting, we i luk olsem se paoa blong God i stap wok long olgeta. Be, samting ya i no minim se skul ya i tru, from we maet hem i no stap karem ol frut we God i wantem. Ol pris blong Ijip we oli man blong mekem majik long taem blong Moses, oli save mekem plante bigbigfala wok. Be samting ya i no minim se God i agri long olgeta.​—Eksodas 7:​8-​22.

Tede i sem mak olsem bifo. Plante skul oli leftemap ol tingting mo waes blong man, i bitim we oli folem ol samting we God i talem se oli trutok. Taswe, woning blong Baebol i stretgud, taem hem i talem se: “Yufala i lukaot: I no mas gat wan man we i tekem yufala olsem wan samting we hem i stilim. Man olsem i save yusum ol waes tok mo sam swit tok we oli emti nomo, we ol tok ya oli stret long ol kastom blong ol man, oli stret tu long ol stampa samting blong wol, be oli no laenap long Kraes.”​—Kolosi 2:​8, NW.

Afta we Jisas i tokbaot ol gudfala frut mo ol rabis frut, hem i talem se: “I no olgeta man evriwan we oli stap singaot mi se ‘Masta blong mi, Masta blong mi’ we bambae oli save go insaed long nyufala wol ya we God i king long hem. Man we i stap mekem ol samting we Papa blong mi long heven i wantem, hem nomo bambae i save go insaed. Long Lasdei, bambae plante man oli save singaot long mi se ‘Masta, Masta, long nem blong yu, mifala i talemaot ol tok we God i givim long mifala. Mo long nem blong yu, mifala i ronemaot plante devel. Mo long nem blong yu, mifala i mekem plante merikel. ?Olsem wanem long mifala?’ Be bambae mi mi save talem stret long fes blong olgeta, se ‘!Neva mi mi save yufala! Yufala i man blong mekem i nogud, yufala i gowe long mi.’ ”​—Matyu 7:​21-​23.

Skelemgud Ol Frut

Taswe, i klia se hem i impoten blong luklukgud long frut blong wan skul bifo we yumi talem se God i agri long skul ya. Tingbaot samting ya: ?Skul ya i joen long politik? Nao, makem ol tok ya long Jemes 4⁠:4 se: “Man we i stap folem ol fasin blong wol, olsem we i mekem fren wetem olgeta, wantaem nomo hem i mekem badfren long God.” Mo tu, Jisas i tokbaot ol trufala man blong hem se: “Olsem we mi mi no man blong wol ya, olgeta ya tu oli no man blong wol ya.” (Jon 17:16) Skul we God i agri long hem, hem i no joen long ol politik blong wol ya, from we wol ya i “stap long paoa blong Setan,” rabis speret ya we yumi no save luk. (1 Jon 5:​19) Defren olgeta, skul ya we God i agri long hem, hem i gohed nomo blong sapotem Kingdom blong God long han blong Jisas Kraes, mo hem i talemaot gud nyus long saed blong gavman ya long heven.​—Mak 13:10.

?God i save agri long wan skul we i sapotem fasin blong agensem ol oda mo loa blong gavman? Ansa hem i klia sipos yumi folem advaes blong Pol, se: “Yu mas gohed blong talem bakegen long olgeta, se oli mas obei mo stap aninit long han blong ol gavman mo ol haeman, we oli rul long olgeta. Oli mas stap rere oltaem blong mekem ol gudfala wok.” (Taetas 3⁠:⁠1, NW) Jisas i soem tu long ol man blong hem se, ‘ol samting we i blong Sisa, oli mas givimbak long Sisa, be ol samting we i blong God, oli mas givimbak long God.’​—Mak 12:17.

Tingbaot sipos wan skul i pulum ol memba blong hem blong joen long ol faet bitwin long ol kantri. Fas Pita 3:​11 i talem long yumi blong “mekem ol gudfala fasin” mo blong ‘lukaot laef we i kwaet, mo traehad blong kasem.’ ?Yu ting se, God i save agri long wan skul we ol memba blong hem oli rere blong faetem mo kilim i ded ol man blong semfala skul long wan narafala kantri? Ol memba blong skul we God i agri long hem, oli mas soemaot nambawan fasin blong God​—hemia lav. Mo Jisas i talem se: “From we yufala i stap laeklaekem yufala, bambae olgeta man oli luksave se yufala i man blong mi.” (Jon 13:35) Lav ya i defren olgeta long ol raf fasin blong no laekem narafala man, we oli stap kamaot long ol faet bitwin ol kantri.

Trufala skul i jenisim ol man blong faet oli kam ol man we oli laekem pis tumas. Hemia i sem mak long ol profet tok ya we oli raetem longtaem finis, se: “Bambae olgeta oli tekem hama, oli tanem ol naef blong faet blong olgeta oli kam aean blong brekem graon long garen, mo ol spia blong olgeta oli kam sisis blong katem han blong tri. Bambae wan nesen i no leftemap naef blong faet agens long narafala nesen, mo bambae oli no moa lanem fasin blong faet.” (Aesea 2:4) Ol man we oli mekem trufala wosip oli no sakem ol rabis tok agensem ol man, be oli mekem sem mak olsem oda ya i talem se: “Yu mas laekem ol man we oli stap raonabaot long yu, yu mas mekem i gud long olgeta, olsem we yu stap mekem i gud long yu. Hemia namba tu loa ya.”​—Matyu 22:39.

Ol man we oli folem trufala skul oli traehad blong mekem laef blong olgeta i laenap wetem ol rul blong Jeova God, mo oli no wantem nating blong folem ol fasin blong laef we oli no stret. Tok blong God i talem se: “Yufala i save finis. Ol man we oli stap mekem i no stret, oli no save go insaed long kingdom blong God. Yufala i no mastik long samting ya. Ol man we oli mekem nogud long saed blong seks, mo ol man we oli stap prea long ol narafala god, mo ol man we oli stilim woman blong narafala man, mo ol woman we oli stilim man blong narafala woman, mo ol man we oli gat fasin blong woman, mo ol man we oli stap slip wetem man, mo ol stil man, mo olgeta we oli griri, mo ol man blong drong, mo ol man we oli stap spolem nem blong narafala man, mo ol man we oli stap mekem kruked bisnes blong stilim mane, olgeta man ya bambae oli no save kasem kingdom blong God. I tru, bifo, sam long yufala i olsem nomo. Be naoia God i wasem yufala finis, i mekem yufala i tabu, mo i talem se yufala i stret man finis long nem blong Masta blong yumi Jisas Kraes, mo wetem speret blong God blong yumi.”​—1 Korin 6:​9-​11, NW.

Taem Blong Mekem Strong Disisen Blong Tekem Aksin

I impoten tumas blong luksave wanem kaen wosip i gyaman mo weswan skul nao hem i trufala skul. Buk blong Revelesen long Baebol, i kolem olgeta gyaman skul se ‘Bigfala Babilon.’ Hem i yusum wan pijatok blong tokbaot hem, wan woman blong rod we “olgeta king blong wol oli mekem nogud finis wetem” hem. Woman ya i gat fol from blad blong plante man we hem i kilim i ded, mo hem i holem wan kap we oli wokem long gol, “we i fulap long ol samting nogud, we oli doti tumas, we oli frut blong ol fasin nogud blong hem.” (Revelesen 17:​1-6) I no gat wan samting long saed blong woman ya we God i agri long hem.

Naoia i stret taem blong mekem strong disisen blong tekem aksin. Man we i Wokem Olgeta Samting mo we i gat bigfala lav, i singaot ol man we oli gat gudfala hat be oli stap yet long Bigfala Babilon, se: “Ol man blong mi, yufala i kam. Yufala i kamaot long hem. I nogud yufala i stap joen wetem hem long ol sin ya we hem i stap mekem, mo i nogud we bambae yufala i joen wetem hem blong panis wetem hem.”​—Revelesen 18:4.

Sipos yu wantem joen wetem skul ya we God i agri long hem, ale, traem storeyan moa wetem ol Wetnes blong Jeova. Bokis we i stap long haf ya i tokbaot sam bilif blong olgeta, wetem ol vas blong Baebol blong sapotem ol bilif ya. Jekem Baebol blong yu blong luk sipos bilif blong ol Wetnes i stret wetem Tok blong God. Traem faenemaot sipos skul blong olgeta i karem frut we yu ting se oli stret long trufala skul. Sipos yu faenem se hem i mekem olsem, ale, yu faenem skul ya we God i agri long hem.

[Ol futnot]

[Bokis blong pija long pej 5]

SAM BILIF BLONG OL WETNES BLONG JEOVA

BILIF VAS BLONG BAEBOL

WE I SAPOTEM HEM

Nem blong God hem i Jeova Eksodas 6:3; Ol Sam 83:18

Baebol hem i Tok blong God Jon 17:17; 2 Timote 3:​16, 17

Jisas Kraes hem i Pikinini blong God Matyu 3:​16, 17; Jon 14:28

Man i no kamaot olsem nomo, Jenesis 1:​27; 2:7

be God i wokem hem

Ol man oli kasem ded from we Rom 5:​12

faswan man i sin

Taem man i ded sol tu i no Eklesiastis 9:​5, 10;

moa laef Esikel 18:4

Hel hem i beregraon blong man nomo Job 14:13; Revelesen

20:13, King James Version

Ol dedman oli gat hop blong laef Jon 5:​28, 29;

bakegen long fyuja 11:25; Ol Wok 24:15

Kraes i givim laef blong hem long Matyu 20:28;

wol ya olsem wan ransom blong pemaot 1 Pita 2:​24;

olgeta man we oli obei 1 Jon 2:​1, 2

Olgeta prea oli mas go long Jeova nomo, Matyu 6:9;

tru long Jisas Kraes Jon 14:​6, 13, 14

I impoten tumas blong obei long olgeta loa 1 Korin 6:​9, 10

blong Baebol long saed blong stret fasin

I no stret blong yusum ol pija mo aedol Eksodas 20:​4-6;

long wosip 1 Korin 10:14

I no stret blong joen long wok blong Dutronome 18:10-​12;

ol rabis speret Galesia 5:​19-​21

I no stret blong tekem blad blong narafala Jenesis 9:​3, 4;

i kam insaed long bodi blong yumi Ol Wok 15:28, 29

Ol trufala man blong Jisas oli no joen Jon 15:19; 17:16;

long wol ya Jemes 1:​27; 4:4

Ol Kristin oli mas givim wetnes, oli mas Aesea 43:10-​12;

talemaot gud nyus Matyu 24:14; 28:19, 20

Baptaes we man i draon fulwan long Mak 1:​9, 10;

wora hem i wan saen se man i givim Jon 3:​22;

laef blong hem long God Ol Wok 19:​4, 5

Baebol i no agri long ol haenem we skul Job 32:21, 22;

i givim long sam man Matyu 23:​8-​12

Yumi stap laef long Daniel 12:4; Matyu 24:

“taem blong en” 3-14; 2 Timote 3:​1-5

Taem Kraes i kambak ol man oli no Matyu 24:3; Jon

save luk hem 14:19; 1 Pita 3:​18

Setan we yumi no save luk hem, Jon 12:31;

i rulum wol 1 Jon 5:​19

God bambae i spolem rabis wol Daniel 2:​44; Revelesen

blong naoia 16:14, 16; 18:​1-8

Kingdom blong God we Kraes i king Aesea 9:​6, 7;

blong hem, bambae i rulum wol ya Daniel 7:​13, 14;

long stret fasin Matyu 6:​10

Wan ‘smol kampani’ bambae i rul long Luk 12:32;

heven wetem Kraes Revelesen 14:​1-4; 20:4

Ol narafala man we God i agri long olgeta Luk 23:43;

bambae oli kasem laef we i no save finis Jon 3:​16;

long wan paradaes long wol Revelesen 21:1-4

[Tok blong pija long pej 4]

Plante taosen man oli ded long taem blong Inkwisisin

[Tok blong pija long pej 6]

Ol Krused oli mekem se plante tumas man oli ded

[Tok blong pija long pej 7]

Yumi save makem trufala skul from ol gudfala frut blong hem

[Foto Credit Line long pej 2]

Cover: Garo Nalbandian