?Olsem Wanem Blong Stretem Problem Long Kwaet Fasin?
RAF fasin i bin stat jes afta we God i wokem faswan man. Baebol i tokbaot raf fasin blong Ken, we i brata blong Ebel mo i fasbon boe blong faswan hasban mo waef. God i agri long presen we Ebel i givim i go long hem, be i no agri long presen blong Ken. Taswe, Ken “i kros tumas.” ?Ken i mekem wanem blong stretem bisnes ya? Hem “i kilim brata ya blong hem i ded.” Biaen, hem i luksave se hem i mekem wan nogud samting agens long God. (Jenesis 4:5, 8-12) Ken i gat badnem finis long fored blong Man we i Wokem hem. Be raf fasin we hem i mekem, i no givim gudnem long hem.
?Olsem wanem yumi save blokem fasin blong Ken, we hem i yusum paoa blong hem blong stretem problem?
Lego Raf Fasin, Mo Gat Respek Long Narafala
Tingbaot wan man we i glad blong luk taem oli kilim i ded Steven, faswan Kristin we i ded from bilif blong hem. (Ol Wok 7:58; 8:1) Man ya, Sol blong Tasas, i no wantem we Steven i stanap strong long skul blong hem. Mo Sol i sapotem raf fasin blong olgeta ya we oli kilim Steven i ded. Hem i ting se raf fasin ya bambae i stopem wok blong Steven. Maet Sol i no rili raf long evri haf blong laef blong hem. Nating se i olsem, hem i ting se raf fasin i wan rod blong stretem problem. Stret afta we Steven i ded, Sol i “stap mekem i strong tumas long ol man blong [Kristin kongregesen]. Hem i stap go long ol haos, i stap karemaot ol man mo ol woman we oli bilif long Jisas, mo i stap putum olgeta long kalabus.”—Ol Wok 8:3.
Albert Barnes, wan man blong mekem dip stadi long Baebol, i talem se Grik tok we oli tanem i kam “mekem i strong tumas,” i minim spolemgud. Oli yusum tok ya blong talem trabol we ol wael anamol, olsem laeon mo wael dog i save mekem. Barnes i eksplenem se: “Sol i girap agens long jos, olsem wan wael anamol stret. Hemia wan strong tok blong makem se Sol i wael olgeta mo i rili raf taem hem i stap ronem ol Kristin.” Long taem ya we Sol i stap go long Damaskas blong holem sam moa man blong Kraes, hem i “stap tok strong yet, i stap mekem promes blong kilim ol man blong [Kraes,] Masta blong yumi oli ded.” Taem hem i stap yet long rod, Jisas we i laef bakegen finis, i toktok long hem, nao Sol i jenisim fasin blong hem, i joen long Kristin Skul.—Ol Wok 9:1-19.
Taem Sol i joen long Kristin Skul, fasin blong hem i jenis. Yumi luksave samting ya long wanem we i hapen 16 yia biaen. Wan grup blong man i kamtru long kongregesen blong hem long Antiok, mo i talem long ol Kristin long ples ya se oli mas holem Loa blong Moses. Tok ya i mekem se ‘oli stap rao mo oli stap toktok longtaem.’ Sol, we long taem ya ol man oli stap kolem hem Pol, i talemaot tingting blong hem long rao ya. I klia se samting we hem i talem i statem wan strongfala fasin agens. Be, Pol i no yusum raf fasin blong stretem bisnes ya. Hem i agri long disisen blong kongregesen se, oli mas tekem bisnes ya i go long ol aposol mo ol elda long kongregesen blong Jerusalem.—Ol Wok 15:1, 2.
Long Jerusalem tu, ol elda oli “toktok longtaem lelebet” from bisnes ya. Pol i wet kasem we ‘oli no moa gat wan tok blong talem.’ Ale, hem i talemaot ol bigbigfala wok we tabu spirit blong God i mekem long ol Kristin we oli no sakomsaes. Ol aposol mo elda oli tokbaot sam vas long Baebol, mo biaen oli “agri” se bambae oli no putum ol hevi samting long ol Kristin we oli no sakomsaes, antap long ol rul we oli mas folem. Hemia ol rul we oli mas folem: “Bambae yufala i no kakae ol kakae ya we man i yusum finis blong mekem wosip long ol narafala god. Mo bambae yufala i no kakae blad. Mo bambae yufala i no kakae anamol we man i jokem nek blong hem nomo, we blad i stap yet long mit blong hem. Mo bambae yufala i no mekem nogud wetem woman.” (Ol Wok 15:3-29) Tru ya, fasin blong Pol i jenis. Hem i lanem blong stretem rao long kwaet fasin, i no wetem raf fasin.
Lego Raf Fasin
Samtaem biaen, Pol i givim advaes ya se: “Man blong wok blong Masta blong yumi, hem i no mas man blong faet, hem i mas mekem i gud long olgeta man. Mo hem i mas wan gudfala man blong tij, we tingting blong hem i longfala. Hem i mas wan man we i save stretem ol man we oli agens long hem, long fasin we i kwaet nomo.” (2 Timoti 2:24, 25) Pol i talem strong long Timoti, we i wan yangfala elda se, hem i mas stretem ol problem long kwaet fasin. Tok blong Pol i stret. Hem i save se yumi kam kros samtaem, nating we yumi Kristin. (Ol Wok 15:37-41) Taswe, Pol i givim advaes ya se: “Sipos yufala i kros, yufala i no letem we kros ya i lidim yufala blong yufala i mekem sin. Mo yufala i no stap kros, gogo kasem san i godaon.” (Efesas 4:26) Nambawan rod blong blokem yumi blong no faerap long kros, hemia blong bos long tingting blong yumi. ?Be olsem wanem blong mekem samting ya?
Tede, i no isi blong bos long tingting blong yumi taem yumi kros. Dokta Deborah Prothrow-Stith, we i seken hed tija blong Havad Skul blong Pablik Helt, i talem se: “Fulap man oli tingbaot olgeta nomo. Oli talem se ol gudgudfala fasin we yumi nidim—olsem fasin blong toktok gud tugeta, lesin long narafala, soem sore mo fasin fogif—oli blong ol slak man nomo.” Be, ol fasin ya nao oli soemaot se wan man i rili strong, mo oli nambawan rod blong winim raf fasin we i stap gru insaed long yumi.
Taem Pol i kam wan Kristin, hem i lanem wan rod we i moa gud, blong stretem ol rao. Rod ya i stanap long ol tijing blong Baebol. Pol i gat bigfala save long skul blong ol man Jyu. Taswe, hem i save gud Hibru haf blong Baebol. Hem i mas save ol vas olsem: “I nogud yu jalus long ol man blong faet we oli stap win, mo i nogud tu blong yu folem fasin blong olgeta.” “Man we i strong blong faet, hem i gud, be man we i save mekem tingting blong hem i longfala, hem i gud moa. Man we i save go mekem faet long ol narafala taon, mo i naf blong winim olgeta, hem i wan strong man, be man we i save blokem ol samting we hem nomo i wantem, hem i strong moa.” “Sipos yu no save holem kros blong yu, bambae i no gat man i save givhan long yu. Bambae yu kam olsem taon we i no gat bigfala stonwol i goraon long hem, we i isi nomo blong ol enemi blong hem oli kam mekem faet long hem.” (Proveb 3:31; 16:32; 25:28) Taem Pol i no kam Kristin yet, ol save ya oli no blokem hem blong no moa mekem raf fasin agens long ol Kristin. (Galesia 1:13, 14) Be, naoia we hem i wan Kristin finis, hem i no moa yusum raf fasin blong stretem ol rao, be hem i yusum ol pruf mo i storeyan blong traem winim tingting blong ol man. ?Wanem i givhan long hem blong mekem olsem?
Pol i tokbaot wan samting we i givhan long hem, taem hem i talem se: “Oltaem, yufala i mas folem fasin blong mi, olsem we mi mi stap folem fasin blong Kraes.” (1 Korin 11:1) Pol i gat bigfala tangkiu from samting we Jisas Kraes i bin mekem long hem. (1 Timoti 1:13, 14) Kraes i kam wan eksampel we hem i save folem. Hem i save olsem wanem Jisas i safa from olgeta sinman. (Hibrus 2:18; 5:8-10) Pol i save pruvum se profet tok ya blong Aesea long saed blong Mesaea i kamtru long Jisas, se: “Olgeta oli mekem i strong tumas long hem, be hem i mekem tingting blong hem i stap daon, nao i karem ol samting ya. Hem i no talem wan tok nating. Hem i olsem smol sipsip nomo we oli stap tekem i go blong kilim blong kakae, no bigfala sipsip we oli stap katemaot hea blong hem, be i no save krae. Hem i no talem wan samting nating.” (Aesea 53:7) Aposol Pita i raetem se: “Taem ol man oli tok nogud long hem [Jisas], hem i no tok nogud bakegen long olgeta. Taem oli mekem hem i harem nogud tumas long bodi blong hem, hem i no talem se bambae hem i givimbak fasin ya long olgeta. Hem i putum tingting blong hem i stap strong long God, we i stap jajem ol man long stret fasin.”—1 Pita 2:23, 24.
Pol i luksave rod we Jisas i folem blong winim ol hadtaem. Samting ya i givhan long hem blong jenisim fasin blong hem. Pol i givim advaes long ol Kristin brata sista blong hem se: “Yufala i mas givgivhan long yufala, mo taem wan long yufala i gat sam poen agens long narawan, tufala ya i mas fofogivim tufala. Yufala i mas fofogivim yufala, long sem fasin ya we Masta blong yumi i fogivim yumi.” (Kolosi 3:13) I tru se i impoten blong luksave se raf fasin i rong. Be samting ya i no naf. Yumi mas luksave tu ol samting we Jeova mo Jisas Kraes, tufala i mekem finis blong givhan long yumi. Samting ya bambae i halpem yumi blong gat strong tingting blong winim raf fasin.
?Hem i Isi?
Wan man Japan i nidim strong tingting olsem. Papa blong man ya, hem i wan soldia. Hem i save kros kwik, mo i bos long famle blong hem wetem raf fasin. Man Japan ya, i fesem hadtaem from raf fasin blong papa blong hem, mo hem i stap luk we mama blong hem tu i safa. Ale fasin blong hem i stat blong kam raf. Long evri ples we man ya i go, hem i karem tufala spesel naef blong faet, wan i longfala, wan i sotfala. Hem i yusum tufala naef ya blong stretem problem mo tu blong mekem ol man i fraet.
Taem waef blong hem i stat stadi Baebol, man ya i joen long stadi, be hem i no tinghevi long stadi. Be, taem hem i ridim buklet ya This Good News of the Kingdom,a hem i jenisim fasin blong hem. ?From wanem? Man ya i eksplenem se: “Taem mi ridim buk ya, aninit long tufala stamba tok ya ‘Jisas Kraes’ mo ‘Ransom,’ mi sem we mi sem. Nating se laef blong mi i nogud, mi laekem blong soem kaengud fasin long olgeta we oli stap klosap long mi. Mi haremgud blong mekem ol fren blong mi oli glad, be mi mekem ol samting ya nomo sipos oli no givim trabol long mi. Be nao, mi tingbaot Pikinini blong God, Jisas. Hem i rere blong givim laef blong hem blong sevem olgeta man, wetem mi tu. Mi mi harem nogud tumas, olsem we oli kilim mi wetem wan hama.”
Man ya i lego ol fren blong hem mo smoltaem biaen, hem i joen long Tiokratik Skul long wan kongregesen blong ol Witnes blong Jeova. Skul ya i blong givhan long olgeta we oli joen long hem blong gat gudhan blong tijim Baebol long ol narafala man. Skul ya i givhan bigwan long man ya. Hem i talem se: “Taem mi mi yangfala, mi mekem narafala i fraet mo mi gat raf fasin from we mi no save talemaot tingting blong mi long ol narafala. Taem mi lanem blong serem tingting blong mi wetem ol narafala, mi stat blong gat fasin ya we mi storeyan wetem olgeta blong stretem problem, i bitim we mi yusum raf fasin.”
?Hem i folem fasin blong Kraes, olsem Pol i mekem? Bilif blong hem i kasem traem taem fren blong hem, we tufala i bin mekem strong promes blong kam olsem wan brata, i traem blokem hem blong i no kam wan Kristin. “Fren” ya blong hem i faetem hem mo i tok nogud long God blong hem, Jeova. Man ya we bifo i raf tumas, i bos long tingting blong hem, i talem sore long fren ya, mo i talem se hem i no save holem promes blong tufala. Fren ya we i olsem “brata” blong hem i harem nogud tumas, nao i girap, i gowe long hem.
Man ya we bifo, i stap kros tumas, hem i winim raf fasin blong hem. Ale, hem i faenem plante brata mo sista long saed blong spirit, we oli joengud tugeta from we oli laekem God mo ol man raonabaot long olgeta. (Kolosi 3:14) Traem tingbaot, bitim 20 yia nao we hem i stap olsem wan Kristin we i givim laef blong hem i go long Jeova. Mo naoia, hem i stap wok olsem wan elda blong visitim kongregesen blong ol Witnes blong Jeova. !Hem i glad tumas we hem i save yusum Baebol blong soem se ol man we fasin blong olgeta i olsem anamol, oli save lanem blong stretem problem long kwaet fasin, olsem we hem i bin mekem! Hem i glad tumas long bigfala blesing ya we hem i gat blong tokbaot nambawan taem we bambae profet tok ya i kamtru long hem se: “Long Saeon ya, tabu hil blong Hae God, bambae i no moa gat man we i save mekem i nogud long narafala man, mo i no moa gat wan samting we i save spolem man. Kantri ya bambae i fulap gud long ol man we oli savegud Hae God, olsem we solwota i fulap gud long ples blong hem.”—Aesea 11:9.
Olsem aposol Pol mo man ya we bifo i raf tumas, yu tu, yu save lanem blong winim ol rao, mo stretem problem long kwaet fasin. Ol Witnes blong Jeova long ples blong yu, bambae oli glad blong givhan long yu blong mekem olsem.
[Futnot]
a Wan buk we Watchtower Bible and Tract Society blong Niu Yok, i wokem.
[Tok Makem Poen Pija Long Pej 5]
Tok blong Pol i stret. Hem i save se yumi kam kros samtaem nating we yumi Kristin
[Tok Blong Pija Long Pej 7]
Fasin tangkiu long ol samting we God i mekem long yumi i givhan long yumi blong gat pis wetem narafala