Oli Mekem Samting We Jeova i Wantem
Pol i Kamaot Long Ol Trabol
POL i stap kasem hadtaem tumas. Hem i stap long wan sip wetem 275 narafala man, nao wan win we oli kolem notis win (Euroaquilo) i kasem olgeta. Win ya i strongfala moa, bitim ol narafala win long Mediterenian si. Hem i strong tumas olsem hariken, nao oli no save lukluk san long delaet, mo oli no save lukluk ol sta long naet. Ol pasenja oli fraet se bambae oli ded. Nao Pol i tok blong enkarajem olgeta. Hem i talem long olgeta se God i soemaot finis long hem ol samting we bambae oli kamaot, nao hem i talem long olgeta se: “Bambae i no gat wan long yumi we i save lusum laef blong hem, sip ya nomo bambae i lus.”—Ol Wok 27:14, 20-22.
Afta we 14 naet oli pas long hariken ya, ol boskru oli sek from we oli sakem wan ledlaen mo oli faenem we i gat 20 fatom nomo.a Oli gohed smol, nao oli sakem ledlaen bakegen. Naoia i gat 15 fatom nomo. !Oli stap kam klosap long so! Be gud nius ya i save minim sam moa trabol tu. Long naet ya, solwota i save dragem sip ya i go olbaot long ples we solwota i no dip, gogo bambae hem i brok long ol ston mo i rek. Ol boskru oli waes, oli sakem angka. Sam long olgeta oli wantem pusumdaon dinggi blong bambae oli traem goso.b Be Pol i blokem olgeta. Hem i talem long kapten wetem ol soldia blong hem, se: “Olgeta ya oli mas stap long sip. Sipos no, bambae God i no sevem yufala.” Ale, kapten i lesin long Pol, nao olgeta 276 pasenja ya we oli fraet, oli stap wet gogo i brok delaet.—Ol Wok 27:27-32.
Sip i Rek
Long moning ya, ol pasenja blong sip ya oli lukluk wan pasis we i gat sanbij long hem. Tingting blong ol boskru i kam strong bakegen, nao oli katem ol rop blong ol angka, mo oli pulum sel long fored, gogo sip i muf i goso. Maet olgeta oli singaot bigwan long glad blong olgeta.—Ol Wok 27:39, 40.
Be wantaem nomo, sip i go fas long wan ples we solwota i no dip. Nao ol bigfala wef oli stap brekemaot sip ya long af blong hem. !Olgeta pasenja oli mas lego sip ya! (Ol Wok 27:41) Be i gat wan problem. Plante man long sip ya oli presina, mo Pol tu i presina. Loa blong ol man Rom i talem se ol gad oli no save letem ol man kalabus oli ronwe. Sipos oli ronwe, oli givim panis long gad, stret olsem we oli mas panisim presina long hem. Eksampel, sipos gad i letem wan man i ronwe we i bin kilim man i ded, bambae oli kilim gad ya i ded from.
Ol soldia oli fraet se samting ya i hapen long olgeta, nao oli wantem kilim olgeta man blong kalabus oli ded. Be kapten blong olgeta we i mekem fren finis wetem Pol, i blokem olgeta. Hem i talem long olgeta man blong oli jamdaon oli swimso, mo olgeta we i no save swim oli save holem ol plang mo ol narafala pis blong sip. Ale olgeta pasenja blong sip ya we i stap brok oli kasem so wanwan, !mo i no gat wan laef we i lus!—Ol Wok 27:42-44.
Merikel Long Molta
Olgeta oli taed tumas, nao oli stap spel long aelan ya Molta. Ol man ples oli “toktok narafala lanwis” we tok ya i save min tu se oli “man bus” (Grik, barʹba·ros).c Be ol man Molta oli no man bus nating. Defren olgeta, man ya Luk we i biaenem Pol i talem se: “Oli mekem i gud long mifala, we oli bitim mak. Nao olgeta ya oli mekem wan bigfala faea blong wom, nao oli stap lukaot gud long mifala evriwan, from we long taem ya i stap ren, mo ples i kolkol tumas.” Pol i joen long olgeta man ples ya blong pikimap ol hip stik mo sakem i go long faea.—Ol Wok 28:1-3, NW, futnot.
!Nao, wantaem nomo wan posen snek i kamaot, i kakae han blong Pol! Ol man Molta oli ting se maet Pol i wan man blong kilim man i ded. Oli gat tingting se God i save panisim ol man long haf ya blong bodi blong olgeta we oli mekem nogud wetem. Oraet nao, oli sek tumas taem Pol i saksakem han blong hem mo snek i foldaon i go long faea. Luk i lukluk samting ya, nao biaen hem i talem se: “Olgeta blong ples ya oli stap wet blong luk han blong Pol i solap, no blong hem i foldaon wantaem nomo, i ded.” Be no gat. !Nao tingting blong olgeta i jenis, oli stat talem we maet Pol i wan god!—Ol Wok 28:3-6.
Pol i stap tri manis long Molta, mo long taem ya man ya Publias we i jif blong aelan ya, i glad blong tekem Pol long haos blong hem. Nao Pol i stretem sik blong papa blong Publias, mo sam narafala sikman bakegen. Mo tu, Pol i planem ol sid blong trutok, mekem se ol gudfala man Molta oli save kasem plante blesing from.—Ol Wok 8:7-11.
Wan Lesen Blong Yumi
Olwe long minista wok blong hem, Pol i gat plante hadtaem. (2 Korin 11:23-27) Long stori we i jes finis, hem i kalabus from we hem i talemaot gud nius. Nao hem i mas fesem sam niufala traem: hariken i kasem olgeta mo sip i rek. Be nomata wanem trabol we hem i kasem, Pol i neva hafhaf long tingting blong hem, hem i strong oltaem blong talemaot gud nius. From eksperyens blong hem, hem i talem se: “Nao long wanem rod mi pas long hem, be mi stap harem gud. Sipos mi fulap gud, no mi hanggri, sipos mi gat plante samting, no mi trabol, be nating. Mi save mekem evri samting long paoa blong Kraes ya we i stap mekem mi mi strong.”—Filipae 4:12, 13.
!Ol trabol we yumi fesem long laef blong yumi, oli no mas slakem tingting blong yumi we i strong blong mekem wok blong trufala God! Taem wan trabol i foldaon long yumi, yumi mas putum ol trabol blong yumi long Jeova. (Ol Sam 55:22) Afta, yumi mas wet gogo yumi save luk olsem wanem hem i givhan long yumi blong winim traem ya. Be olwe long taem ya, yumi mas gohed blong mekemgud wok blong hem, from we yumi save we hem i stap lukaot long yumi. (1 Korin 10:13; 1 Pita 5:7) Nomata wanem trabol i kam long yumi, be sipos yumi stap strong, bambae yumi save kamaot long ol trabol olsem aposol Pol.
[Ol futnot]
a Wan fatom i olsem fo kiubit, no sikis fut, hemia 1,80 mita.
b Dinggi ya i wan smol bot we oli yusum blong goso taem sip i angka klosap long so. I klia we ol boskru oli wantem sevem prapa laef blong olgeta, be oli no tingbaot laef blong olgeta we oli stap long sip, we olgeta oli no save holem stia blong sip.
c Wan bigfala buk (Word Origins, we Wilfred Funk i raetem) i talem se: “Ol man Gris oli daonem ol narafala lanwis, oli talem se myusek blong olgeta long sora blong olgeta, i olsem ‘bar-bar.’ Taswe oli talem se eni man blong narafala lanwis, hem i wan barbaros.”