Ol Yangfala—Agensem Spirit Blong Wol
“Nao Spirit ya we yumi kasem finis, hem i no wan spirit we i kamaot long wol. Hem i Spirit blong God.”—1 KORIN 2:12.
1, 2. (a) ?Olsem wanem ol yangfala blong wol ya oli defren long ol yangfala insaed long kongregesen blong ol Witnes blong Jeova? (b) ?Wanem gudfala toktok we yumi save talem long bighaf blong ol yangfala Witnes?
WAN niuspepa blong Ostrelya, The Sun-Herald, i talem se: “Tingting blong ol yangfala tede i foldaon, oli harem olsem se i no gat man i wantem olgeta, mo oli stap mekem stronghed.” Niuspepa ya i gohed se: “Namba blong ol bisnes we kot i mas stretem wetem ol yangfala we oli mekem stronghed, i 22 pesen antap [moa long las yia] . . . Namba blong ol pikinini we oli stap karemaot prapa laef blong olgeta naoia, i go antap tri taem moa i bitim ol yia biaen long 1960 . . . Mo from we ol olfala mo ol yangfala oli defren olgeta, mo oli no moa joen tugeta, plante yangfala oli gohed moa long fasin blong tekem drag, alkol mo spolem laef blong olgeta.” Be, ol problem ya oli no stap long wan kantri nomo. Olbaot long wol, ol papa mama, ol tija, mo ol man we oli stadi long tingting blong man, oli sore blong luk se laef blong ol yangfala i nogud.
2 !Be ol gudfala yangfala we oli stap long ol kongregesen blong ol Witnes blong Jeova oli defren olgeta long ol narafala yangfala blong tede! I no minim se oli stretgud. Ol yangfala ya oli mas faet strong tu, blong agensem “ol krangke fasin blong ol yangfala.” (2 Timoti 2:22) Be bighaf blong ol yangfala ya oli no fraet blong holem strong long ol fasin we oli stret mo oli no wantem letem ol samting blong wol ya oli winim olgeta. !Mifala i wantem talem, wetem fulhat blong mifala, se mifala i glad long yu yangfala we yu stap winim faet ya agensem ol “giaman trik” blong Setan! (Efesas 6:11) Mifala i wantem talem sem tok ya we aposol Jon i bin talem, i se: “Ol yangfala. Mi mi raetem tok ya i kam long yufala, from we yufala i strong, mo from we Tok blong God i stap oltaem long laef blong yufala, mo from we yufala i winim Setan finis.”—1 Jon 2:14.
3. ?Tok ya “spirit” i save minim wanem?
3 Be, blong gohed blong winim faet ya agensem Setan, yufala i mas traehad blong blokem samting we Baebol i kolem se ‘spirit blong wol.’ (1 Korin 2:12) Wan buk we i tokbaot Grik lanwis, i talem se “spirit” i save minim “paoa, no tingting, we i fulumap, no i bos, long sol blong man.” Eksampel, sipos yu luksave se wan man i stap kros kwik, maet yu talem se hem i gat wan nogud “spirit.” “Spirit” blong yu, hemia paoa ya we i stap bos long yu, no tingting ya we i stap pulum yu, hem nao i stap bos long ol aksin mo toktok blong yu. Yumi save yusum tok ya “spirit” taem yumi tokbaot ol man wanwan no ol grup blong man. Aposol Pol i raetem leta i go long wan grup blong ol Kristin, hem i se: “Jisas Kraes, Masta blong yumi, bambae i soem gladhat blong hem from spirit we yufala i soem.” (Filimon 25, NW) Be nao, ?wanem spirit ya we i stap long wol? From we ‘wol ya i stap long paoa blong Setan,’ ?yumi save talem se spirit blong wol hem i save mekem i gud long yumi?—1 Jon 5:19.
Luksave Spirit Blong Wol
4, 5. (a) ?Wanem spirit i bin gat paoa long kongregesen blong Efesas bifo we ol memba blong hem oli kam Kristin? (b) ?Hu ya “jif ya blong paoa blong win,” mo wanem mining blong “win” ya?
4 Pol i raetem se: “God i mekem yufala i laef bakegen, nating we bifo yufala i ded from ol mastik mo ol sin blong yufala. Bifo, yufala i wokbaot long ol fasin ya, yufala i folem rod blong wol ya, mo yufala i folem jif ya blong paoa blong win, hemia spirit ya we i stap mekem wok naoia long ol man we oli no obei long God. Yes, bifo, yumi evriwan i stap long medel blong olgeta, mo yumi folem fasin we bodi blong yumi i wantem. Yumi mekem ol samting we bodi mo tingting blong yumi i wantem tumas. From samting ya, yumi pikinini blong kasem kros nomo, from yumi bon olsem, yes, yumi olsem ol narafala man nomo.”—Efesas 2:1-3, NW.
5 Bifo we ol Kristin blong Efesas oli folem Kristin fasin, oli stap folem “jif ya blong paoa blong win,” Devel Setan. “Win” ya i no minim wan ples we Setan mo ol rabis enjel oli stap long hem. Nogat. Taem Pol i raetem ol tok ya, Devel Setan mo ol rabis enjel oli stap yet long heven. (Skelem wetem Job 1:6; Revelesen 12:7-12.) Tok ya “win” i minim spirit, no tingting, we i stap lidim wol blong Setan. (Skelem wetem Revelesen 16:17-21.) Spirit ya i stap long olgeta ples, olsem we win i stap long olgeta ples raonabaot long yumi.
6. ?Wanem ya “paoa blong win,” mo olsem wanem hem i stap wok long laef blong plante yangfala?
6 ?Be wanem ya “jif ya blong paoa blong win”? I sua se tok ya i minim se “win” ya i gat strongfala paoa long ol man. Pol i talem se spirit ya i stap “mekem wok naoia long ol man we oli no obei long God.” Taswe, spirit blong wol nao i stap lidim man long ol fasin blong no obei mo fasin blong mekem stronghed. Paoa blong spirit ya i kamaot tru long ol fren we oli pulum yumi. Wan yangfala Witnes, i talem se: “Taem yu stap long skul, evri wan i pulum tingting blong yu blong mekem stronghed. Ol narafala yangfala oli save tinghae moa long yu sipos yu mekem samting we i narakaen.”
Ol Fasin We Oli Soemaot Spirit Blong Wol
7-9. (a) Talem sam long ol rod we spirit blong wol i stap wok long laef blong ol yangfala tede. (b) ?Yu yu luk sam long ol samting ya long ples blong yu?
7 ?Wanem sam fasin we oli soemaot se spirit blong wol i stap long ol yangfala tede? Fasin blong giaman mo fasin blong mekem stronghed. Wan buk i tokbaot wan ripot we i soemaot se, bitim 70 pesen blong ol yangfala we oli go long yunivesiti oli talem se oli bin giaman taem oli stap long haeskul. Ol doti tok, tok jik, mo tok swea, oli plante tu naoia long medel blong ol yangfala. I tru se, Job mo aposol Pol, tufala i bin yusum tok we sam man maet oli talem se hemia tok jik. Tufala i bin yusum ol tok ya blong soemaot se tufala i sapotem fasin we i stret. (Job 12:2; 2 Korin 12:13) Nogud fasin blong jik we plante yangfala oli talem, i no olsem. Plante taem ol tok jik ya oli bitim mak, oli no moa blong laf, be oli wan rod blong spolem nem blong narafala.
8 Wan narafala fasin we i kamaot long spirit blong wol hemia fasin blong joen oltaem long pleplei we i bitim mak. Ol naetklab blong ol yangfala, ol rev pati,a mo ol narafala kaen pleplei we oli wael olgeta, naoia oli kam antap bigwan long medel blong ol yangfala. Ol stael blong klos mo hea oli bitim mak tu. Plante yangfala tede, oli soemaot se oli folem spirit blong stronghed we i stap long wol, taem oli werem ol klos we oli bigbigwan bitim saes blong olgeta, mo stikim ol iaring olbaot long bodi blong olgeta. (Skelem wetem Rom 6:16.) Wan narafala fasin blong spirit blong wol hemia fasin blong bisi tumas blong kasem olting long saed blong bodi. Wan niuspepa i talem se, “ol man blong mekem bisnes oli stap pulum ol pikinini oltaem wetem ol nambawan toktok mo niufala samting.” Taem ol yangfala long Yunaeted Stet oli finis long haeskul, klosap oli luk 360,000 pablisiti finis long televisin. Maet ol fren blong yu tu oli pulum yu blong pem fulap samting. Wan gel we i gat 14 yia, i talem se: “Oltaem ol narafala oli stap askem se, ‘?Wanem mak blong sot, jaket no traoses blong yu?’ ”
9 Stat long taem we ol man oli raetem Baebol i kam kasem tede, myusek i wan tul we Setan i stap yusum blong pulum man blong mekem ol fasin we oli no stret. (Skelem wetem Eksodas 32:17-19; Ol Sam 69:12; Aesea 23:16.) Taswe, yumi no sapraes we wol ya i fulap wetem olkaen myusek we oli pulum tingting i go long seks, tokbaot ol doti fasin, mo we oli wael olgeta. Wan narafala fasin blong spirit blong wol ya hemia ol doti fasin long saed blong seks. (1 Korin 6:9-11) The New York Times i ripotem se: “Long tingting blong plante yangfala, seks i wan rod blong mekem se ol narafala oli save akseptem yu . . . Bitim tu long evri tri yangfala we oli go long haeskul, oli slip finis wetem wan boe no gel.” Wan toktok long The Wall Street Journal, i givim pruf se ol pikinini we oli gat bitwin 8 mo 12 yia oli stat finis “blong intres long ol fasin long saed blong seks.” Wan woman we bifo i bin mekem wok blong givim advaes long ol pikinini blong skul, i talem se: “Yumi luk se ol gel we oli stap long klas sikis yet, oli gat bel finis.”b
Sakemaot Spirit Blong Wol
10. ?Olsem wanem ol yangfala long sam Kristin famle oli letem spirit blong wol i winim olgeta?
10 Sore tumas, sam yangfala Kristin oli letem spirit blong wol i winim olgeta. Wan yangfala gel long Japan, i talem se: “Long fored blong papa mama blong mi mo ol narafala Kristin, mi mekem ol gudfala fasin, be mi gat wan dabol laef.” Wan yangfala long Kenya i talem se: “Mi gat wan dabol laef longtaem lelebet. Mi go long ol pati, lesin long ol rok myusek, mo joen wetem ol rabis fren. Mi save se i rong blong mekem olsem, be mi traem blong no tingbaot rong ya, mo mi hop se tingting ya se mi stap mekem i rong bambae i lus. Be no gat. Ol samting oli go nogud moa.” Wan narafala yangfala long Jemani i talem se: “Mi stat folem rong rod from we mi no jusum ol gudfala fren. Ale, mi stat blong smok. Mi bin wantem mekem i nogud long papa mama blong mi, be mi stap mekem i nogud long mi nomo.”
11. ?Olsem wanem Keleb i no letem tingting blong ol narafala ten spae i pulum hem blong givim wan ripot we i nogud?
11 Be, i gat rod blong agensem mo sakemaot spirit blong wol ya. Tingbaot eksampel blong Keleb bifo. Taem ten blong ol man ya we oli go blong lukluksave Promes Lan, oli kambak wetem wan nogud ripot long saed blong ples ya, Keleb mo Josua tufala i no fraet blong talem tingting we i defren long ol narafala man ya. Tufala i talem stret se: “!Olgeta! !Kantri ya we mifala i go luk, hem i gud we i gud! Sipos Hae God i glad long yumi, bambae hem i tekem yumi i go long ples ya, mo bambae hem i givim graon ya long yumi we kakae blong hem i nambawan.” (Namba 14:7, 8) ?Wanem i halpem Keleb blong no letem tingting blong narafala i winim hem? Jeova i tokbaot Keleb i se: “Tingting [“spirit,” NW] blong hem i narafala.”—Namba 14:24.
Soem Wan ‘Spirit We i Narafala’
12. ?From wanem i impoten blong soem wan ‘spirit we i narafala’ long ol toktok blong yumi?
12 Tede, ol yangfala oli nidim fasin no fraet mo strong tingting blong soem wan ‘spirit we i narafala,’ no wan tingting we i defren long tingting blong wol. Wan rod blong mekem olsem, hemia blong traehad blong no talem ol tok blong jik, mo ol tok we oli no soem respek. Long Engglis, tok ya “sarcasm” we yumi tanem se tok jik, hem i kamaot long wan Grik veb we i minim “terem mit olsem dog.” (Skelem wetem Galesia 5:15.) Tut blong wan dog i save terem mit we i stap long bun. Long sem fasin, wan tok jik (sarcasm) we yumi talem se i blong “laf nomo,” hem i save karemaot gud nem blong narafala. Taswe, Kolosi 3:8 i askem yumi blong ‘sakemaot olgeta fasin blong kros, fasin blong faerap, fasin blong stap badfren mo fasin blong tok agens long narafala man mo no moa yusum ol doti tok.’ Mo Ol Proveb 10:19 i talem se: “Taem man i stap toktok tumas, i isi nomo blong hem i mestem tok blong hem, nao i foldaon long sin, be man we i waes, hem i save satem maot blong hem, i no tok.” Sipos wan man i tok swea long yu, yu mas bos long tingting blong yu. I moagud blong ‘letem hem i slavem fes blong yu long lef saed tu.’ Maet yumi go luk hemia we i tok nogud long yumi blong toktok wetem hem long kwaet fasin mo stretem bisnes ya long pis.—Matiu 5:39; Ol Proveb 15:1.
13. ?Olsem wanem ol yangfala oli save gat wan tingting we i skelgud long saed blong ol samting long saed blong bodi?
13 Wan narafala rod blong soem wan ‘spirit we i narafala’ hemia taem yumi no tingting tumas long ol samting long saed blong bodi. I tru se yumi evriwan i laekem blong gat ol naesfala samting. Jisas Kraes hem wan i bin gat wan klos we praes blong hem i sas lelebet. (Jon 19:23, 24) Be, taem tingting blong yumi i stap nomo long ol samting we yumi wantem kasem, ale, yumi plis oltaem long papa mama blong pem samting we maet oli no save pem, no taem yumi wantem mekem sem mak olsem ol narafala yangfala, hemia wan saen se maet spirit blong wol i gat bigfala paoa long yumi. Baebol i talem se: “Ol samting blong wol oli olsemia: Man i wantem tumas ol samting we bodi blong hem i wantem, mo i wantem tumas ol samting we ae blong hem i luk, mo i flas tumas long ol samting we hem i gat. Be ol samting ya, oli no kamaot long Papa blong yumi, oli stap kamaot long wol ya nomo.” !Yes, yu no mas letem spirit blong wol ya we i wantem tumas ol sas samting, i winim yu! Yu mas lan blong haremgud long samting we yu gat finis.—1 Jon 2:16, NW; 1 Timoti 6:8-10.
14. (a) ?Olsem wanem ol man blong God long taem blong Aesea oli soem se oli no gat tingting we i skelgud long saed blong ol pleplei? (b) ?Wanem denja we sam Kristin yangfala oli fesem long ol naetklab mo ol lafet?
14 I impoten tu blong no bitim mak long pleplei. Profet Aesea i talem se: “Yufala ya we i stap girap long eli moning blong go lukaot waen, nao yufala i stap dring go kasem medel naet, gogo yufala i hablok, sore tumas long yufala. Oltaem, long ol lafet blong yufala, yufala i stap kilim ol gita mo mandolin mo tamborin blong yufala, yufala i stap blu long ol bambu paep blong yufala, mo yufala i stap gohed long ol waen blong yufala, be yufala i no save tingbaot ol samting we Hae God i stap mekem, yufala i no save luksave ol wok ya we hem i stap wokem.” (Aesea 5:11, 12) Sore tumas blong talem se, sam yangfala Kristin oli joen long ol lafet olsemia. Taem mifala i askem long sam yangfala Kristin blong tokbaot wanem i stap hapen long ol naetklab, wan yangfala sista i talem se: “Ol faet oli kamaot oltaem nomo. Mo i hapen finis we mi mi joen long ol faet olsem.” Wan yangfala brata i ademap se: “I gat dring, fasin blong smok tabak, olkaen samting olsem.” Wan narafala yangfala brata i talem stret se: “Ol man oli stap drong. !Oli mekem olsem krangke nomo! I gat samfala we oli tekem drag. Mo plante nogud samting oli hapen. Sipos yu go long ol ples ya mo yu gat tingting se ol samting ya bambae oli no save gat paoa long yu, ating yu rong bigwan ya.” Taswe, i stret nomo we Baebol i tokbaot ol lafet, no “lafet blong mekem nogud nomo,” olsem wan “fasin blong ol man we oli stap mekem ol rabis samting we tingting blong olgeta i wantem.”—Galesia 5:19-21; Rom 13:13.
15. ?Baebol i givhan long yumi blong gat wanem tingting we i skelgud long saed blong ol pleplei?
15 Taem yu lukaot blong no joen long ol rabis pleplei, samting ya i no minim se bambae yu no moa save glad long laef blong yu. !Yumi wosipim wan ‘God we i hapi,’ mo hem i wantem se yu yu haremgud long yangtaem blong yu! (1 Timoti 1:11, NW; Prija 11:9) Be Baebol i givim woning ya se: “Man we i laekem tumas blong haremgud [“pleplei,” Lamsa] bambae hem i sot long plante samting.” (Ol Proveb 21:17, NW) Yes, sipos yu mekem ol pleplei oli samting we i impoten moa long laef blong yu, bambae yu sot long plante samting long saed blong spirit. Taswe, folem ol rul blong Baebol taem yu wantem jusum ol pleplei. I gat sam rod blong haremgud we oli save mekem yu yu kam moagud i bitim we oli mekem yu yu kam slak.c—Prija 11:10.
16. ?Olsem wanem ol Kristin yangfala oli save soem se oli defren?
16 Yu soemaot se yu defren long wol ya, taem yu jusumgud ol stael blong klos mo hea blong yu. (Rom 12:2; 1 Timoti 2:9) Mo jusumgud ol myusek blong yu tu. (Filipae 4:8, 9) Wan yangfala Kristin i talem se: “Mi stap lesin long sam myusek we mi save se i no stret blong harem. !Be myusek ya i gud tumas!” Wan narafala yangfala man i talem se: “Myusek i wan trap long mi from we mi mi laekem hem tumas. Sipos mi faenem se i gat wan myusek we i no stret, no sipos papa mama blong mi oli soemaot samting ya long mi, mi mas fosem tingting blong mi blong i pusum hat blong mi blong sakemaot myusek ya, from we hat blong mi i laekem myusek ya tumas.” !Ol yangfala, yufala i mas “savegud ol plan blong Setan”! (2 Korin 2:11) !Hem i yusum myusek blong traem pulum ol yangfala Kristin oli gowe long Jeova! Sam atikol long ol buk blong Watch Tower Sosaeti oli eksplenem olkaen myusek olsem rap, heavy metal, mo alternative rock.d Be, ol buk blong Watch Tower Sosaeti oli no save tokbaot evri laswan myusek we oli kamaot. Taswe, yu mas yusum fasin blong “tingtinggud” mo fasin “luksave” taem yu jusum myusek blong yu.—Ol Proveb 2:11, NW.
17. (a) ?Wanem mining blong por·neiʹa, mo wanem fasin i joen long mining blong tok ya? (b) ?God i wantem yumi blong mekem wanem long saed blong ol fasin blong seks?
17 Laswan samting blong tingbaot hemia se, yu mas stap klin long olgeta fasin blong yu. Baebol i askem strong long yumi se: “Yufala i mas ronwe long fasin ya blong mekem nogud long saed blong seks.” (1 Korin 6:18, NW) Grik tok blong talem fasin ya blong mekem nogud long saed blong seks, por·neiʹa, i minim enikaen fasin long saed blong seks we man no woman i mekem afsaed long mared. Hemia i minim tu, ol doti fasin long saed blong seks we man i mekem wetem maot mo ol han blong hem. Plante yangfala Kristin oli bin joen long ol kaen fasin ya, from we oli ting se hemia i no minim se oli mekem nogud long saed blong seks. Be, Tok blong God i talem klia se: “God i wantem we yufala i tabu, yufala i man blong hem, we yufala i no mekem trabol wetem woman no wetem man. Hem i wantem we yufala evriwan i lanem fasin ya we man i tekem woman blong hem long fasin we i klin gud, i blong ona nomo.”—1 Tesalonaeka 4:3, 4.
18. (a) ?Olsem wanem wan yangfala i save blokem spirit blong wol ya blong i no spolem hem? (b) ?Bambae yumi tokbaot wanem long nekis stadi?
18 !Yes, wetem help blong Jeova, yu save blokem spirit blong wol ya! (1 Pita 5:10) Nating se i olsem, plante taem Setan i haedemgud ol rabis trap blong hem. Samtaem yumi nidim nambawan fasin luksave blong luk sipos denja i stap. Nekis stadi bambae i traem halpem ol yangfala blong wokem tingting blong olgeta blong i naf gud blong luksave samting ya.
[Ol futnot]
a Hemia ol pati we ol yangfala oli kam tugeta blong danis long fulnaet. Blong save moa long saed ya ridim “Questions Young People Ask . . . Are Raves Harmless Fun?” long Wekap! blong Desemba 22, 1997 (Engglis mo Franis).
b Ol pikinini we oli gat raonabaot 11 yia.
c Sam gudfala tingting oli stap long pej 296-303 blong buk ya Questions Young People Ask—Answers That Work.
d Lukluk Wajtaoa blong Epril 15, 1993.
Ol Kwestin Blong Tingtingbak
◻ ?Wanem ya “spirit blong wol,” mo olsem wanem hem i gat “paoa” long ol man?
◻ ?Wanem sam saen we oli soemaot se spirit blong wol i gat paoa long ol yangfala tede?
◻ ?Olsem wanem ol yangfala Kristin oli save soemaot wan ‘spirit we i narafala’ long ol toktok mo pleplei blong olgeta?
◻ ?Olsem wanem ol Kristin yangfala oli save soemaot wan ‘spirit we i narafala’ long saed blong ol gudfala fasin mo myusek?
[Tok Blong Pija Long Pej 9]
Plante yangfala oli soemaot long fasin blong olgeta se oli stap aninit long “paoa” blong spirit blong wol
[Tok Blong Pija Long Pej 10]
Yu mas waes taem yu jusum myusek blong yu
[Tok Blong Pija Long Pej 11]
I nidim fasin no fraet blong agensem spirit blong wol ya