?From Wanem Ol Man Oli Fraet Long Apokalips?

DAMIAN THOMPSON, wan man we i raet long saed blong ol jos, i talem long Time magasin se: “Blong plante yia finis, ol Kristin we oli folem fandamentalisma oli stap talemaot se i no longtaem [wan] bigfala trabol bambae i kamaot long ol man. Trabol ya bambae i spolem fasin blong laef blong olgeta man. Be, ol fandamentalis ya oli sapraes tumas blong luk se plante man we bifo oli stap jikim olgeta​—ol man we oli wok blong mekem program blong kompyuta, ol bigfala bisnes man mo ol man blong politik tu​—naoia oli bilif strong long ol tok ya mo oli stap talemaot ol tok ya long narafala man.” Thompson i talem se ol man oli fraet from we ol kompyuta long ful wol bambae oli brokdaon long yia 2000. Samting ya “i mekem se olgeta we fastaem oli bilif nomo long ol samting blong wol, naoia oli kam man we oli bilif long mileniam” mo oli stat wari se sam bigfala trabol oli stap kam. Oli ting se bambae “ol man oli go krangke from we oli fraet bigwan, bambae ol gavman oli lusum paoa antap long man, ol man bambae oli faet from kakae, ol plen bambae oli bangem ol bigfala stori haos.”

Antap long samting ya, plante smosmol grup blong jos, we oli stap mekem bigfala toktok long saed blong trabol we bambae i kam, oli mekem ol man we oli fraet finis, oli fraet moa. Long Janewari 1999, Franis niuspepa ya Le Figaro i raetem wan stori we nem blong hem “Jerusalem Mo Ol Woning Blong Apokalips.” Hem i talem se: “Sekiuriti Sevis [blong Isrel] i talem se, bitim wan handred man we oli bilif long ‘mileniam,’ oli stap naoia long Hil blong ol Oliftri, no raonabaot long ples ya, mo oli stap wet blong Kraes i kam mo apokalips i stat.”

Buk ya, 1998 Britannica Book of the Year, i givim wan spesel ripot long saed blong “ol grup blong jos we oli stap talemaot jajmen dei (Doomsday Cults).” Buk ya i tokbaot sam grup we oli bin pulum ol memba blong olgeta blong kilim olgeta wan bakegen i ded. Sam long ol grup ya oli karem nem olsem se, Get Blong Heven, Tempel Blong ol Man, mo Oda blong Haos Prea blong San. Mo tu, i gat Aum Shinrikyo (Fulwan Trutok), wan grup we i bin sakem posen gas long stesen blong tren long Tokyo long 1995, we i kilim i ded 12 man mo plante taosen narafala man oli karekil. Martin E. Marty, wan tija long saed blong ol skul long Yunivesiti blong Chicago, i tokbaot ripot ya mo i talem se: “Tingting ya se bambae yumi tanem pej blong kalenda blong yumi i go long yia 2000, i pulum plante man blong wantem mekem sam samting. Yumi sua se plante man bambae oli wantem talemaot ol kaen profet tok, mo plante niufala grup bambae oli girap. Maet sam long olgeta oli karem denja i kam long ol man. Hemia wan taem we bambae ol man oli mas tinghevi long hem.”

Histri Blong Fasin Fraet Long Apokalips

Apokalips, no Revelesen, hem i nem blong laswan buk blong Baebol, we oli bin raetem klosap long en blong faswan handred yia. Buk ya i fulap long ol profet tok mo ol pijatok we oli gat narafala mining. From samting ya, ol man oli stat yusum wan wod we i sem mak long nem blong buk ya (apokaliptik) blong tokbaot olkaen hanraet we ol man oli raetem longtaem bifo we oli raetem Revelesen long Baebol. Fasin blong man blong yusum ol pijatok long hanraet blong olgeta, i stat finis long taem blong ol man Pesia bifo, mo bifo long taem ya tu. The Jewish Encyclopedia i tokbaot “spesel fasin blong raet we ol man Babilon oli stap folem, hemia fasin blong yusum ol pija mo kastom stori, hem i sem mak long ol buk ya [ol apokaliptik buk blong ol man Jiu].”

Ol apokaliptik buk blong ol man Jiu, oli kam plante long stat blong ol yia 200 K.T.b go kasem en blong ol yia 200 K.T. Wan man blong stadi long Baebol, i tokbaot risen from wanem ol buk oli kam plante long taem ya, i se: “Ol man Jiu oli seraotem taem long tu haf. I gat taem blong naoia, we i nogud olgeta. . . . Taswe, ol man Jiu oli stap wet blong olgeta samting blong naoia oli finis. Mo, i gat taem we bambae i kam we laef blong hem i gud tumas. Hem i wan taem we i hapi we i gat pis long hem, wan taem blong plante gudfala samting mo stret fasin. . . . ?Olsem wanem taem blong naoia bambae i jenis i kam taem we i kam? Ol man Jiu oli bilif se man i no naf blong mekem jenis ya i kamaot, mo, from samting ya, oli lukluk i go long God blong mekem jenis ya. . . . Dei we bambae God i kam oli kolem Dei blong Masta, mo hem i wan nogud taem we i mekem man i fraet, hem i wan taem blong jajmen mo spolem man. Ol trabol ya oli olsem soa we woman i harem bifo we hem i bonem pikinini blong hem, ol trabol ya oli soem se niufala taem ya i stat. Olgeta apokaliptik buk oli stap tokbaot ol trabol ya.”

?I Stret Blong Fraet Long Apokalips?

Baebol Buk blong Revelesen i tokbaot “faet long bigfala Dei blong God ya we i gat olgeta paoa,” no Amageden. Long dei ya ol rabis man bambae oli lus, mo biaen, bambae i gat wan taem blong wan taosen yia (samtaem oli kolem Mileniam) we Setan i kalabus mo Kraes i jajem olgeta man. (Revelesen 16:​14, 16; 20:​1-4) Long ol yia blong Medel Ejes,c sam man oli no bin kasem save long ol profet tok ya, from we Katolik man ya we oli kolem hem “Tabu” Augustine (354-​430 K.T.) i bin talem se Mileniam i stat long taem we Kraes i bon, mo Laswan jajmen bambae i kam biaen. Ating Augustine i no bin tingtinggud long taem we bambae olgeta samting ya oli mas kamaot, be taem 1000 yia we hem i bin talem, klosap i finis, ol man oli stat blong fraet. Ol man blong histri oli save talem stret se fasin fraet ya we ol man blong Medel Ejes oli bin gat long apokalips, i bigwan olsem wanem. Be nating se i bigwan olsem wanem, fraet ya i blong nating nomo.

I sem mak tede, ol man blong jos mo ol man olbaot, oli fraet se long yia 2000 no 2001, bambae i gat wan apokalips we i mekem man i fraet bigwan. ?Be i stret blong fraet olsem? ?Mo mesej we i stap long Revelesen, no Apokalips, long Baebol, hem i wan mesej we yumi mas fraet long hem, no, defren olgeta, hem i wan samting we i givim hop long yumi? Plis ridim haf we i kam biaen.

[Ol futnot]

[Tok Blong Pija Long Pej 4]

Fasin fraet we ol man long Medel Ejes oli gat long saed blong Apokalips i blong nating nomo

[Credit Line]

© Cliché Bibliothèque Nationale de France, Paris

[Foto Credit Line Blong Pija Long Pej 3]

Maya/Sipa Press