Wajtaoa LAEBRI LONG INTENET
Wajtaoa
LAEBRI LONG INTENET
Bislama
  • BAEBOL
  • OL BUK
  • OL MITING
  • yp chap. 14 pp. 115-120
  • ?Olsem Wanem Blong Winim Filing We Yu Harem Nogud Blong Stap Yu Wan?

I no gat video yet long haf ya.

Sori, i gat problem taem i stap lodem video ya.

  • ?Olsem Wanem Blong Winim Filing We Yu Harem Nogud Blong Stap Yu Wan?
  • Ol Kwestin We Ol Yangfala Oli Askem—Ol Ansa We Oli Wok Gud
  • Ol Sabtaetol
  • Sem Samting
  • Stap Yu Wan Be Yu Haremgud
  • Harem Nogud Blong Smoltaem
  • Harem Nogud Blong Stap Yu Wan Oltaem
  • Olsem Wanem Blong Stat
  • Yu No Letem Fasin Blong Harem Nogud Blong Stap Yu Wan i Spolem Laef Blong Yu
    Wajtaoa—1994
  • ?From Wanem Mi No Gat Ol Fren?
    Ol Yangfala Oli Askem
  • Fren Gud Wetem Narafala Blong Winim Filing Ya Se Yu Stap Yu Wan—Baebol i Save Givhan
    Sam Moa Topik
  • Yu Save Winim Nogud Filing Se Yu No Gat Fren
    Wajtaoa—2002
Ol Kwestin We Ol Yangfala Oli Askem—Ol Ansa We Oli Wok Gud
yp chap. 14 pp. 115-120

Japta 14

?Olsem Wanem Blong Winim Filing We Yu Harem Nogud Blong Stap Yu Wan?

Long wan Sarede naet, wan boe i stap sidaon long rum blong hem. Hem i stap hem wan nomo.

Hem i singaot strong se, “!Mi mi no laekem nating ol wiken!” Be i no gat wan man i stap blong ansa long hem. Hem i lukluk wan buk, nao ae blong hem i fas long pija blong wan grup blong ol yangfala we oli stap joen tugeta long solwota. Hem i sakem buk ya i go faerap long wol, mo wota i kam fulap long ae blong hem. Hem i traehad blong blokem krae, be nogat. Hem i no moa save holembak wota blong ae blong hem, hem i foldaon long bed, mo i krae i se, “?From wanem oltaem mi mi stap mi wan?”

?SAMTAEM yu yu bin harem olsemia? ?Yu yu harem nogud blong stap yu wan, olsem se yu stap longwe long ol narafala man long wol? ?Yu yu gat tingting ya se yu no naf blong mekem wan gudfala samting, mo laef i blong nating nomo? Sipos yes, yu no mas letem tingting blong yu i foldaon. I tru se, yu save harem nogud blong stap yu wan, be hemia i no wan bigfala sik we yu save ded from. Blong talem long wan sot tok nomo, hemia i wan woning long yu. Taem hanggri i kam, hemia wan woning se yu nidim kakae, ale, long sem fasin, taem yu harem nogud blong stap yu wan, samting ya i olsem wan woning se yu nidim sam fren, yu nidim sam narafala blong laekem yu mo blong frengud wetem yu. Yumi nidim kakae, blong bodi i stap strong. Sem mak nao, yumi nidim sam fren, blong yumi haremgud.

Traem tingbaot wan faea we ol jakol blong hem oli redgud. Taem yu tekemaot wan pis jakol, i no longtaem bambae hem i no moa red. !Be sipos yu putumbak jakol ya long faea, hem i kam redgud bakegen! Sem mak long yumi ol man, taem yumi stap yumi wan oltaem, yumi no save stap “redgud,” i min se yumi no haremgud mo yumi no smat. God i wokem yumi wetem fasin we yumi nidim ol fren.

Stap Yu Wan Be Yu Haremgud

Henry David Thoreau i raetem se: “Mi mi haremgud moa blong stap mi wan, i bitim we mi stap wetem wan fren.” ?Yu yu agri long samting ya? Bill we i gat 20 yia blong hem, i talem se, “Yes, mi mi agri. Mi mi laekem ol samting we God i wokem raonabaot long yumi. Samtaem, mi tekem smol bot blong mi mo mi go long wan lugun. Mi save stap plante aoa long ples ya, mi wan. Hemia i givim taem long mi blong tingbaot olsem wanem mi stap yusum laef blong mi. Mi mi laekem tumas blong mekem olsemia.” Steven we i gat twanti yia blong hem, i gat semfala tingting. Hem i se: “Mi mi stap long wan bigfala stori haos, mo samtaem mi go sidaon antap long ruf blong haos ya, mi wan. Nao mi tingting long plante samting mo mi prea. Samting ya i mekem mi mi haremgud.”

Yes, sipos yumi yusumgud smol taem ya we yumi stap yumi wan nomo, yumi save haremgud tumas. Sam samtaem, Jisas tu i glad blong stap hem wan: “Long eli moning, taem we i no brok delaet yet, Jisas i girap, i goaot, i go long wan ples we i no gat man long hem, nao hem i prea.” (Mak 1:35) Tingbaot, Jeova i no talem se, ‘I nogud we man i stap hem wan blong smoltaem.’ Nogat. Hem i talem se, i nogud we man i “stap hem wan oltaem.” (Jenesis 2:18-23, NW) Sipos yu stap yu wan oltaem, samting ya i save pulum yu blong harem nogud blong stap yu wan. Baebol i givim woning ya se: “Hemia we i stap hem wan oltaem bambae i tingbaot hem wan nomo. Bambae hem i agens long ol waes ya we i save wok.”—Ol Proveb 18:1, NW.

Harem Nogud Blong Smoltaem

Wanwan taem, i gat wan samting i kamaot long laef we i fosem yumi blong stap yumi wan. Maet yumi muf i go long narafala ples. Steven i talem se: “Long ples blong mi, mi mo James i gud fren, olsem wan brata nomo. Taem mi mi aot, mi save se bambae mi harem nogud blong stap longwe long hem.” Steven i stop smol, i tingtingbak long taem ya we hem i aot long ples blong hem. “Taem mi mi mas talem tata mo go insaed long plen, mi krae. Mitufala i holholem mitufala, nao mi go. Mi harem se mi lusum wan sas samting.”

?Steven i harem gud long niufala ples blong hem? Hem i talem se: “Fastaem, i had. Long ples blong mi, mi gat ol fren we oli laekem mi. Be long ples ya, sam man we mi wok wetem olgeta oli bin mekem mi mi harem se mi nogud nating. Mi rimemba we mi bin lukluk klok mo mi bin kaontem fo aoa i gobak biaen (hemia blong save stret taem long ples blong mi) mo mi bin tingbaot ol samting we mi mo James i save mekem tugeta long taem olsem. Mi mi harem nogud, olsem we mi no gat fren nating.”

Taem yumi harem nogud, yumi save tingbaot ol gudfala taem we oli pas finis. Be, Baebol i se: “I nogud yu stap talem se, ‘?From wanem we bifo ol samting i gud we i gud, i winim tede?’” (Prija 7:10) ?From wanem Baebol i givim advaes ya?

Wan samting se, laef i save jenis i kamgud moa. Taswe, ol man blong stadi long bisnes ya oli tokbaot “man we i harem nogud blong stap hem wan blong smol taem.” Steven i winim filing ya blong harem nogud. ?Olsem wanem hem i winim? Hem i se: “Mi mi tokbaot ol filing blong mi wetem wan man we mi luksave se hem i intres long mi. Samting ya i givhan long mi. I nogud blong tingting oltaem long ol samting blong bifo. Mi mi fosem mi nomo blong storian long ol narafala man, mo mi soem se mi glad blong save olgeta. Samting ya i wok, nao mi faenem ol niufala fren.” ?Mo olsem wanem long fren blong hem, James? ‘Taem mi mi aot long ples blong mi, mi bin gat rong tingting, mi mi ting se bambae mitufala i no moa save frengud. Be, mitufala i stap frengud yet. Sam dei i pas nomo, mi toktok long hem long telefon, mo mitufala i storian blong wan aoa 15 menet.’

Harem Nogud Blong Stap Yu Wan Oltaem

Be long samfala, filing ya blong harem nogud blong stap olgeta nomo, i save stap longtaem, mo i save luk olsem se i no gat rod blong winim. Ronny we i stap long haeskul, i talem se: “!Mi mi stap skul long ples ya eit yia finis, be long olgeta yia ya mi neva gat wan fren! . . . I no gat wan man we i save filing blong mi mo i no gat wan we i tingbaot mi. !Sam samtaem, mi harem se mi no moa save gohed!”

Plante yangfala oli kasem trabol olsem Ronny, oltaem oli stap olgeta nomo, oli no gat fren. Samting ya i nogud moa i winim filing blong harem nogud blong stap yu wan blong smoltaem. Yes, ol man blong stadi long bisnes ya, oli talem se tufala fasin ya “oli defdefren, olsem we bigfala sik blong waet leva i defren olgeta long nus i ron.” Be, sik blong waet leva i save kamgud bakegen, mo long sem fasin, i gat rod blong winim tingting ya se yu harem nogud blong stap yu wan. Faswan samting we yu mas mekem, se yu mas traem faenemaot from wanem yu harem olsemia. (Ol Proveb 1:5) Rhonda we i gat 16 yia, i talemaot bigfala samting we i mekem ol man oli harem nogud blong stap olgeta nomo. Hem i se: “Mi ting se, sipos mi tingting nogud oltaem long mi wan, mi mi no save gat fren. Mo i tru, mi mi no laekem mi wan.”—Lonely in America.

Stamba blong filing ya we Rhonda i gat blong harem nogud blong stap hem wan, hemia tingting blong hem nomo. Hem i no glad long hem wan, mo samting ya nao i blokem hem blong toktok mo fren wetem ol narafala. Wan man blong stadi long samting ya i talem se: “Plante man we oli stap harem nogud blong stap olgeta nomo, oli stap tingting se ‘Mi mi no naes,’ ‘Ol man bambae oli les long mi,’ ‘Mi mi no save mekem wan gudfala samting.’” Taswe, blong winim tingting ya se yu stap yu wan, i impoten blong wokem tingting blong laekem yu wan. (Lukluk Japta 12.) Taem yu gohed blong wokem “niufala” fasin blong laef we Baebol i tokbaot, olsem kaen fasin, tingting daon, mo kwaet fasin, bambae yu luk se yu glad moa long yu wan.—Kolosi 3:9-12.

Mo tu, taem yu stap wokem fasin blong laekem yu wan, ol gudfala fasin blong yu bambae oli pulum ol narafala. Be, blong mekem se ol narafala oli save laekem ol gudfala fasin blong yu, yu mas joen wetem olgeta. I olsem wan flaoa. Hem i mas open fastaem, bifo we yu save luk olgeta naesfala kala blong hem.

Olsem Wanem Blong Stat

Wan buk blong U.S. Nasnal Institut Blong Mental Helt i talem se: ‘Beswan advaes we yumi save givim long man we i harem nogud blong stap hem wan, hemia se: Joen wetem ol narafala man.’ Advaes ya i laenap wetem tok blong Baebol se ‘talemaot tingting blong yu long narafala’ mo gat “sore,” i minim se yu mas traem blong kasem save long filing blong narafala man. (2 Korin 6:11-13; 1 Pita 3:8) Advaes ya i wokgud. Taem yu yu kea long ol narafala man, yu no tingting tumas se yu stap yu wan. Mo tu, samting ya i save pulum ol narafala blong oli intres long yu.

Natalie, we i gat naentin yia blong hem, i mekemap tingting blong hem blong no sidaon nomo mo wet long ol narafala blong talem halo long hem. Hem i talem se: ‘Mi tu mi mas soemaot se mi wantem fren wetem ol narafala. Sipos no, bambae oli ting se mi mi flas.’ Yes, traem smael, nao maet narafala i smael long yu.

Nekiswan samting, storian wetem narafala. Lillian we i gat 15 yia blong hem, i talem se: “Fastaem, mi mi fraet blong go storian long wan man we mi no save hem. Mi mi stap tingting se bambae hem i no glad long mi.” ?Olsem wanem Lillian i statem wan storian? Hem i talem se: “Mi mi askem ol kwestin we oli isi nomo, olsem, ‘?Yu yu blong wea?’ ‘?Yu yu save wan man, nem blong hem . . . ?’ Maet mitufala tugeta i save man ya, nao i no longtaem mitufala i stap storian.” Wan narafala samting we i save givhan long yu blong fren wetem narafala, hemia taem yu yu kaen long hem mo yu gat gladhat blong givim samting long hem.—Ol Proveb 11:25.

Tingbaot tu se, yu yu save gat wan fren we bambae i neva lego yu. Jisas Kraes i talem long ol disaepol blong hem se: “Mi no stap mi wan nomo, from we oltaem, Papa blong mi i stap wetem mi.” (Jon 16:32) Jeova i save kam bes fren blong yu. Blong kasem save long ol fasin blong hem, i gud yu ridim Baebol mo lukluk gud ol samting we hem i wokem raonabaot long yumi. Prea long hem oltaem blong mekem fasin fren blong yutufala i kam kolosap moa. I no gat samting we i moagud blong winim filing ya blong harem nogud blong stap yu wan, i bitim we yu fren wetem Jeova God.

Nating se yu folem ol advaes ya, maet sam samtaem yu harem nogud yet blong stap yu wan. Be, yu no mas wari. Samting ya i stap kamaot long olgeta man. ?Be, olsem wanem sipos yu yu man blong sem, nao samting ya i stap blokem yu blong fren mo kampani wetem ol narafala man?

Ol Kwestin Blong Tokbaot

◻ ?Fasin blong stap yu wan, i nogud olgeta? ?I gat sam gudfala frut i save kamaot sipos sam samtaem yu stap yu wan?

◻ ?From wanem bighaf blong ol man we oli harem nogud blong stap olgeta nomo, oli harem olsem blong smoltaem nomo? ?Yu yu luk se samting ya i tru long laef blong yu?

◻ ?Wanem filing blong man we i harem nogud oltaem blong stap hem wan, mo olsem wanem yu save faet agensem filing ya?

◻ ?Wanem sam rod blong ‘stat’ fren wetem narafala man? ?Wanem rod we yu yu luk se i wokgud blong yu?

[Tok blong makem poen long pej 119]

U.S. Nasnal Institut Blong Mental Helt i talem se: ‘Beswan advaes we yumi save givim long man we i harem nogud blong stap hem wan, hemia se: Joen wetem ol narafala man’

[Tok blong pija long pej 117]

Yu yu save sanem toktok i go long ol fren blong yu nating se oli stap farawe

[Tok blong pija long pej 118]

Yu yu save harem gud blong stap yu wan blong smoltaem

    Ol buk long Bislama (1987-2026)
    Logaot
    Login
    • Bislama
    • Serem
    • Setemap Olsem Yu Wantem
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Rul
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Login
    Serem