Baebol i Talem Wanem
?I Stret We God i Yusum Paoa Blong Hem Blong Spolem Samfala?
LONG olgeta yia we oli pas, oltaem i gat samfala we oli yusum paoa blong olgeta blong kilim narafala i ded. Wan ripot i talem se maet 170 milian man oli lusum laef blong olgeta long ol yia 1900, from ol prapa paoa blong politik we oli rul long olgeta bakegen. Baebol i talem stret se, ol man we oli rul long ol narafala man oli spolem olgeta nomo.—Prija 8:9.
From we plante man oli bin yusum paoa blong olgeta long fasin we i no stret, samfala oli stap talem se i no stret we God i yusum paoa blong hem blong spolem ol enemi blong hem tu. Tingbaot ol man Isrel, we God i givim oda long olgeta blong faet agensem mo kilim i ded ol man Kenan we oli stap long Promes Lan. (Dutronome 20:16, 17) Mo God hem wan i talem se bambae hem i smasem mo finisim rul blong olgeta man we oli agensem hem. (Daniel 2:44) Sam man we hat blong olgeta i stret, oli bin tingbaot sipos i rili stret we God i yusum paoa blong hem blong spolem sam man.
Yusum Paoa Long Fasin We i No Stret
Yumi mas kasem save se wan impoten wok blong eni gavman i blong yusum paoa blong hem. Wan gavman we i no save mekem ol loa blong hem oli stanap, i no gat paoa. Tingbaot: ?Nating se i gat nius i kamaot se sam polis oli bitim mak long fasin blong olgeta blong panisim man, be hu i rere blong sakemaot ol polis mo wok we oli mekem blong lukaot long yumi? ?Mo hu man we bambae i talem se ol kot oli no mas panisim ol rabis man?
Mohandas Gandhi, we ol man oli save hem olsem wan man we i no laekem raf fasin, hem i bin talem se: “Tingbaot wan man we i lusum hed, i wokbaot olbaot wetem wan naef blong faet, i stap kilim eni man nomo we hem i luk. Ol man bambae oli fraet blong holem hem. Be, sipos i gat wan man we i kilim krangke man ya i ded, bambae ol man oli talem tangkiu long hem mo bambae oli tingbaot hem olsem wan gudfala man we i kea long ol narafala.” Yes, Gandhi tu i luksave se sam samtaem i gat nid blong yusum paoa blong stretem trabol.
I klia se, blong enikaen grup blong man i stap gud, i mas gat samfala we oli yusum paoa blong olgeta antap long ol narafala. Taem samfala oli tok agensem ol man we oli yusum paoa blong olgeta blong stretem wan trabol, oli rili stap minim ol man we oli yusum paoa blong olgeta long nogud fasin.—Prija 4:1-3.
“Hem i Stret Olwe Nomo”
I no gat samting i hapen long ol yia bifo we i soemaot se God i yusum paoa blong hem long nogud fasin. Hem i no rul long ol man long fasin we i fosem olgeta, no gat. Hem i wantem se yumi mekem wosip long hem from we yumi lavem hem. (1 Jon 4:18, 19) Yes, God i no stap yusum paoa blong hem blong kilim man i ded, sipos i gat wan narafala stret rod we hem i save folem. (Jeremaea 18:7, 8; 26:3, 13; Esikel 18:32; 33:11) Taem hem i jusum blong yusum paoa blong hem agensem man, oltaem hem i givim plante woning fastaem. Nao sipos man ya i wantem stretem rod blong hem, hem i save mekem olsem. (Amos 3:7; Matiu 24:14) ?Ol samting ya i soemaot se God i yusum paoa blong hem long fasin we i no gat sore? No gat.
Fasin blong God blong yusum paoa blong hem i no sem mak nating long ol man we oli yusum paoa blong olgeta long nogud fasin. Moses i tokbaot Jeova i se: “Hem i stret olwe nomo. . . . Oltaem, tingting blong hem bambae i stap strong long olgeta. . . . i stap mekem ol samting we i stret.” (Dutronome 32:4) Ol lida blong ol gavman tede we oli wantem bos nogud long ol man, oli stap rul from we oli gat moa paoa i bitim ol narafala. Be, gavman blong God i no wok olsem. Evri taem, Jeova i yusum paoa blong hem long fasin we i soemaot lav, waes, mo stret fasin.—Ol Sam 111:2, 3, 7; Matiu 23:37.
Tingbaot taem ya we God i spolem ol rabis man long Bigfala Wota we i ron. Fastaem, hem i givim woning blong plante yia. Eni man i save kam insaed long Bigfala sip mo stap sef. Be eit man nomo oli mekem olsem. (1 Pita 3:19, 20; 2 Pita 2:5) Long taem blong Josua, Isrel i mekem jajmen blong God i kamtru long ol rabis man Kenan. !Be ol man ya oli save long jajmen ya blong 400 yia finis! (Jenesis 15:13-21) Long ol yia ya, ol man Kenan oli gat janis blong luksave se ol man Isrel oli ol man we God i jusumaot olgeta. (Josua 2:9-21; 9:24-27) Nating se i olsem, i gat laen blong Gibeon nomo long Kenan we i askem Isrel blong sore long hem mo i tekem janis blong mekem pis wetem olgeta. Ol narafala blong Kenan oli jusum blong mekem hat blong olgeta i kam strong moa agensem God.—Josua 11:19, 20.
God i Gat Raet
Blong kasem save long fasin blong God blong yusum paoa blong hem, yumi mas luksave fastaem wan stamba trutok long saed blong yumi mo God. Profet Aesea i talem wetem tingting daon se: “Mifala i olsem graon, mo yu yu man blong wokem graonpot.” (Aesea 64:8) I klia se, God i save yusum paoa blong hem olsem hem i wantem, from we Hem nao i Wokem heven mo wol. Yumi luksave se God i gat raet blong rul, olsem Solomon i talem se: “King i gat raet blong mekem ol samting we hem i wantem mekem, mo i no gat man i save tok long hem, se from wanem hem i mekem ol samting ya.”—Prija 8:4; Rom 9:20, 21.
From we Man blong Wokem yumi i gat olgeta paoa, laef long wol ya i blong hem, mo hem i gat raet blong givim mo tekemaot. Ol man oli no gat naf save mo waes blong talem long God se hem i no mas yusum paoa blong hem olsem hem i wantem. Olgeta nao oli mas stretem tingting blong olgeta blong mekem i laenap wetem tingting blong God. Jeova i talem se: “!Yufala nao, fasin blong yufala i no stret!”—Esikel 18:29; Aesea 45:9.
Stret fasin blong Jeova mo lav we hem i gat long ol man, samting ya nao bambae i pulum hem blong spolem olgeta we oli yusum paoa blong olgeta long nogud fasin, mo we oli yusum raf fasin blong fosem narafala blong folem tingting blong olgeta. Paoa ya we Jeova i yusum bambae i mekem wol i kam wan gudfala ples blong ol man we oli laekem pis mo we oli wantem stap long pis. (Ol Sam 37:10, 11; Neham 1:9) Olsem nao, bambae i kam klia se gavman blong God i stret, mo bambae hem i win blong olwe.—Revelesen 22:12-15.