Avbe Ako Na Sunu Yi Vbe Ebe Iwinna Na Loo Vbe Ne Iko Uyinmwẹ Kevbe Iwinna Ọghe Ima
AUGUST 6-12
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | LUK 17-18
“Gha Kpọnmwẹ Ẹse”
(Luk 17:11-14) Eke ne Jesu na khian rrie Jerusalẹm nii, ọ keghi la ẹkpo Sameria kevbe Galili gberra. 12 Ọ ghi ra la uwu igue ọkpa ekhọmwoti igbe bu ẹre rre. Iran keghi mudia ye urria. 13 Iran datu wẹẹ, “Jesu, Arowa, tohan mwa” 14 Jesu keghi ghe iran, ọ tama iran wẹẹ, “Wa bu ohẹn ne ọ ghe uwa egbe ghe.” Iran ghi khian, egbe keghi rran iran.
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Luk 17:12, 14
ekhọmwoti igbe: Vbe ẹghẹ nẹdẹ, eke ọkpa ẹre emwa ni mwẹ emianmwẹ oti dia, ne iran mieke na sẹtin gha yi egbe obọ. (2 Ọba 7:3-5) Osanobua keghi gbe uhi ne Ivbi Izrẹl wẹẹ, ọ ma khẹke ne emwa ni mwẹ emianmwẹ oti gha rre uwu ẹbu. Uhi nii vbe kha wẹẹ ọkhọnmwọ oti ghaa khian vbe odẹ, ọ ghi tu ladian wẹẹ: “Awua, awua!” ne emwa ọvbehe mieke na rẹn wẹẹ irẹn dee. (Lẹv 13:45, 46) Rhunmwuda Uhi nọ rre otọ, avbe ọkhọnmwọ oti na ma sẹtin sikẹ Jesu, nọghayayerriọ iran keghi mudia ye urria.—Ghee ayahọmwaehọ nọ dekaan Mat 8:2 kevbe Glossary, “Emianmwẹ Oti; Ọkhọnmwọ Oti.”
Wa bu ohẹn ne ọ ghe uwa egbe ghe: Vbe Jesu Kristi rre agbọn na, ototọ Uhi e Mosis ẹre ọ ghaa ye; Ọ keghi yẹrẹro ukpo ne Jehova mu ne avbe ohẹn ni ke ẹgbẹe ọghe Erọn rre, ọni ẹre ọ si ẹre ne ọ na tama avbe ọkhọnmwọ oti ne irẹn mu ẹre egbe rran, ne iran ya rhie egbe ma ohẹn. (Mat 8:4; Mak 1:44) Zẹvbe ne Uhi e Mosis khare, egbe gha ghi rran ọmwa nọ te mwẹ emianmwẹ oti, ohẹn ghi ghee ẹre egbe deghẹ emianmwẹ nii gele fo nẹ. Vbe iyeke ọni, ọ ghi gha rrie Ọgua Osa nọ ya ru izọese gie Osanobua; ọ ghi ya ahianmwẹ eva nẹi mwẹ awua, erhan e sida, ukpọn nọ baa kevbe ovbi erhan ebe afọ ru izọhẹ.—Lẹv 14:2-32.
(Luk 17:15, 16) Ọkpa vbe uwu iran ghi miẹn ighẹ egbe rran irẹn, ọ werriegbe, ọ na gha go wan Osanobua. 16 Ọ keghi de gbe otọ vbe akharha Jesu, ọ na kpọnmwẹ ọẹn. Ovbi Sameria ẹre nọ.
(Luk 17:17, 18) Jesu keghi kha wẹẹ, “Arhin igbe ẹre a sinmwi, ihinrin ni dekẹe ghi vbo? 18 Vbe a na miẹn hẹ ighẹ orhunmwuyẹn na ọkpa ẹre ọ ghi dọlegbe rre do kpọnmwẹ Osanobua?”
w08 8/1 14-15 okhuẹn 8-9
Vbọzẹe Ne Ọ Na Khẹke Na Gha Kpọnmwẹ Ẹse?
Jesu rhie aro gberra uyinmwẹ iran ihinrin ni ma rre do kpọnmwẹ ọnrẹn ra? Ebe Luk nii khare wẹẹ: “Jesu keghi kha wẹẹ, “Arhin igbe ẹre a sinmwi, ihinrin ni dekẹe ghi vbo? Vbe a na miẹn hẹ ighẹ orhunmwuyẹn na ọkpa ọre ọ ghi dọlegbe rre do kpọnmwẹ Osanobua?”—Luk 17:17, 18.
Iran ihinrin nikẹre i re emwa dan. Iran ka rhiẹre ma wẹẹ iran mu ẹtin yan Jesu, iran na vbe ya ekhọe hia họn ẹmwẹ nẹẹn, vbe ọ wẹẹ ne iran ya rhie egbe iran ma avbe ohẹn. Ẹi mwẹ iran ma gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jesu ru ne iran, sokpan iran ma rre do kpọnmwẹ e Jesu. Emwi ne iran ru wa da e Jesu. Ma vbe vbo? U ruẹse kẹ ruẹ na ta, vbe ọmwa gha ru ẹse nuẹ ra? Uwẹ vbe gbẹn ebe gie ọmwa nọ ru ẹse nuẹ, ne u ya kpọnmwẹ ọnrẹn, deghẹ esa na gha rrọọ ra?
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(Luk 17:7-10) “Gie a kha ighẹ ọkpa vbe uwu uwa mwẹ ọguọmwadia ne ọ yo egua ra ne ọ ya su ohuan. Ọ gha ke ugbo rre, wa vbe tama rẹn wẹẹ, ‘Giẹgiẹ, ya rri evbare?’ 8 Hiehie re. Emwi ne u ra tama rẹn ọrọre wẹẹ, ‘Ya le evbare ota mẹ, gba ukugba ne u do mudia gha viọ emwi ne I hoo mẹ, I te re I te da fo. Iyeke ọnii u ke ya re ne u vbe da. 9 Te a vbe kpọnmwẹ ọguọmwadia rhunmwuda ighẹ ọ ru emwi ne a wẹẹ ne ọ ru ra? 10 Erriọ ọre ọghe uwa ye. Wa ghẹ ghi ru emwi ne a wẹẹ ne uwa ru hia nẹ, wa ghi kha wẹẹ, ‘Ọguọmwadia [nẹi mwẹ esa nọ ye, NW ] ma khin, iwinna ne ọ kan ima ẹre ima winnaẹn!’ ”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Luk 17:10
nẹi mwẹ esa nọ ye: Ra nẹi mwẹ evbọ gia ya ru. Ẹi re te Jesu ya erre na tama erhuanegbe ẹre wẹẹ, ne iran gha ghee egbe iran zẹvbe emwa ne ẹi mwẹ esa ne iran ye ra ne ẹi mwẹ evbọ gia ya ru. Emwi ne Jesu ghaa mwẹ vbe ekhọe vbe ọ loo ẹmwẹ na, “nẹi mwẹ esa nọ ye,” ọre wẹẹ ọ khẹke ne erhuanegbe ẹre gha mu egbe rriotọ, ne iran ghẹ gha gualọ etian ne kpataki rhunmwuda emwi ne iran ru. Emwa eso ni rri egie ebe khare wẹẹ, emwi ne Jesu ya ẹmwẹ na kha ọre wẹẹ, “eviẹn kẹkan ẹre ima khin, ma i gualọ etian rhọkpa.”
(Luk 18:8) Ne I tama uwa, ọ gha zẹgiẹ do buohiẹn ne iran. Sokpan Ovbi Ọmwa gha rre, ọ gha miẹn iyayi vbe agbọn?”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Luk 18:8
iyayi: Ra egbe amuẹtinyan vbenia. Iyayi ne Jesu guan kaẹn mwa i wa re iyayi ra amuẹtinyan kẹkan, sokpan egbe amuẹtinyan ne okhuo nọ dẹgbẹe nii ghaa mwẹ, ẹre ọ ghaa guan kaẹn. (Luk 18:1-8) Ọ vbe dekaan na gha mwẹ amuẹtinyan wẹẹ Osanobua gha họn erhunmwu ọghomwa kevbe wẹẹ, ọ gha ru ẹre ne eguọmwadia ọghẹe miẹn ibuohiẹn ata. Jesu ma rhie ewanniẹn ye inọta ne irẹn nọ rẹn rhunmwuda ọ hoo ne erhuanegbe ẹre zanzan egbe iran ghee, ne iran mieke na rẹn vbene amuẹtinyan ọghe iran wegbe sẹ hẹ. Erre ne Jesu zẹ nọ dekaan erhunmwu kevbe amuẹtinyan keghi re nọ wa ru ekpataki ne erhuanegbe ẹre, rhunmwuda te ọ wa da tama erhuanegbe ẹre wẹẹ, iran gha werriẹ aro daa edanmwẹ.—Luk 17:22-37.
E Baibol Na Tie
(Luk 18:24-43) Jesu keghi miẹn wẹẹ ẹko ma rhiẹnrhiẹn ọnrẹn, ọ keghi wẹẹ, “Ọ gha ba so emwa ni fe iran ke do la Arriọba Osanobua. 25 Ne ọmwa ne ọ fe la Arriọba Osanobua ẹre ọ lọghọ sẹ ne uhunmwu ẹmila la uvun olodẹ gberra.” 27 Jesu waniẹn wẹẹ, “Emwa ne agbọn ẹre ọna lọghọ na, ẹi lọghọ ne Osanobua.” 28 Pita wanniẹn tama rẹn wẹẹ, “Ghe, ma sẹ owa rae, ma lele uẹ khian.” 29 Jesu tama iran wẹẹ, “Ne I tama uwa: Ọmwakọmwa ne ọ sẹ owa rae, ra amwẹ, ra etẹn ne ikpia, ra evbibiẹ ọre, ra emọ rhunmwuda Arriọba Osanobua, 30 gha mwẹ ni bun sẹ ọnii ẹsẹse vbe agbọn na. Ọ ghi vbe gha mwẹ ẹfe ne ẹ i mwẹ ọfo vbe agbọn ne ọ dee.” 31 Jesu keghi viọ iran ne erhuanegbe iweva ghe efẹn ọkpa, ọ tama iran wẹẹ, “Wa damwehọ, ma rrie Jerusalẹm, emwi hia ne avbe akhasẹ tae vbekpa Ovbi Ọmwa, a gha muẹn sẹ. 32 A gha si ẹre gie avbe iran ne ẹ i re Ju, iran gha yae gbe ogiẹ, iran gha ya ukpẹ sakan rẹn, iran gha tu asẹn ku ọre. 33 Iran gha gbe ẹre asan, iran ghi gbe ẹre rua, vbe ikpẹdẹ nogieha, a gha huẹn ọnrẹn kpaegbe vbe orinmwi.” 34 Avbe erhuanegbe ẹre ma rẹn emwi ne a ya emwi na rhọkpa kha, a keghi rhie otọe ẹmwẹ nii lẹre ne iran, iran ma rẹn otọ ẹmwẹ ne Jesu guan yan. 35 Jesu ghi sẹ ọkpẹn Jẹriko, arhuaro ọkpa keghi tota ye ọkpẹn odẹ, ọ gha vbu evbare re. 36 Ọ ghi họn vbe ẹvbo bi gberra khian, ọ keghi nọ iran wẹẹ, “Vbe ọ sunu na?” 37 Iran tama rẹn wẹẹ, “Jesu ne ovbi e Nazarẹt ẹre ọ gberra khian.” 38 Irẹn keghi datu, “Jesu Ovbi e Devid, tohan mwẹ!” 39 Iran ni ke odaro kegha gu ẹre gui, iran wẹẹ ne ọ gue unu ẹnrẹn. Sokpan irẹn keghi dọlegbe kakabọ davan: “Ovbi e Devid, tohan mwẹ!” 40 Jesu keghi de mudia, ọ na wẹẹ ne a rhie arhuaro nii bu irẹn gha dee. Ọ ghi sẹ ehe ne ọ ye, Jesu nọ rẹn wẹẹ, 41 “Vbe u a wẹẹ ne I ru nuẹn?” Irẹn wanniẹn wẹẹ, “Enọwanrẹn, I hoo ne I dọlegbe gha dẹghe.” 42 Jesu wanniẹn tama rẹn wẹẹ, “Gha dẹghe! Iyayi ruẹ muẹn egbe rran.” 43 Vbe ọwarọkpa nii, ọ kegha dẹghe, ọ keghi lele Jesu, ọ na gha rho Osanobua vbe uyi.
AUGUST 13-19
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | LUK 19-20
“U Gha Miẹn Emwi Ruẹ Vbe Erre Ọghe Igho Esiliva Igbe”
(Luk 19:12, 13) Ọ keghi kha wẹẹ, “Adazẹ ọkpa ke do gha rrie isi ẹvbo ne ọ ya rri egie, ne ọ vbe gha di owa. 13 Vbe ọ te kpa, ọ keghi tie eguọmwadia ẹre igbe, ọ na rhie igho igoru ọkpọkpa ne iran, ọ wẹẹ, ‘Wa ya ya ẹe gha do ẹki I te rre.’
jy 232 okhuẹn 2-4
Erre Ọghe Igho Esiliva Igbe
Jesu khare wẹẹ: “Adazẹ ọkpa ke do gha rrie isi ẹvbo ne ọ ya rri egie, ne ọ vbe gha di owa.” (Luk 19:12) Egbe okhian vberriọ i re ọghe ovbiẹghẹ kherhe. Vbe ne ai na gbe awawẹ, Jesu ọre “adazẹ” nii nọ kpa gha rrie “isi ẹvbo” ra ẹrinmwi, ne Erhae mieke na ma re ọba.
Vbe erre na, a te miẹn wẹẹ “adazẹ” na kpa gha rrie isi, ọ keghi tie eguọmwadia ẹre igbe, ọ na rhie igho esiliva ọkpọkpa ne iran. Ọ keghi tama iran wẹẹ: “Wa ya yae gha do ẹki I te rre.” (Luk 19:13) Igho esiliva na, na tiẹre maina keghi re igho nọkhua. E maina ọkpa ẹre a hae ezọbu re vbe ọ gha winna iwinna ugbo vbe uki eha.
Ọ gha kẹ, erhuanegbe Jesu rẹnrẹn wẹẹ iran ọre eviẹn igbe nii, rhunmwuda wẹẹ Jesu ka ya iran gie emwa ni rhọọ emwi okọ. (Matiu 9:35-38) Vbene ẹmwata, ẹi re emwi okọ kẹkan ẹre Jesu wẹẹ ne iran rhọọ. Sokpan emwi ne Jesu ghaa guan kaẹn ọre na ya emwa khian erhuanegbe, ne iran mieke na la Arriọba Osanobua. Avbe erhuanegbe Jesu keghi loo emwi ne iran mwẹ, ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe ne iran mieke na gha rre usun emwa ni khian deba e Kristi kha vbe ẹrinmwi.
(Luk 19:16-19) Nokaro keghi rre, ọ wẹẹ, ‘Enọwanrẹn I ya igho ne u rhie mẹ do ẹki, I vbe rri ere igbe ọvbehe.’ 17 Irẹn keghi tama rẹn wẹẹ, ‘Ọbevbaru, ọguọmwadia esi ọre u khin. Vbene u ma na ru ero ye emwi nekherhe na, I gha mu ẹvbo igbe nuẹn ne u gha gbe aro ghe.’ 18 Ọguọmwadia ne ogieva kevbe rre, ọ wẹẹ, ‘I ya igho ne u rhie mẹ do ẹki, I vbe rri ere isẹn ọvbehe.’ 19 Ọ keghi tama rẹn, ọ wẹẹ, ‘I gha mu ẹvbo isẹn nuẹn gha gbe aro ghe.’
jy 232 okhuẹn 7
Erre Ọghe Igho Esiliva Igbe
Adeghẹ erhuanegbe Jesu na ya egbe tae eviẹn ni loo emwi ne iran mwẹ, ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe ya khian erhuanegbe Jesu, iran gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ Jesu gbọyẹmwẹ ye iwinna iran. Iran gha vbe sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ Jesu gha fiangbe iran ye ẹrhiọn ne iran loo ro. Ẹmwata nọ wẹẹ, ẹi re ẹkpotọ ọkpa ẹre ọ kie ne erhuanegbe Jesu hia, emwi ughughan ẹre dọmwadẹ ọghẹe vbuwe iran la gberra, vbene ẹrhiọn ọghe dọmwadẹ ọghẹe sẹ, ẹre ọ vbe ya winna iwinna na. Ọrheyerriọ, Jesu ne ọba gha fiangbe iran ye ẹrhiọn ne iran loo ya ru iyobọ ne emwa ọvbehe, ne iran mieke na khian erhuanegbe.—Matiu 28:19, 20.
(Luk 19:20-24) Ọguọmwadia ọvbehe keghi vbe rre, ọ wẹẹ, ‘Enọwanrẹn, ghe igho ruẹ, abọ ukpọn ẹre I hẹko rhie ẹre yi. 21 Ohan ruẹn ẹre ọ mu mwẹ rhunmwuda ighẹ u wegbe aro gbe, emwi ne ẹ i re ọ wuẹ ẹre u viọ, u ghi vbe gha rhọ emwi ne u ma kọ.’ 22 Irẹn tama rẹn wẹẹ, ‘Ọguọmwadia dan, ẹmwẹ ne unu ruẹn ẹre I ra ya bu ohiẹn gbe uẹ. U rẹnrẹn ighẹ I wegbe aro, I ghi gha viọ emwi ne I ma yan, I ghi vbe gha rhọ emwi ne I ma kọ,’ 23 vbọ ghi zẹ ne u ma na ya rhie igho mwẹ ye aza? A i rẹn vbe I a rre ne I miẹn ehe na ya rhie ẹre rhie igho ne ọ biẹe ba egbe?’ 24 “Irẹn keghi tama iran ni mudia vba, ‘Wa miẹn ẹre igho nii rhie ne ọguọmwadia ne ọ mwẹ igbe.’
jy 233 okhuẹn 1
Erre Ọghe Igho Esiliva Igbe
Ne ọviẹn na ma na khuan igho khẹ arowa ẹre, ivbabọ ẹre ọ ghi gha ye. Ayayẹro ne avbe ukọ e Jesu ghaa mwẹ ọre wẹẹ, iran gha deba Jesu kha vbe Arriọba Osanobua. Ẹmwẹ ne Jesu tae vbekpa ọviẹn nokiekie keghi ya iran rẹn wẹẹ, deghẹ iran ma wegbe obọ, Arriọba nii i khian gua iran.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(Luk 19:43) Ghe, ẹdẹ ne u gha vba vbe egbe dee, avbe eghian ruan gha gbe odin lẹga ruẹ, iran ghi ke uẹ ye ako, iran ghi hẹ rhu ruẹ vbe igienenẹ.
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Luk 19:43
gbe odin lẹga ruẹ: Ra ya erhan gbe odin lẹga ruẹ. Uhukpa ẹre a loo ẹmwẹ e Grik na nọ re khaʹrax vbe Evbagbẹn Nọhuanrẹn Na Ya Urhuẹvbo E Grik Gbẹn. Emwi nọ rhiema ọre “erhan na ya gbe ogba ga ako eso” ra “erhan ne ivbi iyokuo ya gbe odin lẹga ẹvbo.” Ẹmwẹ ne Jesu tae keghi mwẹ amusẹ vbe ukpo 70 C.E. vbe ẹghẹ ne ọkaokuo ọghe Rom ighẹ Titus kevbe ivbi iyokuo ẹre ya gbe odin lẹga e Jerusalẹm. Emwi eha ẹre Titus ghaa mwẹ vbe ekhọe vbe ọ gbe odin lẹga e Jerusalẹm: Ọ ma hoo ne Ivbi e Ju lẹẹ fua, ọ hoo ne iran zẹ egbe obọ ne irẹn, ọ vbe gha hoo ne ohanmwẹ kakabọ gbe iran, ne iran mieke na zẹ egbe obọ ne irẹn. Avbe erhan ni rre igue ni lẹga e Jerusalẹm ẹre iran tọnnọ ya gbe odin lẹga e Jerusalẹm.
(Luk 20:38) Ọna rhie maan ighẹ Osanobua eni rre agbọn nọ, ẹi re ọghe eni wulo, rhunmwuda emwa ni rre agbọn ẹre ehia khin vbe obọ ẹre.”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Luk 20:38
rhunmwuda emwa ni rre agbọn ẹre ehia khin vbe obọ ẹre: E Baibol gi ima rẹn wẹẹ te Osanobua ghee emwa ni rre agbọn nẹi gu irẹn mwẹ asikẹgbe zẹvbe emwa ni wu ye agbọn. (Ẹfis 2:1; 1 Tim 5:6) Erriọ ẹre ọ vbe ye, te Osanobua ghee eguọmwadia ọghẹe ni wu nẹ, ni mwẹ akueyi ọghẹe, zẹvbe emwa ni rre agbọn, rhunmwuda ẹi mwẹ ọ ma mwẹ amusẹ ighẹ eyan nọ yan rẹn, ne ọ na wẹẹ irẹn gha huẹn iran kpaegbe.—Rom 4:16, 17.
E Baibol Na Tie
(Luk 19:11-27) Jesu keghi kpa itan na ma iran ni danmwehọ ẹre, ọ wa sẹ ọkpẹn Jerusalẹm nẹ, iran hia keghi te ro ighẹ te Arriọba Osanobua ghi ra suẹn. 12 Ọ keghi kha wẹẹ, “Adazẹ ọkpa ke do gha rrie isi ẹvbo ne ọ ya ri egie, ne ọ vbe gha di owa. 13 Vbe ọ te kpa, ọ keghi tie eguọmwadia ẹre igbe, ọ na rhie igho igoru ọkpọkpa ne iran, ọ wẹẹ, ‘Wa ya yae gha do ẹki I te rre.’ 14 Emwa ẹvbo ẹre i ho ẹmwẹ ọnrẹn, rhunmwuda ọnii, iran keghi zẹ orhẹ lelẹe ne iran ya kha wẹ, ‘Ma i ho ne okpia nii rrie egie yan ima.’ 15 “Iran keghi ma adazẹ na egie, ọ na gha die owa. Ọwarọkpa ọ na wẹẹ ne a tie avbe eguọmwadia ne ọ viọ igho na nii gie irẹn, ne irẹn miẹn ehe na ghe ere ne iran re vbe ẹki ne iran do. 16 Ne okaro keghi rre, ọ wẹẹ, ‘Enọwanrẹn I ya igho ne u rhie mẹ do ẹki, I vbe rri ere igbe ọvbehe.’ 17 Irẹn keghi tama rẹn wẹẹ, ‘Ọbevbaru, ọguọmwadia esi ẹre u khin. Vbene u ma na ru ero ye emwi nekherhe na, I gha mu ẹvbo igbe nuẹn ne u gha gbe aro ghe.’ 18 Ọguọmwadia ne ogieva kevbe rre, ọ wẹẹ, ‘I ya igho ne u rhie mẹ do ẹki, I vbe rri ere isẹn ọvbehe.’ 19 Ọ keghi tama rẹn, ọ wẹẹ, ‘I gha mu ẹvbo isẹn nuẹn gha gbe aro ghe.’ 20 Ọguọmwadia ọvbehe keghi vbe rre, ọ wẹẹ, ‘Enọwanrẹn, ghe igho ruẹ, abọ ukpọn ọre I hẹko rri ẹre yi. 21 Ohan ruẹn ẹre ọ mu mwẹ rhunmwuda ighẹ u wegbe aro gbe, emwi ne ẹ i re ọ wuẹ ẹre u viọ, u ghi vbe gha rhọ emwi ne u ma kọ.’ 22 Irẹn tama rẹn wẹẹ, ‘Ọguọmwadia dan, ẹmwẹ ne unu ruẹn ẹre I ra ya bu ohiẹn gbe uẹ. U rẹnrẹn ighẹ I wegbe aro, I ghi gha viọ emwi ne I ma yan, I ghi vbe gha rhọ emwi ne I ma kọ, 23 vbọ ghi zẹ ne u ma na ya rhie igho mwẹ ye aza? A i rẹn vbe I a rre ne I miẹn ehe na ya rhie ẹre rhie igho ne ọ biẹe ba egbe?’ 24 Irẹn keghi tama iran ni mudia vba, ‘Wa miẹn ẹre igho nii rhie ne ọguọmwadia ne ọ mwẹ igbe.’ 25 Sokpan, iran tama rẹn wẹẹ, ‘Enọwanrẹn, irẹn ka mwẹ igbe nẹ!’26 Ọ keghi wanniẹn wẹẹ, ‘Ne I tama uwa, ọmwa ne ọ mwẹ, te a ra gha rhie ba ẹre re, ọmwa ne ẹ i mwẹ, uhin ekherhe ne ọ te mwẹ, a ghi vbe miẹn ẹre re. 27 Ẹn hẹn, avbe iran ne eghian mwẹ nii, ni khare ne I ghẹ rri egie yan iran, viọ iran rre ne u sirra mwẹ gbele iran uan.’ ”
AUGUST 20-26
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | LUK 21-22
“Ẹghẹ Imiẹnfan Uwa Sotọ Fo”
(Luk 21:25) “Ama gha rhiegbe ma vbe owẹn, kevbe uki kevbe avbe orhọnmwẹ. Egbe gha wọọ agbọn ẹvbo ni bun vbe agbọn, ne afianma okun ni gbinna, kevbe odin amẹ ni hẹ yo hẹ rre.
kr 226 okhuẹn 9
Osanobua Loo Arriọba Ọghẹe Ya Ho Eghian Ọghẹe Bẹkun
9 Emwi Ọyunnuan Ni Khian Rhiegbe Ma Vbe Ẹrinmwi. Jesu keghi tae yotọ wẹẹ: “Owẹn ghi so ebiebi, uki i ghi ra ba ọvbehe, avbe orhọnmwẹ ghi gha ke iso kharha ku otọ.” Vbe nai na gbe awawẹ, emwa i khian ghi gha gualọ awanwan ọghe orhiọn vbe obọ avbe ọkaolotu ugamwẹ. Te Jesu vbe ya ọna kha wẹẹ, emwi uzaromiẹn nẹi re ọghe abọ gha rhiegbe ma vbe ẹrinmwi ra? Egbọre. (Aiz 13:9-11; Joẹl 2:1, 30, 31) De vbene ọ khian gha ye emwa hẹ, vbe iran gha bẹghe ẹre wẹẹ ena hia sunu? ‘Iro ghi wa han iran.’ (Luk 21:25; Zẹf 1:17) Te eghian Osanobua hia—ke ọba ya sẹ egbe eviẹn’—khian “fọrhiọn ba ẹmwẹ ohan nọ mu iran, vbe ehe ne iran na de gọọ, gha khẹ vbe ne agbọn ghi ra ru hẹ,” iran ghi gha gualọ ehe ne iran khian rhie uhunmwu lẹre yi. Sokpan iran i khian miẹn ehe lẹre yi, ne izohu ọghe Ọba mwa ghẹ sẹ eke ne iran ye.—Luk 21:26; 23:30; Arhie 6:15-17.
(Luk 21:26) Emwa gha fọrhiọn ba ẹmwẹ ohan nọ mu iran vbe ehe ne iran na de gọọ, gha khẹ vbe ne agbọn ghi ra ru hẹ, rhunmwuda a gha kpẹngiẹn ẹtin ni rre ideghedeghe aro iso hin ẹzi iran rre.
(Luk 21:27, 28) Ẹkponi ọre Ovbi Ọmwa gha na ye gbe ladian, ọ ghi gha dee vbe ikpakpa iso, ke irẹn kevbe ẹtin kevbe uyi. 28 Avbe emwi na ghẹ ghi suẹn gha sunu, wa ghi kpaegbe mudia ne uwa tọn uhunmwu mu rhunmwuda ẹghẹ imiẹnfan uwa sẹ otọ fo.”
w16.01 10-11 okhuẹn 17
Uwa Ye Gha “Hoẹmwẹ Egbe Zẹvbe Etẹn Vbuwe Kristi”!
17 “Wa gie ima din.” (Tie Hibru 13:6.) Amuẹtinyan ne ima mwẹ dae Jehova ẹre ọ si ẹre ne ima na mwẹ udinmwẹ, agharhemiẹn wẹẹ ima werriẹ aro daa ọlọghọmwa ughughan. Udinmwẹ na ẹre ọ ghi ya ima mwẹ ayayẹro wẹẹ emwi hia gha maan. Ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ daa etẹn ima kevbe ayayẹro ọghe ima keghi gua ima kpa ya rhie igiọdu ne etẹn ne ima gba ga. (1 Tẹs 5:14, 15) Uhiẹn vbe ẹghẹ ne emwa nagbọn khian ya werriẹ aro daa orueghe nọkhua, ma gha sẹtin “kpaegbe mudia,” ma ghi vbe “tọn uhunmwu mu” rhunmwuda ma rẹnrẹn wẹẹ imiẹnfan ọghomwa sotọ nẹ.—Luk 21:25-28.
w15 7/15 17-18 okhuẹn 13
“Ẹghẹ Imiẹnfan Uwa Sẹ Otọ Fo”!
13 De vbene ọ khian gha ye iran hẹ ighẹ emwa na kae ba ẹwe, vbe iran gha ghi bẹghe ẹre wẹẹ ‘ọfuan ọghe etẹbitẹ’ ẹre ọ khẹ iran? Iran “ghi gbe eve ua.” (Mat 24:30) Sokpan de emwi ne etiẹn e Kristi kevbe oghẹn ne gbii khian ru vbuwe ẹghẹ na kha na? Rhunmwuda ne iran na ya ekhọe hia mu ẹtin yan Osanobua ne Jehova kevbe Ovbi ẹre ighẹ Jesu Kristi, iran gha lele iyi ọghe Jesu, nọ khare wẹẹ: “Avbe emwi na gha ghi suẹn gha sunu, wa ghi kpaegbe mudia ne uwa tọn uhunmwu mu rhunmwuda ẹghẹ imiẹnfan uwa sẹ otọ fo.” (Luk 21:28) Vbene ẹmwata, te iran khian gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ imiẹnfan ọghe iran sẹ otọ fo nẹ.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(Luk 21:33) Ẹrinmwi kevbe agbọn gha gberra sokpan ẹmwẹ mwẹ i ra gberra.
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Luk 21:33
Ẹrinmwi kevbe agbọn gha gberra: Ako nibun ọvbehe vbe evbagbẹn nọhuanrẹn gi ima rẹn wẹẹ, te uhunmwu otagbọn na kevbe ẹrinmwi khian gha rrọọ vbe ẹdẹdẹmwẹdẹ. (Gẹn 9:16; Psm 104:5; Asan 1:4) Nọnaghiyerriọ, ọ vẹ na rẹn wẹẹ emwi ne Jesu ghaa mwẹ vbe ekhọe ọre wẹẹ, ne a na miẹn wẹẹ emwi nẹi sẹtin sunu nọ, ne agbọn na kevbe ẹrinmwi khian na ho bẹkun, ẹi mwẹ emwi ne irẹn tae ma mwẹ amusẹ. (Yae taa Mat 5:18.) Sokpan, a sẹtin vbe miẹn wẹẹ agbọn kevbe ẹrinmwi ne irẹn ghaa guan kaẹn keghi mu ukhọmwẹ emwi; ọna ẹre ebe Arhie 21:1 tiẹre “ẹrinmwi ne okaro kevbe agbọn ne okaro.”
ẹmwẹ mwẹ i ra gberra: Ẹmwẹ e Grik na ke zedu ẹmwẹ na ladian ya ima rẹn wẹẹ, ẹi mwẹ ẹmwẹ ne Jesu tae ma mwẹ amusẹ.
(Luk 22:28-30) “Wa ẹre ọ mudia ke mwẹ vbe ẹghẹ edanmwẹ hia; 29 Zẹ vbene Erha mwẹ rhie ẹtin mẹ ne I ya gha khaemwisẹ, erriọ zẹẹ mẹ gha vbe gu uwa hẹnhẹn ọnrẹn, 30 Wa gha gu mwẹ re, wa ghi vbe gu mwẹ da vbe uhunmwu etebul mwẹ vbe Arriọba mwẹ, wa gha vbe tota ye ẹkete gha bu ohiẹn ẹwae iweva ne ọ re Izrẹl.
w14 10/15 16-17 okhuẹn 15-16
Uwa Gha Khian “Arriọba Avbe Ohẹn”
15 Vbe Jesu ghi mu Evbare Ota Ọghe Nọyaẹnmwa gbọ nẹ, ọ keghi gu erhuanegbe ẹre ni mudiase ta ile. Ile na ẹre a mobọ tiẹre ile ọghe Arriọba. (Tie Luk 22:28-30.) Ile na i yevbe ile nikẹre ne Jehova na mwẹ obọ. Ọna keghi re ile ne Jesu tobọre gu emwa na hannọ zẹ ta. Ne Jesu na wẹẹ, ‘zẹvbe ne erha mwẹ gu mwẹ ta ile,’ ile ne Jehova gu ẹre ta ẹre ọ ghaa guan kaẹn; e Jehova tama Jesu wẹẹ ‘ohẹn ẹre u khian gha khin ẹdẹdẹmwẹdẹ, zẹvbe na ghee Mẹlkizẹdẹk.’—Hib 5:5, 6.
16 Ukọ 11 ẹre ọ ‘mudia ke Jesu vbe ẹghẹ edanmwẹ.’ Ile ọghe Arriọba ne Jesu gu iran ta keghi rhie ilẹkẹtin ne iran wẹẹ, iran gha gu e Jesu kha vbe ẹrinmwi zẹvbe ọba kevbe ohẹn. Vbọrhirhighayehẹ, ẹi re iran 11 ọkpa ẹre ọ khian gha mwẹ ukpamuyọmọ na. Vbe Jesu ghi sẹ ẹrinmwi nẹ, ọ keghi rhie egbe ma ukọ e Jọn vbe umian, ọ na tama rẹn wẹẹ: “Iran ni khọnmiotọ, I gha rhie asẹ ne iran, ne iran tota ke mwẹ vbe ẹkete mwẹ, zẹ vbene imẹ khọnmiotọ, ne I na vbe tota ke Erha mwẹ nian vbe ẹkete ẹre.” (Arhie 3:21) Nọnaghiyerriọ, orhunmwu 144,000 na hannọ zẹ ẹre Jesu gu ta ile ọghe Arriọba. (Arhie 5:9, 10; 7:4) Ile na ẹre ọ suigiẹ yọ wẹẹ iran na, gha gu Jesu kha vbe ẹrinmwi. A sẹtin yae gie ọmokhuo nọ ke ẹgbẹe nọ hiunsi rre, ne ọba rhie re zẹvbe amwẹ, nọ ghi khian oloi nọ mwẹ ọdakha. Evbagbẹn Nọhuanrẹn keghi gie Ivbiotu e Kristi na hannọ zẹ zẹvbe “ovbiọha,” kevbe “uvbi nọ ma he sankan” na ya ne Kristi.—Arhie 19:7, 8; 21:9; 2 Kọr 11:2.
E Baibol Na Tie
(Luk 22:35-53) Ẹghẹ nii ẹre Jesu na tama iran wẹẹ, “Ẹghẹ ne I na gie uwa ladian, ne I na wẹẹ ne uwa ghẹ rhie ẹsiso ra ẹkpo ra ibata, emwi rhọkpa vbe uwa ra?” Iran wanniẹn wẹẹ, “Ẹn o!” 36 Jesu keghi vbe kha wẹẹ, “Sokpan vbene emwi hia ghi ye na nian, ọmwa ne o mwẹ ẹsiso ra ẹkpo, wẹẹ ne ọ rhie mwẹ, ne ẹ i mwẹ umozo wẹẹ ne ọ khiẹn ẹwu ẹre ne ọ ya dẹ. 37 Ne I tama uwa, ẹmwẹ ne ebe ne ọ huanrẹn tae wẹẹ, ‘A keghi ka ẹe ba avbe izigan,’ ẹre ọ khian do sẹ vbe egbe mwẹ na. Rhunmwuda emwi hia ne a gbẹnnẹ vbekpa mwẹ ra do sẹ.” 38 Avbe erhuanegbe tama rẹn wẹẹ, “Nọyaẹnmwa, ghe umozo eva vbe emwa na.” Irẹn keghi wanniẹn wẹẹ, “Ọni sẹe!” 39 Jesu keghi kpaegbe, ọ na gha rrie uhunmwu oke erhan Ọliv, zẹ vbene ọ ka ru de ẹdẹ, avbe erhuanegbe ẹre keghi vbe lele ẹre gha khian. 40 Ugbẹn vbe ọ ghi sẹ evba, ọ tama iran wẹẹ, “Wa gha na erhunmwu ne uwa ghẹ de fi edanmwẹ.” 41 Ọ keghi sẹ iran rae, ọ na la omwa umọdia kherhe sikẹ odaro, ọ keghi diguẹ ọ na na erhunmwu, 42 Ọ wẹẹ, “Evbavba, adeghẹ ọ yẹẹ ruẹ, mu ukpu na hin mwẹ obọ rre, vbene ọ rhirhi gha ye hẹ, ẹ i re ne imẹ hoo sokpan ne uwẹ hoo ẹre a gha ru.” 43 Odibosa ọkpa keghi ke ẹrinmwi rre do rhie egbe ma rẹn, ọ keghi rhie ẹtin ye ọre iwu. 44 Ọ keghi kakabọ na erhunmwu vbe uwu omanọ, ọfọ ne ọ rre egbe ẹre keghi yevbe esagiẹn, ọ kegha kharha ku otọ. 45 Ọ ghi kpaegbe vbe ehe ne ọ na na erhunmwu, ọ keghi bu avbe erhuanegbe ẹre, ọ ghi do vba iran vbiẹ, iro gba iran ẹko. 46 Ọ keghi tama iran wẹẹ, “Vbọzẹ ne uwa na vbiẹ yi? Wa kpaegbe ne uwa na erhunmwu ne uwa ghẹ de fi edanmwẹ.” 47 Vbene ọ wa guan ni, emwa ni bun keghi rre, Judas, ọkpa vbe uwu iran ne iweva ẹre ọ ma iran odẹ, ọ keghi bu Jesu gha dee ne ọ do mu unu soso ẹre unu. 48 Sokpan Jesu tama rẹn, “Judas, isoso unu ẹre uwẹ ra ya rhie Ovbi Ọmwa ma ra?” 49 Ugbẹn vbe avbe erhuanegbe ni gu Jesu rre evba ghi miẹn emwi ne ọ ra sunu, iran wẹẹ, “Nọyaẹnmwa, ne ima ya umozo fi emwi ra?” 50 Ọkpa vbe uwu iran keghi ya yan ọviẹn Ogie Ohẹn, ọ keghi fian ẹre ehọ ne obọ erha ọmwa fua. 51 Sokpan Jesu wanniẹn wẹẹ, “Wa dobọ emwi na yi.” Ọ keghi ye obọ kan okpia nii ehọ, ọ keghi mu ẹre egbe rran. 52 Jesu keghi tama avbe igie ohẹn kevbe avbe ni gbe aro ghe Ọgua Osa kevbe avbe ediọn ni rre do muẹn wẹẹ, “Vbọzẹ ne uwa na hẹ umozo kevbe orhokhua gha de yi vbe ne a miẹn wẹẹ izigan ẹre I khin? 53 Mẹ vbe uwa ẹre ọ gba gha rre Ọgua Osa ẹdẹgbegbe, wa ma kha ighẹ uwa gha mu mwẹ, sokpan ẹghẹ ọghe uwa ẹre ọ na khin kevbe ẹtin ebiebi.”
AUGUST 27–SEPTEMBER 2
EMWI EWE NI RRE UWU ẸMWẸ ỌGHE OSANOBUA | LUK 23-24
“Gha Re Ọmwa Nọ Mwẹ Ekhọe Ayabọ”
(Luk 23:34) Jesu keghi kha wẹẹ, “Evbavba yabọ iran rhunmwuda iran ma rẹn emwi ne iran ru.” Iran keghi yan uta ye ukpọn rẹn, iran na gha ẹre ne egbe.
cl 297 okhuẹn 16
“Uwa Gha Do Rẹn Ahoẹmwọmwa” Ọghe Kristi
16 Ọ mwẹ odẹ ọvbehe ne kpataki ne Jesu ya yegbe taa Erhae vbe nọ dekaan ahoẹmwọmwa na rhiema. Ọ kegha mwẹ ‘ekhọe ayabọ.’ (Psalm 86:5) Uhiẹn vbe ẹghẹ na ya kan rẹn obọ kevbe owẹ mu erhan irrioya, te ọ ye rhie akpa na ma. Ọ ma tama e Jehova wẹẹ nọ rri iran oya ighẹ emwa ni kan rẹn mu erhan. Nọghayayerriọ, a te miẹn wẹẹ Jesu kpan udu, ọ keghi kha wẹẹ: “Evbavba yabọ iran rhunmwuda iran ma rẹn emwi ne iran ru.”—Luk 23:34.
(Luk 23:43, NW) Jesu keghi tama rẹn wẹẹ, “Vbene ẹmwata, I tama ruẹ vbe ẹrẹna, u gha gu mwẹ gha rre Paradais.”
g 2/08 11 okhuẹn 5-6
Osanobua Yabọ Ọmwa Nọ Ru Orukhọ Nọ Wegbe Ra?
Ẹi wa re orukhọ ne ọmwa ru ọkpa ẹre Jehova ghee; ọ vbe ghee ekhọe. (Aizaia 1:16-19) Gia ziro yan igiemwi ọghe izigan eva na kan mu erhan, vbe oberhọmwa kevbe obiyọmwa ọghe Jesu. Ọ vẹ na rẹn wẹẹ orukhọ nọ wegbe ẹre iran eva ru, rhunmwuda ọkpa vbọ khare wẹẹ: “Emwi ne ọ kei ne emwi ne ima ru, ẹre iran rhie ne ima, sokpan irẹn [Jesu] ma ru emwi rhọkpa khọọ.” Ẹmwẹ ne izigan na tae rhiẹre ma wẹẹ, ọ mwẹ irẹnmwi eso vbekpae Jesu. Ọ gha kẹ, irẹnmwi na ẹre ọ ru iyobọ nẹẹn ya roro iro fi uyinmwẹ werriẹ. Vbe ima ra ya rẹn hẹ? Ẹmwẹ nọ tama Jesu ẹre ọ ya ima rẹn. Ọ keghi rinmwian e Jesu wẹẹ: “Ẹghẹ ne u gha na rre zẹvbe Ọba, u ghi ye mwẹ rre.” De vbene Kristi ya wanniẹn ọnrẹn hẹ? Jesu keghi tama rẹn wẹẹ, “Vbene ẹmwata, I tama ruẹ vbe ẹrẹna, u gha gu mwẹ gha rre Paradais.”—Luk 23:41-43, NW.
Muẹn roro: Ẹmwẹ nokiekie ne Jesu tae, ọ te kpan udu keghi rhiẹre ma wẹẹ, ọmwa nọ mwẹ ekhọe itohan ẹre irẹn khin; ọ keghi tohan izigan ọkpa nọ miẹn kue wẹẹ uwu ẹre ọ khẹke irẹn. Ọna keghi re emwi nọ rhie igiọdu ne ọmwa! Ma gha sẹtin gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ Jesu Kristi kevbe Erhae ighẹ e Jehova gha tohan emwa hia ni roro iro fi uyinmwẹ werriẹ, ọ gha khọnrẹn wẹẹ orukhọ nọ wegbe ẹre iran ru.—Rom 4:7.
(Luk 24:34) “Nọyaẹnmwa gele rhiọrre, Saimọn miẹn ọnrẹn nẹ!”
cl 297-298 okhuẹn 17-18
“Uwa Gha Do Rẹn Ahoẹmwọmwa” Ọghe Kristi
17 Igiemwi ọvbehe nọ mu ọmwa ekhọe nọ rhiẹre ma wẹẹ Jesu mwẹ ekhọe ayabọ ọre obọ ne ọ ya mu e Pita. Vbe nai na gbawawẹ, te Pita gele hoẹmwẹ Jesu. Vbe Nisan 14, vbe asọn nokiekie ne Jesu gbe vbe agbọn, e Pita keghi tama rẹn wẹẹ: “Nọyaẹnmwa, mẹ mu egbe ne I ya lele ruẹ la eghan ra ne I wu lele ruẹ.” Ọrheyerriọ, vbene ọ te sẹ ughaẹdẹ eso, e Pita keghi siẹn Jesu igbaha! Vbe ẹghẹ nogieha ne Pita ya siẹn Jesu, e Baibol keghi kha wẹẹ: “[Jesu] keghi rhie aro fi Pita aro.” Orukhọ ne Pita ru keghi wa gbe ẹre egbe, ọ na ghi ladian, “ọ keghi ya viẹ eve orriara.” Ọ gha kẹ, vbe a ghi gbe Jesu rua vbe ẹdẹrriọ, e Pita sẹtin gha roro ẹre wẹẹ, ‘A ghi rẹn deghẹ Nọyaenmwa yabọ mwẹ?’—Luk 22:33, 61, 62.
18 E Pita wa rherhe miẹn ewanniẹn ọghe inọta nii. Vbe owiẹ vbe Nisan 16, Jesu keghi rhiọkpaegbe. Ẹdẹ ne ẹdẹrriọ ẹre ọ vbe rhiegbe ma e Pita. (Luk 24:34; 1 Kọrinti 15:4-8) De emwi nọ si ẹre ne Jesu na kie ẹkpotọ vbenia ne Pita, ọmwa nọ wa si agbada vbe unu siẹn wẹẹ irẹn ma rẹn Jesu? Te Jesu ghaa hoo nọ rhie ilẹkẹtin ne Pita wẹẹ irẹn ye hoẹmwẹ ọnrẹn. Sokpan emwi ọvbehe ye rrọọ ne Jesu ru nọ ya rhie igiọdu ne Pita.
Gualọ Emwi Ewe Ọghe Orhiọn
(Luk 23:31) Rhunmwuda a ghi ru emwi vbe nian vbe egbe erhan ọgbọn, vbe ọ gha ye hẹ ne erhan ne ọ kae?”
ayahọmwaehọ nọ rre nwtsty nọ dekaan Luk 23:31
erhan ọgbọn, . . . vbe ọ gha ye hẹ ne erhan ne ọ kae: Ọ khọ wẹẹ agbẹnvbo Ivbi e Ju ẹre Jesu ghaa guan kaẹn. Agbẹnvbo na keghi yevbe erhan nọ ma he wu fo, rhunmwuda Jesu ye gu iran rrọọ kevbe wẹẹ, Ivbi e Ju eso ya Jesu yi. Vbọrhirhighayehẹ, a gha rherhe gbe Jesu rua, a gha vbe rherhe hannọ iran zẹ ighẹ Ivbi e Ju ni mwẹ amuẹtinyan; iran ghi do khian Ivbi Izrẹl ọghe orhiọn. (Rom 2:28, 29; Gal 6:16) Ẹghẹ nii, agbẹnvbo Izrẹl ghi khian nọ wu vbe odẹ ọghe orhiọn, na ya gie erhan nọ kakae.—Mat 21:43.
(Luk 23:33) Iran ghi sẹ ihe ọkpa ne a tie ẹre “Ugboloko Uhunmwu,” iran keghi kan Jesu mu [erhan, NW ], kevbe izigan eva nii, ọkpa vbe obọ erha ọmwa kevbe nọkpa vbe obọ iye ọmwa.
avbe efoto ra e vidio ni rre nwtsty
Ise Nọ Ba Ye Ugboloko Ighighianwẹ
Ọna keghi re efoto ọghe ise nọ kẹ ekherhe nọ taan sẹ ukhiọnmwẹ ibata ọkpa (4.5 in.) nọ ba ye ugboloko ighighianwẹ ọghe ọmwa. Vbe ẹghẹ ne emwa ni gualọ emwi arre khian, ya gha tọnnọ otọ vbe odẹ okuọ ọghe Jerusalẹm vbe ukpo 1968, iran keghi miẹn ise nọ ba ye ugboloko ighighianwẹ. Ọna keghi sosẹ yọ wẹẹ, ise ẹre iran ghaa loo ya kaan iran mu erhan ighẹ emwa na buohiẹn uwu gbe vbe ẹghẹ ọghe Ivbi e Rom. Ọ gha kẹ, egbe ise na ẹre ivbi iyokuo e Rọm ya kaan Jesu Kristi mu erhan. Ẹkpẹti ọkpa na viọ ọre yi ighẹ ugboloko orinmwi ni kẹkẹ nẹ, ẹre a na miẹn ise nọ ba ye ugboloko ighighianwẹ na. Ọna rhiema wẹẹ, iran vbe gha dọlọ uwu iran yi ighẹ emwa na buohiẹn uwu gbe na kaan mu erhan.
E Baibol Na Tie
(Luk 23:1-16) Vbene iran wa ya rre evba hia keghi kpaegbe, iran na mu Jesu bu Pailet gha khian. 2 lran keghi ba ẹre ifi ẹzọ wẹẹ, “Ma mu okpia na vbe uwu ehe ne ọ na ruẹn ẹmwẹ ye emwa ima ẹko, ọ wẹẹ ne iran ghẹ ghi ha igho uhunmwu gie Nọgbaisi, ọ wẹẹ irẹn tobọ irẹn ọrọre Kristi ne Ọba.” 3 Pailet nọ rẹn wẹẹ, “Wẹ ọrọre ọba avbe Ju ra?” Jesu wanniẹn wẹẹ, “Wẹ ẹre ọ tae.” 4 Pailet keghi tama avbe igie ohẹn kevbe emwa ni gbe ẹbu ye evba wẹẹ, “I ma miẹn emwi ne I gha gu bu ohiẹn gbe ọmwa na.” 5 Sokpan iran dọlegbe tua unu muẹn wẹẹ, “Ọ ra ya emwi ne ọ ma emwa re si olighi ye ẹvbo. Galili ẹre ọ na suẹn, ọ gbe Judia dunmwu nẹ, ẹre ọ na vbe gha die edinran na.” 6 Pailet ghi họn ẹmwẹ na, ọ keghi nọ iran wẹẹ, “Ovbi e Galili ẹre okpia na khin ra?” 7 Ugbẹn vbe ọ ghi họn ighẹ ovbi ọkpa vbe uwu avbe ẹvbo ne Hẹrọd gbe aro ghe ẹre Jesu khin, ọ keghi rhie ẹre bu Hẹrọd rhunmwuda irẹn keghi wa vbe rre Jerusalẹm vbe ẹghẹ na. 8 Ugbẹn vbe Hẹrọd miẹn Jesu, ẹko keghi rhiẹnrhiẹn ọnrẹn ẹsẹse, rhunmwuda ọ kpẹre ne ọ kegha hoo ne irẹn miẹn Jesu. Ọ keghi te rhie aro yọ ighẹ Jesu gha winna iwinna ọyunnuan ne irẹn ghe. 9 Rhunmwuda ọnii Hẹrọd keghi nọ Jesu ọta ni bun sokpan Jesu ma zẹ ẹmwẹ ọkpa wanniẹn ọnrẹn. 10 Avbe igie ohẹn kevbe iran ni ma emwa Uhi keghi ladian, iran keghi ba Jesu ifi ẹzọ. 11 Hẹrọd kẹ kevbe ivbiyokuo ẹre keghi ya Jesu gbe ogiẹ, iran keghi ru ẹre emwi oya. Iran mu ẹwu ne mose mose ye ọre, iran keghi dọlegbe rhie ẹre bu Pailet. 12 Ẹdẹ ne ẹdẹrriọ Pailet kevbe Hẹrọd keghi khian ọse, vberriọ oghian egbe ẹre iran te ka khin de yi. 13 Pailet keghi tie avbe igie ohẹn, avbe olotu kevbe avbe emwa ni si koko. 14 Ọ tama iran wẹẹ, “Wa mu okpia na bu mwẹ rre wẹẹ ọ ruẹn ẹmwẹ ye emwa ẹko. Sirra uwa hia ẹre I na gualọ otọ ẹmwẹ na, I ma miẹn ne ọ ginna rẹn vbe ẹzọ dan hia ne uwa gu ẹre gui. 15 E Hẹrọd tobọ ẹre ma vbe miẹn abe bu gbe ẹre rhunmwuda, ọ rhie ẹre dọlegbe bu ima gha dee. Emwi ọkpa ne okpia na ru ne a gha rhunmwuda ẹre bu ohiẹn uwu gbe ẹre ẹi rrọọ. 16 Rhunmwuda ọnii, I ra gbe ẹre asan ne I zẹ ọre obọ.”