AKO IRUẸMWI 30
Vbene Ẹmwẹ Akhasẹ Nokaro Nọ Rre Baibol Khian Ya Ru Iyobọ Nuẹn Hẹ
“I gha ru ẹre ne uwẹ kevbe okhuo nii gha ya eghian so egbe.”—GẸN 3:15.
IHUAN 15 Rhie Urhomwẹ Ne Ovbi Osanobua Ne Ọdiọn!
OLIKA ẸMWẸ ỌGHE AKO IRUẸMWI NAa
1. De emwi ne Jehova ru vbe Adam vbe Ivi wa da ru orukhọ? (Gẹnẹsis 3:15)
VBE Adam vbe Ivi wa da ru orukhọ, e Jehova keghi ta ẹmwẹ akhasẹ ọkpa nọ ru ekpataki, nọ ya ivbi Adam vbe Ivi ya aro yọ wẹẹ, emwi gha maan vbe odaro. Ẹmwẹ akhasẹ na rre ebe Gẹnẹsis 3:15.—Tie ẹre.
2. Vbọzẹ ne ẹmwẹ akhasẹ na na ru ekpataki?
2 Ẹmwẹ akhasẹ na rre ebe nokaro vbe Baibol. Sokpan, ọ mwẹ vbene emwi ni rre ebe nikẹre vbe Baibol ya ginna ẹmwẹ akhasẹ na hẹ. Zẹvbe ne odaro ebe kevbe iyeke ebe ku ipapa hia ni rre ebe kugbe, erriọ ẹmwẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15 vbe ya ima rẹn wẹẹ, emwi ọkpa ẹre ebe nikẹre vbe Baibol vbe guan kaẹn, ọni nọ wẹẹ, Ọmiọnmwafan ọkpa gha rre, nọ do guọghọ e Setan kevbe ikpayẹ ọre rua.b Afiangbe nọkhua ẹre ọna khian gha khin ne emwa ni hoẹmwẹ e Jehova!
3. Vbe ima khian ziro yan vbe ako iruẹmwi na?
3 Vbe ako iruẹmwi na, ma gha rhie ewanniẹn ye inọta eso ni dekaẹn ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15. Avbe inọta na ọre; De emwa ne ẹmwẹ akhasẹ na guan kaẹn? De vbene ẹmwẹ akhasẹ na ya sẹ hẹ? Kevbe wẹẹ, de vbene ọ ya ru iyobọ ne ima hẹ?
DE EMWA NE ẸMWẸ AKHASẸ NA GUAN KAẸN?
4. De ọmwa nọ re “ẹyẹn” nii, vbe ima ya rẹn hẹ?
4 Ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:14, 15 guan kaẹn “ẹyẹn,” kevbe “ovbi” ẹre, ọ na vbe guan kaẹn “okhuo” ọkpa kevbe “ovbi” ẹre. E Baibol gi ima rẹn emwa ne iran mudia ye ihe ẹre.c Gi ima ka guan kaẹn ẹyẹn nọ rrọọ. Ẹyẹn na i re ẹyẹn kẹkan, rhunmwuda akpawẹ ẹyẹn kẹkan nọ, ẹi ghẹ te rẹn otọ emwi ne Jehova tae vbe ogba ọghe Idẹni. Deghẹ ẹi re ẹyẹn kẹkan e Jehova bu ohiẹn gbe vbe ogba ọghe Idẹni, de ọmwa nọ ghi khin? Ebe Arhie Maan 12:9 gi ima rẹn ọmwa nọ khin. Ako nii wẹẹ “ẹyẹn nẹdẹ nii,” ọre Setan. Sokpan de emwa nọ ghi re ivbi ẹyẹn nii?
ẸYẸN NII
E Setan ne ebe Arhie Maan 12:9 tie ẹre “ẹyẹn nẹdẹ nii” (Ghee okhuẹn 4)
5. De emwa ni re ivbi ẹyẹn nii?
5 E Baibol gha gie ọmwa zẹvbe ọmọ, ọni rhie ma wẹẹ, te ọmwa nii ru emwi vbe na ghee ọmwa na giere zẹvbe erhae. Nọnaghiyerriọ, ivbi ẹyẹn nii ọre avbe odibosa ni sọtẹ kevbe emwa nagbọn ni ru khọọ ghee Jehova vbene Setan vbe ru ẹre. Usun avbe odibosa na guan kaẹn na, ọre ni sẹ iwinna iran rae vbe ẹrinmwi gha die uhunmwu otagbọn vbe ẹghẹ e Noa, kevbe emwa dan ni yin vbe na ghee Setan ne erha iran, ọre ivbi ẹyẹn nii.—Gẹn 6:1, 2; Jọn 8:44; 1 Jọn 5:19; Jud 6.
OVBI ẸYẸN NII
Avbe odibo dan kevbe emwa nagbọn ni gbodan ghee Jehova kevbe emwa rẹn (Ghee okhuẹn 5)
6. Vbọ ya ima kha wẹẹ Ivi i re okhuo nii?
6 Nian, gi ima guan kaẹn ọmwa ne okhuo nii khin. Ẹi sẹtin gha re Ivi. Vbe ima gu kha vberriọ? Rhunmwuda ẹmwẹ akhasẹ nii khare wẹẹ, ovbi okhuo nii gha “lọkọ” uhunmwu ẹyẹn nii. Zẹvbe ne ima ka tae sin, odibosa nọ sọtẹ ẹre Setan khin. Rhunmwuda ọni, ivbi e Ivi rhọkpa i khian sẹtin ru e Setan emwi rhọkpa. Nọnaghiyerriọ, de vbe na khian ghi ya guọghọ e Setan hẹ?
7. Zẹvbe nọ rre ebe Arhie Maan 12:1, 2, 5, 10, gha re okhuo ne ebe Gẹnẹsis 3:15 guan kaẹn?
7 Ebe nokiekie vbe Baibol gi ima rẹn okhuo ne ebe Gẹnẹsis 3:15 guan kaẹn. (Tie Arhie Maan 12:1, 2, 5, 10.) Ọna i re okhuo kẹkan! Uki kegha rre ototọ owẹ ọre, ẹde ọghe orhọnmwẹ iweva na vbe gha rre ọre uhunmwu. Okhuo na keghi biẹ ọmọ ọkpa. Ọmọ nọ biẹ ọre Arriọba Osanobua. Ẹrinmwi ẹre Arriọba na ye, ọna rhie ma wẹẹ, ẹrinmwi ẹre nene okhuo vbe ye. Okhuo na mudia ye ihe eguọmwadia e Jehova ni rre ẹrinmwi. Ọni ọre avbe odibosa ni ya ẹkoata ga e Jehova.—Gal 4:26.
OKHUO NII
Eguọmwadia e Jehova ni rre ẹrinmwi. Ọni ọre avbe odibosa ni ya ẹkoata ga e Jehova (Ghee okhuẹn 7)
8. De ọmọ nọ ghi ru ekpataki sẹ vbe ovbi okhuo nii, de ẹghẹ nọ ya do khian ọmọ nọ ru ekpataki sẹ? (Gẹnẹsis 22:15-18)
8 E Baibol gi ima rẹn ọmwa nọ wa mobọ re ovbi okhuo nii. Uniẹn ọghe Ebraham ẹre Baibol wẹẹ ọmọ na khian la rre. (Tie Gẹnẹsis 22:15-18.) Gele gele uniẹn Ebraham ẹre Jesu gele la rre. (Luk 3:23, 34) Sokpan ọmọ na i sẹtin gha re ọmwa nagbọn kẹkan, rhunmwuda e Baibol khare wẹẹ te ọ khian guọghọ e Setan fo fẹfẹfẹ. Vbe Jesu rre odẹ ukpo 30, a keghi ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ ọnrẹn zẹ, zẹvbe Ovbi Osanobua. Vba ghi hannọ e Jesu zẹ, e Jesu keghi do gha re ọmọ nọ ghi ru ekpataki sẹ vbe ovbi okhuo nii. (Gal 3:16) Vbe Jesu ghi rhiọ kpaegbe nẹ, Osanobua keghi “ya uyi kevbe ọghọ rhu ẹre ẹde,” ọ na “rhie asẹ hia ni rre ẹrinmwi kevbe agbọn” nẹẹn. Ọ na vbe rhie asẹ nẹẹn “nọ do fuẹn iwinna Esu rua.”—Hib 2:7; Mat 28:18; 1 Jọn 3:8.
OVBI OKHUO NII
E Jesu Kristi kevbe etẹn na hannọ zẹ ni re 144,000, ni khian deba ẹre kha (Ghee okhuẹn 8-9)
9-10. (a) De emwa ọvbehe ni vbe re ovbi okhuo nii, de ẹghẹ ne iran ya khian ovbi okhuo nii? (b) Vbe ima khian ghi ziro yan?
9 Sokpan ẹi re Jesu ọkpa ọre ovbi okhuo nii. Ukọ e Pọl gi ima rẹn emwa ọvbehe ni vbe re ovbi okhuo nii, vbọ tama etẹn na hannọ zẹ ni re Ivbi e Ju kevbe nẹi Ivbi e Ju wẹẹ: “Deghẹ ọghe Kristi ẹre uwa khin, ivbi Ebraham ẹre uwa gele khin, emwi ne Osanobua ve gha vbe sẹ uwa obọ.” (Gal 3:28, 29) E Jehova gha ya orhiọn nọhuanrẹn hannọ ọmwa zẹ, ọmwa nii ghi do khian ovbi okhuo nii. Nọnaghiyerriọ, e Jesu kevbe etẹn ni re 144,000 ni khian deba ẹre kha, ọre ovbi okhuo nii. (Arhie 14:1) Iran na guan kaẹn na keghi ya egbe taa Erha iran ighẹ e Jehova.
10 Ma rẹn emwa ne ebe Gẹnẹsis 3:15 guan kaẹn nẹ, nian gi ima guan kaẹn emwi ne Jehova he ru, ne ẹmwẹ akhasẹ na mieke na sẹ kevbe vbene ọna khian ya ru iyobọ ne ima hẹ.
DE VBENE ẸMWẸ AKHASẸ NA HE YA SẸ HẸ?
11. De vbene ẹmwẹ akhasẹ nọ khare wẹẹ, a gha sa ovbi okhuo nii vbe ighinghianwẹ ya sẹ hẹ?
11 Ebe Gẹnẹsis 3:15 gi ima rẹn wẹẹ, ẹyẹn nii gha sa ovbi okhuo nii vbe “ighinghianwẹ.” Ẹmwẹ akhasẹ na keghi sẹ vbe ẹghẹ ne Esu ya loo Ivbi e Ju kevbe Ivbi e Rom ya gbe Ovbi Osanobua rua. (Luk 23:13, 20-24) Ọmwa gha wan ighinghianwẹ ọre, owẹ nii i gi ẹre ya khian ẹse vbe ẹghẹ eso. Erriọ vbe ye, vbe Jesu wu, ọ ma ghi sẹtin ru emwi rhọkpa, ọ na gha rre din vbe odẹ ikpẹdẹ eha.—Mat 16:21.
12. De vbene a khian ya lọkọ uhunmwu ẹyẹn nii, de ẹghẹ ne ọna khian ya sunu?
12 Ọ khẹke ne Jesu rhiọ kpaegbe ne ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15 mieke na sẹ. Vbọzẹ? Rhunmwuda ẹmwẹ akhasẹ nii khare wẹẹ, ovbi okhuo nii ẹre ọ khian lọkọ ẹyẹn nii uhunmwu. Ọna rhie ma wẹẹ, te ọ khẹke ne eke na na sa e Jesu vbe ighinghianwẹ rrie. Erriọ gele wa gha ye zẹẹ! Vbọ ghi rre ikpẹdẹ eha vbe Jesu wu, ọ na rhiọ kpaegbe, ọ na do khian ọmwa nẹi sẹtin wu. Ọ gha sẹ ẹghẹ ne Osa khare, e Jesu gha guọghọ e Setan rua, ai ghi dọlegbe miẹn ọnrẹn. (Hib 2:14) E Jesu kevbe emwa ni khian deba ẹre kha gha guọghọ emwa dan hia fẹẹrẹ, ni re ovbi ẹyẹn nii.—Arhie 17:14; 20:4, 10.d
DE VBENE ẸMWẸ AKHASẸ NA YA RU IYOBỌ NE IMA HẸ?
13. De vbene ẹmwẹ akhasẹ na ya ru iyobọ ne ima hẹ?
13 Adeghẹ u ga e Jehova, ọni rhie ma wẹẹ ẹmwẹ akhasẹ na wa ru iyobọ nuẹn. Vbe Jesu rrie agbọn na, vbene Erhae ya ru emwi, erriọ wa ya gha ru emwi zẹẹ. (Jọn 14:9) Nọnaghiyerriọ, vbene Jesu ya ru emwi ẹre ọ ya ima rẹn aro ọmwa ne Jehova khin, ma na vbe do hoẹmwẹ ọnrẹn. Vbe ẹdẹnẹrẹ, ma wa vbe miẹn ere vbe emwi ne Jesu maa ima re, kevbe ibude nọ rhie ne ima zẹvbe nọ ya dia iko ọghe Ivbiotu e Kristi. Ọ vbe gi ima rẹn emwi ne ima gha ru nọ gha ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Ma hia wa vbe miẹn ere vbe uwu ọghe Jesu, ọni ọre ẹghẹ na na sa ẹre vbe ighinghianwẹ. Vbọ ya ima kha vberriọ? Vbe Jesu wu, Osanobua keghi miẹn esagiẹn ọnrẹn yi, zẹvbe izọese nọ “ya ima khian nọhuanrẹn hin orukhọ hia rre.”—1 Jọn 1:7.
14. Vbe ima ya rẹn hẹ wẹẹ, ọ gha rhie ẹghẹ emwi hia ne Jehova tae vbe ẹmwẹ akhasẹ na ke do sunu?
14 Ẹmwẹ ne Jehova ta vbe ogba ọghe idẹni ya ima rẹn wẹẹ, ọ gha rhie ẹghẹ, emwi hia ne ẹmwẹ akhasẹ na guan kaẹn ke do sunu. Ọ gha rhie ẹghẹ, okhuo nii ke do biẹ ọmọ na wẹẹ ọ gha rre, ọ gha rhie ẹghẹ Esu ke si emwa ba egbe, ọ gha vbe rhie ẹghẹ, ẹbu eva na ke do gha ya eghian so egbe. Ma wa miẹn ere vbe ẹmwẹ akhasẹ na rhunmwuda ọ ya ima rẹn wẹẹ te emwa ni rre agbọn dan na ne Esu kha yan khian gha khẹko eguọmwadia e Jehova. E Jesu vbe ta ẹmwẹ vbenian ma erhuanegbe ẹre. (Mak 13:13; Jọn 17:14) Ọna wa gele sunu vbe ẹdẹnẹrẹ, katekate ke ukpo 100 nọ gberra gha dee. Vbe ima ya rẹn hẹ?
15. Vbọzẹ ne emwa ni rre agbọn Esu na, na ghi kakabọ khẹko eguọmwadia e Jehova, sokpan vbọzẹ ne ohan Esu i na mu ima?
15 Vba ghi ma e Jesu Ọba nẹ vbe ẹrinmwi vbe ukpo 1914, a na khu Esu fua hin ẹrinmwi rre. Uhunmwu otagbọn na ẹre ọ ghi ye nian, kherhe ẹre ọ ghi kẹ a ke guọghọ ọre rua. (Arhie 12:9, 12) Sokpan ọ ma wa viọ obọ ku akhara. Ohu wa kakabọ mu Esu nian, erriọ vbe ya werriẹ aro nọ khọọ daa emwa ọghe Osanobua. (Arhie 12:13, 17) Ọna ẹre ọ si ẹre ne emwa ni rre agbọn Esu na, na ghi kakabọ khẹko eguọmwadia Osanobua. Sokpan esa i rrọọ ne ima khian ya gha mu ohan e Setan kevbe ikpayẹ ọre. Nọghayayerriọ, ọ khẹke ne ima gha mwẹ ilẹkẹtin vbe na ghee ukọ e Pọl, nọ na kha wẹẹ: “Deghẹ ima ẹre Osanobua deba, de ọmwa nọ gha sẹtin mu aro daa ima?” (Rom 8:31) Ma gha sẹtin ya ekhọe hia mu ẹtin yan e Jehova rhunmwuda, emwi nibun ni rre ebe Gẹnẹsis 3:15 sunu nẹ.
16-18. De vbene ẹmwẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15 ya ru iyobọ ne Curtis, Ursula kevbe Jessica?
16 Ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15, gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya zin egbe ọlọghọmwa ke ọlọghọmwa ne ima rhirhi gha werriẹ aro daa. Ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Curtis, nọ ga zẹvbe arọndẹ na gie yo isi vbe Guam, khare wẹẹ: “I miẹn emwi nibun nẹ vbe agbọn, nọ yae gha lọghọ ne I sẹtin gha mwẹ ẹkoata daa e Jehova. Sokpan vbe I ghi gha muẹn roro ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15, ọ keghi ru iyobọ mẹ ya mu ẹtin yan Erha mwẹ nọ rre ẹrinmwi.” E Curtis wa ya aro ye ẹghẹ ne Jehova khian ya sọfurre ye ọlọghọmwa hia ne emwa nagbọn werriẹ aro daa.
17 Ọtẹn nokhuo ọkpa nọ rre Bavaria, na tie ẹre Ursula khare wẹẹ, ne irẹn na rẹn otọ emwi nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15, ẹre ọ ya irẹn yayi wẹẹ ẹmwẹ Osanobua ẹre Baibol gele khin. Ọ keghi miẹn vbene ẹmwẹ akhasẹ nibun ya ginna ẹmwẹ akhasẹ na hẹ, te ọna wa gha yẹẹ ọre. Ọ na vbe kha wẹẹ: “Vbe I ghi rẹn wẹẹ vbobọvbobọ ẹre Jehova ya zẹ emwi ru, ne agbọn mieke na maan ima vbe odaro, I na do hoẹmwẹ ọnrẹn ẹsẹsẹmwẹse.”
18 Ọtẹn nokhuo ọkpa nọ ke Micronesia rre, na tie ẹre Jessica khare wẹẹ: “I ye yerre vbene ọ ghaa ye mwẹ hẹ vbe I da rẹn wẹẹ, I miẹn odẹ ẹmwata nẹ! Te emwi ne ebe Gẹnẹsis 3:15 tae wa gha sunu. Ọna kegha ye mwẹ rre wẹẹ, e Jehova ma te hoo ne ima gha susẹ. Ọna keghi ya mwẹ rẹn wẹẹ, I gha ya ẹdagbọn mwẹ ga e Jehova, ẹre I khian na gele gha ghọghọ vbe ẹghẹ na kevbe ẹghẹ nọ dee vbe odaro.”
19. Vbọzẹ ne ima na mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, emwi eso ne ẹmwẹ akhasẹ na tae, ni ma he sunu gha wa sunu?
19 Ma bẹghe ẹre nẹ wẹẹ, emwi ne ebe Gẹnẹsis 3:15 tae suẹn gha sunu nẹ. Ma vbe rẹn nẹ, emwa ne ovbi okhuo nii kevbe ovbi ẹyẹn nii khin. E Jesu nọ wa mobọ re ovbi okhuo nii, rhiọ kpaegbe nẹ, Ọba nẹi sẹtin wu ẹre ghi nọ vbe ẹrinmwi. Kherhe ẹre ọ ghi kẹ na hannọ iran fo ighẹ emwa ni khian deba e Jesu kha vbe ẹrinmwi. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ ẹmwẹ akhasẹ na suẹn gha sunu nẹ, ma mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ni ma he sunu gha sunu vbe odaro, ọni ọre ẹghẹ na khian ya guọghọ Esu rua. U miẹn vbene egbe khian rọkhọ eguọmwadia e Jehova hẹ, vba gha ghi guọghọ Esu rua nẹ! Vbene ọ ghi te sẹ ẹghẹ nii, ghẹ gi ẹtin fuẹ. Osa ne ima ga gha ta ẹmwẹ, te ọ mu rẹn sẹ. Ọ gha ya ovbi okhuo nii rhie afiangbe ne wọrhọwọrhọ ne emwa ni ke “agbẹnvbo hia” rre.—Gẹn 22:18.
IHUAN 23 E Jehova Suẹn Gha Kha Nẹ
a Ma i khian sẹtin rẹn otọ emwi nikẹre ni rre Baibol deghẹ ima ma rẹn otọ ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15. Ma gha gele hia ne ima rẹn otọ ẹmwẹ akhasẹ na, ọ gha ya ima mu ẹtin yan e Jehova sayọ, ọ ghi vbe ya ima gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, ọ gha mu eyan rẹn hia sẹ.
b Ya ghee Appendix B1, “The Message of the Bible,” vbe New World Translation.
c Ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ “Emwa Ne Ebe Gẹnẹsis 3:14, 15 Guan Kaẹn.”
d Ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ “Emwi eso ni ya ẹmwẹ akhasẹ nọ rre ebe Gẹnẹsis 3:15 sẹ.”