AKO IRUẸMWI 19
IHUAN 6 Evbayi Ni Rre Orere Iso Keghi Rhie Uyi Gie Osa
Ya Egbe Taa Avbe Odibosa Ni Hoẹmwẹ E Jehova
“Wa rho e Jehova, wa ne avbe odibo ọghẹe.”—PSM 103:20.
OLIKA ẸMWẸ
Emwi ne ima gha miẹn ruẹ vbe igiemwi esi ọghe avbe odibosa ni hoẹmwẹ e Jehova.
1-2. (a) De vbene ima ya lughaẹn ne avbe odibosa? (b) De emwi eso ne ima ya khọ avbe odibosa?
VBE Jehova si ima la odẹ ọghe ẹmwata na, ẹgbẹe ọghẹe nọ winhin vbe ẹko, ne emwa hia na hoẹmwẹ egbe, ẹre ọ si ima la, emwa ni ke ehe ughughan rre, ẹre ọ rre ẹgbẹe na, uhiẹn ya sẹ egbe avbe odibosa. (Dan 7:9, 10) Ma ghaa mu ẹmwẹ avbe odibosa roro, a sẹtin miẹn wẹẹ, vbene iran ya lughaẹn ne ima ẹre ọ la ima ekhọe. Vbe igiemwi, avbe odibosa rrọọ nẹ ọ kpẹẹ re a ke yi emwa nagbọn. (Job 38:4, 7) Iran kakabọ mwẹ ẹtin sẹ ima. Emwa ni huanrẹn kevbe emwa ni gbae ẹre avbe odibosa khin, iran vbe ya ọna sẹ emwa nagbọn rhunmwuda, emwa ni ma gba ẹre ima ne emwa nagbọn khin. —Luk 9:26.
2 Agharhemiẹn wẹẹ, iran ya avbe emwi na lughaẹn ne ima, emwi ni bun vbe rrọọ ne ima ya khọ egbe. Vbe igiemwi, vbe na ghee avbe odibosa, ma gha vbe sẹtin gha mwẹ avbe uyinmwẹ esiesi ne Jehova mwẹ. Ma mwẹ asẹ ne ima ya zẹ ne egbe ima vbene avbe odibosa vbe ye. Ma mwẹ eni na tie ima re, ma mwẹ uyinmwẹ ughughan na rẹn ima yi, ma mwẹ iwinna ughughan ne ima ru vbe ugamwẹ e Jehova, ma vbe hoo ne ima gha ga Osa nọ yi ima, erriọ ẹre avbe odibosa wa vbe ye zẹẹ.—1 Pit 1:12.
3. Vbe ima khian ruẹ vbe obọ avbe odibosa ni hoẹmwẹ e Jehova?
3 Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ọ mwẹ emwi ni bun ne ima vbe ya khọ avbe odibosa, igiemwi esi ọghe iran gha wa rhie igiọdu ne ima, ma gha vbe miẹn emwi kpataki ruẹ vbe obọ iran. Vbe ako iruẹmwi na, ma gha guan kaẹn odẹ ne ima gha ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma ya egbe taa avbe odibosa, vbe odẹ ne iran ya mu egbe rrie otọ, ne iran ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran hoẹmwẹ emwa nagbọn, ne iran ya mwẹ izinegbe kevbe vbene iran ya hia vbe odẹ ke odẹ ne iko gha re ehe nọhuanrẹn.
AVBE ODIBOSA MU EGBE RRIE OTỌ
4. (a) De vbene avbe odibosa ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran mu egbe rrie otọ? (b) Vbọzẹ ne iran na mu egbe rrie otọ? (Psalm 89:7)
4 Avbe odibosa mu egbe rrie otọ. Agharhemiẹn we iran fuẹro, iran mwẹ ẹtin, kevbe wẹẹ, iran mwẹ ẹwaẹn, te iran ye lele adia ọghe Jehova. (Psm 103:20) Zẹvbe ne iran ya ru iwinna iran, iran i ya emwi ne iran ru rhuọ, iran i vbe ya ẹtin ne iran mwẹ ghagha. Ọyẹnmwẹ ẹre iran ya ru ahoo ọghe Osanobua, ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ọmwa rhọkpa ma rẹn eni iran.a (Gẹn 32:24, 29; 2 Ọba 19:35) Iran i kue na rhie uyi nọ khẹke Jehova ne iran. Vbọzẹ ne avbe odibosa na mu egbe rrie otọ? Rhunmwuda, iran hoẹmwẹ e Jehova, erriọ ẹre iran vbe ya ya ekhọe hia rhie ọghọ nẹẹn.—Tie Psalm 89:7.
5. De vbene odibosa ọkpa ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mu egbe rrie otọ vbe ọ dia e Jọn ye odẹ? (Vbe ya ghee efoto.)
5 Gi ima guan kaẹn okha ọkpa nọ ya ima rẹn vbene avbe odibosa mu egbe rrie otọ hẹ. Vbe odẹ ukpo 96 C.E., odibosa ọkpa na ma sunu ye eni ẹnrẹn keghi mu umian ọghe ugborrirri ma ukọ ighẹ e Jọn. (Arhie 1:1) De emwi ne Jọn ghi ru vbe ọ miẹn umian na? Ọ na te gha hoo nọ rhie ugamwẹ ne odibosa na. Sokpan, vbobọvbobọ nii, odibosa nii keghi tama rẹn nẹ ghẹ danmwẹ ọnrẹn, ọ na kha wẹẹ: “Mwẹ ẹwaẹn! Ghẹ danmwẹ ọnrẹn! Ọviẹn kẹkan ẹre I khin, vbene uwẹ vbe etuẹn . . . vbe ye. Ga Osanobua!” (Arhie 19:10) Erriọ ẹre imuegberriotọ ghi sẹ! Odibosa nii ma gha gualọ etian ne egbe ẹre. Vbobọvbobọ nii, ọ na we ne Jọn rhie uyi gie Jehova. Vbe deba ọni, odibosa nii ma ghee Jọn sila sila. Agharhemiẹn we odibosa na suẹn gha ga e Jehova nẹ ọ kpẹẹ re Jọn ke suẹn gha ga e Jehova, kevbe wẹẹ, ọ vbe mwẹ ẹtin sẹ e Jọn, ọ na ye tie egbe ẹre ọviẹn ne iran gba ga e Jehova. Ẹmwata nọ wẹẹ, odibosa nii dia e Jọn, sokpan, ọ ma zẹ aro mu e Jọn. Ọ gha kẹ, odibosa nii rẹnrẹn wẹẹ, te emwi ne Jọn miẹn yan ẹnrẹn unu ruan, ọni ẹre ọ si ẹre nọ na te gha hoo nọ rhie ugamwẹ ne irẹn.
Odibosa ọkpa keghi rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mu egbe rrie otọ vbe ọ dia e Jọn (Ghee okhuẹn 5)
6. Vbe ima khian ya ya egbe taa avbe odibosa vbọ gha de ọghe na gha mu egbe rrie otọ?
6 Vbe ima khian ya ya egbe taa avbe odibosa hẹ, ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma mu egbe rrie otọ? Ọ ma vbe khẹke ne ima gha ya emwi ne ima sẹtin ru rhuọ, ra ne ima gha gualọ uyi ne egbe ima. (1 Kọr 4:7) Vbe deba ọni, ọ ma vbe khẹke ne ima gha roro ẹre wẹẹ, ma maan sẹ emwa ọvbehe rhunmwuda wẹẹ, ma ẹre ọ ka suẹn gha ga e Jehova, ra ma mwẹ iwinna ne kpataki ne ima ru vbe ugamwẹ e Jehova. Uhiẹn, ma ghaa mwẹ iwinna ni bun ne ima ru vbe ugamwẹ e Jehova, ẹre ọ na khẹke ne ima mu egbe rrie otọ sẹ. (Luk 9:48) Vbe na ghee avbe odibosa, te ọ khẹke ne ima mu egbe ne ima ya gha ga emwa ọvbehe. Ọ ma khẹke ne ima gha ru vbe na miẹn wẹẹ, ma maan sẹ emwa ọvbehe.
7. Vbe ima khian ya rhie ẹre ma hẹ wẹẹ, ima mu egbe rrie otọ vbe ima gha khian rhie adia ne ọmwa?
7 Ma gha vbe sẹtin rhie ẹre ma wẹẹ, ma mu egbe rrie otọ vbe ima gha khian rhie adia ne emwa ọvbehe, vbe na ghee etẹn ima vbe iko ra ivbi ima. Ma ghaa rhie adia ne ọmwa, ọ khẹke ne ima ya udinmwẹ ru ẹre, ọ ma khẹke ne ima mu iyeke ẹmwẹ ma rẹn. Ọ khẹke ne ima ya egbe taa odibosa nọ rhie adia ne Jọn; ma ghi ya udinmwẹ rhie adia ne ọmwa sokpan ma ghi ru ẹre vbe odẹ nẹi khian gbe ẹre orhiọn mu otọ. Adeghẹ ima i ghee egbe ima wẹẹ, ima maan sẹ emwa ọvbehe, ọghọ vbe ute ẹre ima khian ya gha rhie adia ne emwa.—Kọl 4:6.
AVBE ODIBOSA HOẸMWẸ EMWA NAGBỌN
8. (a) Zẹvbe nọ rre ebe Luk 15:10, de vbene avbe odibosa ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran hoẹmwẹ emwa nagbọn? (b) De vbene avbe odibosa ya mwẹ obọ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan? (Vbe ya ghee efoto .)
8 Avbe odibosa i ghee emwa nagbọn sila sila. Te iran wa hoẹmwẹ emwa nagbọn. Iran keghi ghọghọ vbe ọmwa orukhọ gha fi werriẹ, ọni ọre vbe ọmwa gha dọlegbe bu e Jehova gha dee, ra deghẹ ọmwa na do la odẹ ẹmwata. (Tie Luk 15:10.) Avbe odibosa wa vbe mwẹ obọ vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan. (Arhie 14:6) Agharhemiẹn wẹẹ, iran i tobọ iran kporhu ma emwa, iran gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya miẹn ọmwa nọ hoo nọ rẹn vbekpa e Jehova. Ọghe ne ẹmwata, ma i khian wa sẹtin tae wẹẹ, ọ wa mwẹ ọmwa ne odibosa gie ima bu. Rhunmwuda, ọ mwẹ odẹ ọvbehe ne Jehova ya si emwa la odẹ ẹmwata; ọ gha sẹtin loo orhiọn nọhuanrẹn ọghẹe ya ru iyobọ ne emwa ni hoo ne iran rẹn vbekpa irẹn, ọ gha vbe sẹtin yae ru iyobọ ne ima ya miẹn emwa vbenian. (Iwinna 16:6, 7) Ọrheyerriọ, ọ wa vbe loo avbe odibosa ya ru iyobọ ne ima vbe iwinna ikporhu. Rhunmwuda ọni, ma ghaa kporhu, te ọ khẹke ne ima gha mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, avbe odibosa rre ima iyeke.—Ya ghee ẹkpẹti nọ khare wẹẹ, “A Keghi Họn Erhunmwu Iran.”b
Ọdọ vbe amwẹ ọkpa ni wa da zobọ vbe ikporhu ọghe adesẹ orere. Vbe iran ghi rrie owa, nokhuo nọ rrọọ keghi beghẹ okhuo ọkpa, ọ wa khọ wẹẹ, osi si okhuo na. Ọtẹn nokhuo na keghi yerre wẹẹ, odibosa gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya miẹn emwa ni hoo ne iran rẹn e Jehova. Rhunmwuda ọni, ọtẹn nokhuo na keghi rhie ifuẹko ne enene okhuo (Ghee okhuẹn 8)
9. Vbe ima khian ya ya egbe taa avbe odibosa vbọ gha de ọghe na hoẹmwẹ emwa ọvbehe?
9 Vbe ima khian ya ya egbe taa avbe odibosa hẹ, ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ emwa? A gha yae wewe vbe iko wẹẹ, a rhie ọtẹn na rhie hin iko rre werriegbe, te ọ khẹke ne ima gha ghọghọ vbe na ghee avbe odibosa. Ma sẹtin ya ya oyaya tuẹ ọre, ma ghi vbe gie ẹre rẹn wẹẹ, ma hoẹmwẹ ọnrẹn. (Luk 15:4-7; 2 Kọr 2:6-8) Te ọ khẹke ne ima rhiegba ye iwinna ikporhu vbene ẹtin ima sẹ, ne ima ya rhie ẹre ma wẹẹ, ma ya egbe taa avbe odibosa. (Asan 11:6) Zẹvbe ne avbe odibosa ya ru iyobọ ne ima vbe ikporhu, erriọ ẹre ọ vbe khẹke ne ima gualọ odẹ ne ima gha ya sẹtin ru iyobọ ne etẹn ima vbe ikporhu. Vbe igiemwi, ma sẹtin ru emwamwa ne ima gu ọtẹn nọ ma mobọ fiẹnro ikporhu winna. Ma sẹtin vbe ru iyobọ ne etẹn ni khian eniwanrẹn nẹ ra ne egbe ma rran ne iran mieke na sẹtin gha mwẹ obọ vbe iwinna ikporhu.
10. Vbe ima miẹn ruẹ vbe okha ọghe Sara?
10 Adeghẹ ima ma sẹtin ru emwi ne ima ka ru, rhunmwuda vbene emwi ye ima hẹ ghi vbo? Ma gha sẹtin gualọ odẹ ọvbehe ne ima khian ya deba avbe odibosa ru iwinna ikporhu. Gi ima guan kaẹn Ọtẹn Nokhuo Sara,c nọ rre India. Ọ rrie odẹ ukpo 20 ne ọtẹn na ya ga zẹvbe arọndẹ, a te miẹn we emianmwẹ kuan ẹre ose ye otọ. Ma rẹnrẹn wẹẹ, egbe emwi vbenian ya iro han ọmwa, erriọ ẹre ọ gele wa gha ye ne ọtẹn na. Sokpan, avbe etẹn ni rre iko kevbe Baibol nọ ghaa tie keghi ru iyobọ ne ọtẹn na ya dọlegbe gha sọyẹnmwẹ. Ọtẹn na keghi gualọ odẹ ọvbehe nọ khian ya gha kporhu rhunmwuda vbene emwi ye ẹre hẹ. Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ọ ma sẹtin gha kpaegbe gbẹn elẹta, efoni ẹre ọ ghi ya gha kporhu. Ọ ghi tie emwa nọ ka kporhu ma nẹ, iran ghi vbe gi ẹre rẹn emwa ọvbehe ni vbe hoo ne iran ruẹ e Baibol. Vbọ ghi sunu? Vbe ọwara uki eso, e Sara na do gha mwẹ orhunmwu 70 nọ gu ruẹ e Baibol, irẹn ọkpa ma ghi kue sẹtin gha gu iran hia ruẹ e Baibol. Ẹre ọ na ghi wẹẹ, ne etẹn eso vbe uwu iko gha gu eso vbọ ruẹ emwi. Ni bun vbe uwu iran suẹn gha yo iko nẹ. U miẹn vbene ọyẹnmwẹ khian gha sẹ avbe odibosa hẹ, vbe iran ghaa deba etẹn ni hia vbene ẹtin iran sẹ, vbe na ghee Sara, vbe iwinna ikporhu iyẹn nọ maan!
AVBE ODIBOSA MWẸ IZINEGBE
11. De vbene avbe odibosa he ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran mwẹ izinegbe?
11 Avbe odibosa wa rhie igiemwi esi ye otọ vbọ gha de ọghe na gha mwẹ izinegbe. Ukpo arriaisẹn ni bun ẹre iran he ya zin egbe uyinmwẹ dan kevbe uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku ne emwa yin. Aro iran sẹ ọre vbe Setan kevbe avbe odibo ni bun ne iran te ka gba gha ga e Jehova sọtẹ daa e Jehova. (Gẹn 3:1; 6:1, 2; Jud 6) E Baibol guan kaẹn odibosa ọkpa ne odibo dan mu gba. (Dan 10:13) Yevbesọni, avbe odibosa bẹghe ẹre wẹẹ, ibozẹghẹ emwa ẹre ọ rhiegba ye ugamwẹ ẹmwata. Vbe uwu ena hia, te avbe odibosa na ye ya ekhọe hia ga e Jehova. Iran rẹnrẹn wẹẹ, ọ gha sẹ ẹghẹ ne Jehova mwamwa yọ, ọ gha wabọ uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku rua.
12. Vbọ khian ru iyobọ ne ima ya sẹtin zin egbe?
12 Vbe ima khian ya ya egbe taa avbe odibosa hẹ, ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma mwẹ izinegbe? Vbe na ghee avbe odibosa, emwa sẹtin gbe ima ekueku, iran sẹtin vbe gha gbodan ghee ima. Sokpan, ma vbe mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, e Jehova gha wabọ emwi dan hia vbe ọ gha sẹ ẹghẹ nọ mwamwa yọ. Nọnaghiyerriọ, vbe na ghee avbe odibosa, ma i khian “gi egbe wọọ ima vbọ gha de ọghe emwi esi na ru.” (Gal 6:9) Osanobua vbe yan wẹẹ, irẹn gha ru iyobọ ne ima ya sẹtin zin egbe. (1 Kọr 10:13) Ma gha sẹtin na erhunmwu gie Jehova, nọ rhie orhiọn nọhuanrẹn ne ima, orhiọn nọhuanrẹn na gha ya ima gha mwẹ izinegbe kevbe oghọghọ. (Gal 5:22; Kọl 1:11) Emwa ghaa zẹ ruẹ kpokpo ghi vbo? Ghẹ gi afianma fian ruẹ, ya ekhọe hia mu ẹtin yan e Jehova. Ẹghẹ ọkpa i rrọọ ne Jehova ya sẹ enọ re ọghẹe rae.—Hib 13:6.
AVBE ODIBOSA HIA VBEODẸ KE ODẸ NE IKO GHA RE EHE NỌHUANRẸN
13. De iwinna ne kpataki na mu ne avbe odibosa vbe ẹdẹ okiekie ne ima ye na? (Matiu 13:47-49)
13 E Jehova wa mu iwinna ne kpataki ne avbe odibosa vbe ẹdẹ okiekie ne ima ye na. (Tie Matiu 13:47-49.) Iyẹn nọ maan ne ima kpee wa yẹẹ emwa ni bun. Eso keghi fi werriẹ, iran ghi do khian Ivbi Otu e Kristi, sokpan eso i fi werriẹ. Iwinna na mu ne avbe odibosa ọre ne iran “koko emwa dan hin uwu ẹbu emwa esi rre.” Ọna rhie ma wẹẹ, iwinna na mu ne iran ọre ne iran hia ne iko gha re ehe nọhuanrẹn. Sokpan, ọna ma rhie ma wẹẹ, ọmwa nọ kpa hin iko ọghe Jehova rre rhunmwuda emwi eso i khian ghi sẹtin werriegbe bu e Jehova gha dee ra wẹẹ, ọlọghọmwa i khian zẹdẹ gha rre uwu iko. Ọrheyerriọ, ma wa mwẹ ilẹkẹtin wẹẹ, avbe odibosa wa hia vbe odẹ ke odẹ na miẹn wẹẹ, ehe nọhuanrẹn ẹre iko ọghe Jehova khin.
14-15. Vbe ima khian ya ya egbe taa avbe odibosa hẹ, ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoo ne iko gha re ehe nọhuanrẹn? (Vbe ya ghee avbe efoto.)
14 Vbe ima khian ya ya egbe taa avbe odibosa hẹ, ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoo ne iko gha re ehe nọhuanrẹn? Ọ khẹke ne ima hia vbene ẹtin ima sẹ ne ima gha ru emwi nọ gha ya iko gha re ehe nọhuanrẹn. Emwi nọ gha ru iyobọ ne ima ya ru ọnọna ọre ne ima hia ne ima gbogba ga ekhọe ọghe ima, ma ghi gha gu avbe ọse ni maan mu obọ, ma ghi vbe gban egbe ne emwi ke emwi nọ gha sẹtin mu uyinmwẹ ima rhia. (Psm 101:3) Ma gha vbe sẹtin ru iyobọ ne etẹn ne ima gba ga ya rhikhan mu e Jehova. Vbe igiemwi, vbọ khẹke ne ima ru deghẹ ima na rẹn wẹẹ, ọtẹn ru orukhọ nọ wegbe? Rhunmwuda ahoẹmwọmwa ne ima mwẹ nẹẹn, ọ khẹke ne ima tama rẹn nọ ya tama avbe ediọn. Adeghẹ ọ ma ru vberriọ, ma tobọ ima ghi ya tama ediọn. Ma hoo na ru iyobọ ne ọmwaikọmwa nọ vburriẹ vbe odẹ ọghe orhiọn vbobọvbobọ!—Jems 5:14, 15.
15 Te ọ khẹke na rhie emwa eso ni ru orukhọ nọ wegbe hin uwu iko rre. Ọna gha sunu, ọ wa da ima. A gha rhie ọmwa hin iko rre, ma i ghi gu ọmwa vberriọ “mu obọ.”d (1 Kọr 5:9-13) Emwamwa na ẹre ọ zẹe ne iko na re ehe nọhuanrẹn. Deba ọni, iyobọ ẹre ima yae ru ne emwa na rhie hin uwu iko rre deghẹ ima i gu iran mu obọ. Rhunmwuda, ọna sẹtin ru iyobọ ne iran ya werriegbe bu e Jehova gha dee. Iran gha werriegbe bu e Jehova gha dee, ọyẹnmwẹ ẹre ọ khian gha sẹ ima, erriọ ọyẹnmwẹ khian vbe gha sẹ e Jehova kevbe avbe odibo ọghẹe.—Luk 15:7.
Vbọ khẹke ne ima ru adeghẹ ima na rẹn wẹẹ, ọtẹn ru orukhọ nọ wegbe? (Ghee okhuẹn 14)e
16. De odẹ eso ne u hoo ne u ya gha ya egbe taa avbe odibosa?
16 Uyi nọkhua ẹre a mu ye ima egbe ne Jehova na ru iyobọ ne ima ya sẹtin rẹn vbekpa avbe odibo ọghẹe kevbe ne ima na sẹtin deba iran winna! Uwa gi ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma ya egbe taa avbe odibosa, vbe odẹ ne iran ya mu egbe rrie otọ, ne iran ya rhie ẹre ma wẹẹ, iran hoẹmwẹ emwa nagbọn, ne iran ya mwẹ izinegbe kevbe ne iran ya hia vbe odẹ ke odẹ ne iko gha re ehe nọhuanrẹn. Ma ghaa ya egbe taa avbe odibosa, ma tobọ ima ghi vbe sẹtin gha re ọkpa vbe ẹgbẹe ọghe Jehova vbe etẹbitẹ.
IHUAN 123 Gia Gha Ya Ẹkoata Lele Emwamwa Ọghe Osa
a Vbene odibosa bun sẹ, eva ọkpa ẹre a sunu ye eni iran vbe Baibol, ọni ọre Maikẹl kevbe Gebriẹl.—Dan 12:1; Luk 1:19.
b U gha miẹn okha ni bun ọvbehe vbe Watch Tower Publications Index vbe ototọ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “Angels” kevbe abọ uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “angelic direction (examples).”
c Te a fi eni na werriẹ.
d Zẹvbe na rhan otọ re vbe vidio ọghe Ayahọmwaehọ Nọ Ke Obọ Ẹbu Nọ Su Rre Vbe 2024 #2, deghẹ ọmwa na rhie hin uwu iko rre na rrie iko, dọmwadẹ ọtẹn sẹtin zẹ ne egbe ẹre, deghẹ irẹn gha tuẹ ọre otuẹ kẹkan, ne irẹn vbe gbọbokhian nẹẹn ra irẹn i khian ru vberriọ.
e EMWI NE EFOTO NA DEMU: Ọdọ vbe amwẹ ọkpa ni wa da zobọ vbe ikporhu ọghe adesẹ orere. Vbe iran ghi rrie owa, nokhuo nọ rrọọ keghi bẹghe okhuo ọkpa, ọ wa khọ wẹẹ, osi si okhuo na. Ọtẹn nokhuo na keghi yerre wẹẹ, odibosa gha sẹtin ru iyobọ ne ima ya miẹn emwa ni hoo ne iran rẹn e Jehova. Rhunmwuda ọni, ọtẹn nokhuo na keghi rhie ifuẹko ne nene okhuo. Ipapa 6: Ọtẹn nokhuo ọkpa gha tama ọsiọre nọ ya tama avbe ediọn vbekpa orukhọ nọ wegbe nọ ru. Ẹghẹ eso ghi gberra nẹ, vbe ọ ghi bẹghe ẹre wẹẹ, ọsiọre ma ru vberriọ, ọ na tobọre ya tama avbe ediọn.