“Wa Tae Nian Ọmwa Ne Uwa Gha Ga”

1. Vbọ khẹke ne ima ru, ne ima mieke na gha mwẹ ọyẹnmwẹ nọ sẹ otọ ẹko, kevbe wẹẹ, vbọzẹ? (Aizaia 48:​17, 18)

ERHA ima nọ rre ẹrinmwi hoẹmwẹ ima ẹsẹsẹmwẹse, ọ vbe hoo ne ima rri orhiẹnrhiẹn agbọn vbe ẹghẹ ne ima ye na, kevbe vbe agbọn ọgbọn nọ dee. (Asan 3:​12, 13) Emwi bun ne Osanobua ya wee ima sokpan, ọ ma yi ima ne ima sẹtin gha kha yan egbe ima, ra ne ima gha mwẹ asẹ ne ima ya ta emwi nọ maan kevbe nẹi maan. (Asan 8:9; Jer 10:23) Ọ rẹnrẹn wẹẹ, ne ima mieke na gha mwẹ ọyẹnmwẹ nọ sẹ otọ ẹko te ọ khẹke ne ima gha ga irẹn kevbe ne ima gha họn ẹmwẹ nẹẹn.​—Tie Aizaia 48:​17, 18.

2. De emwi ne Setan hoo ne ima yayi, kevbe wẹẹ, de emwi ne Jehova ru nọ ya rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa ohoghe ẹre Esu khin?

² E Setan hoo ne ima yayi wẹẹ, ma gha sẹtin gha ghọghọ adeghẹ ima i ga e Jehova, kevbe wẹẹ, ma gha sẹtin gha kha yan egbe ima. (Gẹn 3:​4, 5) E Jehova keghi kie ẹkpotọ yọ ne emwa nagbọn ni sọtẹ gha kha yan egbe iran vbe ẹghẹ eso, ne agbọn vbe ẹrinmwi mieke na rẹn wẹẹ, ọmwa ohoghe ẹre Setan khin. Ọ wa vẹ na rẹn wẹẹ, emwa nagbọn i khian sẹtin kha yan egbe iran. Sokpan, e Baibol guan kaẹn ikpia vbe ikhuo ni bun ni runagban rhunmwuda ne iran na gha ga e Jehova. Ọmwa nọ ghi rhie igiemwi nọ ghi maan sẹ yotọ vbe uwu iran, ọre Jesu Kristi. Gi ima ka guan kaẹn evbọzẹe ne Jesu na gha ga e Jehova. Iyeke ọni, ma ghi guan kaẹn evbọzẹe nọ na khẹke ne ima gha rhie ugamwẹ ne Jehova. Vbe okiekie, ma ghi guan kaẹn evbọzẹe ne ima na ga e Jehova vbe ẹdẹnẹrẹ.

EVBỌZẸE NE JESU NA GHA GA E JEHOVA

3. De emwi ne Setan we irẹn khian mu ne Jesu, de emwi ne Jesu ghi ru?

³ Vbe Jesu rre uhunmwu otagbọn na, ọ keghi zẹ ne egbe ẹre ọmwa ne irẹn khian ga. Vbọ ma he kpẹẹ vbe Jesu dinmwiamẹ, e Setan keghi tama rẹn wẹẹ, irẹn gha mu arriọba hia ni rre agbọn na nẹẹn, adeghẹ ọ na ga irẹn vbe uhukpa kẹkan. Jesu na ghi kha wẹẹ: “Ladian mwa, Setan! Rhunmwuda, a gbẹn ọnrẹn yotọ wẹẹ: ‘E Jehova ne Osanobua ruẹ, ẹre u gha ga, irẹn ọkpa ẹre u gha vbe rhie ugamwẹ nọhuanrẹn na.’” (Mat 4:​8-10) Vbọzẹ ne Jesu na kha wẹẹ, Osanobua ẹre irẹn khian ga? Gi ima guan kaẹn emwi eso nọ yae kha vberriọ.

4-5. De emwi eso nọ si ẹre ne Jesu na gha ga e Jehova?

⁴ Emwi nọ wa mobọ si ẹre ne Jesu na gha ga e Jehova ọre rhunmwuda nọ na hoẹmwẹ e Jehova; te Jesu wa gele hoẹmwẹ Erhae ẹsẹsẹmwẹse. (Jọn 14:31) Emwi ọvbehe nọ si ẹre ne Jesu na gha ga e Jehova ọre wẹẹ, emwi nọ khẹke na ru nọ. (Jọn 8:​28, 29; Arhie 4:11) Ọ rẹnrẹn wẹẹ, obọ e Jehova ẹre arrọọ ke rre, kevbe wẹẹ, Osa nọ gia mu ẹtin yan kevbe nọ zẹ emwi obọ ẹre Jehova khin. (Psm 33:4; 36:9; Jems 1:17) Ọ ma he mwẹ ẹghẹ ọkpa ne Jehova he ya ta ohoghe ma Jesu, obọ ọre ẹre emwi hia ne Jesu mwẹ ke rre. (Jọn 1:14) Sokpan e Setan ẹre ọ si ẹre ne emwa nagbọn na wulo. Ọmwa ohoghe ẹre nọ, ọmwa arovbẹmwẹ kevbe nọ rẹn ọghe enegbe ẹre ọkpa ẹre vbe nọ. (Jọn 8:44) Jesu rẹn ena hia, ọni ẹre ọ si ẹre nọ ma na sọtẹ daa e Jehova vbene Setan ru ẹre.​—Fil 2:​5-8.

⁵ Emwi ọvbehe nọ si ẹre nọ na gha ga e Jehova ọre wẹẹ, ọ rẹn emwi nọ maan nọ gha ke ẹre ladian adeghẹ irẹn na ya ekhọe hia ga e Jehova. (Hib 12:2) Ọ rẹnrẹn we irẹn gha rhikhan mu e Jehova, irẹn gha kpe eni Erha irẹn huan, kevbe wẹẹ, irẹn ghi vbe fan emwa nagbọn hin obọ orukhọ kevbe uwu rre.

EVBỌZẸE NỌ NA KHẸKE NE IMA GHA RHIE UGAMWẸ NE JEHOVA

6-7. Vbọzẹ ne emwa ni bun i na ga e Jehova vbe ẹdẹnẹrẹ, sokpan vbọzẹ ne ima na kha wẹẹ, e Jehova sẹ na ga?

⁶ Emwa ni bun vbe ẹdẹnẹrẹ i ga e Jehova, rhunmwuda iran ma rẹn aro ọmwa ne Jehova gele khin, iran ma vbe rẹn emwi ni bun ne Jehova he ru ne iran. Erriọ ẹre emwa ne Pọl kporhu ma vbe Atẹns wa gha ye zẹẹ.​—Iwinna 17:​19, 20, 30, 34.

⁷ E Pọl keghi gi iran rẹn wẹẹ, Osa ọghe ẹmwata “ẹre ọ rhie arrọọ, ẹhoho na hiọnrọn kevbe emwi hia ne emwa hia.” Ọ na vbe rhie tẹ wẹẹ: “Irẹn ẹre ọ zẹe ighẹ ima rre agbọn, irẹn ẹre ọ zẹe ighẹ ima khian yo khian rre, irẹn ẹre ọ vbe zẹe ighẹ ima rrọọ.” Osanobua ọre Ayi nọ “ru ẹre ne agbẹnvbo hia ke uwu orhunmwu ọkpa ladian,” rhunmwuda ọni, ọ sẹ na gha ga.​—Iwinna 17:​25, 26, 28.

8. De emwi ne Jehova i khian sẹtin ru? Rhan otọ re.

⁸ E Jehova ọre Ayi nọ yi emwi hia, irẹn ẹre ọ vbe khaemwisẹ yan agbọn vbe ẹrinmwi, rhunmwuda ọni, ọ gha te sẹtin kpikpi emwa ne iran gha ga irẹn. Vbọrhirhighayehẹ, e Jehova i khian sẹtin ru egbe emwi vberriọ. Nọghayayerriọ, ọ keghi gi ima bẹghe emwi ughughan nọ ya ima rẹn wẹẹ, Osa nọ rrọọ kevbe nọ kakabọ hoẹmwẹ dọmwadẹ ima ẹre irẹn khin. Ọ hoo ne emwa ni bun do gha re ọse irẹn vbe etẹbitẹ. (1 Tim 2:​3, 4) Ọni ẹre ọ si ẹre nọ na ma ima emwi ne ima mieke na sẹtin gi emwa ọvbehe rẹn emwamwa ne irẹn mwẹ ne emwa nagbọn kevbe emwi nọ maan ne irẹn khian ru ne iran vbe odaro. (Mat 10:​11-13; 28:​19, 20) Irẹn ẹre ọ ru emwamwa iko ne dọmwadẹ ima ye, ọ na vbe ru emwamwa ne avbe ediọn ni mwẹ ahoẹmwọmwa gha gbaroghe ima.​—Iwinna 20:28.

9. Vbọ ya ima rẹn wẹẹ, e Jehova hoẹmwẹ emwa hia?

⁹ Odẹ ne Jehova ya gbaroghe emwa ni ma mu ẹtin yan rẹn rhie ẹre ma wẹẹ, Osa nọ mwẹ ahoẹmwọmwa ẹre Jehova khin. Gele mu ọna roro: Kẹ ẹghẹ gha dee, ẹre emwa ni bun ke zẹ ne egbe iran emwi ne iran roro ighẹ ọ maan ra ẹ i maan, iran i vbe họn ẹmwẹ ne Osanobua. Ọrheyerriọ, te Jehova ye kpemehe emwi na ya yin agbọn ne iran, erriọ ẹre iran vbe ya sọyẹnmwẹ emwi ughughan ne Jehova kpemehe ẹre. (Mat 5:​44, 45; Iwinna 14:​16, 17) Ọ kie ẹkpotọ yọ ne iran gha mwẹ avbe ọse ni hoẹmwẹ iran, ne iran biẹlẹ emọ kevbe ne iran vbe sẹtin rri ere okhuan ne iran khuaẹn. (Psm 127:3; Asan 2:24) Ena hia rhie ẹre ma wẹẹ, Erha ima nọ rre ẹrinmwi hoẹmwẹ ima hia. (Ẹks 34:6) Nian, gi ima ye egbe ima ẹre rre, emwi eso nọ si ẹre ne ima na ga e Jehova, kevbe vbene Jehova ya fiangbe ima rhunmwuda ne ima na gae.

EVBỌZẸE NE IMA NA GA E JEHOVA VBE ẸDẸNẸRẸ

10. (a) De emwi nọ wa mobọ si ẹre ne ima na ga e Jehova? (Matiu 22:37) (b) De vbene Jehova he ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mwẹ izinegbe vbe egbe ruẹ? (Psalm 103:​13, 14)

¹⁰ Vbe na ghee Jesu, emwi nọ mobọ si ẹre ne ima na ga e Jehova ọre wẹẹ, ma ya ekhọe hia hoẹmwẹ ọnrẹn. (Tie Matiu 22:37.) Ma gha gele rẹn aro ọmwa ne Jehova khin ma ghi gha hoo ne ima sikẹ ọre. Vbe igiemwi, gi ima guan kaẹn vbene Jehova ya rhie ẹre ma wẹẹ, irẹn mwẹ izinegbe vbe egbe ima. Vbe ẹghẹ ne Ivbi Izrẹl ya sọtẹ daa ẹre, ọ keghi rinmwian iran wẹẹ: “Wa lahọ, wa dobọ uyinmwẹ dan ne uwa yin yi, ne uwa fi obọ werriẹ.” (Jer 18:11) E Jehova rẹnrẹn wẹẹ, emwa ni ma gba ẹre ima khin, ọ vbe rẹn wẹẹ, ekẹn kẹkan ẹre ima khin. (Tie Psalm 103:​13, 14.) U gha muẹn roro vbene Jehova mwẹ izinegbe hẹ, kevbe aro ọmwa ne Jehova khin, ọ ghi ya ruẹ gha hoo ne u gha re ọsiọre vbe etẹbitẹ.

11. De emwi ọvbehe nọ si ẹre ne ima na ga Erha ima nọ rre ẹrinmwi?

¹¹ Ma vbe ga e Jehova rhunmwuda wẹẹ, emwi nọ khẹke na ru ẹre nọ. (Mat 4:10) Ma vbe rẹn wẹẹ, emwi nọ maan gha kẹ ẹre ladian deghẹ ima na ga e Jehova sẹ ufomwẹ. Ma gha rhikhan mu e Jehova, te ima kpe eni e Jehova huan, te ima rhie ẹre ma wẹẹ, ọmwa ohoghe ẹre Esu khin, te ima vbe ya ẹko rhiẹnrhiẹn e Jehova. Adeghẹ ima na gha ga e Jehova nian, ma gha sẹtin ya aro yọ wẹẹ, ma gha gae vbe etẹbitẹ!​—Jọn 17:3.

12-13. Vbe ima miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Jane vbe Pam?

¹² Uhiẹn vbe ima gha ye kherhe, ma gha sẹtin hoẹmwẹ e Jehova ẹsẹsẹmwẹse, ahoẹmwọmwa na ghi vbe gha wegbe sayọ zẹvbe ne ima ya waan. Gi ima guan kaẹn etẹn nikhuo eva ni re ovbi erha ovbi iye, eni iran ọre Jane kevbe Pam.a Ukpo 11 ẹre Jane ghaa ye vbene Pam na gha rre ukpo 10 vbe iran suẹn gha ruẹ e Baibol. Agharhemiẹn wẹẹ, evbibiẹ iran ma gha gbọyẹmwẹ ye iruẹmwi e Baibol, iran keghi kpasẹ yọ ne Avbe Osẹe Jehova do gha ya e Baibol ma e Jane vbe Pam emwi, sokpan ọkpa nọ, iran ghi ye gha lele evbibiẹ iran yo esọsi vbe ufomwẹ uzọla. E Jane khare wẹẹ, “Emwi ne Avbe Osẹe Jehova ma mwẹ re keghi ru iyobọ mẹ ya sẹtin gban egbe ne uyinmwẹ alama oghẹ, I ma vbe gha loo ikpe ukhunmwu nọ wegbe vbene ihua mwẹ vbe gha ru ẹre.”

¹³ Ukpo eso ghi gberra nẹ, iran eva na do gha re etẹn ni ya iyẹn wewe. Ọ ghi sẹ ẹghẹ, iran na suẹn iwinna arọndẹ agharhemiẹn wẹẹ, iran ghaa gbaroghe evbibiẹ iran ni khian ọmaẹn nẹ. Vbe Jane ghi guan kaẹn vbene Jehova ya ru iyobọ ne iran hẹ, ọ na kha wẹẹ: “Aro mwẹ dae nẹ wẹẹ, e Jehova i sẹ enọ re ọghẹe rae, zẹvbe ne ebe 2 Timoti 2:19 khare, ‘e Jehova rẹn nọ re ọghẹe.’” Ọ dewarorua wẹẹ, e Jehova wa gbaroghe emwa ni hoẹmwẹ ọnrẹn ni vbe ya ekhọe hia gae!

14. De vbene ẹmwẹ ne ima ta kevbe emwi ne ima ru ya kpe eni e Jehova huan hẹ? (Vbe ya ghee efoto.)

¹⁴ Ma hoo ne emwa do rẹn ẹmwata vbekpa e Jehova. Gi ima ru igiemwi ọkpa yọ: Gia kha wẹẹ, u mwẹ ọse nọ mwẹ ekhọe esi, nọ zẹ emwi obọ kevbe nọ ya ekhọe hia yabọ. Sokpan, ọ ghi rre ẹdẹ ọkpa, ọmwa na gha kha wẹẹ, ọse ruẹ na mwẹ ekhọe dan kevbe wẹẹ, ọmwa ero nọ. Vbua khian ghi ru? U ghi sinmwi oseghe nẹẹn. Erriọ ẹre ọ vbe ye, e Setan kevbe emwa ni ye ẹre ike ghaa ta ohoghe khian vbekpa e Jehova ne iran ya mu eni ẹnrẹn rhia, ma i khian dẹ unu kuẹn, ma ghi gi emwa rẹn ẹmwata vbekpa e Jehova; egbe hia ẹre ima wa ya ru ọna. (Psm 34:1; Aiz 43:10) Ọ khẹke ne ẹmwẹ ne ima ta kevbe emwi ne ima ru gha rhie ẹre ma wẹẹ, ma ya ekhọe hia ga e Jehova.

15. De afiangbe ne Pọl miẹn rhunmwuda nọ na ru afiwerriẹ nọ khẹke nọ mieke na sẹtin ga e Jehova? (Filipai 3:​7, 8)

¹⁵ Ma mu egbe ne ima ya ru afiwerriẹ nọ khẹke vbe ẹdagbọn ima, ne ima mieke na sẹtin ga e Jehova ẹse kevbe ne ima sẹtin rhiegbe ye ugamwẹ ọnrẹn sayọ. Vbe igiemwi, ọmwa na họn usi ẹre rre ẹre Pọl ghaa khin rhunmwuda ukpo nọ ghaa ye vbe ugamwẹ Ivbi e Ju, sokpan ọ keghi sẹ ena hia rae, nọ mieke na sẹtin khian ọrhuanegbe Kristi kevbe nọ vbe gha ga e Jehova. (Gal 1:14) Rhunmwuda ọni, ọ keghi miẹn afiangbe vbe ugamwẹ e Jehova, ẹkpotọ na vbe kie nẹẹn ya gha rre usun emwa ni khian deba Kristi kha vbe ẹrinmwi. Ẹghẹ ọkpa i rrọọ nọ ya gbe I ma rẹn ye azẹ nọ ru na, erriọ ẹre ọ khian vbe gha ye ne ima deghẹ ima na rhiegba ye ugamwẹ e Jehova.​—Tie Filipai 3:​7, 8.

16. Vbe ima miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Julia? (Vbe ya ghee efoto.)

¹⁶ Adeghẹ ima na mu ugamwẹ e Jehova karo vbe ẹdagbọn ima, ma gha miẹn afiangbe vbe obọ ọre vbe ẹghẹ na kevbe agbọn ọgbọn nọ dee. Gi ima guan kaẹn igiemwi ọghe ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Julia. Vbene ọ te rẹn odẹ ẹmwata, ọ ghaa deba ẹbu emwa ni so ihuan vbe esọsi vbe ọ ye waan dee. Ọmwa nọ wa gua so ihuan ghi bẹghe ẹre wẹẹ, e Julia wa hia vbe ihuan na so, ọ na ma ẹre vbe na ya so ihuan hẹ. Vbene ẹghẹ ya khian, a keghi do gha họn usi e Julia rre, ọ na vbe do gha so ihuan vbe avbe ọgbẹlẹzẹ na na so ihuan, ne emwa ni bun wa rẹn. Vbọ ghi suẹn gha yo owebe na na ma emwa vbene a ya so ihuan hẹ, ọvbokhan okpia ọkpa ne iran gba rre klass keghi tama rẹn vbekpa Osanobua, ọ na gi ẹre rẹn wẹẹ, eni Osanobua ọre Jehova. Vbọ ma he kpẹẹ vba, e Julia na suẹn gha ruẹ e Baibol igbava vbe uzọla. Vbene ẹghẹ ya khian, ọ ma ghi gha so ihuan, nọghayayerriọ, ugamwẹ e Jehova ẹre ọ ghi mu ye okaro. Azẹ nọ ru na ma zẹdẹ gha khuẹrhẹ. Ọ khare wẹẹ, “Emwa ni bun kegha tama mwẹ wẹẹ, emwi ukọnmwẹ ẹre I ru ne I na sẹ ihuan na so rae ya gha ga e Jehova.” Ọ gberra ukpo ọgban nẹ nian ne ọtẹn na ghi ru azẹ na, vbe ọ ghi guan kaẹn azẹ nọ ru, ọ na kha wẹẹ, “Te orhiọn mwẹ ghi wa sotọ I wa vbe mu ẹtin yan e Jehova wẹẹ, ọ gha ya emwi hia ne I gualọ san mwẹ ẹse vbe agbọn ọgbọn.”​—Psm 145:16.

YE GHA GA E JEHOVA!

17. Ne ima na rẹn wẹẹ, agbọn Esu na gha rherhe sẹ ufomwẹ, de vbe nọ ya kaẹn emwa ni ma he suẹn gha ga e Jehova kevbe emwa ni ga e Jehova nẹ?

¹⁷ Ẹghẹ kherhe ẹre ọ ghi kẹ ne agbọn Esu na sẹ ufomwẹ. Ukọ ighẹ e Pọl keghi kha wẹẹ: “‘Vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe,’ ‘ọmwa nọ dee nii gha rre, ẹ i khian vbe si obọ ẹgogo ghee iyeke.’” (Hib 10:37) De vbene ọna ya kaẹn ima hẹ? Ma rẹn nẹ wẹẹ, ẹghẹ kherhe ẹre ọ ghi kẹ ne emwa ya zẹ ne egbe iran deghẹ iran gha ga e Jehova. (1 Kọr 7:29) Kevbe wẹẹ, deghẹ ima suẹn gha ga e Jehova nẹ, ma rẹnrẹn wẹẹ, ima gha werriẹ aro daa edanmwẹ, sokpan ovbi ẹghẹ kherhe ẹre avbe edanmwẹ na khian ya vbe otọ, “vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe” ena hia gha sẹ ufomwẹ.

18. De emwi ne Jehova vbe Jesu hoo ne ima ru?

¹⁸ E Jesu keghi rhie igiọdu ne erhuanegbe ẹre ne iran suẹn gha lele irẹn, ọ na vbe gi iran rẹn wẹẹ, emwi ne iran khian gha ru khian nọ. (Mat 16:24) Nọnaghiyerriọ, adeghẹ ọ kpẹẹ re nẹ ne ima ke ga e Jehova, wa ghẹ gi egbe wọọ ima. Ọ khẹke ne ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima ye gha ga e Jehova. Ọna i khian gha khuẹrhẹ, sokpan ma gha ru vberriọ, ma gha miẹn afiangbe ni bun vbe obọ e Jehova vbe ẹghẹ ne ima ye na!​—Psm 35:27.

19. Vbe ima miẹn ruẹ vbe igiemwi ọghe Gene?

¹⁹ Emwa eso roro ẹre wẹẹ, iran ghaa ga e Jehova iran i khian sẹtin gha rri orhiẹnrhiẹn agbọn. Adeghẹ igbama ẹre u khin, u zẹdia roro ẹre wẹẹ, u i khian sẹtin zẹ obọ zẹ owẹ adeghẹ u na gha ga e Jehova ra? Ọtẹn nokpia ọkpa nọ ye re igbama na tie ẹre Gene khare wẹẹ: “Te I wa gha roro ẹre wẹẹ, emwi ni bun wa gha wii mwẹ rhunmwuda ne I na re Osẹe Jehova. Avbe ihua mwẹ kegha yo e pati, iran mwẹ emwa ne iran gba si egbe obọ, iran gbe gem na na gbinna igbinna igbinna, sokpan I na gha loo ẹghẹ mwẹ ya yo iko kevbe ikporhu. I na gha roro wẹẹ, te iran wa rri orhiẹnrhiẹn agbọn.” De vbene iziro na ghi ya mu ekhọe Gene rhia hẹ? Ọ khare wẹẹ, “I na ghi deba avbe ihua mwẹ gha ru emwi dan ne iran ru, sokpan orhiẹnrhiẹn ọghe ovbi ẹghẹ kherhe ẹre I miẹn vbọ, I ma gha mwẹ ọyẹnmwẹ nọ sẹ otọ ẹko. Ẹre I na suẹn gha muẹn roro ere na lae miẹn adeghẹ a na gha ya emwi nọ rre Baibol ru emwi, I na ghi do gha ya ekhọe hia ga e Jehova. Kẹ ẹghẹ nii gha dee, ọ khọ wẹẹ, e Jehova wa họn erhunmwu mwẹ hia.”

20. De emwi nọ ghi khẹke ne ima ru nian?

²⁰ Vbe ihuan ne ọsian ọkpa so gie Jehova, ọ na kha wẹẹ: “Afiangbe ọre ọghe iran ne uwẹ hannọ zẹ, ne u vbe viọ gha dee, do dia owa ruẹ nọhuanrẹn ya.” (Psm 65:4) Nọnaghiyerriọ, wa gi ima hia vbe odẹ ke odẹ ne ima ye gha ga e Jehova, vbe na ghee Jọsua ma ghi kha wẹẹ: “Zẹvbe ọghomwẹ kevbe ẹgbẹe mwẹ, e Jehova ẹre ima gha ga.”​—Jọs 24:15.