Emwi Nọ Khẹke Ne Ima Ru Vbe Emwa Gha Gbe Ima Ekueku

1-2. De emwi ne emwa ni bun ru vbe iran gha bẹghe ẹre wẹẹ, a gbe emwa ekueku, kevbe wẹẹ, de inọta eva ne ima gha sẹtin gha mu roro?

AGBỌN na na gbe emwa ekueku ẹre ima ghi wa sẹ fi. Emwa keghi ya obọ dan mu emwa ọvbehe rhunmwuda we ivbiogue ẹre iran khin, rhunmwuda vbene ukhuegbe iran ye hẹ, rhunmwuda ẹvbo ne iran ke rre ra rhunmwuda emwi ni bun ọvbehe. Eso vbe rri oya vbe obọ avbe ọduẹki ni fe, ra vbe obọ emwa ni rre ukpo arriọba ni rẹn ọghe enegbe iran ọkpa. Ena hia ne ima sunu yi na kevbe ni bun ọvbehe sẹtin sunu daa ima ra emwa ne ima rẹnrẹn.

² Ẹ i zẹdẹ kpa ima odin vbe emwa ghaa mu ohu rhunmwuda na na gbe emwa ekueku vbe agbọn Esu na. Ma hia hoo ne ima gha rre agbọn ne orhiọn ima na sẹ otọ kevbe na na ya obọ esi mu emwa hia. Emwa eso keghi hia ne iran tobọ iran sọfurre ye ọlọghọmwa ne iran bẹghe vbe agbọn Esu na. Iran ghi gha gbe olighi vbe ẹvbo ra iran ghi ya egbe ba ọmwa nọ rre ukpo arriọba nọ ru eyan wẹẹ, irẹn gha dọlọ ẹvbo yi. Sokpan nọ ne ima ne Ivbi Otu e Kristi, a ma ima re wẹẹ, ma “i re ọghe agbọn na” kevbe wẹẹ, te ọ khẹke ne ima zin egbe khẹ Arriọba Osanobua nọ do wabọ uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku hin agbọn na rre. (Jọn 17:16) Ọrheyerriọ, te ọ wa da ima vbe ima gha bẹghe ẹre wẹẹ, a ya obọ dan mu emwa ọvbehe, ọ kue vbe ya ohu mu ima. Ma sẹtin gha roro ẹre wẹẹ: ‘Vbọ khẹke ne I ru? Ọ mwẹ emwi ne I gha sẹtin ru ra nọ gha sọfurre ye ọlọghọmwa na ra?’ Ne ima ya rhie ewanniẹn ye ọta eva na, ma gha ka guan kaẹn vbene ọ ye Jehova vbe Jesu hẹ vbe emwa ghaa ya obọ dan mu emwa ọvbehe.

Ọ WA SỌNNỌ E JEHOVA VBE JESU VBE A GHAA YA OBỌ DAN MU EMWA ỌVBEHE

3. Vbọzẹ ne ẹko i na rhiẹnrhiẹn ima vbe a ghaa ya obọ dan mu emwa ọvbehe? (Aizaia 5:7)

³ E Baibol gi ima rẹn evbọzẹe ne ẹko i na rhiẹnrhiẹn ima vbe a ghaa ya obọ dan mu emwa ọvbehe. Ọ vbe gi ima rẹn wẹẹ, te Jehova yi ima ne ima gha yevbe irẹn kevbe wẹẹ, e Jehova “hoẹmwẹ iruemwiẹse kevbe ibuohiẹn ata.” (Psm 33:5; Gẹn 1:26) Ẹ i bu ohiẹn eku, ọ ma vbe hoo ne ọmwa rhọkpa gha bu ohiẹn eku! (Diut 32:​3, 4; Mai 6:8; Zẹk 7:9) Vbe igiemwi, vbe ẹghẹ ọghe akhasẹ ighẹ Aizaia, e Jehova keghi họn ‘utumwẹ’ ọghe Ivbi Izrẹl ni bun ne Ivbi Izrẹl ne ihua iran ghaa ya obọ dan mu. (Tie Aizaia 5:7.) E Jehova keghi zẹ emwi ru, ọ na rri iran oya ighẹ emwa ni bizugbe Uhi ọghẹe kevbe ni ghaa ya obọ dan mu emwa ọvbehe.​—Aiz 5:​5, 13.

4. De vbene ọ ghaa ye Jesu hẹ vbe ọ bẹghe ẹre wẹẹ, a ya obọ dan mu okpia ọkpa? (Vbe ya ghee efoto.)

⁴ Vbe na ghee Jehova, te Jesu wa hoẹmwẹ ibuohiẹn ata, ẹko i vbe rhiẹnrhiẹn ọnrẹn vbe a ghaa gbe emwa ekueku. Vbe Jesu kporhu vbe uhunmwu otagbọn na, ọ mwẹ asẹ ọkpa nọ ya miẹn okpia ọkpa ne egbe ma gba na, ne obọ ọre sikuẹn. Jesu keghi tohan rẹn ọ na ru iyobọ nẹẹn, sokpan, avbe ọkaolotu Ivbi e Ju ne ekhọe ibisi ghi bẹghe emwi ne Jesu ru na, ohu na gha mu iran. Ẹmwẹ uhi ọghe Ẹdẹ Ikẹtin ne iran mu gogogo ẹre ọ wa mu iran, ọ ma zẹdẹ kaan iran wẹẹ, a mu okpia na egbe rran. De vbene emwi ne iran ru na ghaa ye Jesu hẹ? “Ọ keghi dae ẹsẹse, rhunmwuda ne iran na mwẹ ekhọe nọ wegbe.”​—Mak 3:​1-6.

5. De emwi nọ khẹke ne ima rẹn vbe nọ dekaẹn ohu nọ mu ima vbe a ghaa ya obọ dan mu emwa ọvbehe?

⁵ Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, ẹko i rhiẹnrhiẹn e Jehova vbe Jesu vbe emwa ghaa ya obọ dan mu emwa ọvbehe, ọ ma vbe de emwi nọ rhia deghẹ ohu na gha mu ima vbe a ghaa ya obọ dan mu emwa ọvbehe. (Ẹfis 4:26 kevbe study note nọ khare wẹẹ, “Be wrathful”) Ọrheyerriọ, te ọ khẹke ne ima rẹn wẹẹ, ohu mu ima ma rhie ma wẹẹ, ma gha sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa nọ rre otọ. Uhiẹn, adeghẹ ohu na mu ima gberra egbe, ọ sẹtin ya iro han ima, ọ sẹtin vbe si emianmwẹ ye ima egbe. (Psm 37:​1, 8; Jems 1:20) Nọnaghiyerriọ, de emwi ne ima khian ghi ru vbe emwa ghaa ya obọ dan mu ima ra emwa ọvbehe? Ma gha miẹn emwi ruẹ vbe igiemwi ọghe Jesu.

EMWI NE JESU RU VBE A GHAA YA OBỌ DAN MU EMWA ỌVBEHE

6. De vbene a ya gha ya obọ dan mu emwa vbe Jesu rre uhunmwu otagbọn na? (Vbe ya ghee efoto.)

⁶ Vbe Jesu rre uhunmwu otagbọn na, aro ọre sẹ ọre vbene a ya gha ya obọ dan mu emwa ni bun. Aro ọre vbe sẹ ọre vbe avbe ọkaolotu ugamwẹ ghaa ya obọ dan mu ivbiogue. (Mat 23:​2-4) Ọ vbe bẹghe vbene arriọba ọghe Ivbi e Rom ya gha ya obọ yẹnyẹn emwa mu otọ. Te Ivbi e Ju ni bun wa gha hoo na fan iran vbe imu vbe obọ Ivbi e Rom. Eso vbe uwu Ivbi e Ju na keghi ku uhunmwu kugbe ne iran ya gu arriọba e Rom khọn. Sokpan, Jesu ma zẹdẹ rhie obọ ye egbe emwi vbenian. Uhiẹn, vbe emwa ghaa hoo ne iran ma rẹn ọba, ọ na lẹẹ fua.​—Jọn 6:15.

7-8. Vbọzẹ ne Jesu ma na wabọ uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku vbe ọ rre uhunmwu otagbọn na? (Jọn 18:36)

⁷ Vbe Jesu rre uhunmwu otagbọn na, ọ ma ya egbe ba arriọba agbọn na rhunmwuda we ọ hoo nọ wabọ uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku. Vbọzẹ? Rhunmwuda, ọ rẹnrẹn wẹẹ, emwa nagbọn i mwẹ asẹ ne iran ya kha yan egbe iran, iran ma vbe fuẹro sẹ nọ gha sẹtin kha yan emwa ọvbehe. (Psm 146:3; Jer 10:23) Iran i khian vbe sẹtin sọfurre ye emwi nọ wa si ẹre na na gbe emwa ekueku vbe ẹdẹnẹrẹ. Esu ẹre ọ kha yan agbon na, ọmwa nọ mwẹ ekhọe atosi ẹre Esu khin, erriọ ẹre emwa nọ kha yan vbe ye. (Jọn 8:44; Ẹfis 2:2) Vbe deba ọni, rhunmwuda ne ima na re emwa ni ma gba, ọ keghi lọghọ ne ọmwa nọ gele mwẹ ekhọe esi sẹtin gha ya obọ nọ maan mu emwa vbe ẹghẹ hia.​—Asan 7:20.

⁸ Jesu rẹnrẹn wẹẹ, Arriọba Osanobua ọkpa ẹre ọ khian sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa hia fẹẹrẹ nọ ya emwa rri oya. Ọni ẹre ọ si ẹre nọ na ya egbe hia “gha kporhu iyẹn nọ maan ọghe Arriọba Osanobua.” (Luk 8:1) Ọ keghi gi emwa “ne ohanmwẹ kevbe ovbamẹ emwi esi na ru gbe” rẹn wẹẹ, a gha wabọ uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku. (Mat 5:6 kevbe study note; Luk 18:​7, 8) Vbọrhirhighayehẹ, arriọba emwa nagbọn i khian sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa na, Arriọba Osanobua ọkpa nẹi “re ọghe agbọn na” ẹre ọ khian sẹtin ru ẹre.​—Tie Jọn 18:36.

YA EGBE TAA E JESU VBE EMWA GHAA YA OBỌ DAN MU EMWA ỌVBEHE

9. De emwi nọ ya ruẹ yayi wẹẹ, Arriọba Osanobua ọkpa ẹre ọ khian sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa ọghe emwa nagbọn hia fẹẹrẹ?

⁹ Ẹghẹ ne ima ye na ẹre emwa ghi ya ya obọ dan mu emwa sẹ vbe nọ ghaa ye vbe ẹghẹ Jesu. Sokpan, vbe “ẹdẹ okiekie” ne ima ye na, Esu kevbe emwa ni ma gba nọ kha yan, ẹre ọ ye si ọlọghọmwa hia nọ rre uhunmwu otagbọn na. (2 Tim 3:​1-5, 13; Arhie 12:12) Vbe na ghee Jesu, ma rẹnrẹn we Arriọba Osanobua ẹre ọ khian sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa hia ne emwa nagbọn werriẹ aro daa. Rhunmwuda ne ima na ye Arriọba Osanobua ike, ma i ya egbe ba avbe otu ni gbe olighi vbe ẹvbo rhunmwuda wẹẹ, iran hoo ne iran sọfurre ye ọlọghọmwa ne emwa werriẹ aro daa. Gi ima guan kaẹn igiemwi ọghe Ọtẹn Nokhuo Stacy.a Vbene ọ te do rẹn odẹ ẹmwata na, e Stacy ghaa deba emwa ni ghaa gbe olighi rhunmwuda we iran hoo ne emwi hia gha maan. Sokpan, vbene ẹghẹ ya khian, ọ na do gha roro ẹre wẹẹ, emwi ne irẹn ru ma gba. Ọ khare wẹẹ: “Vbe ima ghaa gbe olighi, I ghi gha nọ egbe mwẹ deghẹ obọ nọ khẹke ẹre I ye. Nian, Arriọba Osanobua ẹre I ye ẹre ike, I wa vbe rẹn wẹẹ, obọ nọ khẹke ẹre I ye. I rẹnrẹn wẹẹ, odẹ ne Jehova khian ya gbinna ne emwa na ya obọ yẹnyẹn mu otọ, ẹre ọ maan sẹ.”​—Psm 72:​1, 4.

10. De vbene ibude ne Jesu rhie ne ima vbe ebe Matiu 5:​43-48 ya lughaẹn ne emwi ne emwa ni sinmwi oseghe ẹvbo ru? (Vbe ya ghee efoto.)

¹⁰ Rhunmwuda ne emwa na hoo ne iran gha mwẹ afanvbimu kevbe rhunmwuda ohu dan nọ mu iran ẹre ọ si ẹre ne iran na deba otu ni hoo ne iran sinmwi oseghe ne ẹvbo kevbe ni gbe olighi. Te ọna wa lughaẹn ne emwi ne Jesu ma ima re. (Ẹfis 4:31) Ọtẹn nokpia ọkpa na tie ẹre Jeffrey khare wẹẹ: “I rẹnrẹn wẹẹ, ọ gha khọnrẹn na we a khian sinmwi oseghe ẹvbo vbe odẹ ọghe ọfunmwegbe, vbene u te rẹn igbinna suẹn nẹ, iran ghi vbe suẹn gha dolo emwi viọ.” Vbọrhirhighayehẹ, e Jesu ma ima re wẹẹ, te ọ khẹke ne ima hoẹmwẹ emwa hia, uhiẹn ya sẹ egbe emwa ni gbodan ghee iyayi ima ra ni zẹ ima kpokpo. (Tie Matiu 5:​43-48.) Zẹvbe Ivbi Otu e Kristi, ma keghi hia vbe odẹ ke odẹ ne ima ghẹ gha mwẹ obọ vbe emwi ke emwi nọ gbodan ghee emwi ne Jesu ma ima re.

11. De emwi nọ gha sẹtin yae gha lọghọ ne ima sẹtin gban egbe ne otu ni sinmwi oseghe ẹvbo?

¹¹ Agharhemiẹn wẹẹ, ma rẹnrẹn we Arriọba Osanobua ẹre ọ khian sẹtin wabọ uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku, ọ sẹtin ye gha lọghọ ne ima sẹtin lele igiemwi ọghe Jesu vbe a gha gbe ima ekueku. Gi ima guan kaẹn emwi nọ sunu daa Janiya, na ghaa ya obọ dan mu rhunmwuda ẹvbo nọ ke rre. Ọ khare wẹẹ: “Te ohu wa gha mu mwẹ. I na wa gha hoo ne iran rri oya ye emwi ne iran ru mwẹ re. Rhunmwuda ọni, I na ghi deba otu ọkpa nọ gbinna ne emwa na ya obọ dan mu rhunmwuda eke ne iran ke rre. I na gha roro ẹre wẹẹ, ọna gha mu mwẹ orhiọn sẹ otọ.” Sokpan, ọ ghi sẹ ẹghẹ, e Janiya na do bẹghe ẹre wẹẹ, te ọ khẹke ne irẹn fi werriẹ. E Janiya khare wẹẹ, “Te I wa kie ẹkpotọ ne emwa ọvbehe ya fi iziro mwẹ werriẹ, I na ghi do mu ẹtin yan emwa nagbọn ne I gha te ya mu ẹtin yan e Jehova. I na ghi wii obọ vbe otu na, I na ghi tama egbe mwẹ wẹẹ, emwi rhọkpa i ghi kaan mwẹ kaan iran.” Ọ gha khọnrẹn ne ohu gha mu ima vbe a gha ya obọ dan mu ima, ọ ma khẹke ne ima ya rhie obọ ye ẹmwẹ otu azẹ, ra ne ima deba otu ni sinmwi oseghe ẹvbo.​—Jọn 15:19.

12. Vbọzẹ nọ na khẹke ne ima gha begbe vbekpa iyẹn ne ima tie ra ne ima danmwehọ ẹre?

¹² Vbọ khian ru iyobọ ne ima ne ohu ghẹ mu ima vbe emwa ghaa ya obọ dan mu ima? Emwa eso bẹghe ẹre nẹ wẹẹ, iran ghaa hannọ emwi ne iran tie, ne iran danmwehọ ẹre ra ne iran ghee, ọ wa ru iyobọ ne iran. Emwa keghi mu emwi eso ye intanẹt nọ ya emwa roro ẹre wẹẹ, te ọ khẹke ne iran gha sinmwi oseghe ẹvbo rhunmwuda na na ya obọ dan mu emwa. Ẹghẹ ni bun, emwa eso ni na iyẹn vbe ugha iyẹn sẹtin bi ẹmwẹ ne iran ta gọ, iran i wa tae vbene ọ ya gele sunu. Ọ gha khọnrẹn wẹẹ, ma họn wẹẹ, a ya obọ dan mu emwa, ma na vbe gualọ otọ ọre wẹẹ, ẹmwata nọ, ọ mwẹ iyobọ nọ ye ne ima adeghẹ ima na ye gha muẹn roro ra? Ma gha rhie ẹghẹ ya gha mu egbe iyẹn vberriọ roro, egbe sẹtin do wọọ ima, ọ sẹtin vbe ya osi gha si ima. (Itan 24:10) Uhiẹn, a sẹtin kue miẹn wẹẹ, ma i khian ghi mu ẹtin yan Arriọba Osanobua nọ re Arriọba ọkpa nọ gha sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa ne emwa werriẹ aro daa.

13. Ma ghaa tie Baibol vbe ẹghẹ hia, vbọ khian ya ru iyobọ ne ima hẹ ya sẹtin rẹn emwi nọ khẹke ya ru vbe emwa ghaa gbe ima ekueku?

¹³ Adeghẹ ima na gha tie Baibol vbe ẹghẹ hia, ma na vbe gha mu emwi ne ima tie roro, ọ gha ru iyobọ ne ima ya rẹn emwi ne ima gha ru vbe a ghaa gbe ima ekueku ra vbe a ghaa gbe emwa ọvbehe ekueku. Ọ keghi kakabọ da ọtẹn nokhuo ọkpa na tie ẹre Alia vbe ọ bẹghe ẹre wẹẹ, a ya obọ dan mu emwa ọvbehe vbe ẹdogbo nọ ye. Ọ na wa khọ wẹẹ, ọmwa rhọkpa i rrọọ nọ khian rri iran oya ye emwi dan ne iran ru. Ọ khare wẹẹ: “I na ghi tota nọ egbe mwẹ wẹẹ, ‘Mẹ gele yayi wẹẹ, e Jehova gha sọfurre ye ọlọghọmwa na ra?’ Ẹre I na ghi tie ebe Job 34:​22-29. Avbe ako nii keghi ye mwẹ ẹre rre wẹẹ, e Jehova bẹghe emwi hia. Irẹn ọkpa ọre Osa nọ gele bu ohiẹn ata, irẹn ẹre ọ khian vbe sẹtin sọfurre ye ọlọghọmwa hia fẹẹrẹ.” Ọrheyerriọ, zẹvbe ne ima ya diakhẹ Arriọba Osanobua, de emwi nọ khẹke ne ima ru nian?

EMWI NE IMA GHA SẸTIN RU NIAN

14. Vbọ khẹke ne ima ru ne ima ghẹ mieke na gha rre usun emwa ni gbe emwa ekueku? (Kọlọsi 3:​10, 11)

¹⁴ Emwa sẹtin gha ya obọ dan mu emwa ọvbehe, ma i khian sẹtin fi ọna werriẹ, sokpan, ma gha sẹtin tae wẹẹ, te ima tobọ ima khian gha ya obọ esi mu emwa. Zẹvbe ne ima ka tae sin, ma ghaa rhie ẹre ma wẹẹ, ma hoẹmwẹ emwa ọvbehe te ima ya egbe taa e Jesu. Egbe ahoẹmwọmwa vbenian, sẹtin gua ima kpa ya gha ya obọ esi mu emwa ọvbehe, uhiẹn ya sẹ egbe emwa ni ya obọ dan mu ima. (Mat 7:12; Rom 12:17) Ẹko wa rhiẹnrhiẹn e Jehova vbe ima ghaa ya obọ esi mu emwa hia.​—Tie Kọlọsi 3:​10, 11.

15. Vbe ima khian ya ru iyobọ ne emwa hẹ vbe ima ghaa ma iran ẹmwata nọ rre uwu e Baibol?

¹⁵ Emwi nọ maan sẹ ne ima gha sẹtin ru ọre ne ima ma emwa ẹmwata ni rre uwu e Baibol. Vbọ ya ima kha vberriọ? Rhunmwuda, “irẹnmwi ọghe Jehova” gha sẹtin fi ọmwa nọ ka gbinna igbinna igbinna werriẹ, ọ ghi do gha re ọmwa esi nọ fu. (Aiz 11:​6, 7, 9) Vbene okpia ọkpa na tie ẹre Jemal te do rẹn odẹ ẹmwata na, ọ keghi deba otu ọkpa nọ ghaa gu arriọba khọn, rhunmwuda iran ghaa roro ẹre wẹẹ, te arriọba nii ghaa ya obọ yẹnyẹn emwa mu otọ. Ọ khare wẹẹ: “U i khian sẹtin ya ẹtin vbe iwegbe fi emwa werriẹ. A ma ya ẹtin vbe iwegbe fi mwẹ werriẹ, sokpan, ẹmwata nọ rre uwu e Baibol ẹre ọ fi mwẹ werriẹ.” Emwi ne Jemal ruẹ re keghi ru iyobọ nẹẹn, ọ ma ghi gha gbinna. Zẹvbe ne ima ya ya ẹmwata nọ rre uwu e Baibol fi emwa werriẹ, iran i khian ghi gha ya obọ dan mu emwa ọvbehe.

16. Vbọzẹ ne u na hoo ne u gi emwa rẹn vbekpa emwi ne ima ya aro yi?

¹⁶ Vbe na ghee Jesu, ma wa mu egbe ne ima ya gi emwa rẹn wẹẹ, Arriọba Osanobua ọkpa ẹre ọ khian sẹtin wabọ uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku rua fo fẹfẹfẹ. Emwi ne ima ya aro yi na, gha sẹtin ru iyobọ ne emwa na ya obọ dan mu. (Jer 29:11) E Stacy na ka guan kaẹn sin khare wẹẹ: “Ẹmwata ne I ruẹ re vbe Baibol ẹre ọ ru iyobọ mẹ ya sẹtin zin egbe vbe emwa ghaa ya obọ dan mu mwẹ, kevbe vbe I gha bẹghe ẹre wẹẹ, iran ya obọ dan mu emwa ọvbehe. E Jehova keghi ya e Baibol fu ọmwa ẹko rre.” Ne u mieke na sẹtin gi emwa rẹn vbene Osanobua khian ya wabọ uyinmwẹ a gbe ọmwa ekueku, te ọ khẹke ne u kakabọ mu egbe ye otọ. U gha gele ya ekhọe hia ya emwi ne ima ruẹ re vbe ako iruẹmwi na yi, ọ gha ru iyobọ nuẹn ya sẹtin si agbada vbe unu rhan otọ ọre ma emwa ọvbehe vbe owebe ra vbe isiwinna.b

17. De vbene Jehova ya ru iyobọ ne ima ya sẹtin zin egbe vbe emwa ghaa ya obọ dan mu ima?

¹⁷ Ugbẹnvbe a miẹn wẹẹ, e Setan ọre “ọmwa nọ kha yan agbọn na” ma wa rẹn wẹẹ, ẹ i mwẹ emwa ma ya obọ dan mu ima ra emwa ọvbehe. Sokpan, zẹvbe ne ima ya dia khẹ ẹghẹ na khian ya “khu [ẹre] fua,” ma rẹn we emwi gha maan vbe odaro kevbe wẹẹ, e Jehova gha ye gha ru iyobọ ne ima nian. (Jọn 12:31) Vbe Baibol, e Jehova gi ima rẹn evbọzẹe ne emwa na ya obọ dan mu emwa ọvbehe kevbe wẹẹ, ọ wa da irẹn vbe ọ ghaa bẹghe egbe emwi vberriọ. (Psm 34:​17-19) E Jehova keghi loo Ovbi ẹre ya ma ima re emwi nọ khẹke ne ima ru vbe emwa ghaa gbe ima ekueku ra vbe a ghaa ya obọ dan mu emwa ọvbehe, kevbe vbene Arriọba ọghẹe khian ya wabọ uyinmwẹ na fo fẹfẹfẹ. (2 Pit 3:13) Uwa gi ima hia ne ima ye gha ya oyaya kporhu vbekpa Arriọba na, vbene ima na ya aro ye ẹghẹ ne “ibuohiẹn ata kevbe iruemwiẹse” khian na miẹn agbadia vbe uhunmwu otagbọn na.​—Aiz 9:7.