An ka kibaru duman fɔ denmisɛnninw ye

¹ Jɛkuluw ka lajɛ fanbaw la, ani jamalajɛw la, ni i ye i ɲɛ fili fan o fan, i b’a ye ko ‘kamalenw, npogotigiw, ni denmisenninw’ caman bɛ ka Jehowa tanu. (Zab. 148:12) O ko ka kan ka an kelen-kelen bɛɛ hakili jigin a la, ko ni an ni denmisɛnninw bɛnna foro baara la, an ka kan ka cogo di u ma walisa u ka dɔnniya sɔrɔ Jehowa ni a ka layiduw ko la. N’an bɛ an hakili to o la, k’an labɛn walisa ka denmisɛnninw waaju, an bɛ o cogo di u ma. Nka, fɛn caman de bɛ yen, jateminɛ ka kan ka kɛ minnu kan.

² An ka kan ka ɲuman miiri ka ɲɛsin denmisɛnninw ma, k’a dɔn ko Jehowa kanuya min bɛ u dusukun na, u bɛ se ka dɔ fara o kan kosɛbɛ. Misali minnu bɛ Bibulu kɔnɔ, i n’a fɔ Samuɛl, Dawuda, ani Timote, olu b’a jira an na ko denmisɛnninw bɛ se ka nɔrɔ kudayi Jehowa la. (1 Sa. 2:18; Zab. 71:17; 2 Tim. 3:​14, 15) An ɲɛ bɛ o misali ɲɔgɔnw na bi fana.

³ Ni denmisɛnnin dɔ ye dayɛlɛ i ye: Ni denmisɛnnin dɔ de ye dayɛlɛ i ye, yali i bɛ sin k’a bangebagaw ko maɲininka wa? Ni a bangebagaw tɛ yen, yali i bɛ taa da dɔ wɛrɛ la o yɔrɔnin bɛɛ la wa? O den min ye dayɛlɛ i ye, ale fana ka ɲɛnamaya sɔngɔ ka bon kosɛbɛ Jehowa bolo. Mun na i tɛna i ka kuma fɔta yɛlɛma ka bɛn a ma, ka kibaru duman fɔ a ye? Alijinɛ bɛna kɛ min ye, walima ko minnu bɛna kɛ don nataw la, k’olu ɲɛfɔ a ye, o bɛna bɔli kɛ walisa a k’a mago don an ka kuma na. Misali la, denmisɛnnin caman bɛ Matigi ka Delili dɔn. O delili jaabi bɛna na ni yɛlɛmaba minnu ye diɲɛ cogoyaw la, ni o ɲɛfɔra u ye, u bɛ se k’o faamu nɔgɔya la.

⁴ Kuntigiya min bɛ bangebagaw bolo u denw kan, n’an bɛ waajuli kɛ denmisɛnnin fɛ, a nafa ka bon kosɛbɛ an kana o dan sagon. An ka kan ka jateminɛ kɛ n’an bɛ sɛbɛn jira denmisɛnninw na. Ka kɛɲɛ ni u si hakɛ ye, a bɛnnen don ka ɲininkali kɛ, ni u bangebagaw b’a to u yɛrɛw k’u ka sɛbɛn kalantaw sugandi. Ni u bangebagaw tɛ jɛn n’o ye, nka ni denminsɛnninw y’a jira ko kibaru duman ka di u ye, o tuma na, an ka dan ɲɛfɔli ma. An k’a ɲini u fɛ n’an bɛ se ka segin ka na, waati min na u bangebagaw bɛ sɔrɔ so. O kɛcogo bɛ se k’a kɛ fɛn fɔlɔ ye min bɛna sira dayɛlɛ an ye ka se ka bangebagaw fana dɛmɛ.

⁵ An ka an ka kow bɛn mɔgɔw mago ma, k’an ɲɛmajɔ, k’a dɔn ko fɛn b’an bolo denmisɛnninw mago bɛ min na. Jehowa ka jɛkuluba ye sɛbɛnw dilan minnu ka di mɔgɔw ye kosɛbɛ. U dɔw ɲɛsinnen bɛ denmisɛnninw ma, u si mana kɛ fɛn o fɛn ye. Le grand Enseignant, ani Recueil d’histoires bibliques ye gafew ye, nafa kɛrɛnkɛrɛnnen bɛ minnu na denmisɛnninw kama. Laadilikan nafamaba minnu bɛ se ka denmisɛnnin kɔrɔbalenw dɛmɛ, olu bɛ sɔrɔ Les jeunes s’interrogent, ani Bonheur familial gafew kɔnɔ. An bɛ nafolo min sɔrɔ Le plus grand homme de tous les temps gafe kɔnɔ, dan tɛ o la. Ja cɛɲi minnu b’a kɔnɔ, olu bɛ se ka denmisɛnninw bila u ka miiri o la, wa, u bɛ se ka kɛ sababu ye denminsɛnninw ka dusu sɔrɔ k’a ɲini ka Ala dɔn, ale min ye fɛn cɛɲiw, ani fɛn damadɔnbaliw dabaga ye. I kana ɲinɛ ka baara kɛ ni gafeninw ye minnu kulɛriw ka ca i na fɔ I ka ɲyènamaya kè kudayi hèrè banbali la dugukolo kan! O la sa, n’i bɛ ka i labɛn tuma min na walisa ka taa waajuli kɛ, i ka miiri sɛbɛnw na, i bɛ se ka minnu ta i bolo, n’olu bɛ se ka diya denmisɛnninw ye.

⁶ Jehowa bɛna kiiri bin mɔgɔw kan tuma min na, o bɛna nɔ bila an kelen-kelen bɛɛ la, ‘kamalenw, npogotigiw ni denmisɛnninw’ fana sen bɛ o la. (Ez. 9:⁠6) Mɔgɔ minnu bɛ ka baara kɛ Jehowa ye san caman kɔnɔ, olu dɔw sɔnna tiɲɛ ma kabini u fitinin. O ko ka kan ka an dɛmɛ k’a ye ko a nafa ka bon an ka kibaru duman fɔ denmisɛnninw ye, ni an ni u bɛnna cidenyabaara la. I n’a fɔ Yesu y’a kɛ cogo min na, an fana bɛ se ka an mago don denmisɛnninw na ni kanuya ye, ka kibaru duman fɔ u ye. O bɛ na duba caman lase u ma. (Mat. 19:​14, 15) An ka hakili ɲuman sɔrɔ, ka seereya bɛnnen kɛ denmisɛnninw ye, ka an jigi kɛ ko, don dɔ, olu fana bɛ se k’a kɛ Jehowa batobagaw ye.

ALA-KA-MARAKO KIBARUW

◼ Benɛn jamana: Utikalo la, weleweledalaw ye dantigɛli-sɛbɛn 6901 di. O ye hakɛ cayalenba siɲɛ seeginnan ye ka tugu ɲɔgɔn kɔ. Ani fana n’i ye o hakɛ fɔlen suma ni salon kalow makɛɲɛ ye weleweledala kɛmɛ o kɛmɛ la, 5 farala u kan. San 2002 cidenyabaara sen fɛ mɔgɔ hakɛ mumɛ minnu batisera, o kɛra 480 ye, o kɔrɔ ye ko weleweledala kɛmɛ o kɛmɛ la, 20 farala u kan, n’i ye o suma ni salon ta ye. Guka jɛkulu weleweledalaw hakɛ ye 65 ye. U nisɔndiyara k’a ye ko mɔgɔ 235 de tun bɛ u ka Masaya Sokura dayɛlɛli ɲɛnajɛ la.

◼ Burkina faso: Hali ni Utikalo baara-dantigɛli ma sɛbɛn An ka Masaya Cidenyabaara kɔnɔ, a nafa ka bon k’a dɔn ko o kalo kɔnɔna na, weleweledalaw hakɛ kɛra 1036 ye. O hakɛ ɲɔgɔn tun ma sɔrɔ fɔlɔ.

◼ Kameruni jamana: Utikalo la, weleweledalaw hakɛ yɛlɛnna ka kɛ 28747 ye. O hakɛ ɲɔgɔn tun ma sɔrɔ fɔlɔ.a K’a ta san 2001 Sɛtanburukalo la ka na bila san 2002 Utikalo la weleweledala kɛmɛ o kɛmɛ na, kelen farala u kan.

◼ Gabɔn: Weleweledalaw hakɛ min sɛbɛnna Utikalo la, o tun ye 2254 ye. N’i ye o weleweledalaw hakɛ suma ni salon kalow makɛɲɛ ye, kɛmɛ o kɛmɛ na, 7 farala u kan.

◼ Gine Ekiwatoriyali: Utikalo la, weleweledalaw hakɛ mumɛ kɛra 871 ye. N’i ye o hakɛ suma ni salon kalow makɛɲɛ ye, weleweledala kɛmɛ o kɛmɛ la, 21 farala u kan. Tutigɛbaga basigilenw hakɛ kɛra 104 ye. O hakɛ ɲɔgɔn tun ma sɔrɔ fɔlɔ.

◼ Senegali: Utikalo la, dɔ farala weleweledalaw hakɛ kan, kokura, forobaara la, ka kɛ 979 ye.

◼ Togo: Utikalo kɔnɔna na, Masaya So naani dayɛlɛli ɲɛnajɛw kɛra. Olu ye: Aneho Adjido, Sotubua, Attitogɔn ani Aha­dji (Lome). Masaya So minnu bɛ Aneho Adji­do ani Sotubua, olu kɔnɔna bɛ se ka bonya ka kɛ kafo jamalajɛw, ani don kelen jamalajɛ kɛrɛnkɛrɛnnenw kɛyɔrɔ ye. Mɔgɔ minnu nana olu la, o mɔgɔw bɛɛ lajɛlen tun ye 1729 ye. U ye waleɲumandɔnba jira kosɛbɛ, wa, u ye nisɔndiyaba sɔrɔ.

[Footnote]