Volô’ô bôte bevo’o na be jibi minju’u miap

1. Aval avé bi ne vu Ésaa wongane ya nye’an?

YÉHÔVA a nye’e bia angôndô ya abui. (Jean 3:16) Bia yi na bi vu Ésaa wongane ya nye’an. Ajô ete, bia jeñe na bi wô’ô bôte bevo’o ‘éngôngo, na bi nye’esan aval ane bobenyañ, a na bi bi minleme ya mvam a nje’ebane minlem.’ Bia yiane dañe bo de asu “ba ya nda mbunan” jangan. (1 P. 3:8; Beg. 6:10) Éyoñ ébu’a jia ya nda bôte jangane ya nsisim ja tôbane nju’u éziñ, bia yiane volô je.

2. Jé bia zu yen ayé’é di?

² Môt ase a jô na a bo Yéhôva ésaé a yiane yeme na a ye tôbane minjuk. (Marc 10:29, 30) Minju’u mite mia tu’a nenenen ane bia ke bia subu môse ya asu’ulan. Aval avé môt ase ya be bia a ne volô nyô mbok? Entame taté yenané jam minkañete mi Lot, Job a Naomi mi ne ye’ele bia. Bia zu fe yen minju’u miziñ bobejañ a besita bangan ba tôbane mie den, a aval bi ne ngule ya volô be.

BO’O ÔJIBI

3. Lot a nga nyoñe mbia ntyi’ane mbé, a Kalate 2 Pierre 2:7, 8 a liti na ntyi’an ôte ô nga soo nye minju’u mivé?

³ Lot a nga nyoñ angônda mbia ntyi’an, a nga tobe na a ke nyiñe Sodome, vôm bôt be mbe be bo’o nnyé mam. (Lañe’e 2 Pierre 2:7, 8.) Akum é mbe fo’o tison éte abui, ve ntyi’ane ya ke nyiñe wôé ô nga soo Lot beta minjuk. (Met. 13:8-13; 14:12) Minga wé a nga taté na a nye’e tison éte, a taté fe na a late ngbwa a bôte ya été, ane a nga su’ulane bo Zambe melo. A nga wu éyoñe Zambe a nga jiane Sodome. Bengo be Lot bebaé ki? Be mbe be bili atiñ aluk a bôte ya Sodome, bôte bete fe be nga wu éyoñ Zambe a nga jiane Sodome. Lot a nga jañele nda jé, akume dé ése, a jame da dañe mintaé é ne na, a nga dimili fe ngal. (Met. 19:12-14, 17, 26) Nté Lot a nga tôbane minju’u mite mise, ye Yéhôva a nga ngbwe’e nye? Momo.

4. Aval avé Yéhôva a nga jibi Lot? (Fombô’ô fôtô ya ékôla’a.)

⁴ Lot émiene nnye a nga nyoñe ntyi’ane ya ke nyiñe Sodome, ve akusa bo nalé Yéhôva a nga wô’ô nye éngôngol, ane a nga lôme beéngele bé na be ke nyii nye a nda bôte jé. Éyoñe ñhe a nga yiane vôlô kôlô Sodome avale beéngele be nga jô nye, Lot a nga viane ke a “bo njiñelane” si si. Beéngele be nga su’ulane bi bi nye wo, a volô nda bôte jé na é tup. (Met. 19:15, 16) Éyoñ ete be nga jô nye na a mate mbil a ke si ya minkôl. Ve a nga ben, a viane sili Yéhôva nge a ne me’ete na a jibi ke tison é mbe bebé Sodome. (Met. 19:17-20) Ane Yéhôva a nga wô’ô nye éngôngol a kañese na a ke wôé. Mvuse ya valé, Lot a nga koo woñe ya tabe tison éte, ane a nga kôlô été a ke si ya minkôl, vôm a nga taté bene ke. (Met. 19:30) Nkañete ôte wo kôme fo’o liti na Yéhôva a ne susu’a ôjibi. Aval avé bi ne vu nye?

5-6. Aval avé bi ne tôñe melebe ya kalate 1 Bethessalonicien 5:14?

⁵ E ne fe kui na mojañ éziñe ya akônda a tôbane minju’ amu a nga nyoñe mbia ntyi’an. Ô wô’ô bo aya éyoñe mojañ a tebe aval été éte? Môt éziñ a ne bo ntindane ya jô nye na émiene nnye a ke jeñ; e ne fo’o nalé. (Beg. 6:7) Ve ô ne tobe na wo bo aval afe. Da ye dañe bo mvo’é na ô volô nye avale Yéhôva a nga volô Lot. Ô ne bo jam ete aval avé?

⁶ Yéhôva a nji lôme beéngele ve na be ke bemene Lot na A zu jiane Sodome, a nga lôme fe be na be ke volô nye na a kôlô tison éte. Aval ete da da, ô ne bemene mojañ éziñ nge wo yene na a bo jam é ne soo nye minjuk. Ve wo yiane fe bo mam méziñe na ô volô nye. To’o mojañ ate a ji’a ki tôñe melebe wo ve nye, bo’o ôjibi ane beéngele bebaé be nga volô Lot. A lôte na bi li’i mojañ a zeme a minju’u mié amu a te bene vô’ôlô bia, bia yiane fase mam bi ne bo asu na bi volô nye. (1 Jean 3:18) Biyoñ biziñ, e ne sili na ô bi monyoñe wo a volô nye na a tôñe mbamba melebe wo ve nye.​—Lañe’e 1 Bethessalonicien 5:14.

7. Aval avé bi ne vu Yéhôva éyoñ bobejañe ba bo bikop?

⁷ Akusa bo Lot a nga bo abui bikop, Yéhôva a nga bem ôsimesane wé ve mbamba mefulu mé. A nga bo na Pierre a loone nye na zôsôa môt kalate baa a nga tili. Bia ve fo’o Yéhôva akiba amu a beme ki ôsimesane wé ve bikobe biangan! (Bs. 130:3) Ye wo fe ô ne fo’o vu Yéhôva nga? Nge wo dañe fombô ve mbamba mefulu me bobenyoñ, nalé a ye volô wo na ô jibi be. Nalé a ye fe bo na be ji’a kañese melebe wo ve be.

KÔME’E LITI NA WO TEBE ÉTÉ BÔTE BEVOK

8. Fulu nkoon éngôngol ja tindi bia na bi bo aya?

⁸ Job fe a nga tôbane minjuk, ve a nji be amu a nga nyoñe mbia ntyi’an ane Lot. A nga jañele akume dé ese ne meññ! A jañele fe beta éto a mbe a bili ngoto jé, a fame fe beta ôkon. Jame da luu ôbut é ne na, ba ngal be nga mane dimili bone babe bese ane nkabeke dis! Ane abim ete e nji yian, bivôlevôla bemvôé bé belale be nga zu tuli nye aveñ a bijô be nga ve nye. Jé é nga bo na bôte bete be kate wô’ô Job éngôngol? Be nji nyoñ éyoñe ya tebe été Job a yemelane jam e nga kui nye. Ane be nga dimi tyi’i nye ajô. Jé é ne volô wo na ô sa’ale aval ékob éte? Taté’é yeme na Yéhôva étame nnye a kôme yem jame da te bo na môt a tebe été éziñ. Nyoñe’ éyoñe ya vô’ôlô môt a tele minju’ été. Te su’u ve na wo vô’ôlô bifia, jeñe’e fe na ô wô’ôtane mintaé a bili nlem. Nge ô bo nalé, wo ye yeme wô’ô monyoñ a tôbane minju’ éngôngol.

9. Fulu nkoon éngôngol ja volô na bi sa’ale jé, a amu jé?

⁹ Fulu nkoon éngôngol ja ye volô bia na bi sa’ale mfuk. Môt a bo mfuk a lôñe ki akônda Yéhôva, a viane bôé bôé de. (Min. 20:19; Bero. 14:19) A ne mbia nlem a ndiman, a yeme ki na mbia asu ésaé wé a ne tuli môt a tôbane minju’u fôl. (Min. 12:18; Beép. 4:31, 32) A lôte na bi ke bia bo mfuk, nga bia yiane jibi bem ôsimesane wongane mbamba mefulu me mojañ a tôbane minjuk, a jeñe mezene ya volô nye?

10. Jé mejô bia koone me kalate Job 6:2, 3 ma ye’ele bia?

¹⁰ Nté a mbe a tôba’ane minju’u mite mise, Job a nga meme na: “Ma te jô bijôjô.” (Job 6:2, 3, nwt-F) E nga kui fo’o biyoñe biziñe na Job a jô bijôjô. Ve a nga su’ulane sili Zambe njaman asu mam méziñ a nga jô. (Job 42:6) Dene fe, mojañ a ne jô mam a ye su’ulane jôban amu minju’u mi lôteya nye nkôñ. Bia yiane bo aya éyoñ nalé a kui? Bia yiane ko mojañ ate éngôngol, sa ke komekane nye. Te bia vuane na Yéhôva a nji té bia na bi tôbane minjuk. Ajô te bi nji yiane ve mbo ésaé Yéhôva a tele minju’u été bijô nge a jô bijôjô. To’o bia yene ve ane a kobô Yéhôva nge ke biabebien abé, bi nji yiane ji’a wô’ô ôlun, nge ke ji’a komekane nye.​—Min. 19:11.

11. Aval avé bemvendé be ne vu Élihu éyoñ ba ve melep?

¹¹ Ve e wô’ô fe sili na môt a tele nju’u éziñ a bi melep nge ke minkomekan. (Beg. 6:1) Aval avé bemvendé be ne bo de? Ba yiane vu Élihu, nnye ate a nga tebe été Job nté a mbe a vô’ôlô nye. (Job 33:6, 7) A nga zu ve nye melep valé a tatéya kôme mane vô’ôlô nye. Bemvendé ba vu Élihu éyoñ ba tu’a vô’ôlô mojañ a tele minju’u été a jeñe na be tebe été jé. Mboan ôte wo volô na melebe map me nambe nleme môte ba jeñe na ba volô.

BELA’ANE BIFIA BIA VOLÔ NLEM

12. Naomi a nga wô’ôtan aya éyoñ a nga jañele nnôme wé a bendôman bé?

¹² Naomi a mbe étôtôlô mbo ésaé Zambe, a nye’e Yéhôva nya nya abui. Ve éyoñ a nga jañele nnôm a bone bé bebaé, a nga wô’ô émien aval éngôngol e ne na, a nga jô na te ba beta loone nye na Naomi, ve “Mara,” amu éfia été ja tinane na “ayô.” (Ruth 1:3, 5, 20, 21) Mbome wé Ruth ô nga kabetane nye nté ôse a nga tôbane meve’ele mete. Ruth a nji su’u ve na a volô nye bisaé, a nga fôlô fe nye a mbamba minkobô. A nga belane bone bifia tyôtyoé, ve bifia bite bi mbe nya édo’o, bi mbe bi so’o fe nye nlem été.​—Ruth 1:16, 17.

13. Amu jé bia yiane su’u minkus?

¹³ Éyoñ ébu’a ya akônda ja jañele nnôm nge ngal, bia yiane su’u je. Bôt be ne nlu’an be ne ane bilé bibaé bi tele vôme wua. Ane mimbu mia lôt miñkañe ya élé ji mia mane ndiñetan a mi ya élé évok. Nde éyoñ élé jia ja fumune si, élé évok ja vitibi. Aval ete da da, éyoñ môt a jañele nnôm nge ngal, nlem ô ne taé nye mimbu mimbu. Paulab a nga jañele nnôme wé atemetem a jô na: “Mam mese me nga mane tyendé ényiñe jam, me mbe teke yem jam me bo. Me nga jañele mvôé jam me mbe me dañe nye’e si nyô. Bia nnôme wom bi mbe bi laan mam mese. Bia nye bi mbe bi va’ak a jibi minju’u nsamba. A mbe a fôlô ma éyoñ ése me mbe me yônô’ôk. Nté ane a nga wu ma wô’ôtan ve ane éfase nyule jia ja jembane ma.”

14-15. Aval avé ô ne volô minkuse nlem?

¹⁴ Aval avé bi ne su’u môt a te li’i nkus? Bia yiane taté jeñe na bi laane nye to’o nlem wo kute bia amu bi nji yem aval bi taté. Paula a ke ôsu a jô’ô na: “Ma yeme na abui bôt da jañele fek éyoñ awu é ne. Ba koo woñe ya jô môt a bili awu jam é ne taé nye nlem. Ve mfa’a wom ma dañe nye’e na môt a kobô a lôte na a tabe évô.” Bôte be bili awu ba yange ke na mam bia jô be me bo ve nkone nkon. Paula a beté na: “Éyoñ môt a jô ma ve na “assia” abim ete da yiane ma.”

¹⁵ William fe a ndeme jañele minga wé, a jô na: “Ma wô’ô mvaé éyoñ bôte ba kobô ma ajô minga wom, nalé a liti ma na be mbe be nye’e nye a semé nye. Jam ete da volô ma angôndô ya abui. Éyoñ ba kobô ma ajô ya minga wom, ma kôme bi mvolane nlem amu minga wom a mbe angôndô ya édima mise mam.” Bianca, nkuse minga ôfe wo jô na: “Ma bi mvolan nlem éyoñe môt a ye’elan a ma nge ke éyoñ a lañe ma éfuse ya Kalate Zambe. Éyoñ môt a kobô ma ajô ya nnôme wom nge ke éyoñ môt a vô’ôlô ma éyoñ ma kobô ajô dé, jam ete da nambe ma angôndô ya abui.”

16. (a) Nté mbé bia yiane su’u minkus? (b) Jacques 1:27 a liti na bi bili mbe’e ôvé?

¹⁶ Fo’o ve aval Ruth a nga bo a Naomi éyoñ nnôm a nga wu, bia fe bia yiane ke ôsu a su’u minkus den. Paula bia te jôô nye ayé’é di a jô na: “Abui bôt e nga su’u fo’o ma éyoñ nnôm wom a mbe a ndeme wu. Ve mvuse mon éyoñ, môt ase a nga beta taté na a nyiñ ényiñe jé ane jôm é nji bo. Ve me me mbe me ngenan me yi mvolan. Bôt ba yiane kôme wô’ô na môt a te li’i nkus a ne bo bengon nge ke mimbu a yi mvolan.” Ve nya ajôô a ne na bôt ba selan. Bôt béziñ ba ji’a fo’o yet. Ve ba bevok ba ke ôsu a yi éyoñ ese ba bo jam da bo na be simesan nnôm wop nge ke minga wop a nga wu. Môt ase a yône môt wé avale dé. Te bia vuane na Yéhôva a nga ve bia mbe’e ya nyoñ ngab a minkus, bia yiane yen mbe’e ôte ane beta mvom.​—Lañe’e Jacques 1:27.

17. Amu jé da yiane na bi volô nlem môte ngal nge nnôm a nga ben?

¹⁷ Bôte befe ba tôbane minjuk éyoñe môte be nga luk a li’i be be zeme nseñe zañ. Joyce a ne wua ya été, nnôm a nga li’i nye a ke tabe a minga mfe, a jô na: “Nnôme wom a jibi wu a lôte na a kôlô ma aval ete! Amu nge a nga ye bo accident a wôlé, nge ke wu ôkon, me nji ye ve nye bijô. Ve saa na a môs ava, éyoñ ete môt a bele bene ma teke étom! Me nga same angôndô.”

18. Jé bi ne bo asu bôte beyôm a beyale be nga ben?

¹⁸ Mone jam ase bi ne bo asu na bi volô avale môt ete a ne ndeme ja liti nye na bia nye’e nye. Avale bôt ete da yiane na bi liti be na bi ne mbamba bemvôé. (Min. 17:17) Aval avé bi ne bo benya bemvôé asu dap? Bi ne bañete be nda a nyu ékpwase zoñ. Bi ne fe kui nkañete, nge ke lôte mbamba éyoñ a be. Bi ne bañete be ayé’é ya nda bôte jangan. Nge bi bo de, Yéhôva é wô’ô bia mvaé, amu “a ne ba be ne minleme ntya’ane bebé,” a ne fe “ntyi’i mejô [nge ke mba’ale, Mfefé Nkôñelan] . . . minkus.”​—Bs. 34:18; 68:5.

19. Ntyi’an ôvé bia nyoñ éyoñe bia bindi mejô ya 1 Pierre 3:8?

¹⁹ Éjôé Zambe é mbeme mane zu vaa minju’u mise ya si nyô ne meññ! Bia feb ôkaé na môs ôte ô kui, môse “b’aye bo te [beta] simesane mame ya mvus, nge zuu me nlem.” (És. 65:16, 17) Nté bia yange môs ôte, enkelané ôsu a su’an, embo’ané mbane ya liti nda bôte jangane ya nsisime nye’an, sa ke ve a minkobô ya anyu, ve a mimboan.​—Lañe’e 1 Pierre 3:8.