Tani Watchtower LÍBURU-AGEI LIDAN INTERNET
Watchtower
LÍBURU-AGEI LIDAN INTERNET
Garifuna
Ǘ
  • á
  • Á
  • é
  • É
  • í
  • Í
  • ó
  • Ó
  • ú
  • Ú
  • ü
  • Ü
  • ǘ
  • Ǘ
  • Ñ
  • ñ
  • BÍBÜLIA
  • AGUMEIRAGUAGÜDÜNI
  • ADAMURIDAGUNI
  • w15 1/6 páh. 3-5
  • Le ibiha táalibei siensia

Úati bidéu lidan fánreinti le.

Sarí wamuti, anihein mégeiti, siñati larihíniwa bidéu.

  • Le ibiha táalibei siensia
  • Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá 2015
  • Arütíkulu burí
  • Dugumedu to genegeguatu
  • LE ADÜGA TÁALIBEI SIENSIA UGUÑE WEYU
  • Katei burí le tásiñarubei siensia aruranguagüda
    Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá 2015
  • Le siñá tubéi siensia ariñaga woun
    Agaguduabá!—2021
Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá 2015
w15 1/6 páh. 3-5
Katei burí le tafuranguagüdübei siensia kéiburi karü, GPS, máhina lun láluahoun sandi lidan hachügü gürigia, satélite burí tuma awión

TÍTULU LE LUÁGUBEI TIDÁÜ | GAÑEIN TAARU SAN SIENSIA BÍBÜLIA?

Le ibiha táalibei siensia

Ariñaga tumuti aban dimurei-agei le mini lubéi dimurei siensia ítara: “Saragu subudi luagu burí katei le ubouagubei o le asuseredubei ubouagu, le ibihúbei lídangiñe aturiahani luma laríawagun katei burí ligía”. Mosu háfaagun aturiahatiña saragu lun hibihini subudi ligía ani mama súnwandan hibihini resultóu le habusenrubei. Sügütiña aturiahatiña siensia saragu dimaasu, hati o íbini irumu aturiaha somu katei. Ani íbini anihein lan dan mibihin hamá ni kata lídangiñe wadagimanu ligía, anihein dan seriwi lan houn sun gürigia. Ariha wamá fiú hénpulu.

Adügatu aban kónpeni yuropana aba láseihagüle duna le lauti pülástiku le dereti lun larumadagüdüni duna. Yúsuati burí katei ligía lárigiñe somu chagaguaü lánina liñawan dan, kéiburi hárabaganali le asuseredubei Haití lidan irumu 2010.

Dise huáriñurugu anuhein saragu satélite to ídehaboun lun hasubudiruni gürigia halíañanu lan, subudiwati katei ligía kei GPS. Adügǘwati liraüraü máhina le furumiñe lun hayusuruni súdaragu, ani guentó íderagua lumutiña abugahatiña karü, awión, áfayahatiña baranaha, aweiyasuhatiña áraabu hama agaliruhatiña lun hasubudiruni halíañanu lan. Seremei houn aturiahatiña siensia ha adügübalin katei ligía, guentó ménrengunhali woun wachülürün ñeinhin lumuti wabusenra.

Yúsutün san gágamuru, konputadora o Internet? Anihein san somu iseri luwuyeri agaranihani le areidaguagüdübadün lídangiñe somu sandi? Aweiyasuhadün san tidan awión? Anhein ítara liña lubéi, húuhali fiú katei buiti le adüga táalibei siensia houn sun gürigia hun. Le linarün katei, ídehaaru siensia saragu lun buídutima lan wabagari.

LE ADÜGA TÁALIBEI SIENSIA UGUÑE WEYU

Uguñe weyu, añaheingua aturiahatiña siensia aganwoundagüdei hasubudin. Eibu dan hulilitimati haturiahani luáguti ubóu luma luagu sun katei le ladügübei Bungiu ubouagu. Añahein aturiahatiña siensia ha akutihabalin katei burí le ñǘbüritimabei lun hadariruni katei burí le aramudaguati, ani ha aturiahabalin luáguti ubóu aba hakutihan luagu saragu míñunu irumu le sügühalibei lun hasubudiruni ida liña lan lagumeserun ubóu. Añahein giñe asaminarutiña lau lan lanarime lulilin aturiahani ligía lunti lan hamuga arufudúali lan furangu luagu inarüni lan anihein lan Bungiu le uágubei tayanuha Bíbülia.

Añahein aturiahatiña siensia ha subudiwatiña ani ha hulilitimabaña akutihan luagun katei le. Ariñagati aban abürühati gírigiti Amir Aczel, buruguagüda hamá aturiahatiña ha “aban saminaü tídangiñeti siensia ani le kóntürati luagu anihein lan Bungiu”. Ariñagati aban sásaamu le subudiwati “kei lan le ua lubéi saragu katei le arufudubalin luagu anihein lan aban Bungiu le súdinibei ubouagu, arufudati lan lira luagu ua lan bungiu”. Añahein amu ariñagutiña ítara liña lan lafiñerún luagu sun le ladügübei Bungiu le uágubei tayanuha Bíbülia kei lafiñerún luagu “abiñarahani” o somu katei le aramudaguati.a

Guentó, lunti wálügüdagun woungua: ibihaaru san siensia ariñahani le buídurügüti luagu sun ubóu lun hariñaguni katei le? Uá. Íbini aniheinhali lan saragu awanseruni, gíbetiña aturiahatiña siensia ánharutiña luagu anihein lan saragu álügüdahani le móunabunwagili o le lunbei mounabúniwa lan. Ariñagati aban sásaamu gíriti Steven Weinberg: “Machülübadiwa lidoun lugudina sun katei”. Ariñagati giñe Martin Ress, ábanya aturiahati siensia: “Anihein katei le lunbei úabei lan gunfuranda wamani”. Le linarün katei, gíbegili lunti lasubudirúniwa luagu ubóu, túmagiñe sélula to ñǘraütimaboun darí lumoun óunwenbu ubóu. Anihán fiú hénpulu:

ADN
  • Másuti gunfuranda hamani ha aturiahabalin ibagari kátima lan asuseredubei turageirugu aban sélula: ida liña lan tayusuruni erei, ida liña lan tasaliraguagüdüni proteína luma ida liña lan tafanreinhani. Mafuranguagüdün tágili siensia katei le buidu.

  • Erei le adügübei lun lábürühan sun katei le huáriñurugubei múarugun gániti giñe efekütu lidan wabagari, ani íbini ítara mafurangudungili luáguti. Ibidiñegili houn aturiahatiña siensia ida liña lan lachawahaniwa erei le dan le wachubaahan o ida liña lan lakipurunu Hati lidan tufulasun geyegu lau Ubóu.

  • Ariñagatiña ha aturiahabalin Ubóu luagu siñati lan larihín gádürü-wein-keinsi lídangiñe kada san katei le lídanbei ubóu ani siñati giñe lamisurahóun tau burí tulu to hámaboun aturiahatiña siensia.

Ani aniheingua katei le mafuranguagüdün hamagili aturiahatiña siensia. Ariñagati aban surusia: “Gíbetimati katei ibidiñeti woun sügǘ lau le wasubudirubei. Afiñetina dan le lan lakutihan aturiahati siensia somu katei, gíbetimati katei aweiridagüdütu lanigi sügǘ lau le lasubudirubei lau ichouruni”.

Ligíati, anhein samina hubéi aniheinhali lan sun óunabagülei tidan siensia, ani mámaali lan mosu hafiñerun luagu Bungiu luma tuagu Bíbülia, haritagua huméi íbini lan gibe tan tulu hama aturiahatiña siensia lun hakutihan, murusunrügügili katei hasubudirun luagu ubóu. Súdiniti giñe le tariñagubei Encyclopedia Britannica luagu katei le lidan lagumuhóun fánreinti lidan aban arütíkulu luáguti laturiahóun sun katei le huáriñurugubei: “Guentó, lárigiñe kéiburi gádürü milu irumu lánina aturiahani, úamemegili gunfuranda wamani ubóu ítara kei meha babilóniana lidan binadu dan”. Kati lunbei wadügüni lau katei burí le mafuranguagüdün tágilibei siensia? Lunti san wígiruni luagun aban oubaü?

Wagía, gefentiña luagu Heowá, inebehabutiwa lun liricha kada gürigia lun desidírü lan luagu katei le. Áfaaguatiwa lun wasigiruni adundehani tídangiñeti Bíbülia le: “Subudiwa humá kei gürigia areidatiña [o ‘richatiña’, TNM]” (Filipuna 4:5). Amisuraha wamutün lun hadaaruni hisaminan lun hakutihani puntu burí le ídanbei úara tan siensia tuma Bíbülia.

a Añahein gürigia máhatiña tun Bíbülia ladüga somu arufudahani le meha uágubei tageindagua ligilisi lidan binadu dan o le uágubei tageindagua guentó, kéiburi luagu Múa lan lamidanbei ubóu o luagu lidan lan sisi weyu le wein-gádürüti oura ladügei Bungiu ubóu (ariha huméi rekuaduru “Katei burí le akutiha táalibei siensia luma le tariñagubei Bíbülia”).

Katei burí le akutiha táalibei siensia luma le tariñagubei Bíbülia

Mama aban líburu tánina siensia Bíbülia. Íbini ítara, anihein ariñahani chóuruti tidan le gayarabei leseriwidun houn aturiahatiña siensia. Anihán fiú lídangiñe.

Ubóu
  • Lirumudiri Ubóu luma sun le geyegubei wau

    Saminatiña aturiahatiña siensia barühali lan Ubóu kéiburi 4,000,000 irumu ani adügǘwa tan waruguma luma sun katei le siélubei kéiburi tareisi o katorusu-milu-míñunu irumu guentó. Mariñagun tumuti Bíbülia ídabuga lan tadügǘwa waruguma burí to siéluboun. Ani mariñaguntu giñe fiúrügügili lan milu irumu ásügürüti lúmagiñe ladügǘn Ubóu. Ariñagarügüti furumiñeti bérusu le tídanbei Bíbülia: “Dan le lagumeserunbei sun katei, aba ladügüni Bungiu sielu luma ubóu” (Agumesehani 1:1). Dará lumuti katei le üma lun gayara lan hayusurunu aturiahatiña siensia sun tulu to hámatu lun hasubudiruni átiri lan dan lúmagiñe ladügǘn sun le huáriñurugubei luma átiri lan dan lau Ubóu.

  • Laransehóun Ubóu lubá ibagari

    Lidan Agumesehani kapítulu 1 ayanuhóuati furangu luagu ida liña lan laransehóun Ubóu lun gayara lan ñein lan ibagari ani yúsuati dimurei weyu lun layanuhóun luagu ámuñegueinarügü dan le ásügürübei darí lumoun hadügǘn gürigia. Mariñagun tumuti Bíbülia átiriñein lan lidura sisi “weyu” ligía. Líbüretiña aturiahatiña siensia lun hakutihani ka lan asuseredubei lidan kada fánreinti lun hasubudiruni átiriñein lan lidura. Le chóurubei mama lan 24 oura lidura kada “weyu”.

  • Erei le ágüdahabalin Ubóu

    Ariñagatu Bíbülia dibiñu liña lan Ubóu huáriñugu (Hobu 26:7). Luagu aban dan saminawati meha luagu dagañu liña lan ubóu lanagan aban óunwenbu gürigia o hawagu fiú lefan ha rárabaña tigibuagu aban óunwenbu bugudura, ani mariñagun tumuti Bíbülia lira. Aturiahatiña siensia akutihabalin katei le. Ariñagati meha Nicolás Copérnico luma Johannes Kepler aban lan erei marihínti adügübei lun lagararahan sun burí ubóu le aniheinbei geyegu lau Weyu. Ani saragu irumu lárigiñe, aba larufuduni Isaac Newton erei lan le adügübei lun lábürühan sun katei múarugun adundehabalin ligaburi lánhingichun sun katei le huáriñugubei.

  • Arumani luma átuadi

    Tidan haliburun Fádirigu anihein fiú adundehani le meha heresibirubei ísüraelina lun madagarun lan fiú sandi hawagu, kéiburi híchuguniña sánditiña hábuguarügü. Ani lidan 2 Lúrudu 23:12, 13 rúati gumadi houn ísüraelina lun háfuridun lídangiñe kianpu-agei lun houdin awiyeda bóugudin ani mosu lan hábununi. Ani bián-sanrügügili irumu guentó lúmagiñe hagumeserun aturiahatiña siensia hama surusiagu asigira lúrudu libe burí le.

    Sügühali saragu sígulu lúmagiñe labürüdǘn ariñahani le. Ida liña meha san hasubudiruni abürühatiña Bíbülia katei le lau sun ibidiñe lan meha houn gürigia ha chúbaña aau lidan dan ligía? Ariñagati Bungiu le abürügüdübarun Bíbülia: “Ítara kei lóugiñeñein lan múa sielu, ítara giñe lóugiñeñein lan hisaminan luma hóuserun nisaminan luma nóuserun” (Isaíasi 55:9).

    Garifuna | Biblioteca en Línea (2009-2025)
    Áfurida lídangiñe sesióun
    Agumesera sesióun
    • Garifuna
    • afanreinha huméi
    • Ligaburi larihín
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ida luba layusurún
    • Wani polítika
    • Laranserawagún dátosu
    • JW.ORG
    • Agumesera sesióun
    afanreinha huméi