ABAHÜDAGUNI LUÁGUTI IBAGARI
Luwuribun Heowá wuribu le
HARITAGUA nágili aban weyu luagu-gádürü 28 lidan eneru, irumu 2010 lídanñadiwa meha aban lubuidun uburugu le gíribei Estrasburgo (Faransu). Mama meha nídiña asariñaha, nídiña meha hama fiu íbirigu ageindaguei haricha gefentiña luagu Heowá ligibugiñe Liñun-agei Lúrudu Yuropana le Ageindagubei luagu Haricha Gürigia. Ka uagu? Lugundun ladügüdarúña meha lurúeite Faransu hawagu íbirigu lun hafayeihan saragu seinsu kei liseinsuna gumadi, kei burí 64 míñunu euro (89 míñunu dólarü). Gama lumoun, anihein ámuya katei súdinitimati luéi seinsu: liri Heowá, lubuidun hiri lubúeingu, luma haricha lun háhuduragun lun. Le asuseredubei ñein arufuda lumuti le tariñagubei Lererun Bungiu: “Luwuribun Wabureme wuribu le” (1 Sam. 17:47). Nafuranguagüdaali hun ida liña lan katei le.
Sun le gumeseti lubaragiñe lagumeserun irumu 2000, dan le lamuriahanbei lurúeite Faransu lau marichaü lun tafayeihan sukursáli to Faransuboun liseinsuna gumadi luagu sun budagia le teresibirubei lúmagiñe irumu 1993 darí 1996, barǘ wamuti kesi le ligibugiñoun Liñun-agei Lúrudu le Faransubei, gama lumoun féridi wamuti kesi. Ligía lasagarunbalin Urúei 4,500,000 euro (6,300,000 dólarü) lídangiñe tiseinsun sukursáli le bánkurugubei. Ligía aba lubéi wanügüni kesi le lidoun Liñun-agei Lúrudu le Yuropabei. Gama lumoun, lubaragiñe larihín lau kesi le ñein, aba lamuriahóun wama lun wóundaragun hama lánigu Urúei ha Faransubaña tigibugiñe aban hádangiñe ha lúnbaña harihin lau wakesin lun webelurun lidan aban úarani.
Saminagubei wamuti tadügüdaruba lan to arihiboun luagu kesi lun wafayeiruni seinsu le lamuriahabei Urúei wama lun ñein lan lagumucha sun katei. Subudi wamuti íbini lan wafayeirun ábanrügü euro houn, múaranbei hamuga lira luma le tariñagubei Bíbülia. Lugundun, budagia le híchugubei wábirigu, híchuguñein lun hawanseragüdüni dasi lánina Larúeihan Bungiu, ligía ua lubéi yu lan seinsu le lun Urúei (Mat. 22:21). Íbini ítara, wóudinbei lidoun adamuridaguni ligía ladüga inebe lan Liñun-agei Lúrudu woun.
Íbirigu rara tigibugiñe muna to ñein lubéi Liñun-agei Lúrudu Yuropana le Ageindagubei luagu Haricha Gürigia, lidan irumu 2010.
Adügǘwati adamuridaguni le lidan aban lubuidun lasali lidan Liñun-agei Lúrudu Yuropa. Aba lasuseredun le uágubei wadiherida: le furumiñe katei le tariñagubei würi to arihiboun lau kesi, mosu lan hafayeiruni gefentiña luagu Heowá ha Faransubaña íbini murusun lídangiñe seinsu le lamuriahabei lurúeite Faransu hámagiñe. Sódini, aba liabin wachügüwagun lun wadügüni álügüdahani le: “Subudi humuti san ragühali lan Urúei lóugiñe gádürü-míñunu-seingü-san-milu euro lídangiñe seinsu le wámabei bánkurugu?”.
Aba warihin lasansirun tigibu würi to arihiboun lau kesi. Furanguti ibidiñe lan tun luagu le anügübei fulasu. Dan le hariñagunbei lánigu Urúei tun inarüni lan le wariñagubei aba tasafaragun, lárigiñe tadeinhan houn aba tagumuchuni adamuridaguni. Aba wíchugun fe Heowá lan íderagubaliwa. Aba wáfuridun lídangiñe adamuridaguni ligía buin lau ugundani. Mafiñerugidiwa yebe lau le anügübei fulasu!
Weyu 30 lidan sisi-hati, irumu 2011, aba wagañeiruni kesi lidan Liñun-agei Lúrudu Yuropa. Aba lariñawagún lun lurúeite Faransu mafayeihanbadiwa lan liseinsuna gumadi, lun lan lagiribudadügüni seinsu le lagidarubei wawéi, ani rúina ligíame lanwoun! Añahamémegua íbirigu ha Faransubaña asagara buiti lídangiñe agañeiruni ligía. Gayaraati wariñagun álügüdahani lan le wadügübei ítara liña lan kei dübü le áchourubei lereberugun Goliadi, adügati lun wagañeiruni kesi. Ka uagu? Kei lubeibei Dawidi lun Goliadi, luwuribun Heowá wuribu le (1 Sam. 17:45-47).
Mámarügüñein kesi le wagañeira. Íbini ru hamá tábutigu relihión hama polítiku hátima gabafubaña lidere dan woun, gáñeinhadiwa 1,225 kesi lidan 70 ageiraü ligibugiñe Liñun-agei Lúrudu le gabafutimabei ani gáñeinhadiwa giñe saragu ligibugiñe Liñun-agei Lúrudu le arihibei lau likesin saragu ageiraü. Íderagua láadiwa agañeiruni le lúntima inebewa tan wani relihión, wapurichihan, luma giñe lun inebewa lan waricha lun wamahadun lun wabusuragun lun fanidira luma waricha lun wamahadun lun hitaü.
Ida liñati gadan lubadina aguseruni le Yuropa anhein neseriwiduña lubéi tidan Beteli to Newayóruboun, Meriga?
MISIONÉRUGU MEHA NAGÜBÜRIGU TÍDANGIÑE SUN HANIGI
Ñǘdüntiña meha nagübürigu, George tuma Lucille, tidan leskuela Galaadü külase númeru 12, ani heseriwiduña meha Etiopía lidan irumu 1956, irumu le nagüriahóunbei. Aba híchugun Philip nuagu, liri wügüri “le apurichihabalin uganu” buiti lidan furumiñeti sígulu (Adü. 21:8). Irumu lárigiñe, aba máhaali lan lurúeite Etiopía lun wapurichihan. Íbini ñǘgidina lan meha, haritagua nágili hidin nagübürigu adamuridagua luma apurichiha aramudaguarügü. Hínsiñeti meha katei ligía nun! Ma lirun, lidan irumu 1960 aba wasagarún lídangiñe ageiraü.
Nathan Knorr (ligía furumiñeti luagu ubaünaü) labisidahañanu nagübürigu Adís Abeba (Etiopía), lidan irumu 1959.
Aba woudin awinwanda Wichita (Kansas, Meriga). Meferidirun hamuti nagübürigu ubebeni le hawagubei kei misionérugu. Ani adügati ubebeni le harufudubei lun busén hamá íbirigu háyeihaniña. Winwan hamuti nagübürigu inarüni ani áfaaguatiña lun gebegi lan inarüni woun, dandu nun kei tun Judy, to nitu ítara kei lun Leslie, le namulen ha giñe agüriahóubaña Etiopía. Tareisi irumu nau dan le nabadiseirunbei, ani ǘrüwa irumu lárigiñe aba wáguyun Arequipa (Perú), le ñein lubéi meha mégeiwa hamá apurichihatiña.
Lidan irumu 1974, dan meha le 18 lubéi irumu nau, aba tíriduniwa sukursáli to Peruboun kei prekursoru espechalitiña, dandu au kei gádürü íbirigu. Aba wounahóun áraabu luagu wübü Andes agumesera damuriguaü. Apurichihatiwa giñe ñein houn quechua luma houn aimara. Aweiyasuhatiwa tidan aban karü to gayaraati larumugúniwa tidan, aba wácharunu Árüka, ladüga aban lan tichepu kei Árüka. Haritagua nágili lau saragu ínsiñeni nayusurunu Bíbülia lun narufudahan houn wárounu yarafa lan madise lagumuchuba lan Heowá lau gudemei, sandi luma lau óunweni (Aruf. 21:3, 4). Ánhatiña saragu hádangiñe lun uganu luáguti Larúeihan Bungiu.
Árüka, lidan irumu 1974.
ABA NAGUNBIRAHÓUN TIDOUN BETELI TO MERIGABOUN
Lidan irumu 1977, aba lachülürün íbiri Albert Schroeder abisidahaña íbirigu Perú. Aban meha lílana Musu Úaraguati ligía, aba línchahanina lun nabuinchagüdünu gárada lun neseriwidun tidan Beteli to Merigaboun. Ani ligía nadügübei. Murusun dan lárigiñe, weyu 17 lidan sisi-hati, irumu 1977 aba nagumeserun eseriwida tidan Beteli to Brooklynboun. Nadagimeintina luagu gádürü irumu lidan Departamentu lánina Arumadahani luma lidan le lánina Laransehóuniwa katei tidan Beteli.
Weyu le wamarieidunbei lidan irumu 1979.
Lidan sisi-hati, irumu 1978, aba nasubudirunu Elizabeth Avallone lidan aban adamurini wéiriti le adügǘbei Nueva Orleans (Luisiana) le ñein lubéi hachülaagua íbirigu ha lídangiñetiña ámuñegueinarügü ageiraü. Hínsiñeti meha inarüni houn tagübürigu Elizabeth, ítara kei línsiñe meha inarüni houn nagübürigu. Barüharu meha Elizabeth gádürü irumu eseriwida kei prekursora ani le meha tabusenrunbei teseriwidun lidan dan dayarüti lidan sun tibagari. Aba wagumeserun agúaha luma abürüha gárada wámagua, ani málüti aba wasandirun ínsiñeni wámagua. Aba wamarieidun weyu 20 lidan diisi-hati, irumu 1979, ani aba wagumeserun eseriwida Betelirugu úara.
Brooklyn Spanish ligía furumiñeti damuriguaü le ñein lubéi weseriwida. Ani íbirigu ha ñéinbaña arufuda hamuti hínsiñehabu woun. Lidan sun dan le sügühalibei, seriwihadiwa lidan ǘrüwa amu damuriguaü, ani arufuda hamuti íbirigu hínsiñehabu woun ani ínchaha hamawa lun wasigirun eseriwida Betelirugu. Seremei wamutiña luagu ídemuei le híchugubei woun, dandu hagía, wamadagu kei waduheñu ha íderagubaliwa etenira houn wagübürigu dan meha le haweiyadunbei.
Fiu betelitagu ha lílana damuriguaü Brooklyn Spanish, lidan irumu 1986.
NAGUMESERUN ÍDEHA LIDAN KATEI LUÁGUTI LÚRUDU
Lidan eneru irumu 1982, aba lasuseredun aban katei magurabúnwati: aba nounahóun eseriwida lidan Departamentu le Arihibei lau katei luáguti Lúrudu le tídanbei Beteli. Ǘrüwa irumu lárigiñe, aba nounahóun aturiaha tidan luban furendei íñuti lun awogóu nan. Lidan anaha lan aturiaha, aba línsiñedun nun nafurendeirun ídeha lan agañeiruni le ibiha wamaalibei, wagía gefentiña luagu Heowá lun linebedun dasi le wadügübei houn saragu gürigia dandu Meriga kei lidan amu ageiraü. Sügütiwa meha saragu oura akutihei kesi burí le lidan külase.
Lidan irumu 1986, dan meha le darandi lubéi irumu nau, aba niridún lun narihin lau Departamentu le Arihibei lau katei luáguti Lúrudu. Wéiriti meha nugundan lau hasaminarun nuagu lun auba lan ariha lau aban dasi kei le lau sun nibureingidina lan meha. Íbini ítara, subuditi meha nun weiri lan dasi le, ligía aba lubéi nadiheridun luagu le lunbei meha nadügüni.
Aba neresibihan kei awogóu lidan irumu 1988, lau sun lira míchugidina yebe fe gadei laali lan aturiahani le numadagua luma Heowá. Adügati laturiahan gürigia tidan luban furendei íñuti lun lasandiragun lungua íñutima lan hawéi ha mídinbaña aturiaha tidan luban furendei íñuti. Gama lumoun, aba tíderagunina Elizabeth lunya nabuiduragüdüni numadagua luma Heowá. Guentó, ariha naali mama lan labuinchagüdüni gürigia lichügü lau furendei súdinitimabei, le súdinitimabei lun buidu lan lumadagua gürigia luma Heowá hínsiñe ligíame lun saragu ani hínsiñe hagíame lubúeingu lun.
LAGEINDAWAGÚNIWA LUÉIGIÑE UGANU BUITI LUMA AYANUHA LIGIBUGIÑE LÚRUDU
Lárigiñe neresibihan aba níchaagun nungua ídeha lidan katei luáguti lúrudu Betelirugu luma lun lageindawagúniwa haricha gefentiña luagu Heowá ligibugiñe liñun-agei lúrudu. Mama aban katei ménrengunti nagunfulirun lau nidasin, lugundun sun oura ñein lan sánsiguaü tidan lóundarun Heowá, lau sun lira, ruti dasi le ugundani nun. Kei hénpulu, lidan irumu 1990 aba lamuriahóun hama íbirigu ha lídanbaña departamentu le lun haranserun dugumedu le ñeinba lubéi lariñawagúa mamuriahóunwaali lan seinsu tuagu agumeiraguagüdüni to wederegehaboun lidan apurichihani. Lúmagiñe dan ligía, aba mamuriahóunwaali lan seinsu tuagu. Adügati asansiruni le lun ménrenguntima lan wadagimanu Betelirugu luma lidan damuriguaü ani ídehati giñe lira lun maguburahóun lan saragu liseinsuna gumadi wawéi. Añahein saminatiña ladügüba lan asansiruni le lun werederun maseinsunga luma lun mawanserun lan apurichihani. Masuseredunti le hasaminarubei. Guentó gánwountimarügaña lubúeingu Heowá sügǘ lau lidan irumu 1990, ani gayaraati heresibirun gürigia agumeiraguagüdüni mafayeihanga tuagu. Ariha naali nungua súnwandan lan buidu lan lidin woun lidan burí asansiruni le tadügübei lóundarun Heowá, seremei lídehan Heowá luma ladundehan Musu Úaraguati (Afu. 15:2; Mat. 24:45).
Mámarügü ladüga iyaraani le hawagubei wani awogóu wagañeirubalin kesi le wageindagubei, wagañeirubalin ladüga lubuidun hóuserun wábirigu. Kei hénpulu, ñǘdüntiña ǘrüwa lílana Musu Úaraguati tuma hani weiriou lidoun adamurini wéiriti le meha adügǘbei Kuba lidan irumu 1998. Adügati lubuidun igaburi luma ínsiñeni le harufudubei íbirigu ha lun hachoururuni gumadimatiña houngua inarüni lan mádaragun hamá gefentiña luagu Heowá houngua lidoun polítika. Létima íderagubaliwa, lubuidun igaburi le harufudubei wábirigu sügǘ lau sun le ariñaga wamaalibei lidan sun adamuridaguni le wadügübei hama gumadimatiña.
Gama lumoun, anihein dan mosu wararamun ligibugiñe lúrudu lun wadimurehan luéigiñe lóubadina uganu buiti lun wachoururuni houn luagu inarüni lan (Fili. 1:7, Lerérun Bungiu to Lánina Iséri Darádu). Kei hénpulu, máhatiña gumadimatiña ha Yuropabaña hama ha lídanbaña Koréa lani Suru lun wamahadun lun asudarahani. Adügati katei le lun hadaürǘn 18,000 íbirigu Yuropa luma hóugiñe 19,000 Koréa lani Suru ladüga hamahadun hasudarahan ladüga hafiñen.
Lagumuhóun, weyu 7 lidan sedü-hati, irumu 2011, aba líchugun Liñun-agei Lúrudu Yuropana le Ageindagubei luagu Haricha Gürigia gumadi lidan kesi le gíribei Bayatyan contra Armenia lun sun ageiraü le Yuropabei lun híchugun amu wadagimanu houn ha máhabaña lun asudarahani. Dan lárigiñe, weyu 28 lidan sisi-hati, irumu 2018 aba giñe ladügüni Liñun-agei Lúrudu le Koréabei ligiaméme. Magañeinrúwati hamuga kesi le lun hamuga ua lan úaragua hamá sun íbirigu nibureintiña.
Dandu tidan Beteli to Merigaboun ítara kei tidan amu burí sukursáli, ageindaguati Departamentu le Arihibei lau katei luáguti Lúrudu lun lapurichihóun uganu buiti luáguti Larúeihan Bungiu. Wéiriti wagundan woudin ayanuha hawagu wábirigu ha héibaahabaña gumadimatiña. Gañei waméi yebe kesi o magañeirun, súnwandan wibihin lun haganbuni gumadimatiña, urúeigu hama néchanigu uganu le wanügübei (Mat. 10:18). Dandu aguseragüdütiña, gumadimatiña, prensa, hama sun gürigia súnwandan mosu lan haliihani bérusu tídangiñeti Bíbülia le wabürüdübei tidan dugumedu to wanügüboun houn ani aganba haméi le wíridubei dan le awanha lan lidan aguseruni. Ábati hasubudiruniña gürigia ha harumabaña anigi gefentiña luagu Heowá ani aba harihinu Bíbülia lan lébunaboun wafiñen, ani añahein hádangiñe ánhatiña lun inarüni.
SEREMEI, HEOWÁ!
Lidan 40 irumu le sügühalibei, gachansihadina lun nídehan tuma ámuñegueinarügü sukursáli to lídanboun sun ubóu lun wetenirun lun burí katei lánina lúrudu luma lun wararamun ligibugiñe saragu liñun-agei lúrudu luma hagibugiñe gumadimatiña ha íñubei habara. Hínsiñetiña nun sun íbirigu ha nadagimeinbaña úara numa lidan Departamentu le Arihibei lau katei luáguti Lúrudu ani gebegiti wadagimanu le hadügübei nun, dandu ha tídanbaña Beteli to Merigaboun, ítara kei ha tídanbaña sukursáli to lídanboun sun ubóu. Buin liña nibagari lau saragu abiniruni ani wéiriti nugundan.
Sun 45 irumu le, íderagua táadina Elizabeth lau saragu ínsiñeni, dandu lidan sügǘ buiti kei lidan sügǘ wuribati, íbini anihein lan aban sandi tuagu le adügübei lun teferidiruni tere. Wéiritu nanigi luagu lubuidun igaburi le tarufudubei!
Ariha naali au tuma Elizabeth mama lan ladüga iyaraani le wawagubei gayara lubéi héreñu wamá, ariha wamaali giñe mama lan lau wabafu wibihinbei agañeiruni, wagañeirunbalin ladüga Heowá lan “éreibei houn lumutuniña”, kei le aubei lariñagei Dawidi (Sal. 28:8). Chouru wamuti luwuribun lan Heowá wuribu le.