IDA LIÑA WAYUSURUNI BUDAGIA?
Ageindaguatiwa luagu haricha wárounu lun háhuduragun lun Bungiu
1 LIDAN SENGÜ-HATI, IRUMU 2021
Lidan burí ageiraü le ñein lubéi layanuhóua chumagü añahein saragu míñunu gürigia, haganagua, wínwantiña saragu míñunu gürigia ha ayanuhabaña ámuñegueinarügü iñeñein ani ámuñegueinarügüti hechun. Wínwantiña saragu wíbirigu lidan burí fulasu le ñein habéi. Lun híderawagun gürigia ha lun hasubudirunu Bíbülia, sügügüdatiña gefentiña luagu Heowá agumeiraguagüdüni lidoun lóugiñe 130 iñeñein lidan ageiraü burí le.a Añahein saragu íbirigu, íbini gebegi lan hechun houn, gagibuguaaña luma burí turobuli ladüga heseriwidun lun Heowá ani maha hagía lun gadan lániña échuni burí le múaranbei luma le tariñagubei Bíbülia. Ida liña wayusuruni budagia lun wíderaguniña?
Íderagua wamutiña lun hagiribudun hábiñoun
Lidan aban aüdü le ñein lubéi layanuhóua huichol luagu luwübüri Jalisco (Méhiku), lau saragu inebesei, aba hamahadun íbirigu lun gadan lániña aban échuni tánina ligilisi le múaranbei luma le tariñagubei Bíbülia.b Kei adüga lan le lun hagañidun fiu lílana fulasu, ligía aba lubéi hagayuahan aban sétanu gürigia gáñitiña hawagu fiu Gefentiña luma hawagu gürigia ha hámabaña, weyu 4 lidan duusu-hati, irumu 2017. Kei hanarime habéi lílana sétanu le, aba habugaguniña wíbirigu lídangiñe fulasu ligía, günringua hamuti sun hámati ani ariñaga hagía houn háfaragubaña lan hilagubei ánhaña agiribuda.
Adügatiña Gefentiña ha lídanbaña burí fulasu le yarafabei houn aransehani lun híchuguni sun le hemegeirubei íbirigu ha houn. Ka méhati gayaraabei ladügǘn lun hagiribudun hábiñoun? Afuranguagüda lumuti aban íbiri gíriti Agustín: “Maseinsuntiwa meha lun wafayeirun aban awogóu ibidiñe ligía woun halíaba lan wáluaha ídemuei lúmagiñe lúrudu”.
Kei meha le lídanñein lubéi denchaü haricha íbirigu ha lun háhuduragun lun Bungiu, lau lóufudagun, aba tagumeserun Beteli to Lamidanboun Meriga ariha luagun kesi le. Furumiñe, aba hamuriahan hama lúrudugu ha lídanbaña fulasu ligía lun hakutihan libügürü marichaü le adügǘbei houn íbirigu. Lárigiñe, aba líchugun Sétanu le Arihibei lau Híderawagun Íbirigu üma lun tawadigimaridun Beteli to Lamidanboun Meriga luma Departamentu le Arihibei lau katei luáguti Lúrudu lidan sun Ubóu, lun lageindagun luagu haricha wíbirigu huichol. Lau lásügürün dan, aba lachülürün kesi le lumoun liñun-agei lúrudu le gabafutimabei Méhiku.
Adügatiña aban sétanu awogóu ha lídangiñetiña ámuñegueinarügü ageiraü aban yanu le ídanbei hafuranguagüda, ítara kei lunti lan inebe hamá wárounu houn ha híbiri gürigia, mosu lan giñe inebegua hamá hámagua góunigi hameime haricha lílana hageira. Mosu inebewa lan haricha sun gürigia meberesenga halía lan hawinwanda.
Weyu 8 lidan sedü-hati irumu 2020, anúadirati liñun-agei lúrudu lau úarani luagu hafulesein gefentiña luagu Heowá, ani aba híchugun gumadi lun hagiribudun sun íbirigu ha abugúbaña hageiragiñe hárigoun. Ayanuhati Agustín, le buga uágubei wayanuha, lidan hiri ha híbiri ani ariñagati: “Wéiriti wagundan ani seremei wamutiña íbirigu luagu sun le hadügübei wawagu. Ibidiñeti woun ida waba lan yebe lun hamuga míderagun hamaniwa”.
“Saragu hawagu ha míbebaña”
Susereti giñe aban katei ítarati Ekuadóru houn íbirigu ha erederubaña San Juan le lóubawagubei Ilumán, lidan aban fulasu wayati Otavalo le ñein lubéi saragu fulasu le ídanbei hawinwanda gürigia ha ámuñegueinarügüti hañeñe. Lidan irumu 2014, lárigiñe lichugúniwa üma le mégeiwabei, aban hagumeserun íbirigu ábunagua aban Luban Adamuridaguni, aba lálugun aban fádiri 100 gürigia lun hararamuni hawadigimari wíbirigu. Lanwoun lira, ariñagatiña lílana fulasu houn gefentiña luagu Heowá lun hebé lan hadamuridagun.
Aba lawadigimaridun Departamentu le Arihibei lau katei luáguti Lúrudu lidan sun Ubóu luma le tídanbei Beteli to Ekuadóruboun úara lun hageindagun luagu haricha lílana damuriguaü ligía lun gayara lan hadamuridagun. Aba lanügǘn kesi le ligibugiñoun lúrudu, adügati le lun hígiruniña gürigia íbirigu houngua, ígira hamaña lunya hadamuridagun luma lun hagumuchunu Luban Adamuridaguni. Lun gayara lan lóunigiruniwa haricha wíbirigu lúmagiñe ñéingiñe lun lubaruaguóun, amuriahatiña wánigu awogóu hama liñun-agei lúrudu lun hadügüni le mégeiwabei lun laranserún aban katei le wéiriti lisudinin: mosu san inebe lan haricha gürigia ha lílana sun fulasu houn wárounu?
Weyu 16 lidan sedü-hati irumu 2020, aba letenirun liñun-agei lúrudu le Ekuadórubei lun kesi le. Íbirigu awogóu ha ekuadóruna ayanuhabaña lidan liri damuriguaü le. Ñéinñanu gádürü íbirigu awogóu hadan ha sásaamu lidan lageindawagun kesi lidan saragu fulasu ubouagu. Kei adüga lan laburuchagun sandi COVID-19 lun siñá lan ladügǘn saragu katei, adügǘwati adamuridaguni le lídangiñe ámuñegueinarügü ageiraü lídangiñe bidéu. Anihán furumiñeti wéiyaasu lígirun aban liñun-agei lúrudu lun gayara lan hayanuhan hánigu gefentiña luagu Heowá awogóu luagu hakesin lidan igaburi le.c Ariñagatiña awogóu burí ha houn lílana liñun-agei lúrudu, ha arihibaña lau ámuñegueinarügü fulasu ubouagu, mosu lan inebewa lan liricha aban gürigia meberesenga anhein hádangiñeti lubéi wárounu.
Ageindaguatiña aban sétanu awogóu ha lídangiñetiña ámuñegueinarügü ageiraü luagu haricha wíbirigu luéigiñe aban adamuridaguni le adügǘbei lídangiñe bidéu.
Guentó, hagurabahañein wíbirigu ha Otawalobaña le lunbei lariñaguni liñun-agei lúrudu ani seremei hamuti ídemuei le heresibirubei. César, aban wéiyaali lidan afiñeni le lídanbei damuriguaü Ilumán Quichua, ariñagati: “Heowarügüñein tau sun lóundarun gayara ladügün saragu hawagu ha míbebaña”.
Gefentiña luagu Heowá sun awogóu ha íderagubaliña wíbirigu, ani lau sun hagundan hadügei wadagimanu le maguburahanga. Busentiwa wariñagun hun, lubá lan laranserúniwa burí kesi le lun lageindawagun luagu haricha íbirigu ligibugiñe lúrudu, barüti saragu dan luma seinsu. Barütiña lubeiti wánigu awogóu hama amu íbirigu lóugiñe 380 oura aransehei kesi le ageindawagúbei Méhiku luma 240 oura lun tásügürawagüdün sun gárada to ayusurúboun. Luéigiñe amu oubaü, barütiña yarafa houn 40 awogóu ha lídangiñetiña sun ubóu saragu san oura aransehei kesi le ageindawagúbei Ekuadóru. Ida liñati gayara lan lafayeirúniwa sun le mégeiwabei lun lageindawagun luagu haricha wíbirigu? Seremei lun burí budagia le híchugubei lídangiñe ámuñegueinarügü ligaburi layusurún donate.jw.org. Seremei luagu lueirin híchigadi.
a Sügügüdatiña giñe gefentiña luagu Heowá agumeiraguagüdüni lidoun amu burí iñeñein le ayanuhóubei lidan burí ageiraü chumagü luma lidoun saragu iñeñein seini le ayusurúbei lídanrügü fulasu burí le.
b Subudiwatiña giñe huichol kei wixáritari luma hañeñe kei wixárika.
c Lau sun meha mafanran tan lóundarun Heowá lidan kesi le, ígiratiña aguseragüdütiña lun ñein hamá wíbirigu kei amicus curiae, mini lan le, “lumadagu liñun-agei lúrudu”.