Tani Watchtower LÍBURU-AGEI LIDAN INTERNET
Watchtower
LÍBURU-AGEI LIDAN INTERNET
Garifuna
Ǘ
  • á
  • Á
  • é
  • É
  • í
  • Í
  • ó
  • Ó
  • ú
  • Ú
  • ü
  • Ü
  • ǘ
  • Ǘ
  • Ñ
  • ñ
  • BÍBÜLIA
  • AGUMEIRAGUAGÜDÜNI
  • ADAMURIDAGUNI
  • mwbr19 nefu-hati páh. 1-8
  • Ariñahani le lunbei lakutihóun lidan adamuridaguni Habagari Kristiánugu luma Heseriwidun

Úati bidéu lidan fánreinti le.

Sarí wamuti, anihein mégeiti, siñati larihíniwa bidéu.

  • Ariñahani le lunbei lakutihóun lidan adamuridaguni Habagari Kristiánugu luma Heseriwidun
  • Ariñahani le lunbei lakutihóun lidan adamuridaguni Habagari Kristiánugu luma Heseriwidun irumu 2019
  • Arütíkulu burí
  • 2-8 LIDAN NEFU-HATI
  • 9-15 LIDAN NEFU-HATI
  • Darí wamá pérüla lánina lichú aau
  • 16-22 LIDAN NEFU-HATI
  • 23-29 LIDAN NEFU-HATI
  • 30 LIDAN NEFU-HATI DARÍ 6 LIDAN DIISI-HATI
  • “Katei burí le anügübaliwa lidoun figóu luma óunweni”
  • LE TARIÑAGUBEI LERERUN BUNGIU
  • Darí wamá pérüla lánina lichú aau
  • Leiti, I
  • Lúrudu
Ariñahani le lunbei lakutihóun lidan adamuridaguni Habagari Kristiánugu luma Heseriwidun irumu 2019
mwbr19 nefu-hati páh. 1-8

Ariñahani le lunbei lakutihóun lidan adamuridaguni Habagari Kristiánugu luma Heseriwidun

2-8 LIDAN NEFU-HATI

ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | EBÜRÉU 7, 8

“Fádiri lun sun dan, ítara kei Melükisedekü”

it-2-S páh. 359

Melükisedekü

Lurúeite meha binadu Sálemü Melükisedekü ani lufadirin meha giñe Heowá, Bungiu le íñutimabei (Agu 14:18, 22). Ligía furumiñetibei fádiri tíridun Bíbülia; fádirihali meha lubaragiñe irumu 1933 lb.l.K. Keiti lurúeite lubéi meha Sálemü ligía ani “darangilaü” mini lubéi liri fulasu le, ligía lagúarunbei apostolu Pábulu lun Melükisedekü “lurúeite darangilaü”, úarati lira luma le mini lubéi liri: lurúeite irichaü (Ebü 7:1, 2). Afiñewati lídangiñe lan meha iri Sálemü liabin iri Herusalén le unbei hagúara ítara lárigiñe ani anihein dan layusurún iri “Sálemü” lun layanuhóun luagu Herusalén (Sal 76:2, TNM).

Gañei lumuti Abürámü (Abüraámü) wuribu luma Kedorulaomerü hau sun híbiri urúeigu ha lúmagiñebaña ani lárigiñe, aba lachülürün luagun fulasu wayati le gíribei Sawé, lememe “Lufulasun Urúei”. Ñein lasagara Melükisedekü “fein tuma diwéin” ani aba labiniruni Abüraámü, ariñageina: “Binilabu Bungiu le íñutimabei, le adügübalin sielu luma ubóu; ani rualá giñe uéiriguni lun Bungiu le íñutimabei le adügübei lun bagañeiruniña báganiñu”. “Ábati líchuguni Abürámü diisi lídangiñe san lídangiñe sun le lesefurubei lun Melükisedekü”, lidan amu dimurei, “lídangiñe le lagidarubei hawéi urúeigu lidan wuribu” (Agu 14:17-20; Ebü 7:4).

it-2-S páh. 360 pár. 4

Melükisedekü

Ka uagu ibidiñewa lubéi ni kata “libügürü lágurahoun [Melükisedekü] ni libügürü lounwen”?

Íridati Pábulu aban katei súdiniti luagu Melükisedekü dan lariñagubei: “Ibidiñewati kátaña lan meha lagübürigubaña, ibidiñeti giñe ka lan lagüchagubaña; ibidiñewati ni kata libügürü lágurahoun ni libügürü lounwen; liyawa Liráü Bungiu ligía, aban fádiri lun sun dan” (Ebü 7:3). Nasiruati Melükisedekü ani hilati kei furumiñeguarügü gürigia. Miridúnwati liri lúguchi ni tiri lúguchu, mayanuhóuati giñe hawagu lagüchagu ni hawagu ha ladügawagunbaña ani mayanuhantu giñe Lererun Bungiu luagu ligaburi lagumeserun libagari ni luagu lagumuchagüle. Ligía gadüna lubéi Melükisedekü lun layanuhóun luagu keisi liyawadina Hesukrístu, le afadirihabei lun súnwandan. Ítara kei meha ua lan aban fádiri íñutimati lubaragiñe Melükisedekü, ua ligía ni kata le arufuduti anihein lan aban lárigiñe, úati meha giñe aban fádiri íñutimati lubaragiñe Kristu ani arufudatu Bíbülia úabei lan ni aban lárigiñe. Lau sun hádangiñe lan ladügawagun urúei Dawidi liabin Hesukrístu, nasirua ligía lidan lani Hudá türibu, masansiragunti somu katei lidan lafadirihan o lidan lidasin kei urúei. Susereti katei le ítara ladüga áfiñuruni le ladügübei Heowá.

it-2-S páh. 359

Melükisedekü

Liyawadina lafadirihan Kristu. Aban meha profesía súdiniti luáguti Mesíasi fiñú le ladügübei Heowá lun le unbei lagúara Dawidi Nabureme: “Aban fádiri buguya lun súnwandan, ítara kei Melükisedekü!” (Sal 110:1, 4). Adügati meha sálumu lúmagiñeti Bungiu le lun hasaminarun ebüréu fádiribei lan Mesíasi ani urúei. Tidan gárada houn Ebüréu, adügati apostolu Pábulu lun lasubudirúniwa furangu katei lan Mesíasi le füramasewaalibei dan lariñagunbei aban lan meha “fádiri íñutimati [Hesusu] le libe Melükisedekü” (Ebü 6:20; 5:10; arihualá PACTO).

Darí wamá pérüla lánina lichú aau

w00-S 15/8 páh. 14 pár. 11

Sákürifisiu le unbei lánhara Heowá

11 Ariñagati meha apostolu Pábulu: “Sun fádiri íñutimati lichugúniwa lun líchugun idewesei luma adagaragüdüni lun Bungiu” (Ebüréu 8:3). Teni wamá ayanuha lan Pábulu luagu bián luwuyeri adagaragüdüni le meha ladügübei fádiri íñutimati lidan binadu Ísüraeli: “idewesei” luma “adagaragüdüni” o “adagaragüdüni luagu figóu” (Ebüréu 5:1). Rútiña burí gürigia idewesei lun harufuduni hínsiñe hamá amu houn, lun harufudun eteingiruni, lun gamadagua hamá hama amu, lun hánharun ítaga gürigia houn o lun gunda hamá hau (Agumesehani 32:20; Ariñawagúni 18:16). Ítarameme, gayaraati meha larihíniwa saragu lídangiñe adagaragüdüni le uágubei layanuha Lúrudu kei aban “idewesei” le híchugubei gürigia lun Bungiu lun lánharun houn o lun lagundaarun hau. Anhein meha adüraagua somu gürigia aban lídangiñe gumadi le bürüwañubei lidan Lúrudu, mosu meha lafayeiruni o laranseruni, ani lun lira, adügǘwati meha “adagaragüdüni luagu figóu”. Lidan Pentatéuku, tídantima líburu to gíriboun Áfuriduni, Fádirigu luma 1 Lúrudu, anihein saragu ariñahani luagu ámuñegueinarügü idewesei luma adagaragüdüni le meha adügǘbei. Íbini gayara lan hénrengu lan laritawagún luma gunfurandawa lan kada katei burí ligía, buiti lun wetenirun lun fiu ariñahani súdiniti le lídangiñeti ámuñegueinarügü adagaragüdüni burí ligía.

it-2-S páh. 574 pár. 4

Daradu

Ka uagu lariñawagúa binaduhali lan daradu lánina Lúrudu?

Gayaraati lariñawagún binaduhali lan meha daradu lánina Lúrudu dan le layusurunbalin Bungiu profeta Heremíasi lun lasubudiragüdüni profesía luáguti ladügüba lan meha aban iseri daradu (Her 31:31-34; Ebü 8:13). Meseriwínhali meha daradu lánina Lúrudu lúmagiñe irumu 33 l.K. ladüga sákürifisiu le ladügübei Kristu lau lounwen luagu aban wagabu (Kol 2:14, TNM), ligía aba lubéi lasansirún daradu ligía luagu iseri daradu (Ebü 7:12; 9:15, TNM; Adü 2:1-4).

9-15 LIDAN NEFU-HATI

ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | EBÜRÉU 9, 10

“Liyawadirügüñein meha aban katei le buítimati”

it-2-S páh. 635 pár. 4

Ferudun

Según lúrudu le líchugubei Bungiu houn ísüraelina, lun ferudunawa lan lifigoun aban gürigia ligibugiñe Bungiu o lun gürigia líledi, furumiñe, mosu meha láfaagun lun laransehani wuribani le ladügübei kei aubei lariñagei Lúrudu ani lárigiñe, liibe-agei dan, lunti meha giñe líchugun aban idewesei lun Heowá le ídanti láwiyurua saragu hitaü (Fad 5:5–6:7). Ligía aba lubéi lariñagun Pábulu: “Según lúrudu ligía, harumagüdawati sun liibe-agei katei lau hitaü, ani úati ferudunawa lan figóu anhein máwiyuruniwa hitaü” (Ebü 9:22). Le linarün katei, madügünti meha hata animaalugu ha adagarawagüdübaña lun lagidarun lifigoun gürigia luéi ni lun haruma lan lisaminan gürigia ligía sunsuinagubei (Ebü 10:1-4; 9:9, 13, 14). Ánheinti iseri daradu, le meha uágubei layanuha profesía, adügati lun ferudunawa lan figóu sunsuinagubei, le ibihúbei ladüga líchuguni Hesukrístu libagari lebegime wasalbarun (Her 31:33, 34; Mt 26:28; 1 Ko 11:25; Efe 1:7). Íbini dan le ya lubéi Hesusu ubouagu, arufudati gabafu lan lun feruduna lan figóu dan le lareidaguagüdünbei aban wügüri méibugunti (Mt 9:2-7).

cf-S páh. 183 pár. 4

“Falabana!”

4 Mayanuhantu Bíbülia luagu le asuseredubei dan lachülürünbei Hesusu sielun, ni luagu ligaburi heresibiruni, ni luagu dan le ladunragunbei lau ugundani luma Lúguchi; lau sun lira, ariñawagúati lidan profesía ka lan asuseredubei ñein dan lagiribudunbei. Hayanuhaña meha luagu aban fedu sánduti le meha adügǘbei hañúarü huríu luagu lóugiñe milu-seingü-san irumu. Beluti meha fádiri le íñutimabei aban wéiyaasu luagu irumu lidoun fulasu le Sándutimabei tidan ténpulu ani aba meha labahichaguni hata animaalu tigibugiñe bágüsi lánina daradu lidan Luéyuri ferudunawa lan figóu. Weyu ligía, arufuda lumuti meha fádiri íñutimati le lunbei ladügüni Mesíasi. Gúnfuliti Hesusu lau profesía le dan lagiribudunbei sielun. Ñein larufudagua lungua ligibugiñe Lúguchi le wéirigubei —lidan fulasu le sándutimabei lídangiñe súngubei— ani aba lederegeruni lebegi sákürifisiu le ladügübei aban wéiyaasu lun sun dan (Ebüréu 9:11, 12, 24). Ánhati san Heowá lun sákürifisiu ligía?

it-2-S páh. 638 pár. 7

Macharati

Úati charati lidan lúrudu le ichugúbei lun Moisesi. Lidan Lúrudu le ichugúbei houn ísüraelina lau lídehan Moisesi, anihein meha adundehani lun afadirihani luma idewesei le lánina adagaragüdüni le hauti animaalugu. Kei aubei larufudei apostolu Pábulu lau lídehan sífiri sandu, íbini lúmagiñe lan Bungiu liabin Lúrudu ua ligía charati lidan, madügünti Lúrudu ni afadirihani ni burí adagaragüdüni le ichugúbei lun mafigoun hamá ha meha áfaagutiña lun hagunfulirun lau (Ebü 7:11, 19; 10:1). Lubaragiñe meha lesefuhan adagaragüdüni ligía lídangiñe figóu luma óunweni, adügarügüti meha lúntima larihíniwa figóu (Rom 3:20; 7:7-13). Íbini ítara, gúnfuliti sun burí katei le lúmagiñeti Bungiu le lau lisuuni: huuti Lúrudu burí ligía lun gayara lan hasubudiruni gürigia Kristu, ani “liyawadirügüñein meha burí katei buiti le meha lunbei” liabin (Gal 3:19-25; Ebü 10:1). Ligíati, dan layanuhanbei Pábulu luagu “le lásiñarubei lilurudun Moisesi adüga [...] ladüga hadebilin gürigia” (Rom 8:3), furanguti layanuhaña lan —kei aubei lafuranguagüdei Ebüréu 7:11, 18-28— luagu le siñá lubéi fádiri íñutimati huríu adüga (le unbei lichugúa dasi, según Lúrudu, lun lebelurun lidoun fulasu le Sándutimabei ani le adügübalin adagaragüdüni lidan Luéyuri ferudunawa lan figóu lau lita animaalu le adagarawagüdübei) hawagu ha uágubaña lafadiriha lun lasalbaruniña “le tímatimaati lun súnwandan”. Íbini adüga lan ladügǘn adagaragüdüni lau hídehan fádirigu ha hádangiñetiña ladügawagun Aarón lun lagundaarun Bungiu hau lumutuniña, madügünti lun hasalbarun le tímatimaati (lidan amu dimurei, sunsuinagubei) lídangiñe saminaü le adügübei lun wafigouhan. Luagu katei le layanuha apostolu dan lariñagunbei siñá lan “úaragua hamá [gürigia] sunsuinagubei” lau sákürifisiu le adügǘbei lun ferudunawa lan figóu, lidan amu dimurei, siñabei meha macharabaña lan lidan hasaminan (Ebü 10:1-4; konparárü huméi luma Ebü 9:9). Siñati meha líchuguni fádiri íñutimati ebegi le mégeiwabei lun lagidarún figóu sunsuinagubei. Lánirügüñein Kristu sákürifisiu gayara ladügüni luma lafadirihan le lunbei ladurarun lun súnwandan (Ebü 9:14; 10:12-22).

Darí wamá pérüla lánina lichú aau

w92-S 1/3 páh. 31 pár. 4-6

Álügüdahani burí le hadügübei aliihatiña

Ariñagati Pábulu mégeiwa lan meha aban óunweni lun gebegi lan daradu le ladügübei Bungiu hama gürigia. Ligía larufudubei daradu lánina Lúrudu. Yúsuati Moisesi kei le úmagiñebei lichugúa Lúrudu, ligía adügübalin daradu hadan ísüraelina luma Bungiu. Ítara liña ladügün Moisesi katei súdiniti ani ligía meha gürigia le adundehabaliña ísüraelina dan ladügǘnbei daradu. Ligía gayara lubéi meha larihíniwa Moisesi kei wügüri le adügübalin daradu lánina Lúrudu lau sun lani lan meha Heowá daradu ligía. Mosu meha san láwiyuruni Moisesi lita lun lañuurawagüdün daradu lánina Lúrudu? Uá. Lubaragiñe lira, aba hadagaragüdün animaalugu lun mayusurún lan lita Moisesi (Ebüréu 9:18-22).

Kati gayaraabei lariñawagún luagu iseri daradu le ladügübei Heowá hama kristiánugu anuadirúaaña? Hesukrístu ayusurúbei lun ladügüni dasi wéiriguti le le lánina iseri daradu. Lau sun luma lan Heowá daradu le, mégeiwati meha Hesukrístu lun ladügǘniwa. Ídehati Hesusu lun lañuurawagüdǘn daradu ani sügüti dan hama furumiñetiña anuadirúaaña ha ebelurubaña lidoun daradu le (Lúkasi 22:20, 28, 29). Gúnfuliti meha lau le mégeiwabei lun ladügǘniwa sákürifisiu le meha aubei lañuuragüdüwa daradu. Mayusurúntiña animaalugu lidan adagaragüdüni le, yúsuati libagari aban wügüri le mafigounti. Ligía meha gayara lubéi lariñagun Pábulu Kristu lan wügüri le adügübalin iseri daradu. “Siélunmeme lebelura [Kristu], le ñein lubéi larufudagua lungua guentó ligibugiñe Bungiu lun lafadirihan luagu wafulesein” ani lárigiñe lira aba lagumeserun iseri daradu (Ebüréu 9:12-14, 24).

Dan layanuhanbei Pábulu luagu Moisesi luma Hesusu kei wügüriña ha adügübaña daradu, mama meha lariñaguña hámagiñe lan liabin kada daradu ligía lugundun, le linarün katei, Bungiu adügübalin. Le asuseredubei, weiri lan lisudinin dasi le ichugúbei houn bián wügüriña hagía lidan kada daradu. Lidan kada kesi mégeiwati meha óunweni... yúsuatiña animaalugu lidaaniwagu Moisesi ani lidan le aban daradu, ru lumuti Hesusu lita guánarügü hawagu ha ebelurubaña lidoun iseri daradu.

it-1-S páh. 291 pár. 4

Badisei

Ariñagati Lúkasi lafurieiduña lan meha Hesusu dan le labadiseirunbei (Lk 3:21). Ani ariñagati giñe le abürüdübarun gárada houn Ebüréu belú lan Hesukrístu ubouagun (mama dan le nasirua lubéi, ladüga siñabei hamuga lariñaguni dimurei burí lira, layanuhóuña luagu dan le labadiseirunbei luma dan le lagumeserunbalin lani ministeriu), ariñagati, según Sálumu 40:6-8: “‘Mabusenruntibu adagaragüdüni ni idewesei, rúrügütibu aban úgubu nun [’]. [...] ‘Nǘbuinhadina ubouagun lun nadügüni bugundan, Nubungiute, ítara keisi bürüwañu liña lan nuagu tidan Bererun’” (Ebü 10:5-9). Huríu meha Hesusu ladüga ñein lan nasirua lan, néchani ha lídanbaña aban daradu luma Bungiu, lememe daradu lánina Lúrudu (Afu 19:5-8; Gal 4:4). Adügati katei le lun aniheinhali lan meha Hesusu lidan aban daradu luma Bungiu Heowá dan lídinbei lumoun Huan lun labadiseiruni. Ladügüña meha lóugiñe le mégeiwabei lun lagunfulirúniwa lau Lúrudu. Arufudaguati lungua ligibugiñe Heowá, le Lúguchi, lun ladügüni le “lugundanbei”, lun lira, mosu meha lederegeruni úgubu le líchugubei lun ani ítara, lagidarúba meha hadagarawagüdün animaalugu le meha adügǘbei kei aubei lariñagei Lúrudu. Ariñagati apostolu Pábulu: “Ligía lugundanbei Bungiu, lun larumadagüdüniwa ligibugiñe lau lounwen Hesukrístu aban wéiyaasu lun sun dan luagu wafigoun” (Ebü 10:10). Lun lagunfulirun Hesusu lau le lugundanbei Lúguchi mosu meha giñe lawadigimaridun luagu lufulesein Larúeihan ani ligía ladügübei (Lk 4:43; 17:20, 21). Arufuda lumuti Heowá anha lan lun le ladügübei Liráü lau lanúadiruni lau sífiri sandu, ariñageina: “Buguya niráü le hínsiñebei nun; le aubei óunwenbu lan nugundan” (Mr 1:9-11; Lk 3:21-23; Mt 3:13-17).

16-22 LIDAN NEFU-HATI

ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | EBÜRÉU 11

“Ka uagu súdini lubéi afiñeni?”

w16.10 páh. 22 pár. 6

Afiñe wamá luagu lani Heowá füramasei

6 Ariñawagúati bián katei luagu afiñeni lidan Ebüréu 11:1 (aliiha huméi). Furumiñe, ariñagati “achoururuni [lan] le gumuti luagu wabihibei lan le wagurabubei” afiñenibei. Anihein sun lani Bungiu füramasei lubá ámuñegü lidan burí katei le wagurabubei. Kei hénpulu, chouru wamuti lagumuchuba lan Bungiu lau wuribani ani ñeinbei lan aban iseri ubóu. Libiaman, ariñagatu Bíbülia ‘achoururuni lan le gumuti luagu anirein lan burí katei lau sun marihin wamani afiñenibei’. Anihein saragu katei le inarüniti íbini marihin wamani, kéiburi Heowá, Hesukrístu, ánheligu luma Larúeihan Bungiu le siélubei (Ebüréu 11:3). Ida liña warufuduni inarüni lan wafiñen luagu lani Heowá füramasei luma luagu katei burí le marihínwabei? Arufuda wamuti lau ligaburi wawinwandun luma lau le wariñagubei luma le wadügübei.

w13-S 1/11 páh. 11 pár. 2-5

Ruti Bungiu hafayeiruaha ha adügübalin sun hayaraati lun hayarafadun lun

Ka mégeiwabei lun wagundaaragüdüni Heowá? Abürühati Pábulu: “Siñati lagundaarun Bungiu wau anhein mafiñen wabéi luagu”. Ariha waméi mariñagun lan apostolu: “hénrenguti”, lubaragiñe lira, ariñagati: “siñati”. Lidan amu dimurei, mosu wafiñerun luagu Bungiu lun wagundaaragüdüni.

Kati mégeiwabei lun warufudun afiñeni? Mégeiwati bián katei. Furumiñe, mosu “wafiñerun luagu anihein lan” Bungiu, lugundun siñati wagundaaragüdüni anhein machourun wabéi anirein lan. Ani úati buídurügü lan lira; lugundun íbini máfianu subudi hamuti anirein lan Bungiu (Santiagu 2:19). Lunti línchahaniwa wafiñen luagu, awinwanda kei aubei lagundaara (Santiagu 2:20, 26).

Libiaman, mosu wafiñerun ru lan Bungiu “hafayeiruáha” gürigia. Chouru lumuti gürigia le afiñebei, gebegi lan áfaaguni le ladügübei lidan leseriwidun lun Bungiu (1 Korintuna 15:58). Ida luba hamuga lagundaarun Bungiu wau anhein mafiñen wabéi sunsuinagubei luagu gabafu lan lun líchugun afayeiruahaü woun o busén lan ladügüni? (Santiagu 1:17; 1 Féduru 5:7). Anhein samina wabéi míchigadi lan Bungiu, mebegi wamá lun o meberesen lan wau, ibidiñerügü liña woun.

Ka un líchiga Bungiu afayeiruahaü? Ariñagati Pábulu houn lan “ha áluahabalin”. Ariñagati aban ariñahani le hounti ha ásügüragüdübarun Bíbülia, mámarügüñein lan “láfaagun gürigia lun ladariruni” Bungiu mini lubéi dimurei güriegu “áluahabalin” lidan bérusu le; layanuhóuña giñe luagu mégeiwa lan layarafadúniwa lun Bungiu lun “láhudurawagun lun”. Ariñagati giñe amu ariñahani, saminawa lan luagu dimurei áfaaguni le hanarimeti dan liridúniwa le uágubei layanuhóua. Ligía ru lubéi Heowá afayeiruahaü houn ha áhuduragubaña lun lau ínsiñeni le mébehati ladüga ínchaha laaña lan hafiñen adügei (Matéu 22:37).

w16.10 páh. 17, 18 pár. 10, 11

Héregüda waméi wafiñen luagu katei le wagurabubei

10 Lidan Ebüréu kapítulu 11, ariñagati apostolu Pábulu: “Ñéinñanu würiña saragüdawatiña haduheñu lídangiñe óunweni houn. Añahein giñe híbiri, hilaguatiña lidan lueirin asufuriruni, máhatiña hígirawagüdüniwa, lun gayaraabei lan háguyugun lidoun aban ibagari le buídutimati” (Ebüréu 11:35). Saragu hádangiñe lubúeingu Bungiu kípuguatiña meha houngua úaragu íbini lidan lénrengunga ladüga hafiñen luagu águyuguni le meha füramase lubéi Bungiu. Subudi hamuti meha lagiribudagüdübei lan Heowá habagari houn ámuñegü ani hawinwanduba lan lun súnwandan ubouagu. Samina wamá luagun le asuseredubei lun Nawotu luma lun Sakaríasi. Chamuguawati dübü hawagun biángubei hagía darí hóunwegun (1 Urúeigu 21:3, 15; 2 Krónikasi 24:20, 21). Fuíwati Danieli lidoun aban fusu buin hau liñún gáñitiña ani fuíwatiña giñe ǘrüwa lumadagu lidoun aban régigi le wéiriti lisü. Himei hamuti hounwen lubaragiñe hachararun lun Heowá. Afiñetiña meha wügüriña ha líchugubei lan Heowá lani sífiri sandu houn ani líderagubaña lan lun hawandun lénrengunga (Danieli 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23; Ebüréu 11:33, 34).

11 Awandaaña saragu lubúeingu Bungiu bula hámagiñe amu ani daüwa hagía, kéiburi Mikaíasi luma Heremíasi. Añahein amu profetagu, kéiburi Elíasi, “éibugañahadügü haña meha lidan burí fulasu mageirawati, áraabu, lidan burí lagadábugiñe dübü wéinamuti luma lidan burí huyu le múaruguti”. Sun hagía, awandatiña lénrengunga ani úaraguatiña lun Bungiu ladüga ‘chouru hamuti habihibei lan sun le’ füramasei lubéi Bungiu houn (Ebüréu 11:1, 36-38; 1 Urúeigu 18:13; 22:24-27; Heremíasi 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2).

Darí wamá pérüla lánina lichú aau

it-1-S páh. 920 pár. 3

Afiñeni

Gürigia lánina binadu dan ha arufudubaña afiñeni. Gébunati hafiñen kada aban hádangiñe “saragu gürigia ha arufuda hamaalibei hafiñen” ha líridubaña Pábulu (Ebü 12:1). Kéiburi Aweli, chóuruti meha subudi lani füramasei le ladügübei Bungiu luáguti adügawaguni le meha lunbei lachuinruni tábulugu “hewe”. Ariha lumuti giñe lagunfulirun asiadirúni le líridubei Heowá houn lagübürigu lidan fuluri-agei Edén. Amu luéi lira, dandu Adán kei liduheñu hóutiña lídangiñe hagañeirunu heigan fein lau lárouga houn lugundun lábugiñeñein meha íñarawaguni múa ani adügati lira lun híiyurügü lan áhücha lidan. Másiñati giñe ariha lani Aweli busenmeme tani Ewa túmari súnwandan ani gumadi lanu meha Adán. Háfuga ayanuha tan lúguchu lun luagu gáriti le tasandirubei dan le tágurahan. Luagu amu oubaü, góunigi hamuti meha átiri kátaña garünatiña ebeluruni lidoun fuluri-agei Edén ani anuhein meha giñe aban eféin durunguñu kei watu ñein (Agu 3:14-19, 24). Aban meha achoururuni le gumuti sun burí katei le lun Aweli ani háfuga chouru lani liábinba lan meha esefuruni lídangiñe ‘adügawaguni le füramasewabei’; ínchaha lumuti afiñeni ligía íchiga “aban adagaragüdüni buítimati sügǘ lau le ladagaragüdübei Kaín lun Bungiu” (Ebü 11:1, 4).

wp17.1-S páh. 12

Subudi lumuti gúndaagüda laali lan meha Bungiu

Ida liñati lagidaruni Bungiu libagari Enoku masufurirun láamuga lubaragiñe lounwen? Másiñati aba lan lásügüragüdüni Heowá Enoku lídangiñe ibagari lidoun óunweni lun masufurirun lan aban óunweni le hanarimeti. Ida liñati lasubudiruni Enoku, lubaragiñe lounwen, “gunda lan meha Bungiu lau”? Másiñati adüga lan Bungiu lun larihin Enoku aban arufudúni le ídanbei larihei Ubóu dan le ábanhali paraísu. Lárigiñe larufudun Heowá gunda lan lau Enoku, aba lounwen Enoku. Ayanuhati apostolu Pábulu luagu Enoku luma hawagu amu wügüriña hama würiña ha úaraguatiña, abürühati: “Hilaguatiña sun gürigia ha” afiñereina luagu Bungiu (Ebüréu 11:13). Másiñati áluaha hamani láganiñu lúgubu Enoku lárigiñe lounwen ani madarirun hamuti lugundun háfuga adüga lan Heowá lun lagumuchagun. Ítara liña ladügün lun móuserun hamani lau menebenehabu o hayusuruni lúgubu lun háhuduragun houn habungiutegu.

23-29 LIDAN NEFU-HATI

ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | EBÜRÉU 12, 13

“Arufudati Heowá hínsiñe wamá lun dan lererehan woun”

w12-S 15/3 páh. 29 pár. 18

Madigiragua humá arihei katei le hígirubei

18 Ererehóuni. Ibihaadiwa san somu adundehani o abeichúni le dǘgüdati? Mabuidunti wasigirun asaminara luagu ererehóuni lau igarihabu, gayaraabei ladügün lira lúntima wíridun (Ebü. 12:5). Meberesenga ánhawa amahada lun adundehani o lábürühan warüna lárigiñe wánharun lun, ligiamémeba asusereda: mígirunbadiwa lun weresibirun buiti lídangiñe ni lun labuiduragüdüni wagaburi. Buítimati lun wafalaruni eweridihani le labürüdübei Salomón: “Ragüba luagu arufudahani, mabulieidaguabá luéi; areidabei, ladüga ligía lan bibagaribei” (Ari. 4:13). Lunti wadügüni lememe hadügübei abugahatiña ha buítiña dan le harihin aban seini ǘmadarugu: ánhatiña lun, falá hamuti adundehani ligía ani aba hasigirun habaruaguóun (Ari. 4:26, 27; aliihoualá Ebüréu 12:12, 13).

w12-S 1/7 páh. 21 pár. 3

“Danme le hafurieidun lun Bungiu, hariñagame ítara: ‘Wáguchi’”

Bereseti aban úguchili buiti lau kábame lan luwuyeri gürigia lisaani danme laweiridun, ligía lererehanbei lun (Éfesuna 6:4). Lau sun deregüda lan lagumadihan úguchili, másügürünti lidan lererehan houn lisaanigu. Ítarameme, anihein dan larihin Wáguchi le siélubei megei lan lererehan woun. Ítara kei Lúguchi, móuserun lumutiña meha Hesusu lani disipulugu lau deregüdaü ni lárigiñe ladeinhan houn ladüga gadüna hamani ni dan le mafalarun hamani lererehan lau lóufudagun (Matéu 20:20-28; Lúkasi 22:24-30).

w18.03 páh. 32 pár. 18

Aganba huméi eweridihani, ítara luba lachuudun hau

18 Lau sun inarüni lan gari lan ererehóuni, gáritimati lamahadun gürigia lun (Ebü. 12:11). Ariha wamá bián sügǘ: luáguti Kaín luma luáguti urúei Sedekíasi. Dan larihinbei Bungiu sandí lan Kaín iyereehabúni luagu lamulen ani busén lan láfaruni, aba lariñagun lun: “Ka uagu bagañida, ani arufuda buguya luriban igibu? Lun hamuga badügüni le buídubei, gayaraabei yebe biñuruni bigibu; gama lumoun kei madügün bani, lagurabahaña figóu lun lagumadirunibu. Lau sun lira gayaraati buguya lan agumadirei” (Agu. 4:6, 7). Ma lirun madügün lan Kaín gasu lau Heowá. Aba láfaruni Kaín lamulen ani wuribati lidin lun lidan sun libagari (Agu. 4:11, 12). Lun hamuga meha anha lan Kaín lun lererehan Heowá masufurirunbei yebe.

Darí wamá pérüla lánina lichú aau

w11-S 15/9 páh. 17 pár. 11

“Adüga waméi éibaaguni le wabaabei lau erei”

11 Mama hachülürarügüña “saragu gürigia ha arufuda hamaalibei hafiñen” lun hañuurun aríaguei éibaaguni madügünga ni kata. Mámañanu lidan fulasu le ñein lubéi ladügǘwa éibaaguni lúnrügü harihini le lunbei lasuseredun ñein o lun harihin anhein lagañeiruba lubéi éibaaguti o sétanu gürigia ha hínsiñetimabaña houn, añahein ñein lun híchugun gurasu houn éibaagutiña. Gayaraati hadügüni, lugundun éibaaguatiña meha ani buiti lidin houn. Lau sun hilaaña lan, arihúatiña kei gürigia ha wínwangiñabaña ha íchugubaña gurasu. Ka lanügübei hasubudirun iseri éibaaguatiña ha, harihiñanu lan binadu éibaaguatiña ha íñuti habara? Ínchaha lumutiña adügei sun hayaraati lun buídutima lan héibaagun o lun hanarimetima lan. Adügatiña “saragu gürigia ha arufuda hamaalibei hafiñen” ha geyegubaña hau lun gayara lan hagañeiruni éibaaguni hénrenguti ligía. Ánhaña araramagua asaminara hawagu, habihubei ganigi le mégeiwabei lun hasigirun lidan “éibaaguni le [h]abaabei lau erei”. Huuti adundehani le saragu houn ebüréuna lidan furumiñeti sígulu, ítara liña giñe woun.

w89-S 15/12 páh. 22 pár. 10

Adüga wamá sákürifisiu le auti lagundaara Heowá

10 Ligía mégeiwa lubéi meha lun meyeedaguagüdün hamá ebüréuna houngua lun amu luwuyeri arufudahani le hani huríu (Galasiana 5:1-6). Mama meha lúmagiñe arufudahani burí lira teresibira ‘wawani erei lau línsiñehabu Bungiu’ lun lawanserun inarüni. Genegeti hasigenehaña lan meha fiu luagu éigini luma adagaragüdüni, lugundun ariñagati Pábulu meresibirun tan wawani erei “lau wagunfulirun lau lúrudu burí luáguti éigini. Échuni ligía, miábinti lun ladügüba lan buiti houn ha afalarubalin”. Ibihúati buiti lúmagiñeti Bungiu dan larihíniwa buiti le libihubei gürigia lau larufudun lúnrügü lan Heowá láhuduragua luma gebegi lan lebegi esefuruni lun, mama meha lídangiñe idiheri mébunati luagu leigin gürigia fiu katei libihúa ni lareidahan somu weyu (Rómana 14:5-9). Ani adügati sákürifisiu le ladügübei Kristu lun memegeirúniwa lan adagaragüdüni le meha hadügübei lewitagu (Ebüréu 9:9-14; 10:5-10).

30 LIDAN NEFU-HATI DARÍ 6 LIDAN DIISI-HATI

ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | SANTIAGU 1, 2

“Katei burí le anügübaliwa lidoun figóu luma óunweni”

g17.4-S páh. 14

Óuchawaguni

Óuchawaguni ligía katei le ínchahabaliña gürigia adüga somu katei, ábatima katei le wuribati. Kéiburi hamuga dan le harihin aban katei le hínsiñeti hun sun hagañeihaña lan ani aba hasaminarun ménrengubei lan hun lun híweruhani katei ligía marihingalei ni aban. Ábagubeiti hasaminarun madügün hubéi lan, ligía aba lubéi hagidaruni saminaü ligía huáriua ani aba hidin. Lau hadügüni lira, hagañeiruñein óuchawaguni.

LE TARIÑAGUBEI LERERUN BUNGIU

Madügünti wasandirun busén wamá wadügün somu katei wuribati lun gürigia wamá wuribatiña. Ariñagatu Bíbülia sun lan wagía gagibuguatiwa luma óuchawaguni (1 Korintuna 10:13). Súdinitimati ligaburi wóunabun lun burí óuchawaguni ligía. Añahein gürigia ha erederubaña asaminara luagu luriban ayumahani ligía ani ligía adügübei lun lachülürün dan lun lánharun lun; añahein giñe ha máhagubeitiña lun lugundun subudi hamuti wuriba lan katei ligía.

“Dan le lachawahani luriban layumahan gürigia, ligía lábürühan lidoun ladügǘn le wuribabei” (Santiagu 1:14)

g17.4-S páh. 14

Óuchawaguni

Afuranguagüda tumuti Bíbülia katei burí le anügübaliña gürigia afigouha. Ariñagati Santiagu 1:15: “Lídangiñe burí luriban ayumahani le, liabin figóu”. Ligíati, dan magidarun lani gürigia luriban ayumahani tídangiñe lanigi, chülüti dan lun wéirihali lan labusenrun ladügüni luriban ayumahani ligía, ítara kei dan le chülühali lan dan lun tágurahan aban würi. Lau sun lira, mama lidamun ayumahani wuribati wagía; gayarati wárügüdagun woungua.

Darí wamá pérüla lánina lichú aau

it-2-S páh. 263 pár. 3

Leiti, I

Heowá “Bungiu le adügübalin burí lilanpuna sielu” (Snt 1:17). Mámarügüñein “le íchugubalin weyu lun ladurangun wéyuagu luma hati hama waruguma lun hadurangun áriebu” ligía (Her 31:35), ligía giñe aduranguagüdübalin tilanpun wanigi (2 Ko 4:6). Ítara liña lilurudun, larufudahan tuma Lererun kei igemeri houn ha ígirubaña lun ladundehaniña (Sal 43:3; 119:105; Ari 6:23; Isa 51:4). Ariñagati abürühati Sálumu: “Gayaraati warihini larugounga lidan bigemeri” (Sal 36:9; konparárü huméi luma Sal 27:1; 43:3). Ítara kei arugoungadeinatima lan murusun murusun “darí lun larugoungadun sunsuinagubei” dan láfuachun Weyu, ítarameme liña hémeri ha harumabaña, le miriñubei lau lichú aau le lúmagiñeti Bungiu ani eibu dan, ábatima larugoungadun (Ari 4:18). Ítara liña wóuserun kei aubei lariñagei Heowá kei wéibugun lidan lilanpun (Isa 2:3-5). Luagu amu oubaü, dan larihini gürigia katei lau aban igaburi wíyeti o lun ladügün wuribati, lídanñein luburiga gürigia ligía. Afuranguagüda lumuti Hesusu ítara: “Anhein sandi lubéi bagu, lídanbei luburiga sun búgubu. Anhein lubeiti luburiga lubéi lanpu le bídanbei ídatima lubati luburiga?” (Mt 6:23; konparárü huméi luma 2 Lu 15:9; 28:54-57; Ari 28:22; 2 Fe 2:14).

it-2-S páh. 227 pár. 6

Lúrudu

“Liñun-agei lúrudu”. Gayaraati lariñawagún lau sun irichaü ítara liña lan lubara “liñun-agei lúrudu” laganagua sun líbiri lúrudu le gabafubei luagu ligaburi hanaagun gürigia houngua kei ubaraü súdiniti le lagunfulirubei aban urúei hadan lubúeingu (Snt 2:8). Luágutima meha ínsiñeni layanuha daradu lánina Lúrudu. Ani aban meha lídangiñe libiaman gumadi le lágüdahabei lilurudun Moisesi luma harufudahan profetagu gumadi le ariñagubei: “Hínsiñe hamá bíbirigu bun kei bínsiñegua bungua” (liñun-agei lúrudu) (Mt 22:37-40). Lau sun ua hamá kristiánugu lábugiñe daradu lánina Lúrudu, lábugiñeñanu iseri daradu ani lábugiñeñanu giñe lilurudun Urúei Heowá luma Urúei Hesukrístu, le Liráü.

    Garifuna | Biblioteca en Línea (2009-2025)
    Áfurida lídangiñe sesióun
    Agumesera sesióun
    • Garifuna
    • afanreinha huméi
    • Ligaburi larihín
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ida luba layusurún
    • Wani polítika
    • Laranserawagún dátosu
    • JW.ORG
    • Agumesera sesióun
    afanreinha huméi