Ariñahani le lunbei lakutihóun lidan adamuridaguni Habagari Kristiánugu luma Heseriwidun
3-9 LIDAN BIÁN-HATI
ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | AGUMESEHANI 12-14
“Aban daradu le anügübei buiti hun”
it-2-S páh. 573 pár. 3
Daradu
Daradu luma Abüraámü. Genegeti gumese lan daradu le dan le lánhiñuragunbalin Abürámü (Abüraámü) duna Éufüratesi lidan luéiyasun lidoun lumúan Kanán. Gádürü-san-darandi irumu lárigiñe, ligía ladügǘniwa daradu le lánina Lúrudu (Gal 3:17). Dan meha le Mesopotámia lubéi laganawa Abüraámü, lidan hageira kalüdéana le gíribei Uru, aba lariñagun Heowá lun: “Beiba lidoun fulasu le lunbei narufuduni bun” (Adü 7:2, 3; Agu 11:31; 12:1-3). Ariñagati Áfuriduni 12:40, 41 (LXX) furí hamá ísüraelina lídangiñe amudirawaguni Ehiptu “weyu le” hagunfulirunbei gádürü-san-darandi irumu lúmagiñe hagumeserun aganawa lidan ageiraü ligía luma lidan fulasu le gíribei Kanán. Sagawatiña ísüraelina Ehiptugiñe weyu 14 lidan hati Nisán, irumu 1513 lb.l.K, lidan lidaani Luéyuri Esefuruni (Afu 12:2, 6, 7). Arufudati lira, weyu lan 14 lidan hati Nisán irumu 1943 lb.l.K., lánhiñuraguei Abüraámü duna Éufüratesi lidan luéiyasun ageiroun Kanán; lidan weyu ligía lagumesera daradu le ladügübei Heowá luma Abüraámü agunfulira. Danti le chülühali Abüraámü uburugu Sikemü, dan le laweiyasuhaña lubéi ageiroun Kanán, ligíaali larufudagun Bungiu lungua lun ábanya wéiyaasu ani aba lafuranguagüdün amu burí katei lun luagu le füramase lubéi lun, ariñagati: “Níchugubei múa le houn badügawagun”, ítara liña larufuduni Heowá gani lan daradu le luma füramasei le ladügübei lidan fuluri-agei Edén, arufudei ítara, hádangiñeba lan gürigia liabin “tadügawagun würi” (Agu 12:4-7). Kei larufuduni ariñahani le lídanbei Agumesehani 13:14-17; 15:18; 17:2-8, 19; luma 22:15-18, íchigeina luba meha Heowá lanwoun ariñahani libügürü katei le.
w89-S 1/7 páh. 3 pár. 4
Ka uagu lunti lubéi hasubudiruni inarüni luagu Abüraámü?
Aban füramasei le wéiriti lubuidun lira, ani aganba lumuti Abüraámü íbini bián wéiyaasu (Agumesehani 18:18; 22:18). Lun lagunfuliruni Bungiu füramasei le, láguyuguagüdüba hilaaña ha hádangiñetiña sun iduheñu ha gumuguagüda láañabaña óunweni. Ábanbei abinirúni le tímatimaati ibagari houn águyugutiña ha, lugundun danme lachülürün oura ligía, ábanhalime Paraísu kei le leferidirubei Adán sun Ubóu. Ábameti larufudahóun houn ida luba lan habihini abinirúni le lánina ibagari le magumuchaditi (Agumesehani 2:8, 9, 15-17; 3:17-23).
it-2-S páh. 218 pár. 1
Lúrudu
Kei anuhein lubéi burí dugumedu binadu to ayanuhatu luagu katei le, añahein sásaamu asaminarutiña hechu hamá meha alugurahatiña fulasu anügaña ha lúnbaña hagañeihan hama luagun aban wübü íñuti lun harufuduni lébeha fulasu ligía houn lúmagiñe ñéingiñe. Oura meha le lariñagun gürigia le agañeihabei “ariha numuti”, larufuduñein meha ñuruha lan daradu lábugiñe lúrudu. Dan meha le füramase lubéi Heowá lun Abüraámü líchugubei lan ageiraü Kanán lun, ariñagati lun furumiñe, lun larihin luagun nórute luma luagun suru, luagun oubaü le ñéingiñe lubéi laboucha weyu luma le ñeinhin lubéi lálüda. Mariñagunti Abüraámü oura ligía “ariha numuti”, háfuga ladüga ariñagaali lan meha Bungiu lun láuhali lanme lásügürün dan líchigei Fulasu Füramasewati ligía houn ladügawagun (Agu 13:14, 15). Ariñawagúati lun Moisesi, le ítarabei houn ísüraelina kei aban awogóu, lun larihini ageiraü le lunbei lichugún houn lau lagu, —anhein inarüni lubéi échuni le— mini lan lira, lederegeruñein lan meha Heowá fulasu ligía houn ísüraelina, ani hebeluruba lan meha lidoun lábugiñe lalidihan Hosué (2 Lu 3:27, 28; 34:4; samina humá giñe luagu le ariñawagúbei lidan Mt 4:8 luagu le ladügübei Satanási dan le lóuchagunbalin Hesusu). Anihein amu katei genegeguati luma lira, le meha adügǘbei lábugiñe lúrudu, lun larufuduni gürigia ligíaali lan labureme ítaga fulasu, léibuguni fulasu ligía luagun limigifen luma luagun lidabuberen (Agu 13:17; 28:13). Anuhein burí binadu dugumedu to ídanboun lariñawagúa átiriñein lan meha tídibu wewe lidan ítaga fulasu dan le lagañeihóunbei (konpararualá luma Agu 23:17, 18).
Darí wamá pérüla lánina lichú aau
w01-S 15/8 páh. 18 pár. 16
Ruti Abüraámü aban lubuidun hénpulu lánina afiñeni
16 Aba larufudagun Heowá lungua lun Abürámü luagu libiaman wéiyaasu, ábati lariñagun lun: “Níchugubei múa le houn badügawagun”. Ma lubuidun katei! Kei aubei lagurabúa, mégeibei meha Abürámü aban óunwenbu afiñeni lun lagundaarun luagu aban katei le lunbei meha habihini ladügawagun saragu dan lárigiñe; íbini ítara adügati “aban latarü lun Bungiu ñein, ladüga larufudagun lungua lun ñein” (Agumesehani 12:7). Ariñagati aban abahüdaguti tuagu Bíbülia: “Le linarün katei, lau meha ladügün aban latarü lidan fulasu ligía, layusuruñein meha irichaü le leresibirubei luagu lafiñen lun lárügüdüni fulasu ligía”. Ani larufuduña meha giñe ganigi lan saragu. Másiñati lau lan meha dübü burí mawadigimaridunwagili ladügei latarü, kei lariñawagún lidan daradu lánina Lúrudu dan lárigiñe (Áfuriduni 20:24, 25). Másiñati menegegua lan meha ni murusun luma le burí hayusurubei kananna. Ítara liña larufuduni Abürámü manufudeuga hagibugiñe amu lun lan Heowá, Bungiu le inarünibei, láhuduragua, lau sun gayara lan ladügün lira lun iyereegu lan houn gürigia luma lun hábürühan luagun lun habuleseiruni. Agia wagía? Añahein san somu wádangiñe, hádantima nibureingiña, aramuda hamuti hawéi habesinanigu luma hawéi hapanaagu lun lan Heowá háhuduragua? Agurabatiwa lun ladügün lani Abüraámü hénpulu lun mabusigari wamá lau lubúeingu wamá Bungiu le Suntigabafu.
Aranseha waméi turobuli lau ínsiñeni
12 Arufudahatu Bíbülia woun ida liña lan gayara lan wakipuruni darangilaü dan le gaturóbulin wamá luma aban íbiri. Samina wamá luagun Abüraámü luma Lotu. Gíbetiña meha bágasu hama biángubei hagía, ábati hagumeserun habúeingu asigeneha ladüga lóuguati lan meha fulasu ligía houn sun animaalugu hagía. Kei le busén lan meha Abüraámü lun lidan lan darangilaü luma Lotu, aba líchugun chansi lun lun lanúadahani múa le buídutimabei (Agumesehani 13:1, 2, 5-9). Chóuruti ru lan Abüraámü aban hénpulu buiti woun. Fériditi san ladüga areida lan? Uá, ladüga lídanmeme dan ligía aba füramase lan Heowá lun líchuguba lan lóugiñe le leferidirubei lun (Agumesehani 13:14-17). Ka wafurendeirubei lídangiñe lani Abüraámü hénpulu? Anhein lan waranseha turobuli lau ínsiñeni, íbini genege lan féridi wamá, labinirubadiwa Heowá (ariha huméi abürüdǘni lidan lagumuha arütíkulu).
10-16 LIDAN BIÁN-HATI
ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | AGUMESEHANI 15-17
“Ka uagu lasansirei Heowá liri Abürámü tuma Saraí?”
it-1-S páh. 914 pár. 2
Charati
Luagu amu oubaü, dariwati burí charati lidan hémeri gürigia luma lidan katei burí le hadügübei lugundun galagante hamuti figóu luma wuribani lúmagiñe Adán (Rom 5:12; Sal 51:5). Ánheinti Heowá, le ídanbei ua lan ni murusun wuribani, gudemehabuti ani “subudi lumuti buidu luagu múa lan wabuñabei” (Sal 103:13, 14). Kei meha gaganbadi lan ani úaragua ligía Noé, aba larihini Heowá kei aban wügüri le “ligíarügüñein abagarida lau lugundan Bungiu” lidan lidaani (Agu 6:9). Ariñagati giñe lun Abüraámü: “Winwanbá aban ibagari harumati nigibugiñe” (Agu 17:1). Lau sun meha chará lan Noé luma Abüraámü ani hilaguatiña, madariti Heowá hadurun lugundun “anigi larihiboun” (1 Sa 16:7; konpararualá luma 2 Uru 20:3; 2 Kr 16:9). Ru lumuti gumadi le houn ísüraelina: “Lunti úaragua humá lidan ligaburi hóuserun ligibugiñe Bungiu” (2 Lu 18:13; 2 Sa 22:24). Derege lumuti Heowá Liráü, le úabei ni murusun mégeiti luagu, keisi adagaragüdüni lun gayara lan wasalbarun (Ebü 7:26), ligía gayara lubéi “laricharaguagüdüniwa” o larihiniwa kei mafigountiña anhein wíchiga wafiñen luagu lani Kristu sákürifisiu ani gaganbadi wagíame lun. Íbini ítara, madügünti lira lun leferidiruni Heowá lubara keisi Aguseragüdüti le úaraguabei (Rom 3:25, 26; arihualá INTEGRIDAD; PERFECCIÓN).
it-1-S páh. 31 pár. 4
Abüraámü
Aba lásügürün dan. Ani lau sun meha barühaña lan diisi irumu awinwanda Kanán, siñagili meha gasaani tan Sara, ligía tariñagunbei lun Abüraámü lun larounrun tuma Agarü, to tidamun, gasaani táamuga tuéigiñe. Adüga lumuti Abüraámü le tamuriahabei Sara ani aba nasirua lan Ísümaeli lidan irumu 1932 lb.l.K, dan meha le gádürü-wein-sísihali irumu lau Abüraámü (Agu 16:3, 15, 16). Aba lasigirun dan ásügüra. Lídanti irumu 1919 lb.l.K, dan le gádürü-wéinhali-disinéfu irumu lau Abüraámü, aba líchugun Heowá gumadi lun lun lichugún seini tuagu hóustarun sun wügüriña ha lúbiñebaña, ábanbei meha seini lira le arufudubalin espechali lan ligaburi lanaagun Bungiu lungua luma Abüraámü. Lídanmeme dan ligía lasansirei Heowá liri Abürámü lun líchugun Abüraámü luagu, ladüga meha ladügüba lan lun “háguchi [l]an saragu néchanigu” (Agu 17:5, 9-27; Rom 4:11). Murusun dan lárigiñe, aba hachülürün ǘrüwa ánheligu ha arufudagubaña houngua lun Abüraámü kei wügüriña ani resibi lumutiña buidu, aba füramase hamá lun lidan liri Heowá gasaaniboun lan Sara aban wügüri irahü, anha, lidan meha leweñegua irumu! (Agu 18:1-15).
w09-S 1/2 páh. 13
Ka san híribei?
Anihein meha dan lasansiraguni Bungiu hiri gürigia wéinamugaaña lun lasubudiragüdün somu profesía. Kéiburi Abürámü (“Úguchili le ibihati uéiriguni”) rúati iri Abüraámü luagu ani “Háguchi saragu néchanigu” mini lubéi. Gúnfuliti profesía ligía, lugundun gíbetiña néchanigu áfuridutiña hádangiñe ladügawagun Abüraámü (Agumesehani 17:5, 6). Sánsiwati giñe tiri Saraí, to lani Abüraámü weiriou, másiñati “Fásitu” lan meha mini lubéi iri le. Chóuruti weiri lan tugundan dan le lasansirunbalin Bungiu tiri lun líchugun Sara tuagu (“Liráü urúei”), iri le layusurubei lun lasubudiragüdüni profesía luáguti ñéinbaña lan urúeigu hadan tadügawagun (Agumesehani 17:15, 16).
Darí wamá pérüla lánina lichú aau
it-1-S páh. 597 pár. 6
Lidaani lasuseredun katei
Ariñagati Heowá lun Abürámü (Abüraámü): “Lunti basubudiruni luagu haganóuba lan badügawagun lidan aban ageiraü le mama hageira, luagu giñe idamunibaña lan ñein, houserúba wuriba luagu gádürü-san irumu” (Agu 15:13; arihualá giñe Adü 7:6, 7). Ariñawagúati lira lubaragiñe nasirua lan Isaakü, ladügawagun Abüraámü le füramasewabei. Dan lachülürünbei irumu 1932 lb.l.K, aba nasirua lan lisaani Abürámü le gíribei Ísümaeli —liráü tau idamuni ehiptuna to gíriboun Agarü—, lídanti irumu 1918 lb.l.K., nasirua lan Isaakü (Agu 16:16; 21:5). Dan wabahüdün gádürü-san irumu wárigoun lúmagiñe háfuridun ísüraelina Ehiptugiñe —sügǘ le arufudubalin gumuha lan meha houserúniwa ladügawagun Abürámü wuriba (Agu 15:14)—, chülütiwa lidoun irumu 1913 lb.l.K, weyu le lachularunbei Isaakü dan le meha gúnfulihali lubéi kéiburi seingü irumu. Lidoun dan ligía lagumesera lagunfulirun profesía lánina houserúniwa ladügawagun Abürámü wuriba “lidan aban ageiraü le mama hageira”, dan le lagumeserunbei Ísümaeli, le meha gúnfulihalibei disinéfu irumu, “adaagua bula lau Isaakü” (Agu 21:8, 9). Uguñe weyu, marihínwabei hamuga ladügün Ísümaeli bula lau le lunbei libihini alagan lúmagiñe Abüraámü kei aban turobuli wéiriti. Ánheinti lidan lidaani Abüraámü, mítaranti meha, arihúati lira lidan ligaburi tóunabun Sara luma luagu lánharun Bungiu lun tabugúniwa Agarü lau sun Ísümaeli, ítara kei tamuriahani Sara (Agu 21:10-13). Arufudati giñe lichugún abahüdaguni le tidoun Lererun Bungiu lun larihiniwa aban lan seini luáguti lagumeserun gádürü-san irumu lánina houserúniwa ladügawagun Abüraámü wuriba le meha lunbei lagumuchun danme le háfuridun ísüraelina Ehiptugiñe (Gal 4:29).
it-1-S páh. 890 pár. 7
Áfuriduni
“Lárigiñeme ligadürün háguyugun badügawagun”. Súdiniti lun waritaguni ariñaga lan Heowá lun Abüraámü hagiribuduba lan ladügawagun ageiroun Kanán lárigiñe ligadürün háguyugun ladügawagun (Agu 15:16). Sügüti gádürü-san-darandi irumu lúmagiñe lagumeserun daradu le ladügübei Heowá luma Abüraámü agunfulira darí háfuridun ísüraelina Ehiptugiñe, hóugiñehaaña meha gádürü háguyugun ladügawagun Abüraámü, mabulieidunga waméi migife lan meha dan le habagaridubei gürigia lidoun dan ligía. Lau sun le lan linarün katei mawinwanduntiña ísüraelina Ehiptu lóugiñe bián-san-keinsi irumu. Gayaraati layusurún lani Lewí türibu keisi hénpulu lun ladandiahóun kátaña lan gádürü háguyugun ladügawagun Abüraámü ha awinwandubaña lárigiñebei háguyun ísüraelina Ehiptun: 1) Lewí, 2) Keatü, 3) Amürámü luma 4) Moisesi (Afu 6:16, 18, 20).
17-23 LIDAN BIÁN-HATI
ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | AGUMESEHANI 18, 19
“Lagünrinchaguni ‘Aguseragüdüti íñugutimati lidan sun ubóu’ Sodoma luma Gomora”
“Buguya le aguseragüdüti íñugutimati lidan sun ubóu” súnwandan badügüni le richabei
LUAGU aban weyu, álügüdahati aban wügüri úaraguati gíriti Abüraámü: “Buguya le aguseragüdüti íñugutimati lidan sun ubóu, Maguseragüdünbadibu san lau irichaü?” (Agumesehani 18:25). Mama ladüga mafiñen lan Abüraámü luagu Heowá ladügünbalin álügüdahani le. Adüga lumuti lun larufuduni afiñe lan luagu laguseragüdübei lan Heowá uburugu Sodoma luma Gomora lau irichaü le úaraguati. Chouru lumuti meha magünrinchagun lubéi lan Heowá “le madurunbei úara luma le gadurunbei”. Mabarati meha katei le lidan lichügü Abüraámü. Saragu irumu lárigiñe, ariñagatu Bíbülia luagu Heowá: “Lídanñein dan sun le ladügübei, richaguati sun le ladügübei ligía Búngiubei lánina inarüni, úati marichaü lidan, richaguati ani inarüniti” (2 Lúrudu 31:19; 32:4).
Gaguraasuni: wawandun meferidirunga waméi wemenigin
Heowá arufudubei gaguraasuni lidan aban igaburi le buídutimati (2 Fe. 3:15, TNM). Ayanuhatu Bíbülia luagu saragu sügǘ le ídanbei larufuda gaguraasuni (Neem. 9:30; Isa. 30:18). Ariha waméi ligaburi lóunabun dan le lálügüdünbalin Abüraámü luagu le lasaminarubei ladügün lun Sodoma. Furumiñe, arihatiwa madüraagun lumuti lan Heowá Abüraámü dan le layanuhanbei, aganbarügü lumuti lau gurasu dan le labahüdagunbalin lidiheri lun. Lárigiñe, arufuda lumuti Heowá aganba lani le lariñagubei lun lau láguyuguagüdüni le lariñagubei ani chóurugüda lumuti lun magünrinchagun lubéi lan Sodoma anhein adarira diisi gürigia richaguatiña ñein (Agu. 18:22-33). Ma lubuidun igaburi lánina gurasu luma ragüguaü unguaü le larufudubei Heowá!
w10-S 15/11 páh. 26 pár. 12
Heowá Wabungiutebei le Suntigabafu
12 Málühali Heowá arufudei ligía lan Búngiubei le Suntigabafu. Ka uagu chouru wabalin lira? Furumiñe, ladüga siñati lánharun Heowá lun ladurarun wuribani lun súnwandan. Ariha wamuti giñe furangu wawinwanduña lan lidan lagumuhóun dan. Ani mámaba anihán furumiñeti wéiyaasu lagünrinchaguniña Heowá wuribatiña, adügañaha laali. Kéiburi dan le lóunahanbalin Guran, dan le lagünrinchagunbalin uburugu Sodoma luma Gomora luma dan le ladügünbei lun lañaradagun lurúeite Ehiptu hau sun lisudaranigu. Siñaguatiña meha giñe lisudaranigu Sísara houngua luma ni Senakeríbü le agumadihabei Asiria (Agu. 7:1, 23; 19:24, 25; Afu. 14:30, 31; Ali. 4:15, 16; 2 Uru. 19:35, 36). Chouru wamuti lubeiti mawandun lubéi lan Heowá louserúniwa liri lau menebenehabuni ni labürühóuniwa hawagun lánigu Gefentiña gumugua dan. Málühali Heowá aransehei turobuli le, lugundun furanguti gumeseeli lan Kristu agumadiha keisi urúei marihúaditi ani málühali agumucha lau ubóu wuribati le (Mat. 24:3).
Darí wamá pérüla lánina lichú aau
w88-S 15/5 páh. 23 pár. 5, 6
Aniheinhali san somu gürigia arihiti Bungiu?
Anati guentó, gunfurandawaali ka lan uagu layanuha Abüraámü lun ánheli le lóunahabei Bungiu kamá hamuga lunmeme Heowá layanuha. Kei meha le lan labusenrubei Bungiu lun lariñagun lun Abüraámü lariñagubei ánheli le ayanuhabei lidan liri Bungiu, ligía gayara lubéi lariñagun abahüdaguni le tídanbei Bíbülia aba lan “lasaliragun Bungiu” Heowá lun Abüraámü (Agumesehani 18:1).
Haritagua huméi gayara lan meha líchuguni ánheli le ayanuhabei lidan liri Bungiu uganu le líchugubei lun ítara kei gayara lan ladügün gágamuru o radiu lun lachülürün le wariñagubei larigeirugun amu gürigia. Ligía gayara lubéi gunfuranda wamani ka lan uagu gayara lubéi meha layanuhan Abüraámü, Moisesi, Manóa hama amu gürigia lun ánheli le lóunahabei Bungiu kamá hamuga luma guánarügü Bungiu hayanuha. Lau sun meha gayara lan harihiniña gürigia ha ánheligu hagía luma luéirigun Heowá le arihíbei hawagu, mama Bungiu harihibei. Ligía siñá lubéi lasigenerúniwa le lariñagubei apostolu Huan: “Úagili ni aban arihiti Bungiu” (Huan 1:18). Lóunagülegu Bungiu harihubaña gürigia hagía, mama Bungiu.
Íderagua wamaaña wíbirigu agagibudagua luma lénrengunga
3 Charati meha Lotu lau lanúadirun lawinwandun Sodoma, aban uburugu le buinbei lau magíaguni (aliiha huméi 2 Féduru 2:7, 8). Inarüni awanse lan meha uburugu ligía, lau sun lira, wuribati lidin lun Lotu lau láguyun awinwanda ñeinhin (Agu 13:8-13; 14:12). Genegeti weiri lan línsiñe uburugu ligía tun lani weiriou o hínsiñe hamá fiu gürigia ha ñéinbaña tun ha maganbadibaña lun Heowá. Hilatu danbei lóunahanbei Bungiu watu luma súfuru luagun fulasu ligía. Samina wamá hawagun bián lisaanigu Lotu gadaradunhaaña meha hama wügüriña ha óunwegubaña Sodoma. Ligíati féridi lumutu Lotu luban, lúmati ani létima hírubei, féridi lumutu giñe lani weiriou (Agu. 19:12-14, 17, 26). Íbini lidan dan hénrengu ligía, meferidirun lumuti Heowá liguraasun lubá Lotu.
24 LIDAN BIÁN-HATI DARÍ 1 LIDAN ǗRÜWA-HATI
ARUFUDAHANI GEBEGITI TÍDANGIÑETI BÍBÜLIA | AGUMESEHANI 20, 21
“Súnwandan lagunfuliruni Heowá le füramase lubéi”
wp17.5-S páh. 14, 15
Wati Bungiu tun “Liráü urúei”
Ladüga san lilouguan tafiñen Sara téherahanbei? Uá. Ariñagatu Bíbülia: “Lau giñe tafiñen Sara, lau sun meha wéiyaaru tan lun tagaraüdün, resibitu erei lúmagiñe Bungiu lun tagaraüdün; garaütu aban irahü ladüga tafiñerun luagu lagunfulirubei lan Bungiu le füramase lubéi” (Ebüréu 11:11). Subuditi meha Heowá tun Sara ani subudi tumuti meha gayara lan lagunfuliruni sun le füramase lubéi. Ka wádangiñe memegeirúnbei aban afiñeni ítarati? Lunti wáfaagun súngubei wagía lun buídutima lan wasubudiruni Bungiu le uágubei tadimureha Bíbülia. Anhein wadüga, warihibei buidu lan meha tadüga Sara lau tafiñerun luagu Heowá, ladüga úaraguati ani súnwandan lagunfuliruni le füramase lubéi, darí lun anihein lan dan wéherahan le tueirin wanigi luagu ligaburi ladügüni.
“ADÜGABÉI SUN LE TAMURIAHAN SARA BUMA”
Chülüdüga meha dan le tagurabubei Sara luagu saragu irumu. Lau sun meha gádürü-wéinhali lan diisi irumu tau, aba gasaani tan lau tani weiriei le wéiribei línsiñe tun, le meha gúnfulihalibei 100 irumu. Aba líchuguni Abüraámü iri Isaakü luagu irahü ligía kei lariñaguni Bungiu lun. Gayaraati wasaminarun tuagun Sara ariñagei dimurei burí le hayañu íbini meha buchá lan tuagu: “Éheraagüda láadina Bungiu, sunme ha asubudiruti luagu garaühadina lan, héherahaba numa” (Agumesehani 21:6). Lau sun meha gúndaagüda lanu Heowá Sara lau idewesei le teresibirubei lúmagiñe lau aban milaguru, barüti giñe buligasion tun.
Dan le séingühali lubéi meha irumu lau Isaakü, aba hadügün liduheñu aban óunwenbu adineruni lun hefeduhani lachularun. Íbini ítara, mabuidunti meha léibugun sun katei. Ariñagatu Bíbülia aba lan tarihin Sara aban katei le adügübei lun tadiheridun. Rédeiti meha Ísümaeli, tiráü Agarü le meha gúnfulihalibei 19 irumu, “adaagua bula lau Isaakü” lau sun meha ñǘraügili lan, ani mama meha láhureruña Ísümaeli siñagei luma Isaakü. Adügati Bungiu lun lariñagun apostolu Pábulu saragu sígulu lárigiñe, léibaahañein lan meha Ísümaeli Isaakü. Saminatu meha Sara ru lani igaburi lira libagari tisaani lidan denchaü. Mámarügüñein meha ladüga tisaani lan Sara Isaakü tageindagunbei luéigiñe, adüga tumuti ladüga subudi tani súdinibei lan irahü ligía lidan lagunfulirun lisuuni Heowá. Ligía tárügüdünbei anigi lun tamuriahan luma Abüraámü másuhanga lun labugunu Agarü lau sun Ísümaeli (Agumesehani 21:8-10; Galasiana 4:22, 23, 29).
Ida liña lasandiragun Abüraámü lungua? Ariñagatu Bíbülia: “Gárititi katei le lun Abüraámü saragu ladüga liráü lan giñe Ísümaeli”. Adügati meha ínsiñeni le lasandirubei Abüraámü luagu Ísümaeli, le lisaani, lun marihin lani le ladaagubei liráü. Ánheinti Heowá, ariha lumuti meha le asuseredubei furangu, ligía layanuhanbei luma. Ariñagati abahüdaguni: “Lariñaga Bungiu lun: ‘Madiheribá luagu Ísümaeli luma tuagu bidamun. Adügabéi sun le tamuriahan Sara buma, ladüga lídangiñeba Isaakü hayabin badügawagun’”. Chóurugüda lumuti Heowá lun lóunigiruboun lan Agarü lau sun tiráü, keiti úaragua lan Abüraámü lun Bungiu adüga lumuti le lariñagubei (Agumesehani 21:11-14).
Darí wamá pérüla lánina lichú aau
wp17.3-S páh. 12, abürüdǘni
“Subudi numuti luagu magadiñe ban”
Litu meha Abüraámü Sara luéigiñe lóubadina lúguchi, lugundun lisaanigu meha Tera biángubei hagía, lau sun ámuñegueinarügü tan háguchu (Agumesehani 20:12). Lau sun wuriba lan aban maríei ítarati uguñe weyu, moun lumuti wabulieiduni mítaran lan meha ibagari lidoun dan ligía kei guentó. Maweiringili meha hadisedun gürigia luéi dan le ídanbei leferidirei Adán tuma Ewa ibagari le uágubei ua lan mégeiti. Kei meha buídutimagili lubéi hátuadi gürigia, genegeti madügünbei lan meha aban maríei ítarati lun nasirua hamá hasaanigu lau somu danimaü. Gama lumoun, lárigiñebei lásügürün kéiburi gádürü-san irumu, wéirihali meha hadisedun gürigia luéi ibagari le uágubei ua lan mégeiti. Lidoun dan ligía lichugúa gumadi lidan Lúrudu le ederegerúbei lun Moisesi luáguti moun lumuti lan ñein lan agamariduni haganagua gürigia ha wéiriti liyarafan haduhegua (Fádirigu 18:6).
w16 1/8 páh. 17 pár. 9, 10
Ariha wamuti san megei wamá wawanserun lidan weseriwidun lun Bungiu?
9 Háfuga busén wamá wadügün saragu katei luagu Heowá. Ánheinti lǘhadiwa lubéi agurabaha wibihin somu buligasion lidan damuriguaü o agurabaha lun lasansirun gádantiwa? Anhein asusereda le woun, gaguraasun wamá (Mikeasi 7:7). Háfuga lígiruña Heowá lun lasigirun katei kei lubéi. Gama lumoun afiñe wamá luagu líderagubadiwa lan Bungiu súnwandan. Samina wamá luagun Abüraámü. Füramase haali meha Heowá aban isaani lun, gama lumoun sügüti saragu irumu lubá nasirua lan Isaakü. Lidan anihán lan Abüraámü agurabaha lagunfulirun katei le, gaguraasunti ani meferidirun lumuti lafiñen luagu Heowá (Agumesehani 15:3, 4; 21:5; Ebüréu 6:12-15).
10 Furanguti hénrengu lan lerederun gürigia agurabaha (Ariñawagúni 13:12). Gama lumoun ánhawa íruda ani ábame werederun asaminara saragu luagun gádantiwa, weferidirubei waguraasun. Buítimati wayusuruni dan lun wáfaagun lun warufuduni igaburi le mégeiwabei lun wibihin buligasion lidan damuriguaü. Ariha wamá ǘrüwa katei le gayaraabei wadügüni lidan awanha lan agurabaha.