Lucas

1 Kan ye kʼïy kitjon kiqʼij rchë kinkʼun ri xbʼanatäj chqä xkitzʼibʼaj qa. Y röj kan qakʼuqbʼan qakʼuʼx chë jontir reʼ kan xbʼanatäj. 2 Chqä ri xetzʼetö ri xbʼanatäj y ri xetzjon Rchʼaʼäl Dios ya riʼ chqä ri xkiʼij chqë. 3 Rma riʼ, tat Teófilo, rïn xinnukʼuj kij jontir riʼ chqä xinwajoʼ xintzʼibʼaj äl chawä jontir ri xbʼanatäj taq xchapatäj pä jontir. 4 Rïn xinbʼän reʼ rchë chë rït ütz nakʼuqbʼaʼ akʼuʼx chë jontir ri ataman chik kantzij xebʼanatäj. 5 Pa rqʼij qa Herodes, ri qʼatöy tzij pa rwiʼ Judea, kʼo wä jun achï ri Zacarías rbʼiʼ. Re achï reʼ sacerdote y kʼo wä chpan ri molaj sacerdotes ri Abías nbʼix che rä. Ri rxjayil re achï reʼ Elisabet rbʼiʼ y rjatzul wä Aarón. 6 Che kaʼiʼ kikʼwan wä jun jïk kʼaslemal chwäch Dios y nkismajij wä jontir rpixaʼ Jehová chqä jontir ri rbʼin wä qa ryä chë nkʼatzin nbʼan. 7 Ye kʼa majun ta wä kalkʼwal, rma Elisabet ma yejeʼ ta wä ral. Chqä che kaʼiʼ ya ye riʼj wä chik. 8 Kʼo jun qʼij, yë wä Zacarías najin nuʼän rsamaj jun sacerdote chwäch Dios, rma yë wä ri molaj ri nbʼix Abías che rä oknäq rchë nuʼän ri samaj riʼ. 9 Ryä xchaʼöx rchë nuʼän ri samaj ri nkiʼän ri sacerdotes. Rma riʼ xok apü pa templo chqä xporoj pon. 10 Taq ryä najin wä nuʼän riʼ, jontir ri winäq najin wä yechʼö rkʼë Dios chwäch ri templo. 11 Ya riʼ taq r·ángel Jehová xkʼüt pä riʼ chwäch. Ri ángel paʼäl wä chuxkïn ri akuchï nporöx wä pon. 12 Taq xtzʼët, Zacarías xsach chwäch chqä kowan xxiʼij riʼ. 13 Ye kʼa ri ángel xuʼij reʼ che rä: «Ma taxiʼij ta awiʼ Zacarías, rma Dios xkʼoxaj ri kan atjon aqʼij akʼutun che rä. Elisabet, ri awixjayil, xtjeʼ jun ral, y kʼo chë Juan rbʼiʼ xtayaʼ. 14 Taq xtaläx, rït chqä ye kʼïy winäq kan kiʼ ikʼuʼx xtiʼän, 15 rma kan kowan rqʼij xtjeʼ chwäch Jehová. Ye kʼa majun bʼëy xtqüm ta vino ni xa bʼa achkë yaʼ ri nuʼän chë jun winäq nqʼabʼär. Dios xtyaʼ pä ri loqʼoläj rchqʼaʼ pa rwiʼ tapeʼ majanä taläx. 16 Ryä xkertoʼ ye kʼïy israelitas rchë nkitzolij kiʼ chqä rchë nkinmaj chik jmul rtzij Jehová ri kiDios. 17 Y yë ryä xtnabʼyej äl chwäch Dios. Y ri loqʼoläj rchqʼaʼ Dios ri xyaʼöx che rä Elías ya riʼ chqä xtyaʼöx che rä ryä. Ryä xtuʼän chë ri kan ri tataʼaj xtbʼeʼok achiʼel kichë akʼalaʼ ri yenman tzij, chqä xkertoʼ ri ma yenman ta tzij rchë xtkikʼüt chë kʼo kinaʼoj achiʼel ri winäq ri kikʼwan jun jïk kʼaslemal. Ryä xtuʼän riʼ rchë xkertoʼ ri winäq rchë xkekowin xtkiyaʼ rqʼij Jehová». 18 Zacarías xuʼij reʼ che rä ri ángel: «¿Achkë ta rma xtbʼanatäj ri naʼij? Rma rïn ya xirjïx, y wixjayil chqä ya xrjïx». 19 Rma riʼ ri ángel xuʼij reʼ che rä: «Rïn yïn Gabriel, ri yisamäj akuchï kʼo wä Dios. Rïn xitaq pä rchë nbʼeʼij re ütz taq rtzjol reʼ chawä. 20 Ye kʼa, rma ma xanmaj ta ri xinbʼij chawä, ma xkakowin ta chik xkatzjon. Xttel achʼaʼäl kʼa taq xtbʼanatäj jontir ri xinbʼij chawä, ri xtbʼanatäj chkipan ri qʼij ri jikon chik». 21 Loman najin nbʼanatäj riʼ, ri winäq najin wä nkiyoʼej Zacarías. Rma riʼ xkiquʼ rij achkë rma kowan najin nyalöj pa templo. 22 Taq xel pä, ma ntel ta wä chik rchʼaʼäl, y xkitzʼët chë Dios kʼo jun xkʼüt pä chwäch chpan ri templo. Ryä nusloj wä rqʼaʼ chkiwäch, ye kʼa ma ntel ta wä rchʼaʼäl. 23 Taq xkʼis ri qʼij ri nkʼatzin wä nsamäj chpan ri templo, xbʼä äl chrachoch. 24 Kayoxiʼ qʼij chrij riʼ, Elisabet, ri rxjayil, xkanaj qa pa yabʼil, y 5 ikʼ ma xel ta äl chrachoch. Ryä nuʼij wä reʼ: 25 «Tatzʼetaʼ ri xuʼän Jehová pa nwiʼ komä. Ryä xirtzʼët pä rchë ma ntzaq ta chik nkʼïx chkiwäch ri winäq». 26 Taq ryä kʼo wä chik 6 ikʼ pa yabʼil, Dios xtäq ri ángel Gabriel pa Nazaret, jun tinamït ri kʼo Galilea. 27 Ryä xtäq ri ángel rchë nbʼertzʼetaʼ jun qʼopoj ri ryaʼon wä chik rchiʼ rchë nkʼleʼ rkʼë jun achï ri José rbʼiʼ chqä pa rjatzul David petenäq wä. Ri rbʼiʼ ri qʼopoj ya riʼ María. 28 Taq ri ángel xkʼüt riʼ chwäch, xuʼij reʼ che rä: «Jehová kan kiʼ rkʼuʼx awkʼë rït María y najin nuyaʼ pä rtzil pan awiʼ». 29 Ye kʼa María kowan xxiʼij riʼ y xquʼ rij achkë rma ri ángel xuʼij ya riʼ che rä. 30 Rma riʼ ri ángel xuʼij: «Ma taxiʼij ta awiʼ María, rma Dios kan ütz yaturtzʼeton. 31 Rït xkakanaj pa yabʼil y xtjeʼ jun awal, y kʼo chë Jesús rbʼiʼ xtayaʼ. 32 Ryä kan kowan rqʼij xtjeʼ y xtbʼix Rkʼajol Dios, ri Nimaläj Rqʼij, che rä. Y Jehová Dios xtuʼän chë xtbʼeʼok qʼatöy tzij achiʼel David, ri rtataʼ. 33 Y ryä ronojel mul xtqʼät tzij pa kiwiʼ rjatzul Jacob. Ri Rqʼatbʼäl Tzij majun bʼëy xtkʼis ta». 34 Ye kʼa María xuʼij reʼ che rä ri ángel: «¿Achkë ta rma nbʼanatäj riʼ? Rïn majun bʼëy yïn warnäq ta rkʼë jun achï». 35 Ri ángel xuʼij reʼ che rä: «Dios, ri Nimaläj Rqʼij, xtyaʼ pä ri loqʼoläj rchqʼaʼ pan awiʼ rchë yaturchajij. Rma riʼ ri akʼal ri xtaläx majun ta mak xtjeʼ chrij y xtbʼix Rkʼajol Dios che rä. 36 Chqä Elisabet, ri awachʼalal, tapeʼ ya riʼj chik, ya kʼo chik pa yabʼil. Ryä, ri nkiʼij wä ri winäq chrij chë ma njeʼ ta ral, rkʼwan chik 6 ikʼ kʼo pa yabʼil, 37 rma jontir ri nuʼij Dios kan nbʼetzʼaqät». 38 Ya riʼ taq María xuʼij: «Yïn rsamajel Jehová, y xtinbʼän jontir ri xtkʼutuj chwä. Tbʼanatäj kʼa wkʼë ri xaʼij qa». Chrij riʼ, ri ángel xbʼä äl. 39 Jbʼaʼ chrij riʼ, María xchäp äl rbʼey y xnbʼej äl riʼ rchë napon chpan jun tinamït ri nkanaj pa taq jyuʼ ri ye kʼo Judá. 40 Taq xapon, xok apü pa rachoch Zacarías chqä xchʼaʼej Elisabet. 41 Taq Elisabet xkʼoxaj rchʼaʼäl María, ri akʼal ri rkʼwan xslon. Ya riʼ taq Elisabet xyaʼöx pä ri loqʼoläj rchqʼaʼ Dios pa rwiʼ 42 y kan rkʼë kuw rchʼaʼäl xuʼij: «Rït yït ri más rtzil Dios awlon chkiwäch jontir ri ixoqiʼ, y yë ta kʼa Dios xtyaʼö rtzil pa rwiʼ ri awal xtbʼejeʼ. 43 ¿Yïn achkë rïn rchë ri rteʼ Wajaw npë chi ntzʼetik? 44 Rma kan xa xuʼ xinkʼoxaj achʼaʼäl, ri akʼal nkʼwan kan kowan xslon. 45 Kiʼ akʼuʼx chqä rït ri xanmaj ri xbʼix chawä, rma Jehová kan xtuʼän jontir ri xuʼij chawä». 46 Y María xuʼij reʼ: «Rïn kan nyaʼ rqʼij Jehová, 47 y kan kowan kiʼ nkʼuʼx rma ri xuʼän Dios, ri nkolö wchë. 48 Ryä xirtzʼët pä rïn, ri rsamajel, tapeʼ xa yïn jun qʼopoj ri majun rqʼij ta. Re qʼij reʼ kʼa chqawäch apü, jontir sol winäq xtkiʼij chë kan kiʼ nkʼuʼx, 49 rma Dios ri kowan rchqʼaʼ, kʼo nmaʼq achkë jun rbʼanon pa nwiʼ. Y rbʼiʼ kan loqʼoläj. 50 Xa bʼa jaruʼ sol winäq yeqʼax, ryä nupoqonaj kiwäch ri nkiyaʼ rqʼij. 51 Ryä kʼo nmaʼq achkë jun rbʼanon rkʼë rqʼaʼ. Chqä rbʼanon chë ri winäq ri kowan nkinaʼ kiʼ kikran äl kiʼ. 52 Ye resan äl ri achiʼaʼ ri kowan uchqʼaʼ kʼo pa kiqʼaʼ chpan kiqʼatbʼäl tzij y ryaʼon kiqʼij ri ma nkinaʼ ta kiʼ. 53 Ryä ryaʼon jontir ri nkʼatzin chkë ri majun ta achkë kʼo kikʼë y majun ta nuyaʼ äl chkë ri kʼo kibʼeyomal. 54 Ryä petenäq chkitoʼik ri israelitas, ri rsamajelaʼ. Ke riʼ rbʼanik rkʼutun chë ronojel mul nnatäj che rä chë rbʼin chë xtjyowaj rwäch 55 Abrahán chqä rjatzul, kan achiʼel xuʼij chkë ri qatiʼt qamamaʼ». 56 María xkanaj rkʼë Elisabet jun oxiʼ ikʼ, y chrij riʼ, xtzolin chrachoch. 57 Y xbʼeqä ri qʼij rchë Elisabet njeʼ ral, y jun ti kʼajol xjeʼ. 58 Taq rvecinos chqä rchʼalal xkitamaj chë kowan xjyowäx rwäch rma Jehová, kowan xel kikʼuʼx. 59 Taq ri akʼal alaxnäq chik 8 qʼij, ryeʼ xeʼapon rma ri akʼal xtqpïx ri peraj rchʼakul akuchï nchlun wä. Y Zacarías rbʼiʼ nkajoʼ nkiyaʼ, rma ke riʼ wä rbʼiʼ rtataʼ. 60 Ye kʼa rteʼ xuʼij: «¡Manä! Juan rbʼiʼ xtqayaʼ». 61 Ryeʼ xkiʼij che rä: «Majun ta jun pan afamilia ri ke riʼ rbʼiʼ». 62 Rma riʼ xkisloj kiqʼaʼ chwäch Zacarías rchë xkikʼutuj che rä achkë rbʼiʼ rkʼajol nrajoʼ nuyaʼ. 63 Ryä xkʼutuj jun tzʼalän y xtzʼibʼaj reʼ chwäch: «Juan rbʼiʼ tyaʼöx». Jontir xel kikʼuʼx taq xkitzʼët riʼ. 64 ¡Chaq kʼateʼ, Zacarías xel chik jmul rchʼaʼäl! Rma riʼ xyaʼ qʼanäj rqʼij Dios. 65 Y jontir winäq ri kʼo kachoch chkinaqaj ryeʼ kowan xel kikʼuʼx. Y chpan jontir ri tinamït Judea xel rtzjol jontir ri xbʼanatäj. 66 Ri xkitamaj ri xbʼanatäj xkiquʼ rij jontir riʼ. Y nkiʼij wä reʼ: «¿Achkë kʼa laʼ xtuʼän le akʼal laʼ taq xtkʼïy?». Y ri akʼal kan qʼalaj chë Jehová kʼo rkʼë. 67 Ya riʼ taq Dios xyaʼ pä ri loqʼoläj rchqʼaʼ pa rwiʼ Zacarías, ri rtataʼ ri akʼal, y Dios xuʼän chë xeruʼij re tzij reʼ: 68 «Tyaʼöx rqʼij Jehová, ri rDios Israel, rma xjyowaj rwäch rtinamit chqä xköl. 69 Ryä xuʼän chë xbʼejeʼ jun ri nkolö qchë ri kan kowan rchqʼaʼ, ri petenäq chpan rjatzul David, ri rsamajel, 70 —kan achiʼel xkiʼij rprofetas ri xejeʼ ojer ri xetzjon pa rbʼiʼ— 71 rchë nqrköl chkiwäch ri qakʼulel chqä pa kiqʼaʼ ri itzel nkinaʼ chqë. 72 Y xtuʼän ri rbʼin qa chkë ri qatiʼt qamamaʼ, chqä xtjyowaj rwäch rtinamit. Ryä xtbʼenatäj pä chë rä taq xjkibʼaʼ rtzij chkiwäch, 73 taq xjkibʼaʼ rtzij chwäch ri qatat Abrahán 74 chë taq xtqrköl pa kiqʼaʼ ri qakʼulel, xtyaʼ qʼij chqë rchë nqayaʼ rqʼij chqä rchë majun achoq chwäch nqaxiʼij wä qiʼ, 75 rchë nqaʼän ri ütz chpan qakʼaslemal y majun bʼëy nqayaʼ ta qa. 76 Y rït nkʼajol, xkatok rprofeta Dios, ri Nimaläj Rqʼij, rma xkanabʼyej äl chwäch Jehová rchë xtaʼän apü rbʼanik rbʼey, 77 rchë xtatzjoj che rä rtinamit ri rtzjol ri nuyaʼ kolotajïk, ri xtbʼanatäj taq ryä xtküy kimak. 78 Dios xtuʼän reʼ rma kowan nupoqonaj qawäch. Y rma nupoqonaj qawäch, Dios xtyaʼ pä saqïl pa qawiʼ kan achiʼel taq nsaqirsan qʼanäj. 79 Ryä xtyaʼ pä ri saqïl riʼ pa kiwiʼ ri ye kʼo pa qʼequʼn chqä ri kʼo qa kamïk chkij. Chqä ri saqïl riʼ xtkʼüt chqawäch achkë nkʼatzin nqaʼän rchë jnan xtuʼän qawäch rkʼë Dios». 80 Ri akʼal xkʼïy qʼanäj y ri loqʼoläj rchqʼaʼ Dios xuʼän chë xbʼeʼok jun kʼajol ri kan kʼo rnaʼoj, y xjeʼ pa tzʼiran ilew kʼa taq xapon ri qʼij rchë nutzjoj Rchʼaʼäl Dios che rä ri tinamït Israel.