María, ri rteʼ Jesús, xkʼatzin rtoʼik. Kantzij na wä chë ryä kan nsach rkʼuʼx taq ri ángel Gabriel xuʼij che rä achkë xtbʼanatäj rkʼë. Ryä xtjeʼ pa yabʼil tapeʼ ma kʼlan ta wä. María majun ta wä ral, ye kʼa komä nkʼatzin nukʼiytisaj ri xttok ri Mesías. Ryä majun bʼëy kʼo ta rkʼë jun achï, y komä nkʼatzin nuʼij che rä José, ri xttok rchjil, chë kʼo pa yabʼil (Lu 1:26-33). ¿Achkë rbʼanik xtoʼöx María? Ryä xkʼutuj rtoʼik chkë ri nkʼaj chik. Jojun tzʼetbʼäl, ryä xkʼutuj che rä ri ángel Gabriel achkë más xtkʼatzin xtuʼän (Lu 1:34). Jbʼaʼ chrij riʼ, xuʼän äl jun nüm bʼey rchë xbʼerchʼaʼej Elisabet, ri rchʼalal. Elisabet xuʼij che rä María chë kan jun nüm utzil xrïl y, rkʼë rtoʼik Dios, xuʼij jun profecía chrij ri ti neʼy ri kan kowan xkʼuqbʼaʼ rkʼuʼx rchʼalal (Lu 1:39-45). Rma riʼ, María xuʼij chë Jehová yerbʼanon nmaʼq taq bʼanobʼäl (Lu 1:46-51). Jehová xksaj ri ángel Gabriel chqä Elisabet rchë xyaʼ rtoʼik María. w23.10 14, 15 peraj 10-12

Ye kʼo ye 144,000 cristianos ri yerchaʼon Jehová rchë yebʼä chkaj. Ryeʼ kan jnan rbʼanon kiwäch rkʼë ryä chqä xkeʼok sacerdotes rkʼë Jesús chlaʼ chkaj (Ap 14:1). Ri Santo rchë ri tabernáculo xkʼambʼej tzij taq ri cristianos riʼ yeʼok ralkʼwal Dios taq kʼa ye kʼo na chwäch le Rwachʼlew. Ryeʼ yechaʼöx rma Jehová rkʼë ri loqʼoläj rchqʼaʼ (Ro 8:15-17). Ri Santísimo xkʼambʼej tzij chrij ri kaj, ri akuchï kʼo wä Jehová. «Ri cortina» ri xjachö kichë ri Santo chqä ri Santísimo xkʼambʼej tzij chrij rchʼakul Jesús. Taq ryä majanä wä tkäm chqä tjalatäj rchʼakul, ma ütz ta wä nbʼä chkaj rchë ntok ri Sumo Sacerdote chpan ri nimaläj rtemplo Jehová. Rma riʼ taq xyaʼ rkʼaslemal pa kamïk kimä jontir winäq, ryä achiʼel ta xjäq jun bʼey rchë jojun cristianos xtyaʼöx kikʼaslemal chlaʼ chkaj. Ye kʼa rchë ri cristianos riʼ xtyaʼöx ri kʼaslemal riʼ chkë, nkʼatzin chqä njalatäj kichʼakul (Heb 10:19, 20; 1Co 15:50). w23.10 28 peraj 13

Taq rjatzul Efraín itzel xetzjon chrij Gedeón, ryä ma xpë ta ryowal chkë (Jue 8:1-3). Pa rkʼexel riʼ ryä xqasaj riʼ y xyaʼ rxkïn chkë chqä kan ütz rnaʼoj xuʼän kikʼë. Ri ukʼwäy taq bʼey ye achiʼel Gedeón. Taq kʼo jun qachʼalal itzel ntzjon chkij, ryeʼ nkiyaʼ kixkïn che rä chqä kan ütz kinaʼoj nkiʼän rkʼë (Snt 3:13). Taq ryeʼ nkiʼän riʼ yetoʼon rchë ma njeʼ ta chʼaʼoj pa congregación. Taq ri israelitas ütz xetzjon chrij Gedeón rma xchʼakon chkij ri madianitas, ryä xyaʼ rqʼij Jehová rkʼë ri xuʼij chkë (Jue 8:22, 23). ¿Achkë rbʼanik nkikʼän kinaʼoj ri ukʼwäy taq bʼey chrij Gedeón? Taq nkiyaʼ rqʼij Jehová rkʼë ri nkiʼän (1Co 4:6, 7). We jun ukʼwäy bʼey nbʼix che rä chë kan jaʼäl nuʼän che rä rtzijonem, ryä ütz nuʼij chë jontir ri xtzjoj chpan le Biblia xresaj wä chqä chë rtinamit Jehová kowan nqrtjoj. Jantäq, ütz chë ri ukʼwäy taq bʼey nkikʼutuj qa chkiwäch we ri rbʼanik nkiyaʼ kitzijonem nuyaʼ rqʼij Jehová o xa kiqʼij ryeʼ nuyaʼ. w23.06 4 peraj 7, 8