«Tapeʼ xa pa mebʼaʼïl xikʼïy wä, Jehová xuyaʼ jun bʼeyomäl chwä ri janina ruqʼij»

TAQ xikʼojeʼ pa tijobʼäl, ma kan ta kʼïy xjalatäj pa nukʼaslemal. Rma ri wachiʼil pa naʼäy junaʼ, kan ya riʼ wachiʼil pa rukʼisbʼäl junaʼ. Chqä chpan ri tinamït akuchï xikʼïy wä, kan jontir bʼaʼ qataman qawäch chqä qabʼiʼ.

Ri tinamït Liberty sutin wä rij kikʼë tikoʼn chqä awän. Taq rïn xinaläx, ntataʼ nsamäj wä rkʼë jun achï ajbʼanöy tikoʼn. Rma riʼ, taq kʼa yin koʼöl, xintamaj xinkʼwaj jun tractor chqä xintamaj xisamäj chrij ri tikoʼn.

Majun bʼey xintzʼët ta ntataʼ taq kʼa kʼajol na. Rma taq rïn xinaläx, ryä kʼo chik 56 rujunaʼ, y nteʼ 35. Tapeʼ ke riʼ, ntataʼ kan kʼa kʼo na wä ruchuqʼaʼ chqä ma kan ta nyawäj wä. Ryä xok jun samajël achï chqä ya riʼ xkʼüt qa chqawäch röj. Tapeʼ ma nüm ta wä nchʼäk, xuyaʼ ronojel achkë nkʼatzin chqë, achiʼel ri qachoch, qatzyaq chqä qaway. Ma jun bʼey xojruyaʼ ta qa. Ntataʼ xkäm taq kʼo wä 93 rujunaʼ y nteʼ, taq 86 wä rujunaʼ. Ryeʼ ma xeʼok ta Testigos, ye kʼa jun nchaqʼ kan pa 1972 oknäq pä ukʼwäy bʼey pa congregación.

TAQ XINOK PÄ KʼAJOL

Nteʼ kan nqa wä chwäch nbʼä pa iglesia, rma riʼ jontir domingos yojrukʼwaj wä pa iglesia bautista. Taq kʼo wä 12 nujunaʼ, xinkʼaxaj ri tzij Trinidad chqä xinkʼutuj che rä nteʼ: «¿Achkë rubʼanik riʼ chë Jesús ya riʼ ri Kʼajolaxel chqä ri Tataʼaj?». Ryä xuʼij chwä: «Majun achkë tamayon rchë. Ma nqʼax ta riʼ chqawäch». Y kantzij na wä, riʼ ma xqʼax ta chi nwäch. Tapeʼ ke riʼ, xiqasäx pa yaʼ taq kʼo wä 14 nujunaʼ pa jun raqän yaʼ ri kʼo wä pa tinamït. Oxiʼ mul xiqasäx pa yaʼ: jun pa rubʼiʼ ri Tataʼaj, jun pa rubʼiʼ ri Kʼajolaxel chqä jun pa rubʼiʼ ri loqʼoläj espíritu.

Taq kʼa yin kʼo na pa tijobʼäl, kʼo wä jun wachiʼil ri nqa chwäch ri boxeo, chqä xuʼän chwä chë rïn xinbʼän riʼ. Rma riʼ xinok chpan jun moloj ri akuchï nkikʼüt boxeo. Ma kan ta xkʼän riʼ nwäch chrij, rma riʼ xinyaʼ qa. Jubʼaʼ chrij riʼ, xinok jun soldado rchë Estados Unidos chqä xikʼwäx äl Alemania. Taq yin kʼo wä chriʼ, ri ukʼwäy taq bʼey pa kiwiʼ ri soldados xinkitäq chpan jun tijobʼäl kichë soldados, rma xkitzʼët chë yikowin yinok jun ukʼwäy bʼey achiʼel ryeʼ. Nkajoʼ wä chë nnimirsaj wetamabʼal chrij ri samaj riʼ. Rma rïn ma nwajoʼ ta wä nbʼän riʼ, xinel pä chpan ri tijobʼäl taq xkʼis ri kaʼiʼ junaʼ qʼaton wä chwij. Riʼ xbʼanatäj pa 1956. Jubʼaʼ chrij riʼ, xintjoj wiʼ rchë xinok jun rusamajel Dios.

XINTIKIRSAJ JUN KʼAKʼAKʼ KʼASLEMAL

Taq majanä wä tintjoj wiʼ chrij le Biblia, kʼo wä pa nujolon ri itzel naʼoj chë rïn, rma yin achï, majun ttok wkʼë. Ya riʼ wä xintamaj chkipan ri películas chqä chkij ri winäq. Chi nwäch rïn, ri achiʼaʼ ri nkitzjoj Ruchʼaʼäl Dios, ma kan ta ye achiʼaʼ. Ye kʼa ri xintamaj, xujäl rubʼanik nukʼaslemal. Jun qʼij, taq yin bʼenäq wä chpan ri utziläj nchʼichʼ, kaʼiʼ qʼopojiʼ xetzjon pä wkʼë. Ryeʼ xa ye raliʼ ri wanaʼ más koʼöl chqä ye testigos de Jehová. Kʼo chik nikʼaj mul kiyaʼon wä qa ri wuj Ri Nyaʼon Rutzijol chqä ri ¡Despertad! chwä. Ye kʼa rïn nnaʼ wä chë Ri Nyaʼon Rutzijol ma kan ta nqʼax chi nwäch. Jun chik qʼij, xinkiʼän invitar chkachoch pa jun chkë ri kimoloj ri rubʼiniʼan Estudio de Libro de Congregación. Chpan ri koʼöl moloj riʼ nkitjoj wä kiʼ chrij le Biblia chqä nkiʼij apü ri nqʼax chkiwäch. Rïn xinbʼij chkë chë xtinchʼöbʼ na. Ryeʼ, tzeʼël yetzuʼun xkiʼij chwä: «¿Kantzij chë xtachʼöbʼ?». Rïn xinbʼij chkë: «Kantzij chë xtinchʼöbʼ».

Xintzolij wiʼ rma xinbʼij chkë chë xtinchʼöbʼ na, ye kʼa xinnaʼ chë ma ütz ta we ma xkibʼä ta. Rma riʼ, ri aqʼaʼ riʼ, xibʼä chpan ri moloj. Kan xel nukʼuʼx xintzʼët chë ri akʼalaʼ kan kʼïy kitaman chrij le Biblia. Rïn, tapeʼ kʼïy domingos xibʼä rkʼë nteʼ pa iglesia, majun wä kan ta achkë ntaman. Rma riʼ, xinyaʼ chwäch wan chë ntamaj más y xinchäp ntjonïk chrij le Biblia. Chriʼ xintamaj chë rubʼiʼ Dios, ya riʼ Jehová. Pa jun kayoxiʼ junaʼ qa, taq xinkʼutuj che rä nteʼ achkë riʼ ri testigos de Jehová, ryä xuʼij chwä: «Ryeʼ nkiyaʼ ruqʼij jun riʼj achï rubʼiniʼan Jehová». Ye kʼa taq xintjoj wiʼ chrij le Biblia, xinnaʼ chë achiʼel ta xjaqatäj nwäch.

Kan chanin xinjäl rubʼanik nukʼaslemal rma xqʼax chi nwäch ri nuʼij le Biblia. Pa marzo, 1957, xiqasäx pa yaʼ, bʼelejeʼ ikʼ chrij ri naʼäy mul xibʼä pa molojriʼïl. Xjalatäj rubʼanik nchʼobʼonïk. Kan xel nukʼuʼx taq xintamaj ri nuʼij le Biblia chrij ri achkë chë naʼoj kʼo chë nkʼojeʼ rkʼë jun kantzij achï. Jesús xok jun achï ri kan tzʼaqät rubʼanik. Ryä más wä ruchuqʼaʼ chwäch xa bʼa achkë winäq. Tapeʼ ke riʼ, nixta jumul xyüj riʼ pa jun chʼaʼoj. Pa rukʼexel riʼ, achiʼel wä bʼin pä chrij, xa xuyaʼ qʼij chë xyaʼöx kʼayewal pa ruwiʼ (Isaías 53:2, 7). Chqä xintamaj chë jun rutzeqelbʼëy Jesús kʼo chë ütz runaʼoj nuʼän kikʼë jontir winäq (2 Timoteo 2:24).

Jun junaʼ chrij riʼ, pa 1958, xinchäp nu-precursorado. Ye kʼa kʼo chë xinyaʼ qa rma xikʼuleʼ. Xikʼuleʼ rkʼë ya Gloria, jun chkë ri qʼopojiʼ ri xinkiʼän invitar pa molojriʼïl ri naʼäy mul. Majun bʼey ntzolin ta wiʼ rma ri xinbʼän, rma ya Gloria kan janina ütz runaʼoj chqä ma rujalon ta. Chi nwäch rïn, ryä kan achiʼel jun jaʼäl abʼäj ri janina ruqʼij chqä nüm rajäl. Kan kiʼ nukʼuʼx rma xikʼuleʼ rkʼë. Komä, ya Gloria xtutzjoj qa jubʼaʼ chrij rukʼaslemal:

«Nteʼ ntataʼ ye 17 kalkʼwal xekʼojeʼ. Nteʼ xkäm taq rïn kʼo wä 14 nujunaʼ chqä majun bʼey xuyaʼ ta qa Jehová. Chpan qa ri qʼij riʼ, ntataʼ xuchäp rutjonïk chrij le Biblia. Rma majun chik nteʼ ta, ntataʼ xtzjon rkʼë ri director pa tijobʼäl rchë xuʼij che rä we ütz nqajäl qiʼ rkʼë nunimal rchë yojbʼä pa tijobʼäl. Ke riʼ jun qʼij nbʼä ryä, jun qʼij yibʼä rïn. Taq rïn yibʼä, nunimal yeruchajij qa nchaqʼ chqä nuʼän qa qaway, ke riʼ taq napon ntataʼ chaqʼaʼ junan yojwaʼ. Ya riʼ chqä nbʼän qa rïn taq nunimal nbʼä pa tijobʼäl. Rma chë nunimal xa jubʼaʼ chik nrajoʼ rchë nukʼïs ri diversificado, ri director xuyaʼ qʼij chqë rchë xqaʼän riʼ kʼa taq nunimal xuʼän graduar riʼ. Kaʼiʼ familias, ri ye Testigos, xkiyaʼ tijonïk chqë chrij le Biblia, ke riʼ yoj 11 qachʼalal qiʼ xoj ok testigos de Jehová. Tapeʼ janina yikʼïx yitzjon kikʼë ri winäq, kowan wä nqa chi nwäch ntzjoj le Biblia chkë. Ronojel ri junaʼ ye qʼaxnäq pä, Samuel janina yirutoʼon pä».

Pa febrero, 1959, xojkʼuleʼ. Janina wä nqa chqawäch ri junan yoj kʼo pa precursorado. Rma nqarayij wä yojbʼesamäj pa sucursal, pa julio ri junaʼ riʼ xqaʼän jun qa-solicitud rchë yojbʼä Betel. Ri qachʼalal Simon Kraker xtzjon qkʼë chqä xuʼij chqë chë Betel ma yerukʼän ta wä winäq yekʼulan. Tapeʼ ke riʼ, ma xqesaj ta pa qajolon chë nqajoʼ yojbʼesamäj Betel.

Xqakʼutuj äl pa sucursal akuchï ütz yojbʼetoʼon wä. Xkiʼij pa chqë chë ütz yojbʼä pa tinamït Pine Bluff, Arkansas. Chpan ri tinamït riʼ ye kʼo wä kaʼiʼ congregaciones, jun akuchï yebʼä wä ri qachʼalal ye säq y jun chik ri akuchï yebʼä wä ri qachʼalal ye qʼäq. Röj xojtaq kikʼë ri qachʼalal ye qʼäq. Chriʼ ye 14 publicadores ye kʼo.

XEQÏL KʼAYEWAL RMA QIJATZUL

Rkʼë jubʼaʼ nikʼutuj qa chiwäch achkë rma ri congregaciones kijachon kiʼ rma kijatzul. Ye kʼa, kʼo chë ke riʼ xqaʼän rma ri qʼatbʼäl tzij ma nuyaʼ ta wä qʼij chë ri winäq jalajöj kijatzul junan nkimöl kiʼ. Ri ma yenman ta tzij, nyaʼöx kʼayewal pa kiwiʼ. Chkipan ye kʼïy tinamït, ri qachʼalal nkixiʼij wä kiʼ rma rkʼë jubʼaʼ nbʼan itzel che rä ki-Salón del Reino we junan nkimöl kiʼ ri qachʼalal ye säq kikʼë ye qʼäq. Y kʼo rma ri nkixiʼij kiʼ rma kan bʼanatajnäq wä. We ri qachʼalal ye qʼäq nkitzjoj le Biblia akuchï ruyon winäq ye säq ye kʼo, ri policías rkʼë jubʼaʼ yekikʼwaj äl pa cárcel o yekichʼäy. Rma riʼ, taq nqatzjoj wä le Biblia, nqanmaj ri pixaʼ ruyaʼon ri qʼatbʼäl tzij. Chqä qayoʼen wä chë xtjalatäj riʼ.

Taq xqatzjoj Ruchʼaʼäl Dios kʼo wä kʼayewal xeqïl. Taq yoj kʼo wä pa ki-territorio ri winäq ye qʼäq, kʼo mul yojapon chrachoch jun winäq säq. Taq ke riʼ nbʼanatäj, kʼo chë chaninäq nqachʼöbʼ achkë nqaʼän, we yojtzjon qa rkʼë o xa xuʼ nqakʼutuj kuyubʼäl qamak chwäch y yojbʼä äl. Ya riʼ xebʼanatäj chkipan ri junaʼ riʼ.

Kantzij na wä, kʼo wä chë kowan xojsamäj rchë xqatzüq qiʼ. Kʼïy samaj ri xeqaʼän xa xuʼ wä oxiʼ dólares nqachʼäk jun qʼij. Kʼo mul nyaʼöx wä qʼij chwä rchë ntoʼ ya Gloria, ke riʼ pa nikʼaj qʼij nqakʼïs qa qasamaj. Yojwaʼ äl, kʼa riʼ yojbʼä. Ronojel semanas, ya Gloria yeruʼän wä planchar tzyäq rkʼë jun familia, y rïn yisamäj wä pa jardín, yenjosqʼij ri ventanas chqä yenbʼän nikʼaj chik samaj. Kikʼë chik jun familia ri ye säq, ya Gloria yerjosqʼij wä ri ventanas chpan ri jay, y rïn yenjosqʼij chrij. Rma jun qʼij nqaʼän che rä ri samaj, nkiyaʼ wä qaway. Ya Gloria, tapeʼ ma kikʼë ta ri winäq nwaʼ wä, pa jay nkiyaʼ wä ruway, ye kʼa rïn yiwaʼ akuchï ye kʼo wä ri chʼichʼ. Tapeʼ ke riʼ, majun achkë ta rubʼanon chi nwäch, rma ri rukïl wäy nkiyaʼ kan janina ütz. Ri familia riʼ ma ye itzel taq winäq ta, xa kikʼamon apü kichʼobʼonïk ri nikʼaj chik. Kʼo jun qʼij, taq xqayaʼ äl ru-gasolina ri chʼichʼ, nnatäj chwä chë xinkʼutuj che rä ri achï we ya Gloria ütz nuksaj ri baño, xa xuʼ xirutzuʼ y rkʼë ryowal xuʼij chwä: «¡Manä!».

MA YEQAMESTAJ TA RI UTZIL XEQÏL

Chqä kʼo ütz xeqïl. Jun chkë riʼ, ya riʼ kan jaʼäl xqanaʼ xojkʼojeʼ kikʼë ri qachʼalal. ¡Kan janina wä nqaloqʼoqʼej ri rutzjoxik le Biblia! Taq xojapon pa tinamït Pine Bluff, xojbʼekʼojeʼ pa rachoch jun ukʼwäy bʼey pa congregación. Ri rixjayil ma Testigo ta, rma riʼ ya Gloria xuyaʼ rutjonïk chrij le Biblia. Ri ral ri ixöq riʼ chqä ri rachijil, xkichäp kitjonïk wkʼë rïn. Ke riʼ, ri teʼej rkʼë ral, xkijäch kikʼaslemal pa ruqʼaʼ Jehová chqä xeqasäx pa yaʼ.

Chpan ri congregación akuchï ye kʼo ri qachʼalal ye säq, ye kʼo wä utziläj qachiʼil. Yojkiskʼij wä rchë yojbʼewaʼ kikʼë, ye kʼa xa xuʼ chaqʼaʼ ütz yojbʼä rchë majun yojtzʼetö pä. Kʼo jun moloj ri rubʼiniʼan Ku Klux Klan kan rutzaqon ruchuqʼaʼ ri qʼij riʼ. Ri moloj riʼ nuʼän wä chë ri winäq jalajöj kijatzul nkitzelaj kiʼ. Jun qʼij, nnatäj chwä che jun achï ri tzʼuyül pa chuchiʼ rachoch, kan janina nunaʼ riʼ ruksan jun tzyäq ri achiʼel wä nkiksaj ri ye kʼo chpan ri moloj riʼ. Tapeʼ ri winäq xkitzelaj kiʼ rma kijatzul, ma xuʼän ta chë ri qachʼalal xkiʼän riʼ chqä. Kʼo jun qʼij, nkʼatzin wä qarajil rchë yojbʼä pa asamblea, rma riʼ kʼo chë xqakʼayij qachʼichʼ che rä jun qachʼalal. Jun ikʼ chrij riʼ, taq xojtzolin pä chutzjoxik le Biblia chqä chuyaʼik tijonïk, janina xel qakʼuʼx taq xqatzʼët chë ri qachʼichʼ paʼäl chwäch qachoch. Yaʼon qa jun wuj chwäch ri nuʼij: «Ntzolij qa ri ichʼichʼ. Reʼ jun spanïk».

Kʼo chik jun utzil xqïl ri kan xusloj wan. Pa 1962, xibʼan invitar rchë yibʼä pa Escuela del Ministerio del Reino pa South Lansing, Nueva York. Riʼ jun tijobʼäl kichë ri ukʼwäy taq bʼey rchë circuito chqä ri yetzʼetö wä ri congregaciones. Ye kʼa taq xapon nu-invitación, majun ta nusamaj chqä ma kʼïy ta qarajil. Ye kʼa chriʼ Pine Bluff kʼo wä jun oficina rchë teléfono ri najin nutzüj samaj y xinkiskʼij rchë xetzjon wkʼë. Ye kʼa chpan ri oficina riʼ ruyon winäq ri säq kijatzul yesamäj. Tapeʼ ke riʼ, xkiʼij chwä chë nkiyaʼ ri samaj chwä. ¿Achkë xtinbʼän? Majun ta wä nrajil rchë yibʼä Nueva York. Xinchʼöbʼ chë nkʼän ri samaj riʼ chqä chë ma yibʼä ta pa tijobʼäl. Ye kʼa taq ya nbʼän äl jun carta rchë nbʼij äl chë ma yibʼä ta pa tijobʼäl, kʼo jun xbʼanatäj ri majun bʼey xtinmestaj ta.

Jun nimaqʼaʼ, jun qachʼalal ixöq ri kʼulan rkʼë jun achï ma Testigo ta, xapon chqachoch y xuyaʼ jun sobre chwä ri nujnäq pwäq chpan. Ryä chqä kayoxiʼ ral nimaqʼaʼ yän yekatajnäq äl rchë nbʼekibʼanaʼ makoj chpan algodón. Ryeʼ xkichʼöbʼ chë rkʼë ri pwäq xkichʼäk, yikowin yibʼä Nueva York. Ri qachʼalal riʼ xuʼij chwä: «Jät pa tijobʼäl, tatamaj pä jontir ri xtkikʼüt chawäch, ke riʼ taq xkatzolin pä, jontir xtabʼekʼutuʼ chqawäch röj». Chrij riʼ, xiskʼin äl pa oficina rchë teléfono chqä xinkʼutuj äl we ütz yinapon kʼa pa woʼoʼ semanas rchë yibʼesamäj, y xkiʼij chwä chë manä. Tapeʼ ke riʼ, ma itzel ta xinnaʼ rma ya nyaʼon chik chwäch wan chë yibʼä pa tijobʼäl. Kan kiʼ nukʼuʼx rma ma xinkʼän ta ri samaj riʼ.

Komä, ya Gloria xtutzjoj bʼaʼ achkë xunaʼ taq xojkʼojeʼ Pine Bluff: «Janina xqa chi nwäch ri territorio. Jubʼaʼ ma ye 20 winäq nyaʼ wä kitjonïk chrij le Biblia. Ronojel nimaqʼaʼ nqatzjoj wä le Biblia chiʼ taq jay, ye kʼa tqaqʼij yeqayaʼ wä tijonïk chrij le Biblia. Kʼo mul kʼa las 11 chaqʼaʼ yojapon chqachoch. ¡Janina kiʼ qakʼuʼx xqaʼän riʼ! Xa ta chi nwäch rïn kʼo wä, ma ta xinyaʼ qa ri asignación riʼ chqä ma ta xojbʼä pa circuito chkitzʼetik ri congregaciones. Ye kʼa Jehová, jun chik ruchʼobʼoj chqij». ¡Kan ke riʼ na wä xbʼanatäj!

TAQ XOJBʼÄ CHKITZʼETIK RI CONGREGACIONES

Taq yoj wä precursores pa Pine Bluff, xqakʼutuj ri precursorado especial. Kan kʼo wä chwäch qan chë nyaʼöx chqë rma ri ukʼwäy bʼey rchë distrito nrajoʼ wä yojbʼetoʼon pa jun congregación ri kʼo Texas. Kan nqajoʼ na wä yoj ok precursores especiales rchë yojbʼetoʼon chriʼ. Rma riʼ xqayoʼej y xqayoʼej. . . Ye kʼa ri carta ma xkʼlun ta. Kʼa pa enero, 1965, xapon jun carta ri nuʼij chë xkojbʼä pa circuito. Chpan chqä ri qʼij riʼ, ri qachʼalal Leon Weaver xok chqä ukʼwäy bʼey rchë circuito. Komä ryä kʼo chpan ri Comité rchë Sucursal ri kʼo Estados Unidos.

Nxiʼij wä wiʼ nchʼöbʼ chë yinok ukʼwäy bʼey rchë circuito. Jubʼaʼ ma jun junaʼ, ri ukʼwäy bʼey rchë distrito, James Thompson, xutzʼët ri yikowin nbʼän. Xuʼij chwä achkë naʼoj ri kʼo wä chë más nsmajij chqä achkë naʼoj kʼo chë nkʼojeʼ rkʼë jun ukʼwäy bʼey rchë circuito. Taq xyaʼöx ri samaj riʼ pa nuqʼaʼ, xintzʼët chë ri naʼoj xeruyaʼ chwä janina xekʼatzin chwä. Ri qachʼalal Thompson ya riʼ naʼäy ukʼwäy bʼey rchë distrito xapon qkʼë taq rïn xinok ukʼwäy bʼey rchë circuito. Kan kʼïy xintamaj chrij ri qachʼalal riʼ rma kan kʼuqül rukʼuʼx pa ruchʼaʼäl Dios.

Chkipan qa ri junaʼ riʼ, ri ukʼwäy taq bʼey rchë circuito ma kan ta kʼïy kitjoxik nyaʼöx. Rma riʼ jun semana xintzʼët achkë rubʼanik nuʼän che rä rusamaj jun ukʼwäy bʼey rchë circuito, y jun chik semana, ryä xutzʼët achkë rubʼanik nbʼän che rä nusamaj rïn, ke riʼ xuyaʼ qa jujun naʼoj chwä. Chrij riʼ, xikanaj nyonïl. Nnatäj chwä chë xinbʼij che rä ya Gloria: «¿Kan nkʼatzin chë nbʼä yän äl ri qachʼalal?». Xeqʼax ri qʼij, xqʼalajin chi nwäch chë xa bʼa akuchï yït kʼo wä, yeʼawïl qachʼalal ri yatkitoʼ we nayaʼ qʼij chkë. Kʼa nnatäj na chwä ri ntoʼik xkiyaʼ jujun qachʼalal ri kan kʼuqül kikʼuʼx pa ruchʼaʼäl Dios, achiʼel James Brown, jun ukʼwäy bʼey rchë circuito, chqä Fred Rusk, jun betelita.

Chkipan qa ri qʼij riʼ, ri winäq más xkitzelaj pä kiʼ rma kijatzul. Kʼo jumul, taq yoj kʼo wä pa tinamït Tennessee, ri Ku Klux Klan xkimöl kiʼ chqä xebʼechʼojin pa taq bʼey. Jumul chik, nnatäj chwä chë taq najin wä nqatzjoj Ruchʼaʼäl Dios, xojqʼax pa jun restaurante rchë yojwaʼ äl. Taq xibʼä pa baño, xintzʼët chë jun achï ri kan itzel rubʼanik chqä ruyon tatuajes rij, xirutzeqelbʼej äl. Ye kʼa jun qachʼalal säq, ri más nüm raqän chqä más ruchuqʼaʼ, xojrutzeqelbʼej äl chi yoj kaʼiʼ y xukʼutuj chwä: «¿Ütz jontir qachʼalal Herd?». Ri achï xanmäj äl chqä ma xok ta chik pa baño. Rkʼë ronojel ri ntzʼeton pä, rukʼutun pä chi nwäch chë ri winäq ma ye ta kijatzul nbʼanö chkë chë itzel nkitzʼët kiʼ, xa yë ri mak xuyaʼ qa Adán pa qawiʼ xa ya riʼ nbʼanö rchë. Chqä qʼaxnäq chi nwäch chë jun kantzij awachʼalal ma ntzʼët ta ri awijatzul chqä ma npoqonaj ta nuyaʼ rukʼaslemal pa akʼexel we nutzʼët chë nkʼatzin.

RI UTZIL RUYAʼON JEHOVÁ PA NUWIʼ

Kabʼlajuj junaʼ xinok ukʼwäy bʼey rchë circuito y veintiuno rchë distrito. Kan kʼïy etamabʼäl chqä utzil xinwïl pä chkipan ri junaʼ riʼ. Ye kʼa, kʼa kʼo na más petenäq chi nwäch. Pa agosto, 1997, xbʼanatäj ri janina wä qarayin pä. ¡Xojbʼan invitar pa Betel rchë Estados Unidos! Jun ikʼ chrij riʼ xqachäp qasamaj pa Betel. Jun 38 junaʼ ri qabʼanon qa ri naʼäy solicitud, kʼa riʼ xojbʼan invitar. Xinchʼöbʼ wä rïn chë ri ukʼwäy taq bʼey pa Betel nkajoʼ wä yentoʼ xa xuʼ rchë jun kayoxiʼ ikʼ, ye kʼa ma ke riʼ ta xbʼanatäj.

Taq xinapon pa Betel xinkitäq pa Departamento de Servicio. Chriʼ kʼïy xintamaj, rma ri qachʼalal nkiqʼalajsaj ri kʼutunïk ri kan kʼayewal yeqʼax. Ri kʼutunïk riʼ ye ri ukʼwäy taq bʼey pa taq congregaciones chqä rchë circuito ri ye kʼo Estados Unidos yebʼanö pä. Janina nloqʼoqʼej chë rkʼë ajowabʼäl xinkitoʼ wä. Rïn nbʼij chë xa ta yitaq chik chriʼ, xtinnaʼ chë achiʼel ta kʼa riʼ naʼäy mul yinapon chriʼ.

Janina nqa chqawäch ri kʼaslemal pa Betel. Nqa chqawäch chë nimaqʼaʼ yän yojkatäj, y chpan re samaj reʼ kan ya riʼ wä nkʼatzin. Achiʼel ta jun junaʼ yojaponäq Betel, xitaq rkʼë ri Comité de Servicio rchë ri Molaj Ukʼwäy Bʼey. Y pa 1999, xinok jun chkë ri Molaj Ukʼwäy Bʼey. Ri kan kʼo más ruqʼij ri ntaman pä chpan re samaj reʼ, ya riʼ chë yë Jesucristo, y ma yë ta jun achï, ri ukʼwayon bʼey pa ruwiʼ ri congregación.

Taq yichʼobʼon chrij ri bʼanatajnäq pä pa nukʼaslemal, kʼo mul nnaʼ chë yin achiʼel ri profeta Amós. Jehová xuksaj ri yuqʼunel riʼ, tapeʼ ma kan ta achkë rubʼanik rusamaj. Ryä xa chuqʼüj higos de sicómoros nuʼän. Ri higos riʼ xa xuʼ wä winäq ri ye kʼo pa mebʼaʼïl yetjö rchë. Ye kʼa Dios xuchaʼ rchë xok profeta chqä kʼïy utzil xuyaʼ pa ruwiʼ (Amós 7:14, 15). Ke riʼ chqä xuʼän Jehová wkʼë rïn, tapeʼ xa yin rukʼajol jun achï ri ma kan ta achkë kʼo rkʼë chqä xa ajtikoʼn, Jehová kʼïy utzil ruyaʼon pa nuwiʼ ri ma yikowin ta njlaj (Proverbios 10:22). Nnaʼ chë, tapeʼ xa pa mebʼaʼïl xikʼïy wä, Jehová xuyaʼ jun bʼeyomäl chwä ri janina ruqʼij. ¡Majun bʼey xinchʼöbʼ ta chë nkʼül jontir reʼ!