¿Nqkowin komä röj yeqatoʼ ri winäq rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Jesús?

1. ¿Achkë rubʼanon Jehová pa qawiʼ chqajujnal röj?

TQAQUʼ rij achkë rubʼanik xqbʼeʼok testigos de Jehová. Naʼäy, kʼo jun xtzjon «ri utziläj taq rutzjol» chqë, rkʼë jbʼaʼ yë ri qateʼ qatataʼ, jun qachiʼil pa samaj o pa tijobʼäl, o jun Testigo ri najin wä nutzjoj le Biblia chuchiʼ taq jay (Mar. 13:10). Chrij riʼ, kʼo jun ri kan xtäj ruqʼij qkʼë rchë xqrtjoj chrij le Biblia. Rma ri tjonïk riʼ, röj xqajoʼ Jehová rkʼë ronojel qan chqä xqatamaj chë ryä kan nqrajoʼ. Jehová xyaʼ qʼij chqë rchë xq-ok pä chpan rutinamit. Y rma ya xq-ok rutzeqelbʼëy Cristo, röj nqkowin nqïl ri kʼaslemal ri majun bʼëy xtkʼis ta (Juan 6:44). Rma ronojel riʼ, röj kan rkʼë ronojel qan nqtyoxin che rä Jehová rma xksaj jun rusamajel rchë xkʼüt ri kantzij chqawäch chqä rma xyaʼ qʼij chqë rchë nqayaʼ ruqʼij.

2. ¿Achkë xtqatzʼët chpan re tjonïk reʼ?

² Rma röj yoj kʼo chik chpan rutinamit Dios, nqkowin yeqatoʼ ri nkʼaj chik rchë yebʼä qkʼë chpan ri bʼey ri nqrkʼwaj chpan ri kʼaslemal. Ye kʼo jojun qachʼalal ma kʼayewal ta nuʼän chkiwäch nkitzjoj le Biblia chuchiʼ taq jay, ye kʼa kʼayewal nuʼän chkiwäch nkitjoj jun winäq chrij le Biblia. ¿Ya riʼ chqä najin nbʼanatäj qkʼë röj? We ke riʼ, kantzij na wä chë janina xkojkitoʼ ri naʼoj ye kʼo chpan re tjonïk reʼ. Xtqatzʼët achkë nbʼanö chqë chë röj nqajoʼ yeqatjoj ri winäq rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Cristo. Chqä xtqatzʼët achkë rubʼanik xtqqʼax chkiwäch ri kʼayewal ri rkʼë jbʼaʼ nkiʼän chqë chë ma nqatjoj ta jun winäq chrij le Biblia. Ye kʼa, naʼäy tqatzʼetaʼ achkë rma ma xa xuʼ ta nkʼatzin nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq, xa kan nkʼatzin chqä nqakʼüt chkiwäch achkë rubʼanik yekismajij ri naʼoj.

JESÚS XUʼIJ CHË TQATZJOJ CHQÄ TQAKʼUTUʼ RI NAʼOJ XERUKʼÜT QA RYÄ

3. ¿Achkë rma nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq?

³ Taq Jesús xjeʼ chwäch le Ruwachʼulew, kʼo jun xchlaʼej qa chkë rutzeqelbʼëy ri rukʼwan kaʼiʼ samaj. Naʼäy, xuʼij chkë chë tkitzjoj ri utziläj taq rutzjol chkë ri winäq chqä xkʼüt chkiwäch achkë rubʼanik kʼo chë nkiʼän che rä (Mat. 10:7; Luc. 8:1). Jojun chkë ri xuʼij Jesús chkë ya riʼ achkë kʼo chë nkiʼän taq ri winäq nkiyaʼ kixkïn chkë chqä achkë kʼo chë nkiʼän taq ri winäq ma nkajoʼ ta nkiyaʼ kixkïn (Luc. 9:2-5). Chqä xuʼij chë ri utziläj taq rutzjol «xttzjöx chwäch jontir Ruwachʼulew rchë chë ke riʼ jontir winäq xkekʼoxan rchë» (Mat. 24:14; Hech. 1:8). Xa bʼa achkë na kʼa kinaʼoj xtkikʼüt ri winäq, ryeʼ kʼo chë nkitzjoj ri Ruqʼatbʼäl Tzij Dios chkë chqä achkë xtkʼäm pä pa ruwiʼ le Ruwachʼulew.

4. Rkʼë ri nuʼij chpan Mateo 28:18 kʼa 20, ¿achkë chik jun nkʼatzin nqaʼän tapeʼ ya najin chik nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq?

⁴ ¿Achkë ri rukaʼn samaj rukʼwan ri xchlaʼej qa Jesús chkë ri rutzeqelbʼëy? Ryä xuʼij chkë chë tkikʼutuʼ chkiwäch ri winäq achkë rubʼanik nkismajij jontir ri rukʼutun qa ryä chkiwäch. Ye kʼa, ¿xa xuʼ komä pa naʼäy siglo xkʼatzin xtzjöx ri utziläj taq rutzjol chqä xkʼut ri naʼoj chkiwäch ri winäq, achiʼel wä nkiʼij jojun? Manä, rma Jesús xuʼij chë re jun nimaläj samaj reʼ kan xtbʼan na chkipan ri qʼij yoj kʼo komä, «kʼa taq xtbʼekʼis ri rukʼisbʼäl taq qʼij» (taskʼij ruwäch Mateo 28:18-20). Achiʼel ta Jesús xeruʼij ri tzij riʼ taq xkʼüt riʼ chkiwäch más ye 500 rutzeqelbʼëy (1 Cor. 15:6). Y chpan ri visión ri xtzʼët Juan, Jesús xkʼüt chë nrajoʼ chë jontir ri rutzeqelbʼëy yekitoʼ ri winäq rchë nkitamaj chrij Jehová (Apoc. 22:17).

5. ¿Achkë rubʼanik xkʼüt ri apóstol Pablo chpan 1 Corintios 3:6 kʼa 9 chë ri nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq kan rukʼwan riʼ rkʼë ri yeqatjoj ri winäq chrij le Biblia?

⁵ Ri apóstol Pablo xjnamaj ri toʼïk nqayaʼ chkë ri winäq rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Cristo rkʼë ri rubʼanik nbʼan che rä ri tkoʼn. Rkʼë ri tzʼetbʼäl riʼ ryä xkʼüt chë ma xa xuʼ ta nkʼatzin yeqatïk ri ijaʼtz, rma riʼ xuʼij reʼ chkë ri cristianos aj Corinto: «Rïn xitkö ri ijaʼtz, Apolos xyiʼan rchë [...]. Rïx yïx ri ulew ri nusmajij Dios» (taskʼij ruwäch 1 Corintios 3:6-9). Röj, ri yoj rusamajelaʼ Dios, achiʼel ta najin nqsamäj chpan «ri ulew ri nusmajij Dios». Röj ma xa xuʼ ta yeqatïk ri ijaʼtz, xa kan yeqayiʼaj chqä nqatzʼët achkë rubʼanik ütz yekʼïy qʼanäj (Juan 4:35). Ye kʼa qataman chë yë Dios nbʼanö chë ri ijaʼtz yekʼïy qʼanäj.

6. ¿Achkë nkʼatzin nqaʼän taq najin nqatjoj jun winäq chrij le Biblia?

⁶ Röj yeqakanuj ri winäq ri nqʼalajin chkij «chë nkajoʼ nkïl ri kʼaslemal ri majun bʼëy xtkʼis ta» (Hech. 13:48). Rchë chë ri winäq yeʼok rutzeqelbʼëy Cristo, röj nkʼatzin yeqatoʼ rchë 1) nqʼax ri naʼoj ye kʼo chpan le Biblia chkiwäch, 2) yekinmaj ri naʼoj riʼ chqä 3) yekismajij (Juan 17:3; Col. 2:6, 7; 1 Tes. 2:13). Jontir ri ye kʼo pa congregación yekowin yekitoʼ ri tijoxelaʼ. Ryeʼ nkiʼän riʼ taq nkikʼüt chkiwäch chë yekajoʼ chqä taq ütz kikʼulik nkiʼän apü taq yeʼapon pa qamoloj (Juan 13:35). Rkʼë jbʼaʼ ri tijonel kʼo chë kowan xttäj ruqʼij rkʼë rutijoxel rchë xttoʼ rchë xtresaj äl ri naʼoj o ri costumbres ri ma ye ütz ta ri kan ye aponäq pa ran (2 Cor. 10:4, 5). Ri natoʼ jun winäq rchë nujäl ri rubʼanik kʼaslemal rukʼwan rchë ütz nqasäx pa yaʼ, rkʼë jbʼaʼ kan kʼïy ikʼ xtkʼwaj. Ye kʼa jontir ri xtqaʼän rchë xtqatoʼ kan kʼo xtkʼatzin wä.

RÖJ YEQATOʼ RI WINÄQ RMA NQAJOʼ JEHOVÁ CHQÄ YEQAJOʼ RI WINÄQ

7. ¿Achkë rma nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq chqä yeqatoʼ rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Cristo?

⁷ ¿Achkë rma nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq chqä yeqatoʼ rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Cristo? Naʼäy, rma nqajoʼ Jehová. Taq nqaʼän jontir ri kʼo pa qaqʼaʼ rchë nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq chqä yeqatoʼ rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Cristo, nqakʼüt chwäch Dios chë kowan nqajoʼ (1 Juan 5:3). Tqaquʼ rij reʼ: rma nqajoʼ Jehová, röj najin chik nqatzjoj le Biblia chuchiʼ taq jay. ¿Kan chaq bʼaʼ komä xuʼän chqawäch xqaʼän ri samaj riʼ? Rkʼë jbʼaʼ manä. Rkʼë jbʼaʼ, ri naʼäy mul ri xqakokaj ruchiʼ jun jay kan qaxiʼin wä qiʼ. Ye kʼa xqaʼän riʼ rma qataman chë Jesús ya riʼ nrajoʼ chë röj nqaʼän. Y rkʼë jbʼaʼ komä ma kan ta kʼayewal chik nuʼän chqawäch nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq. Ye kʼa, ¿achkë nqanaʼ taq nqaquʼ rij nqatjoj jun winäq chrij le Biblia? Rkʼë jbʼaʼ kan nqaxiʼij qiʼ. Tapeʼ ke riʼ, we nqaʼij che rä Jehová chë tqrtoʼ pä rchë ma nqaxiʼij ta qiʼ taq xtqakʼutuj che rä jun winäq we nrajoʼ nutjoj riʼ chrij le Biblia, ryä xtqrtoʼ pä chqä xtuʼän chë kan xtqarayij xkeqatoʼ ri winäq rchë xkeʼok rutzeqelbʼëy Jesús.

8. Rkʼë ri nuʼij chpan Marcos 6:34, ¿achkë chik nkʼaj rma ri yeqatjoj ri winäq chrij le Biblia?

⁸ Rukaʼn, nq-el chutzjoxik le Biblia rma yeqajoʼ ri winäq. Kʼo jun qʼij, Jesús chqä rutzeqelbʼëy kan kowan wä ye kosnäq rma kan jun qʼij xkitzjoj ri Ruchʼaʼäl Dios. Rma riʼ xkikanuj akuchï yeʼuxlan wä. Ye kʼa taq xeʼapon, kan ye kʼïy wä chik winäq yekiyoʼen apü. Jesús kan xjyowaj kiwäch, rma riʼ, «kan kʼïy xkʼüt chkiwäch» (taskʼij ruwäch Marcos 6:34). ¿Achkë rma Jesús xuʼän ya riʼ tapeʼ kosnäq? Ryä xuʼän riʼ rma kan xquʼ kij ri winäq chqä xerajoʼ xerutoʼ. Ryä retaman wä chë ri winäq riʼ kan najin wä nkitäj poqän chqä nkʼatzin wä nkʼuqbʼäx kikʼuʼx. Chkipan ri qʼij yoj kʼo komä, ri winäq nkʼatzin chqä nkʼuqbʼäx kikʼuʼx tapeʼ achiʼel ta kiʼ kikʼuʼx yeqʼalajin. Ryeʼ ye achiʼel karneʼl ri ye sachnäq chqä yemestan qa ri majun nyuqʼun kichë. Ri apóstol Pablo xuʼij chë ri winäq riʼ majun ta Dios pa kikʼaslemal chqä majun ta utzil kiyoʼen chkiwäch apü (Efes. 2:12). Ryeʼ ye bʼenäq chpan «ri bʼey ri xa pa kamïk nbʼä wä» (Mat. 7:13). Taq nqaquʼ kij ri winäq ri ye kʼo pa qa-territorio chë kan nkʼatzin nkitamaj ruwäch Dios, ya riʼ nuʼän chë röj kan nqajoʼ yeqatoʼ rma yeqajoʼ chqä nqajyowaj kiwäch. Y ri más ütz toʼïk nqayaʼ chkë ya riʼ ri yeqatjoj chrij le Biblia.

9. Achiʼel nuʼij chpan Filipenses 2:13, ¿achkë rubʼanik nqrtoʼ pä Jehová?

⁹ Rkʼë jbʼaʼ röj ma nqakʼutuj ta chkë ri winäq we nkajoʼ yeqatjoj chrij le Biblia rma qataman chë kan kʼïy tiempo xtkʼwaj. We ke riʼ, tqaʼij che rä Jehová achkë nqanaʼ chqä tqaʼij che rä chë tbʼanaʼ chë kan nqarayij nqïl jun winäq ri nrajoʼ nutjoj riʼ chrij le Biblia (taskʼij ruwäch Filipenses 2:13). Ri apóstol Juan nuʼij chë Dios xtyaʼ pä ri achkë nqakʼutuj che rä we rukʼwan riʼ rkʼë ruraybʼal (1 Juan 5:14, 15). Rma riʼ ütz nqayaʼ chwäch qan chë Jehová kan xtuʼän chë xtqarayij xkeqatoʼ ri winäq rchë xkeʼok rutzeqelbʼëy Jesús.

¿ACHKË RUBʼANIK NQQʼAX CHKIWÄCH NKʼAJ CHIK KʼAYEWAL?

10, 11. ¿Achkë rkʼë jbʼaʼ nbʼanö chqë chë ma nqajoʼ ta nqatjoj jun winäq chrij le Biblia?

¹⁰ Qataman chë kan kowan ruqʼij yeqatoʼ ri winäq rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Jesús. Ye kʼa kʼo jojun kʼayewal ri nkiʼän chqë chë ma nqkowin ta nqaʼän jontir ri kʼo pa qaqʼaʼ chpan re samaj reʼ. Tqatzʼetaʼ jojun chkë ri kʼayewal riʼ chqä achkë rubʼanik nqqʼax chkiwäch.

¹¹ Rkʼë jbʼaʼ nqanaʼ röj chë ma kan ta kʼïy chik nqkowin nqaʼän rma ri najin nqaqʼaxaj pa qakʼaslemal. Tqaquʼ kij ri qachʼalal ri kʼo chik kijunaʼ o ri kʼo jun yabʼil kilon. We ya riʼ najin nqaqʼaxaj röj, tqaquʼ rij achkë xqkowin xqaʼän taq najin ri yabʼil COVID-19: röj xqatamaj chë nqkowin yeqatjoj ri winäq pa teléfono o pa Internet. Achiʼel nqatzʼët, rkʼë jbʼaʼ ma nkʼatzin ta na nq-el äl chqachoch rchë nqatjoj jun winäq chrij le Biblia. Y ma xa xuʼ ta riʼ nqkowin nqaʼän. Ye kʼo jojun winäq nkajoʼ nkitjoj kiʼ chrij le Biblia ye kʼa ma jamäl ta kiwäch chkipan ri horas taq ri qachʼalal nkitzjoj le Biblia. Rma riʼ, rkʼë jbʼaʼ ütz nqatzüj qiʼ rchë yeqatjoj ri winäq riʼ chrij le Biblia chkipan ri horas ri ütz nuʼän chkiwäch ryeʼ, achiʼel nmaqʼaʼ yän o chaqʼaʼ. Jesús xtoʼ Nicodemo taq chaqʼaʼ chik, rma ya riʼ xrajoʼ Nicodemo (Juan 3:1, 2).

12. We nqanaʼ röj chë ma nqkowin ta nqatjoj jun winäq chrij le Biblia, ¿achkë oxiʼ naʼoj kan janina xkojkitoʼ?

¹² Rkʼë jbʼaʼ nqanaʼ chë ma nqkowin ta nqatjoj jun winäq chrij le Biblia. Rkʼë jbʼaʼ nqanaʼ chë ma kan ta kʼïy qataman o chë nkʼatzin na nqatjoj más qiʼ rchë nqatjoj jun winäq. We ke riʼ, tqaquʼ kij re oxiʼ naʼoj reʼ ri janina xkojkitoʼ. Naʼäy, Jehová retaman chë röj nqkowin yeqatoʼ ri nkʼaj chik winäq (2 Cor. 3:5). Rukaʼn, Jesús, ri yaʼon qa jontir pa ruqʼaʼ «ri kʼo chkaj chqä ri kʼo chwäch le Ruwachʼulew», rubʼin qa chë nkʼatzin yeqatjoj ri winäq (Mat. 28:18). Y rox, ma qayonïl ta yoj kʼo chwäch re samaj reʼ. Ütz nqakʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chë Jehová xtqrtoʼ pä rchë xtqatamaj achkë xtqaʼij, kan achiʼel xbʼanatäj rkʼë Jesús (Juan 8:28; 12:49). Chqä ütz nqtzjon rkʼë qachʼalal ri yaʼon qa rchë nuchajij ri grupo rchë nq-el chutzjoxik ri Biblia, rkʼë jun precursor o rkʼë jun publicador ri kʼo chik junaʼ ruyaʼon pä tjonïk rchë yojkitoʼ rchë nqatoʼ jun winäq ri nrajoʼ nutjoj riʼ chrij le Biblia. We nqbʼä kikʼë taq ryeʼ nkibʼetjoj jun winäq, röj xtqatamaj achkë rubʼanik nq-ok utziläj taq tijonelaʼ.

13. ¿Achkë rma kʼo chë ma nqakʼewaj ta nqajäl ri rubʼanik yeqatjoj ri winäq?

¹³ Rkʼë jbʼaʼ kʼayewal nuʼän chqawäch nqasmajij ri kʼakʼakʼ rubʼanik nqatjoj jun winäq chqä ri kʼakʼakʼ samajbʼäl yaʼon pä chqë. Ri rubʼanik nqatjoj jun winäq kan xjalatäj. Ri wuj najin nqaksaj komä ya riʼ Nawajoʼ rït yakʼaseʼ, ye kʼa rkʼë re wuj reʼ kan nkʼatzin chë röj nqatjoj äl qiʼ chqä ri rubʼanik nqatjoj jun winäq ma junan ta rkʼë ri rubʼanon qa. Komä ma kan ta kʼïy chik párrafos nqaskʼij kiwäch chqä nqtzjon más rkʼë ri tijoxel. Taq nqaʼän riʼ, nqaksaj más videos chqä naʼoj ri ye kʼo chpan ri qa-sitio pa Internet chqä JW Library^®. We kʼayewal nuʼän chqawäch yeqasmajij re samajbʼäl reʼ, tqaʼij che rä jun qachʼalal chë tkʼutuʼ chqawäch achkë rubʼanik yeqaksaj. Rkʼë jbʼaʼ kʼayewal nuʼän chqawäch nkʼuluj chqë ri kʼakʼakʼ rubʼanik yeqatjoj ri winäq. Kʼïy mul rkʼë jbʼaʼ más jaʼäl nqanaʼ nqaʼän ri samaj riʼ kan achiʼel wä qabʼanon pä che rä. Ye kʼa rkʼë rutoʼik Jehová chqä rkʼë kitoʼik ri qachʼalal, más chanin xtkʼuluj chqë ri kʼakʼakʼ rubʼanik yeqatjoj ri winäq chqä kan jaʼäl xtqanaʼ taq xtqaʼän ri samaj riʼ. Xtqanaʼ kan achiʼel xnaʼ jun precursor, ri xuʼij chë ri kʼakʼakʼ rubʼanik yeqatjoj ri winäq «nuʼän chë ri tijoxel chqä ri tijonel kan más jaʼäl nkinaʼ nkitjoj kiʼ chrij le Biblia».

14. a) ¿Achkë kʼo chë ma nqamestaj ta we pa qa-territorio kʼayewal nawïl jun winäq ri nrajoʼ nutjoj riʼ chrij le Biblia? b) ¿Achkë rma ri nuʼij chpan 1 Corintios 3:6 chqä 7 kan nukʼuqbʼaʼ qakʼuʼx?

¹⁴ Rkʼë jbʼaʼ nqanaʼ chë chpan qa-territorio kan kʼayewal nawïl jun winäq ri nrajoʼ nutjoj riʼ chrij le Biblia. Rkʼë jbʼaʼ ye kʼo jojun winäq ma nkajoʼ ta nkiyaʼ kixkïn chqë o rkʼë jbʼaʼ kan ma nqä ta chkiwäch chë röj nqaʼän re samaj reʼ. ¿Achkë xtqtoʼö rchë ma xtikʼo ta qakʼuʼx? Tnatäj chqë chë rma ri kʼayewal ri najin yebʼanatäj chwäch le Ruwachʼulew, rkʼë jbʼaʼ chaq kʼateʼ njalatäj rukʼaslemal jun winäq. Rma riʼ, ri winäq ri ma nkiyaʼ ta wä kixkïn chqë, rkʼë jbʼaʼ xtkiyaʼ na kixkïn chqë rma xtkitzʼët chë nkʼatzin Dios pa kikʼaslemal (Mat. 5:3). Ye kʼo jojun winäq ri ronojel mul ma xkajoʼ ta xkikʼän qa jun chkë ri qa-publicaciones, xqʼax ri tiempo, xkitjoj na kiʼ chrij le Biblia. Chqä qataman chë yë Jehová «ri Rajaw ri tkoʼn» (Mat. 9:38). Ryä nrajoʼ chë röj ma nqayaʼ ta qa kitkik ri ijaʼtz chqä chë ronojel mul keqayiʼaj, ye kʼa ryä xtbʼanö chë xkekʼïy (1 Cor. 3:6, 7). Chqä kan nukʼuqbʼaʼ qakʼuʼx chë, tapeʼ komä ma najin ta nqatjoj jun winäq chrij le Biblia, Jehová nuyaʼ utzil pa qawiʼ rma röj nqatäj qaqʼij chkitoʼik ri winäq, y ma rma ta kan kʼïy wuj nqayaʼ qa chkë o rma kan kʼïy winäq yeqatjoj chrij le Biblia.b

TQANAʼ RI KIʼKʼUXLAL RI NANAʼ TAQ NATOʼ JUN WINÄQ RCHË NBʼEʼOK RUTZEQELBʼËY CRISTO

15. ¿Achkë nunaʼ Jehová taq jun winäq nrajoʼ nutjoj riʼ chrij le Biblia chqä yerusmajij ri naʼoj yerutamaj?

¹⁵ Jehová kan kiʼ rukʼuʼx nuʼän taq jun winäq nusmajij ri naʼoj ye kʼo chpan le Biblia chqä nuchäp rutzjoxik chkë ri nkʼaj chik (Prov. 23:15, 16). Kantzij na wä chë ryä kan kowan kiʼ rukʼuʼx rubʼanon rma nutzʼët ri najin nbʼanatäj chkipan ri qaqʼij komä. Jun tzʼetbʼäl. Tapeʼ chpan ri junaʼ rchë servicio 2020 xjeʼ ri yabʼil COVID-19, xetjöx ye 7,705,765 winäq chrij le Biblia. Chkë ri winäq riʼ ye 241,994 xkijäch kiʼ pa ruqʼaʼ Jehová chqä xeqasäx pa yaʼ. Re winäq reʼ, ri kʼa xeʼok pä chpan rutinamit Jehová, xkekitoʼ nkʼaj chik rchë xkeʼok chqä rutzeqelbʼëy Jesús (Luc. 6:40). Kantzij na wä chë taq yeqatjoj ri winäq rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Jesús kan nqaʼän chë Jehová kiʼ rukʼuʼx nuʼän.

16. ¿Achkë ütz nqayaʼ chwäch qan nqaʼän?

¹⁶ Ri natoʼ jun winäq rchë nrajoʼ Jehová kan rukʼwan samaj. Ye kʼa rkʼë rutoʼik Jehová röj xtqkowin xtqaʼän re samaj reʼ. Rma riʼ, tqayaʼ chqawäch yeqatjoj ri winäq chrij le Biblia, tapeʼ xa jun. We ütz nuʼän, ütz nqaʼij chkë jontir ri winäq ri achoq kikʼë nqtzjon wä we nkajoʼ yeqatjoj chrij le Biblia. We xtqaʼän riʼ, rkʼë jbʼaʼ kan ye kʼïy xtkajoʼ xtkitjoj kiʼ chrij le Biblia qkʼë. Kan tqayaʼ chwäch qan chë Jehová xtyaʼ utzil pa qawiʼ rma ri samaj nqaʼän.

17. ¿Achkë xtqanaʼ we xtqkowin xtqatjoj jun winäq chrij le Biblia?

¹⁷ Chqawäch röj kan jun nimaläj spanïk ri nqatzjoj le Biblia chkë ri winäq chqä yeqatjoj rchë yeʼok rutzeqelbʼëy Jesús. Re samaj reʼ nuʼän chqë chë kan kiʼ qakʼuʼx nqaʼän. Ri apóstol Pablo, ri xerutoʼ ye kʼïy winäq aj Tesalónica rchë xeʼok rutzeqelbʼëy Jesús, xuʼij kikʼë re tzij reʼ achkë xnaʼ: «¿Achkë nkʼuqbʼan qakʼuʼx röj, achkë nyaʼö kiʼkʼuxlal chqë o achkë riʼ ri qa-corona ri xtbʼanö chë kiʼ qakʼuʼx xtqaʼän chwäch Jesús, ri Qajaw, ri qʼij xtpë? ¿Ma yïx ta komä rïx? Jaʼ, yïx rïx ri yixyaʼö qachqʼaʼ chqä ri kiʼkʼuxlal chqë» (1 Tes. 2:19, 20; Hech. 17:1-4). Chkipan ri qʼij yoj kʼo komä, kan ye kʼïy cristianos nkinaʼ chqä ri kiʼkʼuxlal riʼ. Ya Stéphanie, jun qachʼalal ri che kaʼiʼ rkʼë rachjil yekitoʼon ye kʼïy winäq rchë yeʼok pä chpan rutinamit Jehová, nuʼij: «Majun ta chik jun ri nbʼanö chawä chë kan kiʼ akʼuʼx naʼän chwäch ri yeʼatoʼ ri winäq rchë nkijäch kiʼ pa ruqʼaʼ Jehová».